WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:06.317 É posible que os adultos fagamos que nos medren novas neuronas? 00:00:07.150 --> 00:00:10.237 Aínda hai certa incertidume sobre este asunto, 00:00:10.261 --> 00:00:12.871 en tanto que é unha área de investigación moi novidosa. 00:00:13.569 --> 00:00:16.928 Por exemplo, falando cun colega meu, Robert, 00:00:16.952 --> 00:00:18.260 un oncólogo, 00:00:18.284 --> 00:00:19.585 comentábame, 00:00:20.014 --> 00:00:21.769 "Sandrine, isto é desconcertante. 00:00:21.793 --> 00:00:26.107 Algúns pacientes meus, logo de saber que están curados dun cancro 00:00:26.131 --> 00:00:28.528 aínda desenvolven síntomas de depresión". 00:00:29.520 --> 00:00:30.815 E eu respondinlle, 00:00:30.839 --> 00:00:33.179 "Ben, na miña opinión iso ten lóxica. 00:00:33.203 --> 00:00:37.741 A droga que lle dás, que frea a proliferación das células cancerosas 00:00:37.765 --> 00:00:42.868 tamén frea o nacemento de neuronas no cerebro. 00:00:43.820 --> 00:00:46.606 E Robert quedou a mirar para min como se eu tolease e dixo, 00:00:46.630 --> 00:00:48.812 "Pero Sandrine, son pacientes adultos, 00:00:48.836 --> 00:00:51.408 aos adultos non nos medran neuronas novas." 00:00:52.543 --> 00:00:56.209 E, para as súa sorpresa, díxenlle, "Medránnos, si". 00:00:57.098 --> 00:01:01.924 E isto é o que chamamos neuroxénese. NOTE Paragraph 00:01:01.948 --> 00:01:03.138 [Neuroxénese] NOTE Paragraph 00:01:03.162 --> 00:01:06.932 Pero Robert non é neurocientífico; 00:01:06.956 --> 00:01:11.581 e cando el estudaba Medicina non se ensinaba o que sabemos agora: 00:01:11.605 --> 00:01:15.344 que o cerebro adulto pode xerar novas células nerviosas. 00:01:17.217 --> 00:01:21.587 Así que Robert, como bo científico que é 00:01:21.611 --> 00:01:23.310 quixo vir ao meu laboratorio 00:01:23.334 --> 00:01:26.158 para entender isto un pouco mellor. 00:01:26.881 --> 00:01:29.136 E leveino nunha visita guiada 00:01:29.160 --> 00:01:32.073 a unha das partes máis excitantes do cerebro 00:01:32.097 --> 00:01:34.270 no que a neuroxénese se refire: 00:01:34.294 --> 00:01:36.382 ao hipocampo. 00:01:37.080 --> 00:01:40.932 Esta estrutura gris no centro do cerebro. 00:01:41.613 --> 00:01:44.035 E da que sabemos hai tempo 00:01:44.059 --> 00:01:48.824 que é importante para a aprendizaxe, a memoria, o estado de ánimo e a emoción. 00:01:49.343 --> 00:01:52.390 Sen embargo, o que sabemos só desde hai pouco 00:01:52.414 --> 00:01:57.072 é que é unha das únicas estruturas do cerebro adulto 00:01:57.096 --> 00:01:59.746 onde se poden xerar novas neuronas. 00:02:00.405 --> 00:02:02.716 Se seccionamos o hipocampo 00:02:02.740 --> 00:02:04.008 e miramos nel con aumento, 00:02:04.032 --> 00:02:06.833 o que poden ver aqui en azul 00:02:06.857 --> 00:02:11.430 é unha neurona recén nacida nun cerebro de rato adulto. 00:02:12.769 --> 00:02:15.824 No caso do cerebro humano, 00:02:15.848 --> 00:02:19.380 o meu colega Jonas Frisén do Instituto Karolinska, 00:02:19.404 --> 00:02:25.144 ten estimado que producimos 700 neuronas novas ao día 00:02:25.168 --> 00:02:26.366 no hipocampo. 