WEBVTT

00:00:00.519 --> 00:00:03.271
Kiedy miliony ludzi nie mają pracy

00:00:03.271 --> 00:00:05.599
zaczyna się mówić

00:00:05.599 --> 00:00:09.726
o wpływie technologii na zatrudnienie.

00:00:09.726 --> 00:00:12.445
Dyskusja, jaka się wywiązała,

00:00:12.445 --> 00:00:15.397
porusza właściwy temat,

00:00:15.397 --> 00:00:18.375
jednak w ogóle nie trafia w sedno.

00:00:18.375 --> 00:00:21.383
Skupia się ona na tym,

00:00:21.383 --> 00:00:25.038
czy nowoczesne technologie

00:00:25.038 --> 00:00:28.058
utrudniają ludziom zarabianie na życie,

00:00:28.058 --> 00:00:30.336
innymi słowy, czy roboty zabierają nam pracę?

00:00:30.336 --> 00:00:32.304
Są dowody, że tak jest.

NOTE Paragraph

00:00:32.304 --> 00:00:36.657
Wielka Recesja w USA skończyła się,

00:00:36.657 --> 00:00:40.086
gdy PKB zaczął znów rosnąć

00:00:40.101 --> 00:00:43.035
i inne wskaźniki

00:00:43.035 --> 00:00:45.897
też wróciły do normy.

00:00:45.897 --> 00:00:49.173
Zyski korporacji, w tym banków,

00:00:49.173 --> 00:00:51.285
są teraz wyższe niż kiedykolwiek.

00:00:51.285 --> 00:00:54.557
Inwestycje w sprzęt i oprogramowanie

00:00:54.557 --> 00:00:57.664
są na najwyższym poziomie.

00:00:57.664 --> 00:01:01.045
Tak więc firmy wydają pieniądze,

00:01:01.045 --> 00:01:03.306
nie zatrudniają jednak ludzi.

00:01:03.306 --> 00:01:07.007
Czerwona linia to stosunek zatrudnienia

00:01:07.007 --> 00:01:10.388
do liczby ludności,

00:01:10.388 --> 00:01:12.279
czyli ile osób w wieku roboczym ma pracę.

00:01:12.279 --> 00:01:15.979
Widać, że spadła podczas Wielkiej Recesji

00:01:15.979 --> 00:01:18.843
i wcale nie wraca do normy.

NOTE Paragraph

00:01:18.843 --> 00:01:21.350
Ale tu nie chodzi tylko o recesję.

00:01:21.350 --> 00:01:24.347
Minioną dekadę cechował

00:01:24.347 --> 00:01:27.740
dość powolny wzrost miejsc pracy.

00:01:27.740 --> 00:01:30.675
Była to też jedyna dekada,

00:01:30.675 --> 00:01:32.965
kiedy odnotowano

00:01:32.965 --> 00:01:36.168
wyższe bezrobocie na końcu

00:01:36.168 --> 00:01:39.228
niż na początku.

00:01:39.228 --> 00:01:42.867
Luka między liczbą ludzi zdolnych do pracy

00:01:42.867 --> 00:01:46.471
a liczbą miejsc pracy

00:01:46.471 --> 00:01:50.049
stale rośnie,

00:01:50.049 --> 00:01:52.449
a podczas Wielkiej Recesji ogromnie się pogłębiła.

00:01:52.449 --> 00:01:56.859
Zrobiłem kilka obliczeń.

00:01:56.859 --> 00:02:00.155
Uwzględniając 20-letni wzrost PKB

00:02:00.155 --> 00:02:02.897
i wydajności pracy, chciałem przewidzieć,

00:02:02.897 --> 00:02:05.523
ilu miejsc pracy potrzeba w gospodarce.

00:02:05.523 --> 00:02:09.182
Oto wynik. To dobrze czy źle?

00:02:09.182 --> 00:02:12.628
To prognoza rządowa.

00:02:12.628 --> 00:02:16.481
Jeśli obie się sprawdzą,

00:02:16.481 --> 00:02:21.252
luka nie będzie się zmniejszać.

