WEBVTT

00:00:16.910 --> 00:00:22.128
(Χειροκρότημα)

00:00:22.148 --> 00:00:23.771
Καλησπέρα σας.

00:00:23.771 --> 00:00:26.400
Χαίρομαι πολύ που είμαι εδώ μαζί σας.

00:00:26.400 --> 00:00:32.250
Θα σας μιλήσω -όχι μόνο για τη μουσική-
αλλά για τη μουσική και το ασυνείδητο,

00:00:32.250 --> 00:00:34.332
αυτόν τον ξένο μέσα μας,

00:00:34.332 --> 00:00:37.806
και για το πώς μπορούμε
να προσεγγίσουμε το ασυνείδητο,

00:00:37.806 --> 00:00:40.790
μέσω αυτής της κοινής γλώσσας,
της μουσικής.

00:00:40.850 --> 00:00:45.340
Θα ξεκινήσουμε με μία μουσική κατάσταση.

00:00:45.356 --> 00:00:48.646
Θα σας δώσω μια μελωδιούλα.
Θα τραγουδήσουμε.

00:00:49.542 --> 00:00:51.049
Πρώτα τα κορίτσια.

00:00:51.459 --> 00:00:53.869
Μια φορά εγώ, μια φορά εσείς.

00:00:55.579 --> 00:01:02.108
♫ Μμμμμ, ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:02.878 --> 00:01:07.837
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫ 
Πάμε.

00:01:08.577 --> 00:01:12.667
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:13.407 --> 00:01:17.707
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:24.515 --> 00:01:28.425
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:17.837 --> 00:01:23.157
Πιο δυνατά.
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:28.495 --> 00:01:29.675
Δεν ακούω.

00:01:29.805 --> 00:01:31.744
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:31.744 --> 00:01:32.814
Αυτό είναι.

00:01:33.194 --> 00:01:34.528
Πιο δυνατά.

00:01:34.948 --> 00:01:37.880
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:38.010 --> 00:01:39.899
♫ Ντα ντα ντι ♫ 
Ευχαριστώ.

00:01:40.069 --> 00:01:41.252
Τα αγόρια.

00:01:41.702 --> 00:01:43.912
(Γέλια)

00:01:44.449 --> 00:01:48.529
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:49.174 --> 00:01:54.155
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫ 
Πάμε!

00:01:54.685 --> 00:01:58.755
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:01:59.719 --> 00:02:03.889
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:03.945 --> 00:02:04.960
Πιο δυνατά!

00:02:05.250 --> 00:02:09.424
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:10.344 --> 00:02:14.394
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:14.410 --> 00:02:18.494
Ευχαριστώ. Πάλι τα κορίτσια,
να θυμηθούμε λίγο, ε; Τι κάναμε.

00:02:18.814 --> 00:02:23.674
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫ 
Δυνατά!

00:02:24.214 --> 00:02:27.274
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:27.274 --> 00:02:29.504
Πιο δυνατά! Μπορείτε πιο δυνατά!

00:02:29.713 --> 00:02:34.482
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫
Έτσι. Πάμε!

00:02:34.732 --> 00:02:36.614
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:36.614 --> 00:02:39.714
Στο επόμενο μέτρο μπαίνουν
τα αγόρια μαζί μου.

00:02:40.045 --> 00:02:44.835
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫ 
Ταυτόχρονα!

00:02:45.336 --> 00:02:49.756
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:50.429 --> 00:02:54.519
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:54.519 --> 00:02:55.984
Συνεχίζετε...

00:02:55.984 --> 00:02:59.014
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:02:59.014 --> 00:03:01.289
Τα κορίτσια, συνεχίζετε τα αγόρια...

00:03:01.289 --> 00:03:04.753
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:03:04.753 --> 00:03:07.199
Τα κορίτσια, πάμε! Δυνατά! Όλοι μαζί!

00:03:07.199 --> 00:03:09.555
Ταυτόχρονα αγόρια και κορίτσια.

00:03:09.555 --> 00:03:12.710
Δε σταματάτε.
Εγώ θα σας αυτοσχεδιάσω κάτι από πάνω.

00:03:12.710 --> 00:03:14.927
Εσείς κάνετε το δικό σας.

00:03:15.257 --> 00:03:17.127
Κοινό:
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫

00:03:17.127 --> 00:03:21.685
(Τραγούδισμα)

00:03:21.685 --> 00:03:26.105
♫ Ο λε λε λε λε ντα ντα ντι ♫ 
(Τραγούδισμα)

00:04:02.099 --> 00:04:04.059
Ευχαριστώ πολύ. Ήταν πολύ ωραίο.

00:04:04.059 --> 00:04:05.059
(Χειροκρότημα)

00:04:05.059 --> 00:04:06.426
Να είστε καλά.

00:04:07.796 --> 00:04:08.996
Ευχαριστώ.

