WEBVTT

00:00:13.297 --> 00:00:18.790
Tyler Cowen: Ben ekonomiyi çok severim.
Ekonomi çalışmaya 13 yaşında başladım

00:00:18.970 --> 00:00:23.970
ve hala devam ediyorum. Ekonomi hayatımı
ve dünyaya bakış açımı tamamen değiştirdi.

00:00:24.150 --> 00:00:28.870
Bu disiplini bu kadar güçlü yapan şey
etrafınızda olup bitenleri algılayışınızı

00:00:29.050 --> 00:00:30.940
ne kadar değiştirdiği.

00:00:32.036 --> 00:00:34.590
Alex Tabarrok: Ama belki de benim
ekonomi öğrenmek için teşviğim ne

00:00:34.770 --> 00:00:38.960
diye soruyorsunuzdur. Güzel soru.


00:00:39.140 --> 00:00:44.560
Ekonomideki önemli konulardan 
birine değindiniz: teşvikler.

00:00:44.740 --> 00:00:48.237
Mesela neden restoranlar, kabloculardan
daha güzel hizmet sunuyorlar?

00:00:48.678 --> 00:00:52.610
TC: Ya da neden nesli tükenmekte olan
hayvanları koruması gereken yasalar

00:00:52.790 --> 00:00:56.051
neden hayvaların ölümüyle
sonuçlanıyor?

00:00:56.760 --> 00:00:59.710
AT: Ya da neden büyük oyuncak şirketleri
bazen kendi maliyetlerini arttıracak

00:00:59.890 --> 00:01:05.701
kanunları savunuyorlar.
Teşvik burada anahtar kelime.

00:01:06.303 --> 00:01:11.760
TC: Başka bir örnek bunu anlatmamıza
yardımcı olabilir.1787'de İngiliz hükümeti

00:01:11.940 --> 00:01:16.131
hüküm giymiş suçluları Avustralya'ya 
götürmek için gemi kaptanları tuttular.

00:01:16.131 --> 00:01:21.080
Gemideki koşullar çok kötüydü.
Seyirlerden birinde adamların üçte biri

00:01:21.260 --> 00:01:27.280
öldü ve geri kalanlar ise hastalandılar,
dövüldüler ve aç bırakıldılar.

00:01:27.460 --> 00:01:31.603
Toplum öfkelendi, gazeteler koşulların 
iyileşmesi gerketiğini yazdılar,

00:01:31.603 --> 00:01:36.610
din adamları kaptanlara seslendi ve 
hükümet mahkumlara daha iyi davranılması

00:01:36.790 --> 00:01:42.750
ile alakalı yasa çıkardı. Ne yazık ki bu
çabaların hiçbiri işe yaramadı.

00:01:42.930 --> 00:01:45.427
Ölüm oranları yine
şaşırtıcı şekilde yüksekti.

00:01:46.175 --> 00:01:48.966
AT: Peki Tyler, iyi bir ekonomist olarak
bu problemi sen nasıl çözerdin?

00:01:48.966 --> 00:01:52.380
TC: Aslında o olaylardan sonra yeni bir
çözümle gelen bir ekonomist olmuş.

00:01:52.560 --> 00:01:57.680
Uygulanmış ve sorun çözülmüş.


00:01:57.860 --> 00:02:02.750
Kaptanlara gemiye binen mahkum 
başına ödeme yapmak yerine

00:02:02.930 --> 00:02:10.150
sadece canlı bir şekilde ulaşan 
mahkumlar için ödeme yapılmış.

00:02:10.330 --> 00:02:16.226
Bir gece kaptanların teşviği değiştirildi.
Ve mahkumların yaşama oranı %99'a çıktı.

00:02:16.904 --> 00:02:21.546
Gözlemcilerden birinin dediği gibi
ekonomi duygulara ve iyiliğe üstün gelmiş.

00:02:22.662 --> 00:02:26.200
AT: Peki sizin ekonomi öğrenmek
için teşviğiniz ne?

00:02:26.380 --> 00:02:30.290
İnsanlar ekonomist olduğumu öğrenince
paralarını nasıl yöneteceklerini soruyorlar.

00:02:30.470 --> 00:02:34.730
Ekonomi borsada yatırımla alakalı
dersler içerir. Ancak bundan çok daha

00:02:34.910 --> 00:02:40.310
kapsamlı bir konudur. İnsanların
yetersizlik durumlarında nasıl

00:02:40.490 --> 00:02:46.240
karar verdiklerini ve nasıl vermeleri 
gerektiğini çalışır. Ekonomi size karar

00:02:46.420 --> 00:02:51.240
vermenizde, kariyer seçiminizde, 
çocuk sahibi olmanızda ya da ne kadar

00:02:51.420 --> 00:02:56.950
eğitimin iyi bir yatırım olduğu konusunda
yardımcı olabilir. Genel olarak,

00:02:57.130 --> 00:02:59.803
ekonomi size günümüz meselelerine dair
daha derin bir anlayış kazandıracak.

00:03:01.762 --> 00:03:06.220
TC: Ekonomi zor olabilir.
Beyninizi dünyaya farklı bir şekilde

00:03:06.400 --> 00:03:08.899
bakmak için zorlamak kolay değildir.

00:03:08.899 --> 00:03:13.341
AT: Ama ödülü ise dünyaya bakmak
için yeni bir çift gözdür.

00:03:13.937 --> 00:03:16.336
Peki başlamaya hazır mısınız?