ဒီဗီဒီယိုမှာ ကျွန်တော်တို့
အက္ခရာသချာၤရဲ့မူလအစ ကို စဉ်းစား ကြ မယ်။
အက္ခရာသချာၤ မူလအစ...
ပြီးတော့
အက္ခရာသချာၤဆိုတဲ့ စိတ်ကူး နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့စကားလုံးကို
အခုတင်ပြမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီစာအုပ်မှလာတာ
ဒါမှမဟုတ် တကယ်တော့ ဒါကဟိုက စာအုပ်ရဲ့စာမျက်နှာတစ်ခုပဲ၊
ဒီစာအုပ်ရဲ့ ခေါင်းစဉ်အတွက် အင်္ဂလိပ်လို ဘာသာပြန်ရင်
"ပြီးဆုံးခြင်းနှင့် ချိန်ညှိခြင်း အားဖြင့် တွက်ချက်မှု ပေါင်းချုပ် "
ဒီ စာ အုပ် ကို ဘ ဂ္ဂ ဒက် က ပါ ရှား သ င်္ချာ ပ ညာ ရှင် တစ် ဦး က
ရေးခဲ့တာပါ
၈ရာစု၊ ၉ရာစုလောက်ကဖြစ်မယ်
တကယ်တော့ဒီစာအုပ်ကိုရေးတာ
အေဒီ၈၂၀ကပါ
A.D
ပြီးတော့ အက္ခရာသချာၤဆိုတာ အာရပ်စာလုံး
ဒီ မှာ ဆို ရင် သူ က ဒီ ခေါင်း စဉ် ကို
အာ ရပ် လို ရေး ထား တယ်။
အက္ခရာသချာၤဆိုတာ ပြန်လည်ထိန်သိမ်းခြင်း ဒါမှမဟုတ် အ ပြီး သတ် ခြင်း လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်
ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခြင်း ဒါမှမဟုတ် အ ပြီး သတ် ခြင်း
ပြီးတော့ သူက သူ့စာအုပ်မှာ
ညီမျှခြင်းရဲ့တစ်ဖက်မှ အခြားတစ်ဖက်သို့ တခုခုကို ယူလိုက်တာမျိုး
သိပ်ကို သီးသန့်ဆန်တဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကိုဆက်စပ်ပြခဲ့တယ်။
ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ ဒါကို ဒီမှာတကယ်မြင်ရတယ်. ကျွန်တော် အက္ခရာသချာၤကို မသိဘူး
ဒါပေမယ့် အာရေဗျ မှ သို့မဟုတ် တခြားတနေရာရာမှ နည်းနည်းဌားသုံးထားတယ်ထင်ရတဲ့
ဘာသာစကားတချို့ကိုတော့ ကျွန်တော် တကယ်သိပါတယ်။
ဒါ ရဲ့ အဓိ ပ္ပါယ် က Al Kitab တဲ့ယ
အိန္ဒိယ ရုပ်ရှင်ကောင်းတစ်ခုကို တော့ ကျွန်တော် အူ ရ ဒူ (သို့) ဟင်ဒီ စကား နဲ့ နား လည် နိုင် ပါ တယ်။
ဒါပေမယ့် Al Kitab ... Kitab ဆို တာ စာ အုပ် ကို ပြော တာ။
ဒါကြောင့် ဒီအပိုင်းက စာအုပ်
Al Muhataskr... စုံစီနဖာ အတွက် စာလုံးကိုကျွန်တော်မသိတဲ့အတွက်
ပေါင်းချုပ်လို့ ကျွန်တော် ထင်တယ်
Fi Hisab ! Hisab ဆိုတာ ဟင်ဒီ (သို့) အာဒူ လို တွက်ချက်ခြင်းလို့အဓိပ္ပါယ်ရတယ် ... ဒါကြောင့် ဒါကတွက်ချက်ခြင်းဖြစ်တယ်
Al-Gabr .. ဒါက အရင်းမြစ်ပဲ
ဒါက နာမည်ကျော် အက္ခရာသချာၤပါ။ ဒါက အဲ့ဒါဖြစ်ပေါ်လာတဲ့နေရာ
ဒါကြောင့် ဒါက ပြီးဆုံးခြင်းအတွက်ပါ
