1
00:00:06,758 --> 00:00:09,918
«Մեկը պետք է զրպարտած լիներ Յոզեֆ Կ֊ին,

2
00:00:09,918 --> 00:00:14,791
քանի որ նա՝ առանց որևէ վատ
բան արած լինելու, ձերբակալվեց մի առավոտ»։

3
00:00:14,791 --> 00:00:16,756
Այսպես է սկսվում «Դատավարությունը»՝

4
00:00:16,756 --> 00:00:20,754
Ֆրանց Կաֆկայի հեղինակած
հայտնի վեպերից մեկը:

5
00:00:20,754 --> 00:00:23,934
Կ-ին՝ գլխավոր հերոսին, 
հանկարծակի ձերբակալում են

6
00:00:23,934 --> 00:00:26,477
և ստիպում մասնակցել խելագարեցնող
դատական գործընթացի,

7
00:00:26,477 --> 00:00:28,635
որի ընթացքում ոչ իր ձերբակալման պատճառը,

8
00:00:28,635 --> 00:00:33,061
ոչ էլ դատական վարույթների էությունը
նրան հայտնի չեն:

9
00:00:33,168 --> 00:00:37,197
Այս տեսակի սյուժեն այնքան
բնորոշ է Կաֆկայի ստեղծագործությանը,

10
00:00:37,197 --> 00:00:39,787
որ լեզվաբանները նոր եզրույթ են կորզել:

11
00:00:39,787 --> 00:00:44,954
«Կաֆկաեսքը» մուտք է գործել բառապաշար՝ 
նկարագրելու անիմաստ, խրթին

12
00:00:44,954 --> 00:00:47,663
և նյարդայնացնող իրողությունները,

13
00:00:47,663 --> 00:00:51,955
օրինակ, անծայր թղթաբանության 
մեջ գլուխը կորցնելը:

14
00:00:51,955 --> 00:00:55,191
Արդյո՞ք խրթին թղթաբանություն 
լրացնելու համար հերթ կանգնելը

15
00:00:55,191 --> 00:00:58,441
մարմնավորում է Կաֆկայի
ստեղծագործության ամբողջ հարստությունը:

16
00:00:58,441 --> 00:01:03,262
Ամենօրյա օգտագործումից դուրս,
ի՞նչ է նշանակում «կաֆկաեսք»:

17
00:01:03,262 --> 00:01:08,159
Ֆրանց Կաֆկայի երկերը առնչվում են, 
իրականում, ժամանակակից բյուրոկրատիայի

18
00:01:08,159 --> 00:01:10,131
բազմաթիվ առօրեական և աբսուրդ կողմերի հետ,

19
00:01:10,131 --> 00:01:14,390
որոնք հիմնվում են մասամբ իր մասնագիրության
վրա որպես ապահովագրական գործավար

20
00:01:14,390 --> 00:01:16,960
20-րդ դարի սկզբերի Պրահայում:

21
00:01:16,960 --> 00:01:19,382
Նրա հերոսներից շատերը 
գրասենյակային աշխատողներ են,

22
00:01:19,382 --> 00:01:22,098
ովքեր ջանքեր չեն խնայում դուրս գալ
խոչընդոտների ցանցից

23
00:01:22,098 --> 00:01:24,546
իրենց նպատակներին հասնելու համար.

24
00:01:24,546 --> 00:01:29,194
հաճախ ամբողջ չարչարանքը
դառնում է այնքան խճճող և անիմաստ,

25
00:01:29,194 --> 00:01:33,326
որ հաջողության հույսը մարում է:

26
00:01:33,326 --> 00:01:35,700
Օրինակ, «Պոսեյդոն» կարճ պատմվածքում,

27
00:01:35,700 --> 00:01:40,056
հին հունական աստվածը գործակատար է, 
ով այնքան է թաղվել թղթաբանության մեջ,

28
00:01:40,056 --> 00:01:43,075
որ չի հասցրել ուսումնասիրել 
իր իսկ ջրային թագավորությունը:

29
00:01:43,075 --> 00:01:44,292
Այստեղ կարևորն այն է,

30
00:01:44,292 --> 00:01:47,532
որ անգամ աստվածները չեն կարող հաղթահարել
այդ ծավալի թղթաբանությունը,

31
00:01:47,532 --> 00:01:50,201
որը ենթադրում է յուրաքանչյուր
ժամանակակից գործատու:

32
00:01:50,201 --> 00:01:52,352
Սակայն, սրա պատճառը հայտնի է:

33
00:01:52,352 --> 00:01:55,108
Նա չի ցանկանում 
աշխատանքը ուրիշին հանձնարարել,

34
00:01:55,108 --> 00:01:59,079
քանի որ այս գործին 
համապատասխան ոչ մեկը չկա:

35
00:01:59,079 --> 00:02:03,230
Կաֆկայի Պոսեյդոնը իր իսկ
ինքնասիրության զոհն է:

36
00:02:03,230 --> 00:02:05,570
Պատմվածքում առկա են «կաֆկաեսք» սյուժետի

37
00:02:05,570 --> 00:02:09,105
բոլոր անհրաժեշտ բաղադրիչները:

38
00:02:09,105 --> 00:02:11,692
Այն ոչ միայն ներառում է 
թղթաբանության աբսուրդը,

39
00:02:11,692 --> 00:02:16,288
այլ նաև Կաֆկայի 
ստեղծագործությանը հատուկ

40
00:02:16,288 --> 00:02:18,620
հերոսի շրջապտույտ կատարող 
արձագանքի հեգնանքը:

41
00:02:18,620 --> 00:02:20,103
Նրա տրագիկոմիկ պատմվածքները

42
00:02:20,103 --> 00:02:23,843
ներկայանում են որպես ժամանակակից 
արդյունաբերական աշխարհի դյուցազներգություն