00:04:10.486 --> 00:04:14.782
Θέλω τρία άτομα να μου πούνε


00:04:14.782 --> 00:04:18.092
τι σκέψεις, συναισθήματα, ιδέες τούς ήρθαν

00:04:18.092 --> 00:04:20.782
με αυτή τη μουσική
που κάναμε εδώ τώρα όλοι μαζί.

00:04:22.182 --> 00:04:26.562
Εσείς; Εσείς; Εσείς με το μπλε πουκάμισο.

00:04:27.763 --> 00:04:28.963
(Γέλια)

00:04:28.963 --> 00:04:32.095
Ορίστε; Ομαδικότητα...

00:04:32.845 --> 00:04:34.075
Συναίσθημα;

00:04:35.735 --> 00:04:36.675
Ομαδικότητα.

00:04:37.075 --> 00:04:38.135
Εσείς;

00:04:40.746 --> 00:04:42.146
Ηρεμία...

00:04:43.186 --> 00:04:46.146
Ε, με το γκρι μπλουζάκι, εσείς;

00:04:46.536 --> 00:04:47.636
Χαρά.

00:04:48.141 --> 00:04:49.141
Εσείς;

00:04:51.041 --> 00:04:52.345
Εσείς; Ναι!

00:04:53.245 --> 00:04:54.142
Χαρά.

00:04:54.942 --> 00:04:56.512
Με το πράσινο;

00:04:57.662 --> 00:04:59.176
Ηρεμία...

00:05:00.316 --> 00:05:01.676
Το άσπρο;

00:05:02.619 --> 00:05:04.429
Πώς; Ηρεμία...

00:05:04.761 --> 00:05:05.903
Γαλήνη.

00:05:06.183 --> 00:05:10.158
Έχουμε ηρεμία, χαρά, γαλήνη,
και τι άλλο είπαμε;

00:05:10.158 --> 00:05:12.158
Κι ομαδικότητα. Έτσι;

00:05:12.718 --> 00:05:15.310
Θέλει κάποιος άλλος να προσθέσει, κάτι;

00:05:15.480 --> 00:05:19.579
Ενέργεια, ασφάλεια,
συγκίνηση, πολλές λέξεις.

00:05:19.579 --> 00:05:21.259
Θα κρατήσω τις πρώτες,

00:05:21.319 --> 00:05:22.966
που ήτανε και λίγο κοινές.

00:05:23.066 --> 00:05:28.156
Είπαμε ηρεμία, γαλήνη,
ασφάλεια, χαρά, έτσι;

00:05:31.316 --> 00:05:36.316
Αυτές οι λέξεις σχεδιάζουν
κατά κάποιο τρόπο λεκτικά,

00:05:36.608 --> 00:05:39.307
βάζουν σε λέξεις
αυτό που μόλις κάναμε μουσικά.

00:05:39.307 --> 00:05:40.943
Το περιγράφουν, έτσι;

00:05:40.943 --> 00:05:44.963
Αν παρατηρήσατε, κάπως συμπίπτουν.
Όχι ακριβώς, όμως.

00:05:45.267 --> 00:05:46.545
Αυτό λένε και οι μελέτες.

00:05:46.545 --> 00:05:48.896
Οι μελέτες αναφερόμενες πάνω στη μουσική,

00:05:48.896 --> 00:05:52.341
λένε ότι όταν κάποιος 
ακούει ένα μουσικό κομμάτι,

00:05:52.341 --> 00:05:58.966
το 80% των ακροατών 
θα το περιγράψει με λόγια, τα οποία -

00:05:59.001 --> 00:06:02.182
με έναν αστερισμό λέξεων μάλλον 
οι οποίες θα μοιάζουν.

00:06:02.182 --> 00:06:06.599
Δηλαδή μπορεί να πει: 
είναι χαρούμενο, ενεργητικό,

00:06:06.599 --> 00:06:08.737
μου δίνει ζωντάνια, και λοιπά και λοιπά.

00:06:08.737 --> 00:06:13.367
Μπορεί να πει: είναι λυπημένο, νοσταλγικό
μπλα, μπλα, μπλα, μπλα, μπλα.

00:06:13.634 --> 00:06:16.674
Έναν αστερισμό λέξεων, οι οποίες μοιάζουν.

00:06:17.216 --> 00:06:19.156
Αυτό τι σημαίνει, πρακτικά;

00:06:20.658 --> 00:06:25.798
Σημαίνει ότι η μουσική εμπεριέχει
αυτό που λέμε νόημα.

00:06:26.769 --> 00:06:30.499
Και μπορεί να κωδικοποιήσει
τα ανθρώπινα συναισθήματα

00:06:30.510 --> 00:06:35.000
και μάλιστα πολλές φορές
καλύτερα από ό,τι οι λέξεις.

