0:00:00.145,0:00:03.553 Bugün burada Khan Academy-də işləyən 0:00:03.553,0:00:05.160 bir müəllimlə birgəyəm və 0:00:05.160,0:00:08.403 onun bir sıra maraqlı sualları var. 0:00:08.403,0:00:11.599 Bəli, Cəbr dərslərinə[br]başlayarkən tələbələr, 0:00:11.599,0:00:16.106 nə üçün hərflərdən istifadə etdiyimizi soruşurlar.[br]Nəyə görə hər şey üçün ədədlərdən istifadə edə bilmirik? 0:00:16.106,0:00:18.076 Nə üçün hərflər? Deməli,[br]Cəbrlə məşğul olarkən nəyə görə 0:00:18.076,0:00:21.811 bütün bu X-lar, Y-lar və Z-lər və[br]ABC-lərdən istifadə edirik? 0:00:21.811,0:00:22.680 Yaxşı sualdır. 0:00:22.680,0:00:28.286 Gəlin ilk olaraq videonu izləyənlərə[br]bu barədə düşünmək üçün vaxt verək. 0:00:28.286,0:00:30.232 Siz bu suala necə cavab verərdiniz? 0:00:30.232,0:00:32.193 Nə üçün Cəbrdə hərflərdən istifadə olunur? 0:00:32.193,0:00:35.824 Bəli, bu barədə mən bir neçə[br]fikri səsləndirə bilərəm. 0:00:35.824,0:00:38.026 Birincisi odur ki, bizdə məchul[br]hədlər olur. 0:00:38.026,0:00:44.239 Məsələn, əgər yazsaq ki, x üstəgəl 3[br]bərabərdir 10-a, 0:00:44.239,0:00:46.577 burada x yazmağımın səbəbi odur ki, mən[br]onun nə olduğunu bilmirəm. 0:00:46.577,0:00:48.298 O həqiqətən də məchul həddir. 0:00:48.298,0:00:50.197 Bu ifadədən biz o məhculu tapmalıyıq. 0:00:50.197,0:00:51.710 Əslində isə bu x olmaya da bilər. 0:00:51.710,0:00:55.703 Burada x-in əvəzinə boşluq[br]üstəgəl 3 bərabərdir 10 0:00:55.703,0:00:59.725 və ya sual işarəsi üstəgəl 3 bərabərdir 10[br]yaza bilərik. 0:00:59.725,0:01:03.147 Yəni, mütləq hərf yazmağımıza ehtiyac yoxdur, [br]ancaq burada bir simvol olmalıdır. 0:01:03.147,0:01:07.434 Buraya smaylik üstəgəl 3 bərabərdir 10[br]da yaza bilərik. 0:01:07.434,0:01:12.181 Ancaq bu məchulu tapana kimi biz onu hansısa[br]bir simvolla işarə etməliyik. 0:01:12.181,0:01:15.700 Sonra isə bu ifadəni həll edərək həmin[br]simvolun hansı ədəd olduğunu tapa bilərik. 0:01:15.700,0:01:17.916 Biz onu qabaqcadan bilmiş olsaq, o artıq[br]məchul sayılmayacaq. 0:01:17.916,0:01:20.387 Çünki biz artıq onu bilirik. 0:01:20.387,0:01:23.576 Ona görə də biz Cəbrdə 0:01:23.576,0:01:26.489 hərflərdən istifadə edirik. Bu bir səbəbdir. 0:01:26.489,0:01:28.942 Digəri isə ədədlər arasındakı əlaqəni[br]göstərərkəndir. 0:01:28.942,0:01:32.286 Məsələn, gəlin belə düşünək, 0:01:32.286,0:01:38.021 əgər sən mənə 3 versən, mən sənə 4 verəcəyəm, 0:01:38.021,0:01:43.762 əgər sən mənə 5 versən,[br]mən sənə 6 verəcəyəm 0:01:43.762,0:01:46.050 və beləcə davam edə bilərik. 0:01:46.050,0:01:51.626 Əgər sən mənə 7,1 versən,[br]mən sənə 8,1 verəcəyəm. 0:01:51.626,0:01:54.431 Bu siyahını sonsuza kimi yazmaq olar. 0:01:54.431,0:01:57.477 Yəni sən mənə istənilən bir ədədi verirsən və[br]mən də sənə hansı ədədi verəcəyimi deyirəm. 0:01:57.477,0:02:00.879 Ancaq bu belə çox yer tutacaq və[br]çox vaxt aparacaq. 0:02:00.879,0:02:06.259 Bu səbəbdən, aradakı əlaqəni göstərmək üçün[br]hərflərdən istifadə edə bilərik. 0:02:06.259,0:02:11.296 Sənin mənə verdiyini x-lə, mənim[br]sənə verdiyimi y-lə işarə edək. 0:02:11.296,0:02:14.678 Mən deyirəm ki, sən mənə hansı ədədi versən,[br]mən onun üzərinə bir gələcəyəm. 0:02:14.678,0:02:16.867 Sonra da onu sənə verəcəyəm. 0:02:16.867,0:02:20.670 Deməli, buradakı bu sadə tənlik 0:02:20.670,0:02:24.717 x ilə y arasındakı sonsuz sayda 0:02:24.717,0:02:28.219 əlaqəni göstərməyə imkan verəcək. 0:02:28.219,0:02:31.497 Əgər x-i bilsək, məsələn, x 0:02:31.497,0:02:34.612 3 olsa, mən üzərinə 1 gəlib sənə[br]4 verəcəyəm. 0:02:34.627,0:02:38.200 Sən mənə 7,1 versən, üzərinə 1 gəlib sənə[br]8,1 verəcəyəm. 0:02:38.200,0:02:41.166 Yəni simvolları istifadə etmədən bu əlaqəni[br]daha səliqəli göstərə biləcək yol yoxdur. 0:02:41.166,0:02:43.959 Əslində, burada x və ya y yazmaya[br]da bilərdim, 0:02:43.959,0:02:46.648 sadəcə bu çox köhnə bir vərdişdir. 0:02:46.648,0:02:49.725 Məsələn, sənin mənə verdiyini Ulduzla və 0:02:49.725,0:02:54.827 mənim sənə verdimi Smayliklə göstərə bilərdim 0:02:54.827,0:02:57.733 və bu özü həmin ifadəni göstərməyin[br]doğru yoludur. 0:02:57.733,0:03:01.733 Beləliklə, hərflər sadəcə simvoldur.