NOTE Paragraph

00:02:21.252 --> 00:02:24.653
Sądzę jednak, że są one nietrafne.

00:02:24.653 --> 00:02:28.009
Moja jest zbyt optymistyczna,

00:02:28.009 --> 00:02:31.365
gdyż założyłem, że przyszłość

00:02:31.365 --> 00:02:33.813
będzie przypominać przeszłość.

00:02:33.813 --> 00:02:37.252
Nie wierzę w to,

00:02:37.252 --> 00:02:41.011
ponieważ wpływ technologii na zatrudnienie

00:02:41.011 --> 00:02:44.296
jest jeszcze mało widoczny.

00:02:44.296 --> 00:02:48.294
W ostatnich latach narzędzia cyfrowe

00:02:48.294 --> 00:02:52.700
posiadły zupełnie nowe umiejętności

00:02:52.700 --> 00:02:56.488
i to zmienia nasze życie zawodowe.

00:02:56.488 --> 00:02:59.744
Podam kilka przykładów.

NOTE Paragraph

00:02:59.744 --> 00:03:01.755
Do tej pory aby coś przetłumaczyć

00:03:01.755 --> 00:03:04.679
z jednego języka na drugi,

00:03:04.679 --> 00:03:06.343
konieczny był udział człowieka.

00:03:06.343 --> 00:03:09.759
Dzisiaj mamy wielojęzyczne, darmowe

00:03:09.759 --> 00:03:13.977
automatyczne programy do tłumaczeń,

00:03:13.977 --> 00:03:17.366
dostępne nawet na smartfonach.

00:03:17.366 --> 00:03:19.750
Może nie są doskonałe,

00:03:19.750 --> 00:03:23.071
ale całkiem przyzwoite.

NOTE Paragraph

00:03:23.071 --> 00:03:26.222
Do niedawna aby napisać raport

00:03:26.222 --> 00:03:29.637
czy artykuł, konieczny był człowiek.

00:03:29.637 --> 00:03:31.889
Już nie jest. To artykuł o zyskach Apple

00:03:31.889 --> 00:03:35.119
z portalu Forbesa.

00:03:35.119 --> 00:03:37.646
Jest napisany przez algorytm.

00:03:37.646 --> 00:03:40.901
I jest doskonały.

NOTE Paragraph

00:03:40.901 --> 00:03:43.863
Panuje opinia, że to są

00:03:43.863 --> 00:03:46.212
ściśle określone, konkretne zadania,

00:03:46.212 --> 00:03:48.845
a pracownicy mają wiedzę ogólną.

00:03:48.845 --> 00:03:51.374
Dysponują zasobami eksperckiej wiedzy

00:03:51.374 --> 00:03:54.030
i muszą na bieżąco reagować

00:03:54.030 --> 00:03:57.103
na nieprzewidywalne wyzwania.

00:03:57.103 --> 00:03:59.591
Trudno to zautomatyzować.

00:03:59.591 --> 00:04:01.568
Jednym z lepszych pracowników umysłowych

00:04:01.568 --> 00:04:03.977
jest Ken Jennings.

00:04:03.977 --> 00:04:09.035
Wygrał teleturniej "Jeopardy!" 74 razy z rzędu

00:04:09.035 --> 00:04:11.663
i zainkasował 3 miliony dolarów.

00:04:11.663 --> 00:04:15.513
Na zdjęciu Ken przegrywa 1:3 z Watsonem,

00:04:15.513 --> 00:04:20.317
superkomputerem IBM.

00:04:20.317 --> 00:04:22.181
Nie jestem więc przekonany,

00:04:22.181 --> 00:04:25.054
czy pracownicy od wiedzy ogólnej

00:04:25.054 --> 00:04:27.653
są niezastąpieni.

00:04:27.653 --> 00:04:30.541
Po podłączeniu Watsona do Siri

00:04:30.541 --> 00:04:34.529
otrzymamy komputer,

00:04:34.529 --> 00:04:36.425
który rozumie mowę

00:04:36.425 --> 00:04:38.506
i potrafi odpowiadać.

00:04:38.506 --> 00:04:41.344
Siri nie jest doskonała,

00:04:41.344 --> 00:04:44.363
ale jeśli technologie

00:04:44.363 --> 00:04:47.039
będą rozwijać się zgodnie z prawem Moore'a,

00:04:47.039 --> 00:04:50.820
czego jestem pewien,

00:04:50.820 --> 00:04:53.404
to za 6 lat będą nie 2 czy 4 razy,

00:04:53.404 --> 00:04:58.222
lecz 16 razy lepsze niż teraz.

00:04:58.222 --> 00:05:01.905
To zmieni charakter pracy umysłowej.

NOTE Paragraph

00:05:01.905 --> 00:05:05.459
Technologie cyfrowe radzą sobie coraz lepiej

00:05:05.459 --> 00:05:09.451
także z pracą fizyczną. Miałem okazję

00:05:09.451 --> 00:05:11.900
przejechać się samochodem autonomicznym Google.

00:05:11.900 --> 00:05:17.426
Jest tak fajny, jak jego nazwa. 
(Śmiech)

00:05:17.426 --> 00:05:20.453
Radził sobie znakomicie z ruchem drogowym

00:05:20.453 --> 00:05:23.358
na drodze krajowej 101.

00:05:23.358 --> 00:05:25.323
W USA jest 3,5 mln kierowców ciężarówek.

00:05:25.323 --> 00:05:27.532
Niektórzy z nich

00:05:27.532 --> 00:05:29.961
odczują wpływ tej technologii.

00:05:29.961 --> 00:05:33.213
Roboty jeszcze niewiele potrafią.

00:05:33.213 --> 00:05:36.471
Jednak robią duże postępy,

00:05:36.471 --> 00:05:39.052
a DARPA, agencja rządowa,

00:05:39.052 --> 00:05:42.203
chce ten proces

00:05:42.203 --> 00:05:43.868
jeszcze przyspieszyć.

NOTE Paragraph

00:05:43.868 --> 00:05:48.551
W skrócie: tak, roboty zabiorą nam pracę.

00:05:48.551 --> 00:05:52.431
Na krótką metę możemy stymulować

00:05:52.431 --> 00:05:55.375
wzrost miejsc pracy

00:05:55.375 --> 00:05:58.423
poprzez promocję przedsiębiorczości

00:05:58.423 --> 00:06:00.163
i inwestycje w infrastrukturę.

00:06:00.163 --> 00:06:03.528
Lecz na dłuższą metę

00:06:03.528 --> 00:06:07.097
czeka nas przejście

00:06:07.097 --> 00:06:10.033
do gospodarki bardzo wydajnej,

00:06:10.033 --> 00:06:12.837
ale wymagającej pracy niewielu ludzi.

00:06:12.837 --> 00:06:14.392
Transformacja ta będzie

00:06:14.392 --> 00:06:17.131
wyzwaniem dla społeczeństwa.

00:06:17.131 --> 00:06:19.893
Voltaire wyjaśnił to: "Praca oddala od nas

00:06:19.893 --> 00:06:25.170
trzy wielkie niedole - nudę, występek i ubóstwo".

NOTE Paragraph

00:06:25.170 --> 00:06:27.741
Jestem cyfrowym optymistą

00:06:27.741 --> 00:06:30.790
i głęboko wierzę, że technologie,

00:06:30.790 --> 00:06:33.977
nad którymi pracujemy,

00:06:33.977 --> 00:06:37.533
zabiorą nas w utopijną przyszłość.

00:06:37.533 --> 00:06:40.566
Żeby to wytłumaczyć,

00:06:40.566 --> 00:06:43.088
zadam bardzo ogólne pytanie:

00:06:43.088 --> 00:06:45.438
jakie są największe osiągnięcia

00:06:45.438 --> 00:06:47.761
w historii ludzkości?

NOTE Paragraph

00:06:47.761 --> 00:06:50.494
Przytoczę kilka zebranych odpowiedzi.

00:06:50.494 --> 00:06:52.671
Pytanie wywołuje długie dyskusje,

00:06:52.671 --> 00:06:54.838
jedni wskazują na systemy filozoficzne

00:06:54.838 --> 00:06:57.159
na Wschodzie i Zachodzie,

00:06:57.159 --> 00:07:00.619
które zmieniły

00:07:00.619 --> 00:07:03.752
nasze pojmowanie świata.

00:07:03.752 --> 00:07:06.588
Inni mówią, że najważniejsze było

00:07:06.588 --> 00:07:09.011
powstanie religii,

00:07:09.011 --> 00:07:12.293
gdyż przeobraziły one cywilizacje

00:07:12.293 --> 00:07:14.932
i życie milionów ludzi.

00:07:14.932 --> 00:07:17.936
Jeszcze inni przekonują,

00:07:17.936 --> 00:07:21.463
że cywilizacje

00:07:21.463 --> 00:07:23.626
i ludzkie życie

00:07:23.626 --> 00:07:27.538
zmieniają imperia, więc najważniejsze były

00:07:27.538 --> 00:07:30.373
wojny i podboje.

00:07:30.373 --> 00:07:32.963
Jakiś dowcipniś zwykle wtrąca:

00:07:32.963 --> 00:07:38.651
"Nie zapomnij o epidemiach". (Śmiech)

00:07:38.651 --> 00:07:41.554
Padają też optymistyczne odpowiedzi,

00:07:41.554 --> 00:07:43.451
jak wielkie odkrycia geograficzne

00:07:43.451 --> 00:07:45.399
i poszerzenie horyzontu świata,

00:07:45.399 --> 00:07:47.501
czy osiągnięcia w matematyce,

00:07:47.501 --> 00:07:49.776
które pomogły zrozumieć świat.

00:07:49.776 --> 00:07:53.086
Niektórzy wskazują też

00:07:53.086 --> 00:07:54.783
na rozkwit sztuki i nauki.

00:07:54.783 --> 00:07:58.585
Dyskusja ciągnie się w nieskończoność,

00:07:58.585 --> 00:08:01.424
bez decydującej odpowiedzi.

00:08:01.424 --> 00:08:04.676
Jednak ludzie tacy jak ja

00:08:04.676 --> 00:08:07.574
pytają: "Co mówią dane?"

00:08:07.574 --> 00:08:10.385
Jeśli przedstawimy na wykresie

00:08:10.385 --> 00:08:14.488
liczbę ludności świata

00:08:14.488 --> 00:08:17.129
czy poziom rozwoju społecznego,

00:08:17.129 --> 00:08:19.640
to nanosząc dane zauważymy,

00:08:19.640 --> 00:08:23.473
że przełomowe wydarzenia

00:08:23.473 --> 00:08:26.090
to te, które najbardziej

00:08:26.090 --> 00:08:28.951
wyginają krzywe.

NOTE Paragraph

00:08:28.951 --> 00:08:30.863
Szybko też dojdziemy

00:08:30.863 --> 00:08:33.661
do dziwnego wniosku,

00:08:33.661 --> 00:08:36.584
że żadne z tych wydarzeń

00:08:36.584 --> 00:08:41.536
nie miało większego znaczenia.
(Śmiech)

00:08:41.536 --> 00:08:45.562
Krzywe ani drgnęły.
(Śmiech)

00:08:45.562 --> 00:08:49.146
Osiągnięciem, które najbardziej

00:08:49.146 --> 00:08:51.752
wygięło krzywe, o 90 stopni,

00:08:51.752 --> 00:08:55.798
jest rozwój technologii.

NOTE Paragraph

00:08:55.798 --> 00:08:58.757
Silnik parowy i inne wynalazki

00:08:58.757 --> 00:09:01.688
rewolucji przemysłowej

00:09:01.688 --> 00:09:04.112
zmieniły świat tak bardzo,

00:09:04.112 --> 00:09:06.195
że przyćmiły wcześniejsze wydarzenia.

00:09:06.195 --> 00:09:10.272
że przyćmiły wcześniejsze wydarzenia.

00:09:10.272 --> 00:09:13.185
Technologia przezwyciężyła

00:09:13.185 --> 00:09:16.322
ograniczenia naszych mięśni.

00:09:16.322 --> 00:09:18.844
Obecnie przezwyciężamy

00:09:18.844 --> 00:09:21.763
indywidualne ograniczenia,

00:09:21.763 --> 00:09:24.836
żeby pomnożyć nasz potencjał umysłowy.

00:09:24.836 --> 00:09:28.536
Czy to nie równie ważne?

00:09:28.536 --> 00:09:31.064
Czy to nie równie ważne?

00:09:31.064 --> 00:09:34.442
Powtarzam,

00:09:34.442 --> 00:09:37.271
technologia dopiero raczkuje,

00:09:37.271 --> 00:09:40.097
jej wpływ na społeczeństwo

00:09:40.097 --> 00:09:42.771
i gospodarkę

00:09:42.771 --> 00:09:45.424
jest jeszcze mało widoczny.

00:09:45.424 --> 00:09:48.952
Najlepsze przed nami.

NOTE Paragraph

00:09:48.952 --> 00:09:50.708
Podam kilka przykładów.

00:09:50.708 --> 00:09:54.936
Gospodarki nie napędza energia,

00:09:54.936 --> 00:09:58.716
kapitał czy praca, a pomysły.

00:09:58.716 --> 00:10:01.236
Tworzenie innowacji,

00:10:01.236 --> 00:10:03.662
generowanie pomysłów

00:10:03.662 --> 00:10:05.477
to najważniejsze zadanie w gospodarce.

00:10:05.477 --> 00:10:09.493
Do tej pory wyglądało to tak:

00:10:09.493 --> 00:10:13.271
znajdowano grupę podobnych ludzi

00:10:13.271 --> 00:10:16.682
(Śmiech)

00:10:16.682 --> 00:10:19.211
i przenoszono ich z jednej elitarnej instytucji

00:10:19.211 --> 00:10:22.157
do drugiej, czekając na innowacje.

00:10:22.157 --> 00:10:26.167
(Śmiech)

00:10:26.167 --> 00:10:28.748
Jako pracownik naukowy MIT i Harvardu

00:10:28.748 --> 00:10:35.114
nie miałem z tym problemu.
(Śmiech)

00:10:35.114 --> 00:10:37.730
Ale niektórzy mieli i wkręcili się na imprezę

00:10:37.730 --> 00:10:40.266
i poluzowali trochę zasady.

00:10:40.266 --> 00:10:41.190
(Śmiech)

00:10:41.190 --> 00:10:44.834
To zwycięzcy turnieju dla programistów.

00:10:44.834 --> 00:10:47.736
Nikogo nie obchodzi,

00:10:47.736 --> 00:10:51.330
gdzie dorastali i jakie szkoły ukończyli.

00:10:51.330 --> 00:10:53.818
Najważniejsza jest

00:10:53.818 --> 00:10:56.639
jakość ich pracy, ich pomysły.

NOTE Paragraph

00:10:56.639 --> 00:10:58.805
To kierunek zmian

00:10:58.805 --> 00:11:01.151
w dzisiejszym świecie.

00:11:01.151 --> 00:11:03.607
Tworzenie innowacji jest bardziej egalitarne

00:11:03.607 --> 00:11:07.385
i merytoryczne, dostępne nie tylko

00:11:07.385 --> 00:11:10.354
dla członków elitarnych instytucji.

00:11:10.354 --> 00:11:14.034
Bardzo mnie to cieszy.

NOTE Paragraph

00:11:14.034 --> 00:11:16.484
Czasem słyszę: "Masz rację,

00:11:16.484 --> 00:11:19.871
ale technologia jest w rękach bogatych

00:11:19.871 --> 00:11:22.585
i nie ułatwia życia

00:11:22.585 --> 00:11:25.940
ludziom z nizin społecznych".

00:11:25.940 --> 00:11:28.604
To bzdury.

00:11:28.604 --> 00:11:32.042
Technologia bardzo pomaga ubogim.

00:11:32.042 --> 00:11:34.682
Ekonomista Robert Jensen

00:11:34.682 --> 00:11:37.850
przeprowadził badania.

00:11:37.850 --> 00:11:41.231
Obserwował wprowadzenie telefonów

00:11:41.231 --> 00:11:44.244
komórkowych do indyjskiej wioski.

00:11:44.244 --> 00:11:46.975
Opisał to powściągliwym,

00:11:46.975 --> 00:11:49.872
naukowym językiem,

00:11:49.872 --> 00:11:52.344
ale przy lekturze miałem wrażenie,

00:11:52.344 --> 00:11:55.365
że krzyczy: to jest to!

00:11:55.365 --> 00:11:59.418
Dzięki stabilizacji cen ludzie mogli planować życie,

00:11:59.418 --> 00:12:03.541
wyeliminowano odpady,

00:12:03.541 --> 00:12:06.012
a warunki życiowe

00:12:06.012 --> 00:12:08.510
bardzo się poprawiły.

00:12:08.510 --> 00:12:12.226
To nie jest tak, że Jensenowi

00:12:12.226 --> 00:12:14.580
udało się znaleźć jedną wioskę,

00:12:14.580 --> 00:12:17.092
która skorzystała na technologii.

00:12:17.092 --> 00:12:19.695
Szczegółowo opisał ogólny proces,

00:12:19.695 --> 00:12:22.387
który się powtarza,

00:12:22.387 --> 00:12:25.651
kiedy technologia wkracza do społeczności.

00:12:25.651 --> 00:12:29.615
Dobrobyt radykalnie wzrasta.

NOTE Paragraph

00:12:29.615 --> 00:12:31.971
Kiedy myślę o przyszłości,

00:12:31.971 --> 00:12:34.447
mając takie dowody,

00:12:34.447 --> 00:12:37.271
jestem cyfrowym optymistą.

00:12:37.271 --> 00:12:40.326
Myślę, że ten cytat

00:12:40.326 --> 00:12:44.904
Freemana Dysona jest bardzo trafny.

00:12:44.904 --> 00:12:47.350
Technologia to dar,

00:12:47.350 --> 00:12:50.511
i mamy szczęście,

00:12:50.511 --> 00:12:54.036
że żyjemy w czasach,

00:12:54.036 --> 00:12:55.694
jej wielkiego rozkwitu

00:12:55.694 --> 00:12:59.035
i wzrostu znaczenia.

NOTE Paragraph

00:12:59.035 --> 00:13:02.253
Tak, roboty zabierają nam pracę,

00:13:02.253 --> 00:13:06.066
ale nie o to chodzi.

00:13:06.066 --> 00:13:09.319
Technologia pozwala nam

00:13:09.319 --> 00:13:11.977
zająć się innymi rzeczami,

00:13:11.977 --> 00:13:15.040
jak walka z ubóstwem

00:13:15.040 --> 00:13:17.704
i nędzą na świecie.

00:13:17.704 --> 00:13:20.736
Jestem przekonany,

00:13:20.736 --> 00:13:24.217
że życie będzie łatwiejsze

00:13:24.217 --> 00:13:27.138
i że to, co osiągniemy

00:13:27.138 --> 00:13:30.029
dzięki narzędziom cyfrowym,

00:13:30.029 --> 00:13:31.762
przyćmi wszystko, co było wcześniej.

00:13:31.762 --> 00:13:34.500
Ostatnie słowo dam komuś,

00:13:34.500 --> 00:13:36.278
kto oglądał postęp cyfrowy z bliska,

00:13:36.278 --> 00:13:38.843
znanemu nam Kenowi Jenningsowi.

00:13:38.843 --> 00:13:40.204
Podpisuję się pod jego słowami:

00:13:40.204 --> 00:13:44.175
"Na przekór innym witam nowych cyfrowych władców"
(Śmiech)

00:13:44.175 --> 00:13:47.104
Dziękuję bardzo.
(Brawa)