00:06:35.059 --> 00:06:39.829
Μπορούμε, λοιπόν, μέσω της μουσικής
να διερευνήσουμε σκέψεις και συναισθήματα

00:06:39.839 --> 00:06:42.352
που ο άνθρωπος
δεν έχει ακόμα συνειδητοποιήσει

00:06:42.352 --> 00:06:44.724
και να φτάσουμε σε αυτό 
που λέμε στην ψυχανάλυση,

00:06:44.724 --> 00:06:46.923
στη μετουσίωση και στην κάθαρση.

00:06:46.923 --> 00:06:50.043
Κάθαρση σαν αυτή του Αριστοτέλη, την ίδια.

00:06:50.963 --> 00:06:53.783
Και αυτό βέβαια στα πλαίσια
μια ψυχαναλυτικής θεραπείας.

00:06:53.798 --> 00:06:55.868
Θα σας πω τι έλεγε ο Μπετόβεν για αυτό.

00:06:56.022 --> 00:06:57.656
Έλεγε ότι οι μουσικές ιδέες,

00:06:57.656 --> 00:06:59.839
-οι δικές του οι μουσικές ιδέες 
σαν συνθέτη-

00:06:59.839 --> 00:07:03.338
όταν τον ρώτησαν:
«Πώς σου έρχονται, αγαπητέ Μπετόβεν,

00:07:03.338 --> 00:07:07.598
οι ιδέες για να γράψεις μουσική;»
απάντησε:

00:07:07.621 --> 00:07:10.484
«Οι μουσικές ιδέες
αναδύονται αυτεπάγγελτα.

00:07:10.484 --> 00:07:12.054
Έρχονται από μόνες τους δηλαδή.

00:07:12.411 --> 00:07:16.024
Αυτό που τις προκαλεί είναι
οι διαθέσεις του πνεύματος

00:07:16.024 --> 00:07:20.054
που εκφράζονται με λέξεις στον ποιητή
και σε εμένα εκφράζονται με ήχους».

00:07:22.842 --> 00:07:25.772
Να δούμε λίγο
γιατί το ασυνείδητο εκφράζεται μουσικά.

00:07:26.547 --> 00:07:28.601
Το ασυνείδητο εκφράζεται
με πολλούς τρόπους.

00:07:28.601 --> 00:07:30.110
Μπορεί να εκφραστεί με μουσική,

00:07:30.110 --> 00:07:31.540
μπορεί να εκφραστεί με λέξεις,

00:07:31.540 --> 00:07:34.540
μπορεί να εκφραστεί με όνειρα,
με πράξεις, με κίνηση...

00:07:34.540 --> 00:07:35.933
με πάρα πολλά πράγματα.

00:07:36.033 --> 00:07:38.582
Τι έλεγε για αυτό ο Θεόδωρος Ράικ;

00:07:38.582 --> 00:07:41.404
Ο Θεόδωρος Ράικ ήταν ένας
από τους πρώτους ψυχαναλυτές,

00:07:41.404 --> 00:07:42.984
πολύ κοντινός μαθητής του Φρόιντ.

00:07:44.621 --> 00:07:47.803
Έλεγε, λοιπόν, ότι το ασυνείδητο
εκφράζεται πολλές φορές καλύτερα

00:07:47.803 --> 00:07:50.453
μέσω της μουσικής, παρά μέσω των λέξεων,

00:07:50.453 --> 00:07:53.063
επειδή η μελωδία μπορεί
να αποτυπώσει καλύτερα

00:07:53.128 --> 00:07:57.461
τα ασυνείδητα συναισθήματα που το άτομο
δεν έχει ακόμα συνειδητοποιήσει.

00:07:57.461 --> 00:07:59.901
Είναι σε αυτό το επίπεδο
που λέμε στο προ-συνειδητό.

00:07:59.919 --> 00:08:03.289
Είναι δηλαδή η μουσική
κάτι σαν ένα καμουφλάζ.

00:08:03.308 --> 00:08:06.028
Όπως και το όνειρο
των ασυνείδητων επιθυμιών,

00:08:06.061 --> 00:08:08.511
των σκέψεων, ή ακόμα και των συγκρούσεων.

00:08:09.217 --> 00:08:12.507
Ο Πάρνκατ που είναι
ένας σύγχρονος ερευνητής, Άγγλος,

00:08:13.193 --> 00:08:15.694
λέει ότι η μουσική εμπεριέχει νόημα,

00:08:15.694 --> 00:08:18.694
όπως και μόνοι μας
διαπιστώσαμε πριν από λίγο.

00:08:18.777 --> 00:08:21.243
Αυτό το νόημα κωδικοποιεί
κυρίως συναισθήματα

00:08:21.243 --> 00:08:22.473
-όχι μόνο όμως-

00:08:22.489 --> 00:08:25.629
μπορεί να κωδικοποιήσει
και κινητικά μοτίβα.

