0:00:01.936,0:00:06.647
Μπορούμε ως ενήλικες [br]να αναπτύξουμε νέα νευρικά κύτταρα;

0:00:07.150,0:00:10.297
Υπάρχει ακόμη σύγχυση [br]γύρω από αυτή την ερώτηση,

0:00:10.297,0:00:13.041
καθώς είναι ένα σχετικά νέο πεδίο μελέτης.

0:00:13.569,0:00:16.252
Για παράδειγμα, μιλούσα με έναν συνάδερφο,

0:00:16.252,0:00:18.300
τον Ρόμπερτ, που είναι ογκολόγος,

0:00:18.300,0:00:19.695
και μου έλεγε,

0:00:20.014,0:00:21.879
«Σαντρίν, κάτι μας προβληματίζει.

0:00:21.879,0:00:26.147
Κάποιοι ασθενείς μου, που τους είπαμε[br]ότι θεραπεύτηκε ο καρκίνος τους,

0:00:26.147,0:00:28.878
ακόμη εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης».

0:00:29.520,0:00:30.835
Και του απάντησα,

0:00:30.839,0:00:33.209
«Από την πλευρά μου φαίνεται λογικό.

0:00:33.209,0:00:37.725
Το φάρμακο που αναστέλλει[br]τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων

0:00:37.725,0:00:43.058
αναστέλλει επίσης τη γέννηση [br]νέων νευρώνων στον εγκέφαλό τους».

0:00:43.820,0:00:46.590
Ο Ρόμπερτ με κοίταξε [br]σαν να ήμουν τρελή και είπε,

0:00:46.590,0:00:48.796
«Μα, Σαντρίν, είναι ενήλικες ασθενείς -

0:00:48.796,0:00:51.778
στους ενήλικες δεν γεννιούνται[br]νέα νευρικά κύτταρα».

0:00:52.543,0:00:56.549
Έμεινε άναυδος όταν του είπα,[br]«Στην πραγματικότητα γεννιούνται».

0:00:57.098,0:01:01.878
Είναι ένα φαινόμενο [br]που αποκαλούμε νευρογένεση.

0:01:01.878,0:01:03.198
[Νευρογένεση]

0:01:03.198,0:01:06.916
Ο Ρόμπερτ βέβαια [br]δεν είναι νευροεπιστήμονας,

0:01:06.916,0:01:11.591
και όταν ήταν στην Ιατρική [br]δεν διδάχθηκε όσα γνωρίζουμε τώρα -

0:01:11.591,0:01:15.544
ότι το μυαλό του ενήλικα μπορεί [br]να αναπτύξει νέα νευρικά κύτταρα.

0:01:17.217,0:01:21.521
Έτσι ο Ρόμπερτ, καθώς είναι καλός γιατρός,

0:01:21.521,0:01:23.350
θέλησε να έρθει στο εργαστήριό μου

0:01:23.350,0:01:26.348
για να κατανοήσει το θέμα λίγο καλύτερα.

0:01:26.881,0:01:29.120
Και τον ξενάγησα

0:01:29.120,0:01:32.123
σε ένα από τα πιο συναρπαστικά [br]μέρη του εγκεφάλου,

0:01:32.123,0:01:34.234
όσον αφορά τη νευρογένεση -

0:01:34.234,0:01:36.452
και αυτός είναι ο ιππόκαμπος.

0:01:37.080,0:01:41.042
Είναι αυτή λοιπόν η γκρίζα δομή [br]στο κέντρο του εγκεφάλου.

0:01:41.613,0:01:43.999
Και γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό

0:01:43.999,0:01:48.824
πως είναι απαραίτητη για τη μάθηση, [br]τη μνήμη, τη διάθεση και το συναίσθημα.

0:01:49.343,0:01:52.354
Παρόλα αυτά, πιο πρόσφατα μάθαμε

0:01:52.354,0:01:57.046
ότι είναι μια από τις μοναδικές δομές [br]του εγκεφάλου στον ενήλικα

0:01:57.046,0:01:59.836
όπου μπορούν να γεννηθούν νέοι νευρώνες.

0:02:00.405,0:02:02.710
Και αν κάνουμε μια τομή στον ιππόκαμπο

0:02:02.710,0:02:03.972
και εστιάσουμε,

0:02:03.972,0:02:06.873
αυτό που βλέπετε με μπλε

0:02:06.873,0:02:11.430
είναι ένας νεοφυής νευρώνας [br]στον εγκέφαλο ενός ενήλικα ποντικού.

0:02:12.769,0:02:15.828
Άρα, όσον αφορά τον ανθρώπινο εγκέφαλο -

0:02:15.828,0:02:19.374
ο συνάδελφος Γιόνας Φρίσεν [br]στο πανεπιστήμιο Καρολίνσκα

0:02:19.374,0:02:25.098
έχει υπολογίσει ότι παράγουμε [br]700 νέους νευρώνες κάθε μέρα

0:02:25.098,0:02:26.516
μέσα στον ιππόκαμπο.