မင်း ဒါကို ပြီးဆုံးခြင်းအနေနဲ့မြင်နိုင်ပါတယ်။
ပြီးတော့ ဝ..Al-Muqabala
ဒါက ချိန်ညှိခြင်းကိုဆိုလိုတာပါ
ပြီးဆုံးခြင်းနှင့်ချိန်ညှိခြင်း
ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ဒါကိုဘာသာပြန်ချင်ရင်
ပြီးတော့ ဒါကဗီဒီယိုတစ်ခုကို အာရေဗျ ဘာသာပြန်နေတာမဟုတ်ဘူးဆိုတာကျွန်တော်သိပါတယ်
ဒါပေမယ့် စာအုပ်... စာအုပ်
ဒါဟာ ဒီအပေါ်မှာ အကြမ်းအားဖြင့်ဘာသာပြန်ရင်
ပြီးဆုံးခြင်းနှင့်ချိန်ညှိခြင်း အားဖြင့် တွက်ချက်မှုပေါင်းချုပ်ကို ဆိုလိုတာလို့ ကျွန်တော်မှန်းမိတယ်
ဒါပေမယ့် ဒါဟာ အက္ခရာသချာၤရဲ့အရင်းအမြစ်ဖြစ်တယ်။
ပြီးတော့ ဒါက အရမ်းအရမ်းအရေးကြီးတဲ့စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်တယ်
အက္ခရာ သချာၤဆိုတဲ့ စကားလုံးကိုပထမဆုံးသုံးခြင်းဖြစ်တာကြောင့်မဟုတ်ဘူး
ဒါပေမယ့် လူတွေကတော့ဒီစာအုပ်ကို အက္ခရာသချာၤက
ဟိုဟိုဒီဒီပြသနာများကို တထိုင်တည်းဖြေရှင်းဖို့မကြိုးစားဘဲ
ညီမျှုခြင်းတစ်ခုကိုချိန်ညှိခြင်း အယူအဆများ
ယေဘုယျသဘောပြသနာများ
ခေတ်ပေါ်အတွေးအခေါ်များစွာကိုယူဆောင်ခဲ့တဲ့ပထမအကြိမ်အနေနဲ့ ထင်မြင်ခဲ့ကြတယ်
ဒါပေမယ့် Al-Khwarizmi က ပထမဆုံးလူမဟုတ်ပါဘူး
ဒါတွေအားလုံးဘယ် လို ဖြစ် လာ လဲ ဆို တာ ကို အ ဖြေ ရှာ ဖို့ အ တွက်
သူ ဘ ဂ္ဂ ဒက် ကို ခ ရီး နှင် လာ ခဲ့ တယ်။
ဒါ့ကြောင့် က မ ္ဘာ ရဲ့ ဒီ ဘက် ခြမ်း က
အက္ခရာသချာၤရဲ့ သမိုင်းကို တော် တော် ဖော်ထုတ်ပေး ခဲ့ တာပါ။
ဒါပေမယ့် သူက ၈ရာစု၊ ၉ရာစုလောက်မှာ ဒီ နေ ရာ မှာကျင်လည်ခဲ့တာပေါ့။
ဒါကြောင့် ကျွန်တော်ဒီမှာ အချိန်ဇယားတစ်ခုဆွဲကြည့်မယ်
ကျွန်တော်တို့ အရာရာကို မှတ် မိ ရုံ လောက် ပေါ့။
ဒါက အချိန်ဇယား
ပြီးတော့ မင်းဟာဘာသာရေးကိုယုံကြည်ကြည်၊ မယုံကြည်ကြည်
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ယနေ့ခေတ်သုံး နေ့စွဲများဟာ ဂျီးဆပ်စ် ရဲ့မွေးဖွားခြင်းပေါ်မှာ မှီတည်နေတယ်။
ဒါကြောင့်ကျွန်တော် ဒါ ကို ဒီ မှာ ထား လိုက် မယ်။
ကျွန်တော်တို့ဒီမှာ ကြက် ခြေ ခတ် လေး မှတ် ထား ခဲ့ မယ်။
ဒါကို ထင်ပေါ်စေရန် ကျွန်တော်တို့ဟာ ဘာသာရေးကိုမယုံကြည်သူတွေဖြစ်ချင်တဲ့အခါ
ကျွန်တော်ပြောတာက သမိုင်းမပေါ်ခင် ဘုံခေတ် ...
ဘာသာရေးကိုယုံကြည်သူတွေဖြစ်ချင်တဲ့အခါ
ခရစ်တော်ပေါ်ပြီးခေတ်လို့ပြောမယ်
ဆိုလိုတာ ဂျီးဆပ်ဇ်ပေါ်ပြီးနှစ်များ
အနို... ကျွန်တော် လက်တင်ဘာသာကိုမသိဘူး... အနို ဒိုမီနီ...