00:02:27.183 --> 00:02:28.858 Poden pensar que non son moitas, 00:02:28.882 --> 00:02:31.411 comparadas cos miles de millóns de neuronas que temos. 00:02:31.644 --> 00:02:34.715 Pero aos cincuenta anos, 00:02:34.739 --> 00:02:39.415 teremos renovado todas as neuronas desta estrutura coas que nacimos 00:02:39.439 --> 00:02:41.654 con neuronas nacidas sendo adultos. NOTE Paragraph 00:02:43.248 --> 00:02:48.284 Entón, por que son importantes estas novas neuronas e que funcións cumpren? 00:02:49.324 --> 00:02:53.022 Primeiro, sabemos que son importantes para a aprendizaxe e a memoria. 00:02:53.046 --> 00:02:54.563 E no laboratorio temos amosado 00:02:54.587 --> 00:02:57.823 que se bloqueamos a capacidade do cerebro adulto 00:02:57.847 --> 00:03:00.407 para producir novas neuronas no hipocampo, 00:03:00.431 --> 00:03:02.947 bloquéanse certas capacidades de memoria. 00:03:03.721 --> 00:03:10.633 E isto é especialmente novidoso e certo no caso do recoñecemento espacial, 00:03:10.657 --> 00:03:13.455 ou sexa, como recorremos o noso camiño pola cidade. NOTE Paragraph 00:03:14.181 --> 00:03:15.657 Aínda estamos a aprender moito, 00:03:15.657 --> 00:03:18.770 e as neuronas son importantes non só para a capacidade de memoria, 00:03:18.770 --> 00:03:21.673 senón tamén para a súa calidade. 00:03:21.697 --> 00:03:25.742 E son de axuda para engadir tempo á nosa memoria 00:03:25.766 --> 00:03:30.448 e tamén para diferenciar entre memorias moi parecidas, a saber: 00:03:30.472 --> 00:03:32.552 como atopas a túa bicicleta 00:03:32.576 --> 00:03:36.092 que aparcas na estación todos os días na mesma zona, 00:03:36.116 --> 00:03:38.258 pero en lugares lixeiramente distintos? NOTE Paragraph 00:03:40.068 --> 00:03:42.552 E o que é máis interesante para o meu colega Robert 00:03:42.576 --> 00:03:47.438 é a investigación que estamos a facer sobre neuroxénese e depresión. 00:03:48.010 --> 00:03:49.948 Así, nun modelo animal da depresión, 00:03:49.972 --> 00:03:53.976 temos atopado que se dá un baixo nivel de neuroxénese. 00:03:54.500 --> 00:03:56.743 E cando administramos antidepresivos, 00:03:56.767 --> 00:04:00.221 auméntase a produción destas novas neuronas, 00:04:00.245 --> 00:04:03.388 e diminúen os síntomas de depresión 00:04:03.412 --> 00:04:08.872 o que establece unha relación clara entre neuroxénese e depresión. 00:04:09.191 --> 00:04:13.500 Pero ademais, bloqueando só a neuroxénese, 00:04:13.524 --> 00:04:16.357 bloquéase a eficacia do antidepresivo. 00:04:17.714 --> 00:04:19.477 Así que para entón, Robert entendera 00:04:19.501 --> 00:04:23.199 que probablemente os seus pacientes sufrían de depresión 00:04:23.223 --> 00:04:25.818 despois de curarse do cancro, 00:04:25.842 --> 00:04:30.223 porque o anticanceríxeno detivera a xeneración de novas neuronas. 