00:08:25.927 --> 00:08:31.087
Φαντάζομαι όλοι σας θα έχετε νιώσει
τη σχέση της μουσικής με την κίνηση, έτσι;

00:08:31.126 --> 00:08:32.976
Μέσω του χώρου και όχι μόνο...

00:08:33.585 --> 00:08:37.175
Κωδικοποιεί επίσης η μουσική
και εσωτερικές αισθήσεις του ανθρώπου

00:08:37.191 --> 00:08:40.906
σε αντίθεση με το λόγο που κωδικοποιεί
πολύ αποτελεσματικότερα από τη μουσική,

00:08:40.906 --> 00:08:42.401
τη συγκεκριμένη πληροφορία.

00:08:42.401 --> 00:08:44.221
Τι σημαίνει «συγκεκριμένη πληροφορία»;

00:08:44.221 --> 00:08:48.251
Αυτό είναι ποτήρι, αυτό είναι βάζο,
και λοιπά και λοιπά.

00:08:49.093 --> 00:08:52.812
Συνεπώς: σε ένα ασυνείδητο επίπεδο,

00:08:52.962 --> 00:08:55.572
η μουσική που γράφει κάποιος συνθέτης

00:08:55.572 --> 00:08:58.382
μπορεί να εμπερικλείει
σκέψεις και συναισθήματα

00:08:58.382 --> 00:09:00.892
που ο ίδιος δεν έχει
ακόμα συνειδητοποιήσει,

00:09:01.308 --> 00:09:04.432
και αδυνατεί προς το παρόν
να τα εκφράσει με λέξεις.

00:09:04.592 --> 00:09:08.087
Αν άλλωστε τα είχε συνειδητοποιήσει
και μπορούσε να τα εκφράσει με λέξεις,

00:09:08.087 --> 00:09:11.237
όπως έλεγε και ο Μάλετ,
δεν θα τα έγραφε σε μουσική.

00:09:13.568 --> 00:09:17.840
Η αναγνώριση του νοήματος
της μουσικής δομής από έναν ακροατή,

00:09:18.280 --> 00:09:21.500
-από εμάς, εσάς, από όλους μας-

00:09:24.015 --> 00:09:25.888
έχει ως εξής σα διαδικασία.

00:09:25.888 --> 00:09:28.839
Ακούμε το μουσικό κομμάτι,
αναγνωρίζουμε το νόημα -

00:09:28.839 --> 00:09:30.339
όπως αναγνωρίσαμε πριν από λίγο

00:09:30.339 --> 00:09:33.011
τι νόημα εμπεριέχεται
σε αυτή τη μουσική που κάναμε εδώ.

00:09:33.011 --> 00:09:36.347
Είπαμε ασφάλεια, ηρεμία, γαλήνη, χαρά.

00:09:36.797 --> 00:09:38.498
Αναγνωρίζουμε λοιπόν το νόημα

00:09:38.498 --> 00:09:42.848
και τον αστερισμό των λέξεων
που περιγράφουν αυτό το νόημα...

00:09:43.268 --> 00:09:45.058
Σε ένα δεύτερο χρόνο ταυτιζόμαστε.

00:09:45.058 --> 00:09:49.528
Δηλαδή λέμε: α, έτσι αισθάνθηκε ο συνθέτης
και εγώ έτσι αισθάνομαι.

00:09:49.742 --> 00:09:51.737
Μοιάζει αυτό με κάτι που αισθάνομαι τώρα

00:09:51.737 --> 00:09:54.373
ή με αυτό που είχα αισθανθεί
στο παρελθόν τότε.

00:09:54.453 --> 00:09:57.653
Και σε έναν τρίτο χρόνο
έχουμε το αίσθημα της κάθαρσης,

00:09:57.871 --> 00:10:00.379
της λύτρωσης, αυτό του Αριστοτέλη.


00:10:01.039 --> 00:10:04.039
Κατά την τραγωδία, το περιγράφει.

00:10:04.039 --> 00:10:08.669
«Δι' ελέου και φόβου περαίνουσα
την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν» λέει.

00:10:08.673 --> 00:10:10.533
Κάθαρση και λύτρωση.

00:10:14.626 --> 00:10:17.086
Η μουσική είναι κοινή γλώσσα.

00:10:17.356 --> 00:10:20.140
Το λένε όλοι αυτό,
σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης,

00:10:20.140 --> 00:10:21.939
σε όλους τους πολιτισμούς.

00:10:21.939 --> 00:10:24.939
Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι
σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης

00:10:24.943 --> 00:10:28.313
ακούνε μουσική,
γιατί επικοινωνούν μέσω της μουσικής

00:10:28.349 --> 00:10:30.659
και γιατί καταλαβαίνουν τη μουσική;

00:10:30.659 --> 00:10:34.120
Καταλαβαίνουν σημαίνει γιατί
αναγνωρίζουν το νόημα που εμπεριέχεται

00:10:34.120 --> 00:10:35.970
μέσα στο μουσικό κώδικα.