ဂျီးဆပ်ဇ် ပေါ်ပြီးနှစ်တွေ လို့ ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါတယ်
ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ ဘာသာရေးနဲ့ နွယ်ပြီး ပြော မယ် ဆို ရင်…
သမိုင်းမပေါ်မီဘုံခေတ်လို့ပြောမယ့်အစား
ခရစ်မပေါ်မီခေတ်လို့ပြောမယ်
ဒါပေမယ့် တခြားနည်းလမ်း.... ဒါဆို ဒါက
ဘုံခေတ်မှာ ၁၀၀၀
ဒါက ဘုံခေတ်မှာ ၂၀၀၀
ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့အနည်းဆုံး ဒီဗီဒီယိုလုပ်နေစဉ်မှာထိုင်နေမယ်
ဒီမှာထိုင်နေမယ်
ပြီးတော့ ဒါက ဘုံခေတ်မတိုင်မီ ၁၀၀၀
ဒါက ဘုံခေတ်မတိုင်မီ ၂၀၀၀
ဒါကြောင့် ပထမနည်းလမ်းက ကျွန်တော်တို့အမှန်တကယ်ဘာကိုတွေ့နိုင်လဲဆိုတာလောက်နဲ့
ကျော်သွားမယ်
ကျွန်တော်တို့ ပိုပြီးတော့နက်နက်နဲနဲ တွေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်
ကျွန်တော်တို့ အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အမျိုးမျိုးသော လူတွေရဲ့
အက္ခရာသချာၤရဲ့အယူအဆများကို ထိမီပြီး
တခြားသက်သေတွေရှာနိုင်လိမ့်မယ်
ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပထမဆုံးလူတွေရဲ့မှတ်တမ်းများဟာ
အက္ခရာသချာၤမှာ ရှေးခေတ် ဘေဘီလုံမှလာသော
တကယ့်ကို ပေါ်ထွက်လာသော အတွေးအခေါ်များဖြစ်ပါတယ်။
သမိုင်းမပေါ်ခင် နှစ်၂၀၀၀လောက်က ပေါ့
ခရစ်တော်မပေါ်ခင်... ဒါကြောင့် ဒီမှာ
ကျောက်စာတွေရှိတဲ့နေရာ
လူတွေ အက္ခရာသချာၤရဲ့ အခြေခံ အယူအဆအချို့ကို
စူးစမ်းရှာဖွေတဲ့နေရာပေါ့။
သူတို့တွေဟာတူညီတဲ့ သင်္ကေတတွေကိုမသုံးခဲ့ကြဘူး
ဂဏန်းတွေကို တူညီတဲ့နည်းလမ်းတွေနဲ့ကိုယ်စားမပြုကြဘူး
ဒါပေမယ့် ဒါဟာ သူတို့တွက် ဆ အ ဖြေ ရှာ ခဲ့ တဲ့ အက္ခရာသချာၤ ဖြစ်တယ်
ပြီးတော့ ဒါဟာ ကမ္ဘာအစိတ်အပိုင်းထဲမှာ တခါပြန်ဖြစ်နေတယ်။
ဘေဘီလုံ က အဲ့ဒီမှာ
ဘေဘီလုံက ဆူ မီး ရီး ယား ရဲ့ ဓလေ့ ထုံး တမ်း ကို တစ် နည်း တစ် ဖုံ ထိန်း သိမ်း ထား သ လို ဖြစ် နေ တယ်။
ွဒီဒေသတစ်ခုလုံးကို မက်ဆိုပိုတေးမီးယားလို့ခေါ်ခဲ့ကြတယ်
မြစ်နှစ်စင်းကြားလို့ ဂရိလိုခေါ်တယ်
ဒါပေမယ့် ဒါဟာလူတွေရဲ့ပထမလမ်းကြောင်းပေါ့။
တကယ့် အက္ခရာသချာၤလို့ခေါ်တာတွေကို
စလုပ်တဲ့လူတွေ
နည်း နည်းကျော်လိုက်မယ်။
ကျွန်တော်တို့ရဲ့သမိုင်းပညာရှင်တွေတောင်အက္ခရာသင်္ချာ သုံးတဲ့
လူတွေရဲ့ နည်း အ ကုန် လုံး ကို မသိဘူး ဆိုတာ သေချာပါတယ်
ဒါပေမယ့် အက္ခရာသချာၤမှာ အဓိက တွေ့ရှိချက်က
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်၂၀၀၀က ဘေဘီလုံမှာကျွန်တော်တို့တွေ့ခဲ့တာမျိုးပဲ
ကျွန်တော်တို့ အေဒီ ၂၀၀-၃၀၀ လောက်ကို သွားရင်
ဒီမှာ
Alexanderia က ဂ ရိ လူ မျိုး တစ် ယောက် ရှိ တယ်။
