(Sivrisinek vızıldıyor) Greg Gage: sivrisineğin rahatsız edici sesini hepimiz duyduk ve o sesi yok etmek için bizi hiçbir şey durduramaz. Bu ses bizim için çıldırtıcı olabilse de belki de bu sivrisinekler için müziktir. Sivrisineğin sinir sisteminde neredeyse bizdeki kadar işitsel duyu hücresi var. Bu kadar küçük bir bedende neden bu kadar çok var ve seslere neden bu kadar duyarlı olmak zorundalar? Cevap, aşk. [Kendin Yap Sinirbilimi] (Müzik) Biz insanlar, birbirimizi etkilemek için çok şey yaparız. Bazıları bilinçlidir: makyaj yaparız ve güzel koktuğumuzdan emin oluruz. Bazıları da bilinçsiz: Farkında olmadan yönünüzü değiştirip hoşlandığınız birine yakın oturursunuz. Bunlar kur hareketleridir ve birçok hayvanda da vardır. Sivrisinekler de farklı değil. Haley yazını cesurca sivrisinekleri dinleyerek geçirdi, gözlemleri sizi şaşırtabilir. Sivrisineklerin şarkılarını nasıl yaptıklarını araştırmak istedik. Peki Haley, kanatlarının ritimlerini nasıl kaydedebiliriz? Haley Smith: Onları bağlamamız lazım. İlk olarak, onları bir buzdolabında ya da buz yatağında uyuştururuz. Sonra onları bir buz petri kabına nakleder, daha da uyuşmalarını sağlarız. Daha sonra bir böcek iğnesi alıp ucuna ufak bir damla süper yapıştırıcı süreriz. Kanatlarının üzerindeki göğüs kafesine denk getirdiğimden emin olmak istiyorum, böylece askıda kaldığında, kanatlarını serbestçe hareket ettirebilsin. İşte biri tamam. Erkek sivrisinekleri doğada yakalamak gerçekten çok zor çünkü insanlardan etkilenen sivrisinekler sadece dişiler. İnsan kanından besleniyorlar. Şimdi onlardan biraz kayıt almaya çalışabiliriz. İşte bu onları tuttuğum stant. Bunu mikrofonun hemen üzerine yerleştirmeyi seviyorum, böylece duyduğumuz vızıldamayı kaydedebiliyorum. Bu ses kanatlarını çok hızlı çırpmaları sayesinde oluşuyor. Bu bir erkek. Erkeklerin duyargaları fırça gibi hatta tüylü gibi duruyorlar. Çok daha küçükler. GG: 600 hertz civarında uçuyor. Dişi bir sivrisinek deneyebilir miyiz? HS: Tabii, işte. (Sivrisinek daha düşük perdeden vızıldıyor) GG: Vay canına. HS: Bu erkeğinkine göre çok daha düşük bir frekans. GG: Evet, sesi tamamen farklı geliyor. (Sivrisinek vızıldıyor) (Sivrisinek daha düşük perdeden vızıldıyor) Yani bu iki farklı sivrisinek oldukları için mi, yoksa biri dişi diğeri erkek olduğu için mi? HS: Dişi ve erkek oldukları için. GG: Pekala, haydi bunu doğrulayalım. Bir başka dişi sivrisinek getirir misin? Sesi A sivrisineğine mi yoksa B'ye mi benziyor? HS: Evet. (Sivrisinek daha düşük perdeden vızıldıyor) Yine sesi erkeğe göre çok daha düşük. GG: Evet, farklı ses çıkıyor. (Sivrisinek daha düşük perdeden vızıldıyor) Evet, tam 400. HS: Gerçekten de öyle. GG: Gerçekten çok garip. HS: Dişiler çok daha düşük perdede. 400 hertz civarındalar. HS: Tüm dişiler de onun civarındalar. Erkeklere göre çok daha büyükler, serbest uçuşta kaldıkça kanatlarını o kadar fazla çırpmak zorunda değiller. GG: Yani daha geniş kanatları var, o yüzden daha yavaş çırpıyorlar. Dikkat ettin mi, tüm dişiler kabaca aynı frekansa sahipler. Erkekler de öyle. Bu da biraz ilginç. Bir anlama geliyor olmalı. Erkek ve dişiyi bir araya getirince neler olacak, bir bakalım. (Sivrisinekler değişken perdelerde vızıldıyor) HS: Onları aynı duyu menziline koyunca fark ettim ki sanki tonlarını değiştiriyorlar. Biraz daha donuk gibi. (Sivrisinekler vızıldıyor) Onları tekrar spektogramıma koyduğumda aynı tonda buluşuyorlar. GG: Tamam, duralım. Erkekler ve dişiler düet yapıyorlar, yani ortak bir tonda ses çıkarmak için kanatlarını ayarlıyorlar. Erkek yukarıda fa'dan şarkı söylüyor aşağıda da dişi re'den şarkı söylüyor, bir araya geldiklerinde diyorsun ki kanatlarının frekanslarını değiştirip aynı seviyeye getiriyorlar? HS: Evet, kesinlikle. GG: Bir nevi düet yapıyorlar. (Sivrisinekler kademeli olarak aynı perdeye geliyorlar) HS: Birbirleriyle iletişim kurup potansiyel bir eş bulduklarını birbirlerine belli ediyorlar. GG: Yani bir başka deyişle, dişi, düetine en iyi eşlik eden erkeği seçme eğiliminde. Araştırmalar gösterdi ki, dişi eğer hamileyse hiçbir zahmete girmiyor. Sivrisineğin eşleşme davranışını anlayabilirsek doğada bunu durdurup, sıtma gibi hastalıkları önleyebiliriz. Şimdilik bir daha sivrisinek vızıldaması duyduğunuzda, durun ve onun aşık olabileceğini hatırlayın, belki de şarkısını söylüyordur, mükemmel eşini arıyordur. (Sivrisinek vızıldıyor) (Şaplak)