00:10:36.183 --> 00:10:38.300
Να δούμε τι λέει ο Μίτεν.

00:10:38.300 --> 00:10:40.739
Ο Στίβεν Μίτεν είναι
ένας Άγγλος παλαιοανθρωπολόγος

00:10:40.739 --> 00:10:44.705
που έγραψε ένα πολύ ωραίο βιβλίο,
λέγεται «The Singing Neanderthals»,

00:10:45.725 --> 00:10:47.855
«Οι Νεάντερταλ Που Τραγουδάνε», δηλαδή.

00:10:48.181 --> 00:10:53.374
Λέει λοιπόν ο Μίτεν ότι
στο εξελικτικό μονοπάτι του ανθρώπου,

00:10:55.014 --> 00:10:59.044
η μουσική και η γλώσσα προήλθαν
από ένα ίδιο παρακλάδι, έτσι;

00:10:59.862 --> 00:11:03.302
Μόνο που διαχωρίστηκαν
πριν 200 χιλιάδες χρόνια

00:11:03.302 --> 00:11:08.252
σε δύο παρακλάδια: εκείνο
το λόγου και αυτό της μουσικής.

00:11:08.322 --> 00:11:11.762
Αυτό του λόγου είναι αυτό που λέμε ότι
χαρακτηρίζει και το Χόμο Σάπιενς.

00:11:11.766 --> 00:11:14.521
Όλα τα βιβλία -έτσι- αυτό λένε,
ο άνθρωπος που

00:11:14.521 --> 00:11:17.921
αυτό που τον χαρακτηρίζει
είναι ο λόγος, «το έλλογο ον», κλπ.

00:11:17.921 --> 00:11:20.065
Δεν είναι μόνο ο λόγος, 
είναι και η μουσική.

00:11:20.065 --> 00:11:23.628
Προήλθαν από το ίδιο εξελικτικό μονοπάτι,
διαχωρίστηκαν -

00:11:23.628 --> 00:11:27.834
λέει ο Μίτεν: «Ο λόγος κωδικοποιεί
καλύτερα τη συγκεκριμένη πληροφορία».

00:11:27.834 --> 00:11:29.091
Τι είπαμε πριν;

00:11:29.091 --> 00:11:32.351
Βάζο, ποτήρι, αυτοκίνητο, και λοιπά...

00:11:33.094 --> 00:11:35.906
Η μουσική κωδικοποιεί καλύτερα
τις εσωτερικές καταστάσεις

00:11:35.906 --> 00:11:37.316
και τα συναισθήματα.

00:11:38.329 --> 00:11:40.535
Ο Κελς, ένας Γερμανός ερευνητής,

00:11:40.535 --> 00:11:42.875
που ασχολείται
με τη νευροφυσιολογία της μουσικής,

00:11:42.875 --> 00:11:45.643
τον εγκέφαλο: σε ποια κέντρα επιδρά
και λοιπά και λοιπά.

00:11:45.662 --> 00:11:49.476
Μας λέει ότι νευρολογικά, τα εγκεφαλικά
κέντρα που επεξεργάζονται το λόγο

00:11:49.476 --> 00:11:51.627
και αυτά που επεξεργάζονται τη μουσική,

00:11:51.667 --> 00:11:54.507
συμπίπτουν σε πολύ μεγάλο βαθμό,
χωρίς όμως να ταυτίζονται.

00:11:54.507 --> 00:11:56.939
Υπάρχουν και κέντρα
που επεξεργάζονται μόνο το λόγο

00:11:56.939 --> 00:11:59.194
και άλλα που επεξεργάζονται
μόνο τη μουσική.

00:11:59.399 --> 00:12:01.879
Η δική μου έρευνα σε αυτόν τον τομέα,

00:12:01.879 --> 00:12:05.129
ως γιατρός, μουσικός
και μουσικοθεραπεύτρια -

00:12:05.912 --> 00:12:08.409
Έχω κάνει πολλά χρόνια...

00:12:08.409 --> 00:12:10.967
Προσπαθώ να τελειώσω ακόμα
το διδακτορικό μου,

00:12:10.967 --> 00:12:14.937
ελπίζω να το παρουσιάσω φέτος,
αυτή τη χρονιά...

00:12:17.109 --> 00:12:19.616
Πάνω σε αυτό το κομμάτι,
λέει ότι η μουσική

00:12:19.616 --> 00:12:21.393
και η ανάγκη για μουσική -αν θέλετε-

00:12:21.393 --> 00:12:25.163
και ότι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι,
σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης,

00:12:25.163 --> 00:12:27.841
κάνουν μουσική, βασίζεται
σε ενδομήτρια εγγράμματα ήχων

00:12:27.841 --> 00:12:30.581
που ακούει το έμβρυο
από τον 4ο κιόλας μήνα της κύησης.

00:12:30.581 --> 00:12:32.174
Από τον τέταρτο μήνα της κύησης

00:12:32.174 --> 00:12:34.174
αρχίζει και αναπτύσσεται
το αυτί στο έμβρυο

00:12:34.184 --> 00:12:36.874
και ολοκληρώνεται φυσικά
στον ένατο μήνα της κύησης.

00:12:36.880 --> 00:12:39.208
Αυτό σημαίνει ότι
στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης

00:12:39.208 --> 00:12:41.588
ήδη το έμβρυο ακούει πάρα πολύ καλά,

00:12:41.610 --> 00:12:43.767
ακούει όλους τους περιβάλλοντες ήχους

00:12:43.767 --> 00:12:47.887
και ιδιαίτερα δυνατά ακούει
τους ήχους του σώματος της μητέρας του.

00:12:48.257 --> 00:12:52.407
Αυτοί είναι: κατά κύριο λόγο
ο καρδιακός χτύπος - έτσι;

00:12:52.408 --> 00:12:55.508
Τουκ, τουκ, τουκ, τουκ,
τουκ, τουκ, τουκ, τουκ-,

00:12:55.584 --> 00:12:57.640
η αναπνοή της μητέρας,
η βάδιση της μητέρας,

00:12:57.640 --> 00:13:00.073
η φωνή της μητέρας,
την οποία την ακούει πιο δυνατά

00:13:00.073 --> 00:13:02.137
από τους άλλους ήχους του περιβάλλοντος,

00:13:02.137 --> 00:13:04.702
η οποία μάλιστα περιστρέφεται
και γύρω από μία τονική,

00:13:04.702 --> 00:13:05.905
όπως το λέμε στη μουσική.

00:13:05.905 --> 00:13:07.575
Τονική σημαίνει γύρω από μια νότα.

00:13:07.575 --> 00:13:09.569
Γύρω-γύρω υπάρχει η μελωδία του λόγου.

00:13:10.180 --> 00:13:11.900
Τι συμβαίνει λοιπόν;

00:13:12.747 --> 00:13:16.707
Συμβαίνει ότι το έμβρυο
στην κοιλιά της μητέρας, συνδυάζει.

00:13:17.010 --> 00:13:21.480
Είναι αυτό που ονόμασα
ήχο-γράμματα, sonograms.

00:13:21.499 --> 00:13:24.019
Συνδυάζει μια ηχητική πληροφορία
με ένα συναίσθημα.

00:13:24.041 --> 00:13:26.622
Μα έχει συναισθήματα το έμβρυο;
Φυσικά και έχει.

00:13:26.622 --> 00:13:28.012
Ξέρετε πώς τα έχει;

00:13:28.012 --> 00:13:31.842
Τα έχει γιατί το έμβρυο
στην κοιλιά της μητέρας

00:13:32.503 --> 00:13:35.873
προσλαμβάνει ορμόνες.
Κυκλοφορούν στο αίμα της μητέρας.

00:13:35.928 --> 00:13:38.605
Ορμόνες που περνάνε από τον πλακούντα,

00:13:38.605 --> 00:13:42.632
περνάνε από τον αιματο-εγκεφαλικό φραγμό
στον εγκέφαλο του εμβρύου

00:13:43.082 --> 00:13:47.744
και το έμβρυο, όταν κυκλοφορεί κορτιζόλη
αισθάνεται στρες. Και άγχος.

00:13:47.744 --> 00:13:51.162
Όταν κυκλοφορεί τεστοστερόνη
αισθάνεται -έτσι- πιο...

00:13:51.162 --> 00:13:52.741
(Γελάει)

00:13:52.741 --> 00:13:54.986
Μια -έτσι- αίσθηση δράσης, να το πω έτσι.

00:13:55.026 --> 00:13:59.596
Τι κάνει λοιπόν το έμβρυο; Ακούει -όταν
η μαμά είναι φοβισμένη και στρεσαρισμένη-

00:14:00.389 --> 00:14:03.719
πιο γρήγορα την καρδιά: τουκ, τουκ,
τουκ, τουκ, τουκ, τουκ, τουκ, τουκ.

00:14:03.746 --> 00:14:08.466
Ακούει τη φωνή της μητέρας που αλλάζει.
Γίνεται ίσως πιο απότομη.

00:14:08.718 --> 00:14:11.017
Μπορεί να έχει κάποιες νότες
που είναι πιο ψηλές,

00:14:11.017 --> 00:14:12.907
να κάνει -έτσι-,
να φεύγει προς τα πάνω.

00:14:12.919 --> 00:14:15.656
Το συνδέει αυτό με την ορμόνη
που λαμβάνει εκείνη την ώρα,

00:14:15.656 --> 00:14:18.538
η οποία είναι μια ορμόνη
που του λέει: «Τώρα φοβάμαι».

00:14:18.758 --> 00:14:22.818
Ο φόβος λοιπόν καταγράφεται
στον πρώιμο εμβρυικό εγκέφαλο

00:14:22.847 --> 00:14:27.017
από τότε ακόμα, από τη μήτρα,
σαν ένα ηχό-γραμμα.

00:14:27.379 --> 00:14:29.729
Σα μια πρώιμη αναπαράσταση,
η οποία τι σημαίνει;

00:14:29.755 --> 00:14:35.412
Αυτό το μήνυμα, γρήγορο τέμπο,
στακάτο φωνή -που λέμε στη μουσική-

00:14:35.412 --> 00:14:39.962
και λοιπά και λοιπά: αίσθημα φόβου.

00:14:41.052 --> 00:14:45.462
Ήρεμη η φωνή της μητέρας:
τενούτες οι νότες, απαλά,

00:14:45.473 --> 00:14:47.395
όπως αυτά που κάναμε πριν άλλωστε, έτσι;

00:14:47.395 --> 00:14:48.785
Μακριές νότες,

00:14:49.755 --> 00:14:51.312
ίσον κάτι άλλο,

00:14:51.312 --> 00:14:54.022
που αυτό λέγεται γαλήνη, ηρεμία, χαρά
και λοιπά και λοιπά.

00:14:54.038 --> 00:14:56.057
Θα ακούσουμε τώρα κάτι -

00:14:56.557 --> 00:14:58.716
Θέλω να σας βάλω να ακούσετε κάτι

00:14:58.716 --> 00:15:01.876
που προσομοιάζει αυτό που ακούει
το έμβρυο στην κοιλιά της μητέρας.

00:15:02.026 --> 00:15:06.566
(Μαγνητοφωνημένη φωνή, μη κατανοητή)

00:15:06.574 --> 00:15:09.893
Έστω ότι είμαστε ένα έμβρυο
στην κοιλιά της μαμάς.

00:15:10.193 --> 00:15:14.513
Ακούμε τον καρδιακό χτύπο,
ακούμε τη φωνή της μητέρας

00:15:14.569 --> 00:15:17.479
φιλτραρισμένη μέσα από το αμνιακό υγρό.

00:15:19.907 --> 00:15:21.887
Τι σας προκαλεί;

00:15:22.451 --> 00:15:23.638
(Γελάει)

00:15:23.638 --> 00:15:25.022
Ορίστε;

00:15:25.982 --> 00:15:28.642
(Μαγνητοφωνημένη φωνή, μη κατανοητή)

00:15:28.982 --> 00:15:33.252
Αν πάνω σε αυτό το ρυθμό ανιχνεύσουμε
την τονική της ομιλίας της μητέρας,

00:15:33.254 --> 00:15:34.434
η οποία ποια είναι;

00:15:35.808 --> 00:15:39.505
(Κάνει ορθοφωνία)

00:15:39.505 --> 00:15:42.801
Γύρω από αυτή τη νότα μιλάει η μητέρα.

00:15:42.801 --> 00:15:46.081
(Κάνει ορθοφωνία)

00:15:46.081 --> 00:15:50.181
Άμα αναπτύξω αυτή σε μια κλίμακα,
θα κάνω μια μελωδία.

00:15:50.205 --> 00:15:51.826
Την πρώτη μουσική.

00:15:52.156 --> 00:15:56.991
(Τονισμός)

00:15:56.991 --> 00:15:58.881
Ας πούμε.

00:16:02.294 --> 00:16:05.154
Η μουσική λοιπόν, με βάση όλα όσα είπαμε,

00:16:06.200 --> 00:16:08.966
μπορεί να χρησιμοποιηθεί
στην ψυχαναλυτική θεραπεία.

00:16:08.966 --> 00:16:10.205
Για ποιο λόγο;

00:16:10.205 --> 00:16:13.475
Γιατί μέσω της μουσικής,
η οποία κωδικοποιεί νόημα,

00:16:13.475 --> 00:16:15.937
η οποία κωδικοποιεί ασυνείδητες επιθυμίες,

00:16:15.937 --> 00:16:19.377
η οποία κωδικοποιεί ασυνείδητες
σκέψεις, συναισθήματα,

00:16:19.377 --> 00:16:21.867
και μάλιστα καλύτερα από το λόγο,

00:16:21.907 --> 00:16:25.408
μπορούμε να προσεγγίσουμε
αυτόν τον ξένο μέσα μας.

00:16:25.408 --> 00:16:26.758
Το ασυνείδητο.

00:16:28.088 --> 00:16:31.432
Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές εφαρμογές,
εγώ εφαρμόζω κάποιες από αυτές,

00:16:31.432 --> 00:16:34.137
καθώς κάνω μουσικοθεραπεία -

00:16:34.137 --> 00:16:37.087
μεταξύ άλλων στο νοσοκομείο των Χανίων,
μπορώ να σας πω.

00:16:37.091 --> 00:16:38.091
(Γελάει)

00:16:38.091 --> 00:16:38.825
Λοιπόν.

00:16:38.825 --> 00:16:41.458
Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές
εφαρμογές και προσεγγίσεις.

00:16:41.458 --> 00:16:43.598
Μία από αυτές είναι
το Αναλυτικό Μουσικόδραμα,

00:16:43.598 --> 00:16:46.764
η οποία είναι μια μέθοδος
δεκτικής και ενεργητικής μουσικοθεραπείας

00:16:46.764 --> 00:16:47.744
στα πλαίσια ομάδας,

00:16:48.320 --> 00:16:50.902
που χρησιμοποιεί
πολλούς κωδικούς αναπαράστασης,

00:16:50.902 --> 00:16:52.822
όπως τη μουσική, το λόγο και την εικόνα,

00:16:52.901 --> 00:16:55.341
η οποία γίνεται ομαδικά ή ατομικά,

00:16:55.345 --> 00:16:58.165
η οποία χρησιμοποιεί
μουσικά όργανα αλλά και τη φωνή,

00:16:58.197 --> 00:17:02.609
και αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει
είναι ότι χρησιμοποιώντας τη μουσική

00:17:02.609 --> 00:17:06.283
αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι
παρακάμπτουμε -αυτό που λέμε- τις άμυνες,

00:17:06.283 --> 00:17:09.173
δηλαδή η ανθρώπινη προσωπικότητα
έχει δομηθεί πάνω στο λόγο

00:17:09.757 --> 00:17:11.477
από πάρα πολύ μικρή.

00:17:12.812 --> 00:17:17.352
Όλες οι άμυνες τις προσωπικότητας
έχουν πλαστεί γύρω από το λόγο.

00:17:17.373 --> 00:17:21.168
Αν εμείς χρησιμοποιήσουμε τη μουσική
είναι σα να παίρνουμε έναν άλλον δρόμο

00:17:21.168 --> 00:17:23.278
και ουσιαστικά
παρακάμπτουμε αυτές τις άμυνες

00:17:23.278 --> 00:17:25.960
και έχουμε απευθείας πρόσβαση
στο ασυνείδητο του ανθρώπου

00:17:25.960 --> 00:17:28.633
όταν ακούμε
τον φωνητικό του αυτοσχεδιασμό,

00:17:28.633 --> 00:17:30.863
όταν ακούμε τον αυτοσχεδιασμό του
στο πιάνο,

00:17:30.863 --> 00:17:33.623
όταν ακούμε τον αυτοσχεδιασμό του
σε ένα κρουστό.

00:17:34.101 --> 00:17:36.692
Θα σας βάλω -για να τελειώσουμε-
μια ηχογράφηση,

00:17:36.862 --> 00:17:42.075
η οποία είναι από μία ομάδα ασθενών
σε ένα κέντρο ημέρας στη Γαλλία,

00:17:42.075 --> 00:17:44.545
στο οποίο εργαζόμουνα
πριν από αρκετά χρόνια.

00:17:44.894 --> 00:17:50.081
Πρόκειται για μία ηχογράφηση
φωνητικής μουσικοθεραπείας, ομάδας,

00:17:50.081 --> 00:17:51.401
είναι άντρες και γυναίκες,

00:17:51.401 --> 00:17:55.470
είναι όλοι ψυχωσικοί ασθενείς
αυτοί που συμμετέχουν στην ομάδα.

00:17:55.566 --> 00:17:57.396
Θα σας αφήσω να ακούσετε.

00:18:00.543 --> 00:18:02.613
Αν θέλετε κλείστε και τα μάτια.

00:18:07.781 --> 00:18:13.151
(Φωνητική Μουσικοθεραπεία)

00:18:54.598 --> 00:18:56.040
Όταν λέμε ψυχωσικοί ασθενείς,


00:18:56.040 --> 00:19:00.400
εννοούμε, παραδείγματος χάρη,
πολλά-πολλά χρόνια σχιζοφρενείς.

00:19:01.180 --> 00:19:04.600
Παραδείγματος χάρη,
πολύ-πολύ καταθλιπτικοί άνθρωποι.

00:19:05.310 --> 00:19:10.500
(Φωνητική Μουσικοθεραπεία)

00:20:23.244 --> 00:20:24.761
Σας ευχαριστώ.

00:20:24.761 --> 00:20:28.871
(Χειροκρότημα)