00:04:30.247 --> 00:04:33.875 E precísase un tempo para xerar novas neuronas 00:04:33.899 --> 00:04:36.105 que acaden as súas funcións normais. NOTE Paragraph 00:04:37.780 --> 00:04:42.189 Así, en conxunto, pensamos que temos evidencia de abondo 00:04:42.213 --> 00:04:45.928 para afirmar que a neuroxénese é unha clara alternativa 00:04:45.952 --> 00:04:49.566 se queremos mellorar a formación de memorias e o estado anímico, 00:04:49.590 --> 00:04:53.153 ou mesmo previr o declive asociado ao avellentamento, 00:04:53.177 --> 00:04:55.311 ou asociado ao estrés. NOTE Paragraph 00:04:56.288 --> 00:04:58.019 Xa que logo, a seguinte pregunta é: 00:04:58.043 --> 00:05:00.217 podemos controlar a neuroxénese? 00:05:01.066 --> 00:05:02.257 A resposta é si. 00:05:02.860 --> 00:05:05.423 E agora imos facer unha pequena proba. 00:05:06.201 --> 00:05:09.382 Voulles indicar unha serie de condutas e actividades, 00:05:09.406 --> 00:05:14.090 e vanme dicir se pensan que aumentan a neuroxénese 00:05:14.114 --> 00:05:16.280 ou que a diminúen. 00:05:16.804 --> 00:05:17.963 Listos? 00:05:18.550 --> 00:05:19.709 OK, imos aló. NOTE Paragraph 00:05:20.034 --> 00:05:21.621 Que opinan da aprendizaxe? 00:05:22.521 --> 00:05:23.701 Auméntaa? 00:05:23.725 --> 00:05:24.884 Si. 00:05:24.908 --> 00:05:28.694 Aprender aumentará a produción destas novas neuronas. NOTE Paragraph 00:05:28.718 --> 00:05:30.034 E o estrés? 00:05:31.431 --> 00:05:36.168 Si, o estrés diminúe a produción de novas neuronas no hipocampo. NOTE Paragraph 00:05:36.192 --> 00:05:37.804 Que hai da privación de sono? 00:05:39.375 --> 00:05:42.074 Efectivamente, diminúe a neuroxénese. NOTE Paragraph 00:05:42.098 --> 00:05:43.319 E o sexo? 00:05:44.414 --> 00:05:45.566 Oh, vaia! NOTE Paragraph 00:05:45.590 --> 00:05:46.857 (Risos) NOTE Paragraph 00:05:46.881 --> 00:05:50.558 Si, acertaron, aumenta a produción de novas neuronas. 00:05:50.558 --> 00:05:52.810 Non obstante, aquí hai que buscar o equilibrio. 00:05:52.834 --> 00:05:55.047 Non queremos chegar a unha situación, NOTE Paragraph 00:05:55.071 --> 00:05:56.999 (Risos) NOTE Paragraph 00:05:57.023 --> 00:05:59.857 na que demasiado sexo leve á privaciónd de sono. NOTE Paragraph 00:05:59.881 --> 00:06:02.110 (Risos) NOTE Paragraph 00:06:02.753 --> 00:06:04.944 E que din de facerse vello? 00:06:07.645 --> 00:06:11.328 A taxa de neuroxénese diminúe ao facerse vello, 00:06:11.352 --> 00:06:13.098 pero aínda ocorre. NOTE Paragraph 00:06:14.042 --> 00:06:16.233 E xa para rematar, que din de correr? 00:06:17.912 --> 00:06:20.721 Vou deixar que xulguen por si mesmos. NOTE Paragraph 00:06:21.563 --> 00:06:23.359 Este é un dos primeiros estudos 00:06:23.383 --> 00:06:27.786 levados a cabo polo un dos meus mentores, Rusty Gage, do Instituto Salk, 00:06:27.810 --> 00:06:30.084 que amosa que o ambiente pode ter un impacto 00:06:30.108 --> 00:06:31.997 na produción de novas neuronas. 00:06:32.021 --> 00:06:36.275 Aquí poden ver unha sección do hipocampo dun rato 00:06:36.299 --> 00:06:38.544 que non tiña roda de exercicio na súa gaiola. 