43
00:02:23,843 --> 00:02:27,417
օգտագործելով ցնորային տրամաբանությունը, 
որ բացահայտեն հարաբերությունները

44
00:02:27,417 --> 00:02:32,118
բռնապետական իշխանության համակարգերի 
և դրանց մեջ խճճված անձանց միջև:

45
00:02:32,118 --> 00:02:37,681
Մեկ այլ օրինակ՝ Կաֆկայի ամենահայտնի ստեղ-
ծագործությունը՝ «Կերպարանափոխությունը»:

46
00:02:37,681 --> 00:02:40,942
Երբ Գրեգոր Զամզան մի առավոտ արթնացավ,

47
00:02:40,942 --> 00:02:42,949
նա կերպարանափոխվել էր մի մեծ ուտիճի.

48
00:02:42,949 --> 00:02:48,041
այս իրավիճակում նա ամենից շատ անհան-
գըստանում էր աշխատանքի ժամանակին հասնել:

49
00:02:48,041 --> 00:02:49,823
Իհարկե, սա անհնար է:

50
00:02:49,823 --> 00:02:55,119
Կաֆկային ոգեշնչել են ոչ միայն 
աշխատատեղի բռնապետական կարգերը:

51
00:02:55,119 --> 00:02:57,601
Իր որոշ հերոսների տառապանքը ներանձնային է:

52
00:02:57,601 --> 00:03:01,117
«Սովի արտիստը» պատմվածքում ներկայացված է
կրկեսի դերակատար,

53
00:03:01,117 --> 00:03:05,320
ում աշխատանքը կապված է երկարատև 
պաս պահելու հետ:

54
00:03:05,320 --> 00:03:09,389
Նա անհանգստացած է, քանի որ կրկեսի տերը 
արգելել է 40 օրից ավել պաս պահել՝

55
00:03:09,389 --> 00:03:13,035
հավատալով, որ սա հետ է պահում 
իրեն իր արվեստում բարձունքների հասնելուց:

56
00:03:13,035 --> 00:03:15,577
Սակայն, երբ նա դադարում է
ժողովրդականություն վայելել,

57
00:03:15,577 --> 00:03:19,103
նրան թույլ են տալիս սովից մահանալ:

58
00:03:19,103 --> 00:03:22,440
Նա անանուն մահով է մեռնում,

59
00:03:22,440 --> 00:03:25,975
խոստովանելով, որ իր արվեստը
միայն խաբեություն է եղել:

60
00:03:25,975 --> 00:03:28,132
Նա ոչ թե կամքի ուժով էր պաս պահում,

61
00:03:28,132 --> 00:03:31,725
այլ քանի որ իր սիրած 
ուտելիքը դեռ չէր գտել:

62
00:03:31,725 --> 00:03:33,362
Անգամ «Դատավարության» մեջ,

63
00:03:33,362 --> 00:03:35,887
որը, կարծես, միայն թղթաբանության
վրա է կետրոնանում,

64
00:03:35,887 --> 00:03:40,974
անորոշ օրենքները և ապշեցնող վարույթները
արտահայտում են ավելի մեծ չարիք.

65
00:03:40,974 --> 00:03:44,913
Իրավական համակարգի ուժն անգամ 
թվացյալ իշխանավորների կողմից

66
00:03:44,913 --> 00:03:48,359
անկառավարելի է թվում:

67
00:03:48,359 --> 00:03:50,798
Այս համակարգը չի ծառայում արդարությանը,

68
00:03:50,798 --> 00:03:54,608
նրա միակ գործառույթը անդադար աշխատանքն է:

69
00:03:54,608 --> 00:03:56,484
Քաղաքական մեկնաբան Հաննա Արենդտը

70
00:03:56,484 --> 00:03:58,620
Կաֆկայի մահից տարիներ անց

71
00:03:58,620 --> 00:04:01,854
այն կանվաներ «առանց
բռանկալի բռնապետություն»:

72
00:04:01,854 --> 00:04:05,104
Այնուամենայնիվ, Կաֆկայի
ստեղծագործությունների հուսալքությանը

73
00:04:05,104 --> 00:04:06,851
ուղեկցում է հումորը,

74
00:04:06,851 --> 00:04:11,110
որը հիմնվում է նկարագրված իրադրությունների
անիմաստ տրամաբանության վրա:

75
00:04:11,110 --> 00:04:15,855
Մի կողմից, ժամանակակից աշխարհում հեշտ է 
նշմարել «կաֆկաեսք» երևույթները:

76
00:04:15,855 --> 00:04:20,949
Մենք վստահում ենք կառավարական
չափազանց խճճված համակարգերին,

77
00:04:20,949 --> 00:04:24,973
որոնք ապահովում են մեր կյանքի բոլոր 
ոլորտներում առաջ եկող հետևանքները:

78
00:04:24,973 --> 00:04:28,941
Մեր յուրաքանչյուր բառ դատապարտվում է 
անտեսանելի մարդկանց կողմից,

79
00:04:28,941 --> 00:04:32,096
ըստ մեզ անտեղյակ օրենքների:

80
00:04:32,096 --> 00:04:36,787
Մյուս կողմից, կետրոնանալով աբսուրդի վրա`

81
00:04:36,787 --> 00:04:40,596
Կաֆկան արտացոլում է մեր արատները:

82
00:04:40,596 --> 00:04:45,603
Այսպիսով, նա հիշեցնում է, 
որ մեր աշխարհը կերտողը մենք ենք

83
00:04:45,603 --> 00:04:47,945
և ունենք ներուժ՝
աշխարհը լավը դարձնելու: