WEBVTT 00:00:00.145 --> 00:00:03.553 Bugün burada Khan Academy-də işləyən 00:00:03.553 --> 00:00:05.160 bir müəllimlə birgəyəm və 00:00:05.160 --> 00:00:08.403 onun bir sıra maraqlı sualları var. 00:00:08.403 --> 00:00:11.599 Bəli, Cəbr dərslərinə başlayarkən tələbələr, 00:00:11.599 --> 00:00:16.106 nə üçün hərflərdən istifadə etdiyimizi soruşurlar. Nəyə görə hər şey üçün ədədlərdən istifadə edə bilmirik? 00:00:16.106 --> 00:00:18.076 Nə üçün hərflər? Deməli, Cəbrlə məşğul olarkən nəyə görə 00:00:18.076 --> 00:00:21.811 bütün bu X-lar, Y-lar və Z-lər və ABC-lərdən istifadə edirik? 00:00:21.811 --> 00:00:22.680 Yaxşı sualdır. 00:00:22.680 --> 00:00:28.286 Gəlin ilk olaraq videonu izləyənlərə bu barədə düşünmək üçün vaxt verək. 00:00:28.286 --> 00:00:30.232 Siz bu suala necə cavab verərdiniz? 00:00:30.232 --> 00:00:32.193 Nə üçün Cəbrdə hərflərdən istifadə olunur? 00:00:32.193 --> 00:00:35.824 Bəli, bu barədə mən bir neçə fikri səsləndirə bilərəm. 00:00:35.824 --> 00:00:38.026 Birincisi odur ki, bizdə məchul hədlər olur. 00:00:38.026 --> 00:00:44.239 Məsələn, əgər yazsaq ki, x üstəgəl 3 bərabərdir 10-a, 00:00:44.239 --> 00:00:46.577 burada x yazmağımın səbəbi odur ki, mən onun nə olduğunu bilmirəm. 00:00:46.577 --> 00:00:48.298 O həqiqətən də məchul həddir. 00:00:48.298 --> 00:00:50.197 Bu ifadədən biz o məhculu tapmalıyıq. 00:00:50.197 --> 00:00:51.710 Əslində isə bu x olmaya da bilər. 00:00:51.710 --> 00:00:55.703 Burada x-in əvəzinə boşluq üstəgəl 3 bərabərdir 10 00:00:55.703 --> 00:00:59.725 və ya sual işarəsi üstəgəl 3 bərabərdir 10 yaza bilərik. 00:00:59.725 --> 00:01:03.147 Yəni, mütləq hərf yazmağımıza ehtiyac yoxdur, ancaq burada bir simvol olmalıdır. 00:01:03.147 --> 00:01:07.434 Buraya smaylik üstəgəl 3 bərabərdir 10 da yaza bilərik. 00:01:07.434 --> 00:01:12.181 Ancaq bu məchulu tapana kimi biz onu hansısa bir simvolla işarə etməliyik. 00:01:12.181 --> 00:01:15.700 Sonra isə bu ifadəni həll edərək həmin simvolun hansı ədəd olduğunu tapa bilərik. 00:01:15.700 --> 00:01:17.916 Biz onu qabaqcadan bilmiş olsaq, o artıq məchul sayılmayacaq. 00:01:17.916 --> 00:01:20.387 Çünki biz artıq onu bilirik. 00:01:20.387 --> 00:01:23.576 Ona görə də biz Cəbrdə 00:01:23.576 --> 00:01:26.489 hərflərdən istifadə edirik. Bu bir səbəbdir. 00:01:26.489 --> 00:01:28.942 Digəri isə ədədlər arasındakı əlaqəni göstərərkəndir. 00:01:28.942 --> 00:01:32.286 Məsələn, gəlin belə düşünək, 00:01:32.286 --> 00:01:38.021 əgər sən mənə 3 versən, mən sənə 4 verəcəyəm, 00:01:38.021 --> 00:01:43.762 əgər sən mənə 5 versən, mən sənə 6 verəcəyəm 00:01:43.762 --> 00:01:46.050 və beləcə davam edə bilərik. 00:01:46.050 --> 00:01:51.626 Əgər sən mənə 7,1 versən, mən sənə 8,1 verəcəyəm. 00:01:51.626 --> 00:01:54.431 Bu siyahını sonsuza kimi yazmaq olar. 00:01:54.431 --> 00:01:57.477 Yəni sən mənə istənilən bir ədədi verirsən və mən də sənə hansı ədədi verəcəyimi deyirəm. 00:01:57.477 --> 00:02:00.879 Ancaq bu belə çox yer tutacaq və çox vaxt aparacaq. 00:02:00.879 --> 00:02:06.259 Bu səbəbdən, aradakı əlaqəni göstərmək üçün hərflərdən istifadə edə bilərik. 00:02:06.259 --> 00:02:11.296 Sənin mənə verdiyini x-lə, mənim sənə verdiyimi y-lə işarə edək. 00:02:11.296 --> 00:02:14.678 Mən deyirəm ki, sən mənə hansı ədədi versən, mən onun üzərinə bir gələcəyəm. 00:02:14.678 --> 00:02:16.867 Sonra da onu sənə verəcəyəm. 00:02:16.867 --> 00:02:20.670 Deməli, buradakı bu sadə tənlik 00:02:20.670 --> 00:02:24.717 x ilə y arasındakı sonsuz sayda 00:02:24.717 --> 00:02:28.219 əlaqəni göstərməyə imkan verəcək. 00:02:28.219 --> 00:02:31.497 Əgər x-i bilsək, məsələn, x 00:02:31.497 --> 00:02:34.612 3 olsa, mən üzərinə 1 gəlib sənə 4 verəcəyəm. 00:02:34.627 --> 00:02:38.200 Sən mənə 7,1 versən, üzərinə 1 gəlib sənə 8,1 verəcəyəm. 00:02:38.200 --> 00:02:41.166 Yəni simvolları istifadə etmədən bu əlaqəni daha səliqəli göstərə biləcək yol yoxdur. 00:02:41.166 --> 00:02:43.959 Əslində, burada x və ya y yazmaya da bilərdim, 00:02:43.959 --> 00:02:46.648 sadəcə bu çox köhnə bir vərdişdir. 00:02:46.648 --> 00:02:49.725 Məsələn, sənin mənə verdiyini Ulduzla və 00:02:49.725 --> 00:02:54.827 mənim sənə verdimi Smayliklə göstərə bilərdim 00:02:54.827 --> 00:02:57.733 və bu özü həmin ifadəni göstərməyin doğru yoludur. 00:02:57.733 --> 00:03:01.733 Beləliklə, hərflər sadəcə simvoldur.