00:06:38.568 --> 00:06:42.603 Os pequenos puntos negros que ven son novas neuronas formándose. 00:06:43.246 --> 00:06:48.384 E agora, poden ver a sección do hipocampo dun rato 00:06:48.408 --> 00:06:51.004 con roda de exercicio na gaiola. 00:06:51.028 --> 00:06:52.551 Poden ver o incremento masivo 00:06:52.575 --> 00:06:55.548 de puntos negros que representan novas neuronas en formación. NOTE Paragraph 00:06:56.819 --> 00:07:00.612 Así que a actividade inflúe na neuroxénese pero isto non é todo. 00:07:01.639 --> 00:07:04.286 O que comemos tamén ten efecto 00:07:04.310 --> 00:07:07.224 na produción de novas neuronas no hipocampo. 00:07:07.248 --> 00:07:10.208 Aquí temos a mostra dunha dieta, 00:07:10.232 --> 00:07:13.509 de nutrintes que se teñen demostrado eficaces. 00:07:13.973 --> 00:07:16.568 E voulles sinalar algúns: 00:07:16.592 --> 00:07:21.686 Unha restrición calórica do 20 ao 30 por cento aumenta a neuroxénese. 00:07:22.128 --> 00:07:25.610 O xaxún intermitente -- espaciar o tempo entre comidas -- 00:07:25.634 --> 00:07:27.773 aumenta a neuroxénese. 00:07:27.797 --> 00:07:29.120 A inxesta de flavonoides, 00:07:29.144 --> 00:07:32.147 que se atopan no chocolate negro ou nas arandeiras, 00:07:32.171 --> 00:07:33.994 aumenta a neuroxénese. 00:07:34.355 --> 00:07:35.861 Os ácidos graxos Omega-3, 00:07:35.885 --> 00:07:38.096 presentes en peixes graxos, como o salmón, 00:07:38.120 --> 00:07:40.558 aumentan a produción desas novas neuronas. 00:07:41.502 --> 00:07:45.603 Pola contra, unha dieta rica en graxas saturadas 00:07:45.627 --> 00:07:48.367 ten un impacto negativo na neuroxénese. 00:07:49.232 --> 00:07:53.414 O etanol -- a inxesta de alcohol -- diminúe a neuroxénese. 00:07:53.981 --> 00:07:56.703 Sen embargo, non todo está perdido; 00:07:56.727 --> 00:07:59.779 o resveratrol, que se atopa no viño, 00:07:59.803 --> 00:08:03.294 tense demostrado que promove a supervivencia destas novas neuronas. 00:08:03.708 --> 00:08:05.574 Así que a próxima vez que vaian de cea, 00:08:05.598 --> 00:08:09.602 poden procurar acadar ese punto de bebida 'neutral' para a neuroxénese. NOTE Paragraph 00:08:09.909 --> 00:08:11.966 (Risos) NOTE Paragraph 00:08:11.966 --> 00:08:14.567 E, para rematar, deixen que apunte unha última cousa, 00:08:14.591 --> 00:08:15.749 unha un tanto curiosa. 00:08:15.773 --> 00:08:19.668 Aos xaponeses fascínalle as texturas das comidas, 00:08:19.692 --> 00:08:24.995 e tense demostrado que as dietas blandas prexudican á neuroxénese, 00:08:25.019 --> 00:08:29.740 a diferenza da comida que require masticar, ou os alimentos crocantes. NOTE Paragraph 00:08:30.827 --> 00:08:32.620 Todos estes datos, 00:08:32.644 --> 00:08:35.225 para os que temos que mirar a nivel celular, 00:08:35.249 --> 00:08:37.756 conseguíronse usando modelos animais. 