ဒါကြောင့် ဒီမှာ ဒါက ဂရိ၊ ဒါပေမယ့် Alexanderia မှာ နေခဲ့တယ်
အဲ့ဒီအချိန်တုန်းကရောမ အင်ပါယာ ရဲ့အစိတ်အပိုင်းတခုဖြစ်တဲ့
Alexanderiaကဒီမှာ
ပြီးတော့ သူက ....ဒိုင်ဖဟန်တပ်လို့ခေါ်တယ်
Diophantus or Diaphantus
ကျွန်တော်ဘယ်လို အသံထွက်လဲတော့ မသိဘူး
ိဒိုင်... ဒိုင်ဖဟန်တပ်
ပြီးတော့ သူ့ကို တခါတလေ အက္ခရာသချာၤရဲ့ စတင်သူ လို့လည်းခေါ်ကြတယ်။
ဒိုင်ဖဟန်တပ်လား Al-Khwarizmi လား ဆို ပြီး အယူအဆကွဲပြားကြတယ်
ညီမျှခြင်းတွေရဲ့ ချိန်ညှိခြင်း အခေါ်အဝေါ်တွေကို သုံးပြီးစတင်ခဲ့ပါတယ်။
Al-Khwarizmi က သချာၤစစ်စစ်အကြောင်းပြောခြင်း
ဒိုင်ဖဟန်တပ်က တိကျသေချာတဲ့ပြသနာတွေကိုပိုပြီးဂရုထားစဉ်
သူတို့နှစ်ယောက်လုံးက ဘေဘီလုံတွေရဲ့ ထိုးနှက်ရာလမ်းဖြစ်နေပါတယ်
သူတို့မှာ အက္ခရာသချာၤကို စဉ်းစားတဲ့..သူတို့တွေဟာသူတို့ကိုယ်ပိုင်နည်းလမ်းနဲ့ စတင်ခဲ့ကြပေမယ့်....
ဘေဘီလုံတွေလုပ်ခဲ့တာကို သူတို့ကူးယူရုံနဲ့မတူပါဘူး
ကိုယ်ပိုင် တွေ့ရှိ
ဆောင်ရွက်ချက်တွေရှိပါတယ်
ဒါပေမယ့် အနောက်နိုင်ငံများမှ သမိုင်းပညာရှင်များဟာ
ဒိုင်ဖဟန်တပ် ကို အက္ခရာသချာၤရဲ့စတင်သူတစ်ဦးအနေနဲ့ တွဲမြင်ကြပါတယ်။
ပြီးတော့ ခု Al-Khwarizmi ကို လည်း တစ် ခါ တစ် လေ
အက္ခရာသချာၤရဲ့စတင်သူတစ်ဦးအဖြစ် တချို့လူတွေက သဘောကွဲလွဲကြပါတယ်
ဒါကြောင့် ထင်ရှားတဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေကို လုပ်ခဲ့တယ်။
ဒါကြောင့် မင်းတို့ အေဒီ ၆၀၀လောက်ကိုသွားရင်
ဒါကြောင့် မင်းတို့ အေဒီ ၆၀၀လောက်ကိုသွားရင်
အက္ခရာသချာၤသမိုင်းမှာ အခြားကျော်ကြားတဲ့သချာၤပညာရှင် က
အိန္ဒိယမှBrahma Gupta ပဲဖြစ်ပါတယ်။...အိန္ဒိယမှ Brahma Gupta နော်…
သူအိန္ဒိယမှာဘယ်မှာနေခဲ့လဲဆိုတာပါ၊
ကျွန်တော်တိတိကျကျသေသေချာချာ မသိတာက
ဒါပေမယ့် အကြမ်းအားဖြင့်တော့
ကမ္ဘာရဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုမှာပေါ့
ပြီးတော့ သူက ထင်ရှားတဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေကိုလည်း လုပ်ခဲ့တယ်။
ပြီးတော့ အခုဒီမှာပြပေးနေတဲ့...Al-Khwarizmi လည်း ရှိ သေး တယ်။
Al-Khwarizmi… .. သူ့ကို
အာရပ် စကားလုံးဖြစ်တဲ့ ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခြင်း
ကနေလာတဲ့ အက္ခရာသချာၤ (algebra)
ဆိုတဲ့ နာမည်နဲ့ ဂုဏ်ပြုထားတဲ့
Al-Khwarizmi
တချို့က သူ့ကို
အက္ခရာသချာၤရဲ့ ဖခင်တစ်ဦး လို့ပြောကြသော်လည်း
ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူက အက္ခရာသချာၤအကြောင်းကို
အချို့ သော ပြ ဿ နာရပ်တွေကိုရှောင်ရှားပြီး
ခေတ်ပေါ်သချာၤပညာရှင်တစ်ဦးက ဒီနယ်ပယ်မှာ စတင်စဉ်းစားခဲ့တဲ့နည်းလမ်းများနှင့်
ယေဘုယျသဘော တကယ်စတင်ခဲ့တာကြောင့်ပါ။