00:08:38.470 --> 00:08:42.851 Pero esta dieta tamén se ten administrado a humanos, 00:08:42.875 --> 00:08:49.033 e o que puidemos ver é que a dieta modula a memoria e o estado de ánimo 00:08:49.057 --> 00:08:52.541 na mesma dirección que modula a neuroxénese, 00:08:52.565 --> 00:08:57.322 isto é: a restrición calórica mellora a capacidade de memoria, 00:08:57.346 --> 00:09:02.445 mentres que unha dieta alta en graxas exacerba os síntomas da depresión, 00:09:02.469 --> 00:09:06.333 ao contrario que os ácidos graxos Omega-3, que incrementan a neuroxénese, 00:09:06.357 --> 00:09:10.540 e tamén axudan a diminuír os síntomas depresivos. 00:09:11.643 --> 00:09:16.460 Así que nós pensamos que o efecto da dieta 00:09:16.484 --> 00:09:20.079 na saúde mental, a memoria e o estado de ánimo, 00:09:20.103 --> 00:09:24.575 está realmente mediado pola produción de novas neuronas no hipocampo. 00:09:24.994 --> 00:09:26.914 E non é só o que comemos, 00:09:26.938 --> 00:09:30.003 tamén é a textura dos alimentos, cándo os comes 00:09:30.027 --> 00:09:31.851 e a cantidade deles que inxires. NOTE Paragraph 00:09:33.841 --> 00:09:37.874 Pola nosa banda -- os neurocientíficos interesados na neuroxénese -- 00:09:37.898 --> 00:09:41.563 precisamos entender mellor a función destas novas neuronas, 00:09:41.587 --> 00:09:45.571 e como poder controlar a súa supervivencia e a súa produción. 00:09:45.896 --> 00:09:50.435 Tamén temos que atopar a forma de protexer a neuroxénese dos pacientes de Robert. 00:09:51.271 --> 00:09:52.648 E pola súa banda, 00:09:52.672 --> 00:09:55.102 déixoos a cargo da súa propia neuroxénese. NOTE Paragraph 00:09:55.691 --> 00:09:56.849 Grazas. NOTE Paragraph 00:09:56.873 --> 00:10:02.636 (Aplausos) NOTE Paragraph 00:10:02.646 --> 00:10:05.188 Margaret Heffernan: Estupenda investigación, Sandrine. 00:10:05.212 --> 00:10:07.457 Teño que dicirche que vés de cambiame a vida. 00:10:07.481 --> 00:10:09.259 Vou comer un montón de arandeiras. NOTE Paragraph 00:10:09.283 --> 00:10:10.830 Sandrine Thuret: Moi ben. NOTE Paragraph 00:10:11.528 --> 00:10:13.972 MH: Interésame moito o de correr. 00:10:14.869 --> 00:10:16.520 Teño que correr? 00:10:17.368 --> 00:10:20.010 Ou vale calquera exercicio aeróbico, 00:10:20.034 --> 00:10:21.639 que leve osíxeno ao cerebro? 00:10:21.663 --> 00:10:23.798 Sirve calquera clase de exercicio intenso? NOTE Paragraph 00:10:24.101 --> 00:10:25.838 ST: Polo de agora, 00:10:25.862 --> 00:10:29.102 non podemos dicir con seguridade se é correr en sí, 00:10:29.126 --> 00:10:34.163 pero penso que calquera cousa que aumente a produción 00:10:34.187 --> 00:10:37.267 ou o fluxo de sangue ao cerebro, 00:10:37.291 --> 00:10:38.893 debería ser beneficiosa. NOTE Paragraph 00:10:39.103 --> 00:10:41.980 MH: Entón non teño que ter unha roda de exercicio na oficina? NOTE Paragraph 00:10:42.004 --> 00:10:43.167 ST: Non, non fai falla! NOTE Paragraph 00:10:43.191 --> 00:10:45.284 MH: Uf, que alivio! É marabilloso. 00:10:45.308 --> 00:10:47.061 Sandrine Thuret, moitas grazas. NOTE Paragraph 00:10:47.085 --> 00:10:48.354 ST: Grazas a ti, Margaret. NOTE Paragraph 00:10:48.354 --> 00:10:50.976 (Aplausos)