0:02:27.183,0:02:28.792
Μπορεί να μην φαίνονται πολλοί,

0:02:28.792,0:02:31.594
σε σχέση με τα δισεκατομμύρια[br]των νευρώνων που έχουμε.

0:02:31.594,0:02:34.715
Αλλά μέχρι να φτάσουμε στην ηλικία των 50,

0:02:34.739,0:02:39.369
θα έχουμε αλλάξει όλοι τους νευρώνες[br]με τους οποίους γεννηθήκαμε

0:02:39.369,0:02:42.244
με νευρώνες γεννημένους [br]στην ενήλικη ζωή μας.

0:02:43.248,0:02:48.414
Γιατί είναι σημαντικοί αυτοί οι νευρώνες [br]και ποιες είναι οι λειτουργίες τους;

0:02:49.324,0:02:52.986
Κατ' αρχάς ξέρουμε ότι είναι σημαντικοί [br]για τη μάθηση και τη μνήμη.

0:02:52.986,0:02:54.633
Και στο εργαστήριο αποδείξαμε

0:02:54.633,0:02:57.843
ότι αν μπλοκάρουμε την ικανότητα[br]του ανθρώπινου εγκεφάλου

0:02:57.847,0:03:00.467
να παράγει νέους νευρώνες στον ιππόκαμπο,

0:03:00.467,0:03:03.087
τότε μπλοκάρουμε [br]ορισμένες ικανότητες της μνήμης.

0:03:03.721,0:03:10.587
Και πρόσφατα μάθαμε ότι αυτό ισχύει [br]ειδικά για την αναγνώριση του χώρου -

0:03:10.587,0:03:13.705
όπως ας πούμε όταν βρίσκεις[br]τον δρόμο σου μέσα στην πόλη.

0:03:14.181,0:03:15.583
Ακόμη μαθαίνουμε πολλά,

0:03:15.583,0:03:18.986
και οι νευρώνες δεν είναι σημαντικοί[br]μόνο για την ικανότητα της μνήμης,

0:03:18.986,0:03:21.667
αλλά και για την ποιότητα της μνήμης.

0:03:21.667,0:03:25.736
Και θα ήταν χρήσιμοι για να προσθέσουν [br]χρόνο στη μνήμη μας

0:03:25.736,0:03:30.412
και θα βοηθήσουν να διαφοροποιήσουμε [br]παρόμοιες μνήμες όπως:

0:03:30.412,0:03:32.592
πώς βρίσκεις το ποδήλατό σου

0:03:32.592,0:03:36.212
που παρκάρεις στον σταθμό [br]κάθε μέρα στο ίδιο μέρος,

0:03:36.212,0:03:38.578
αλλά σε μια λίγο διαφορετική θέση;

0:03:40.068,0:03:42.556
Πιο ενδιαφέρουσα φάνηκε [br]στον συνάδελφο Ρόμπερτ

0:03:42.556,0:03:47.578
η έρευνα που κάνουμε [br]περί νευρογένεσης και κατάθλιψης.

0:03:47.900,0:03:50.408
Σε μοντέλο για την κατάθλιψη[br]που εφαρμόστηκε σε ζώα,

0:03:50.408,0:03:54.106
είδαμε ότι έχουμε [br]χαμηλότερα επίπεδα νευρογένεσης.

0:03:54.500,0:03:56.737
Και αν χορηγήσουμε αντικαταθλιπτικά,

0:03:56.737,0:04:00.185
τότε αυξάνουμε την παραγωγή νέων νευρώνων,

0:04:00.185,0:04:03.418
μειώνουμε τα συμπτώματα της κατάθλιψης,

0:04:03.418,0:04:09.002
κι έτσι διαπιστώνουμε ξεκάθαρη σχέση [br]μεταξύ νευρογένεσης και κατάθλιψης.

0:04:09.191,0:04:13.404
Επιπλέον όμως, αν απλά [br]μπλοκάρεις τη νευρογένεση,

0:04:13.404,0:04:16.787
τότε μπλοκάρεις και την αποδοτικότητα[br]του αντικαταθλιπτικού.

0:04:17.714,0:04:19.577
Έως τότε ο Ρόμπερτ είχε καταλάβει

0:04:19.577,0:04:23.269
ότι πιθανότατα οι ασθενείς του [br]υπέφεραν από κατάθλιψη

0:04:23.269,0:04:25.858
ακόμη και αφού θεραπεύτηκαν [br]από τον καρκίνο,

0:04:25.858,0:04:30.197
επειδή το φάρμακο είχε αναστείλει [br]τη δημιουργία νέων νευρώνων.

0:04:30.197,0:04:33.809
Θα χρειαστεί χρόνος [br]για τη δημιουργία νέων νευρώνων

0:04:33.809,0:04:36.515
που επιβλέπουν φυσικές λειτουργίες.

0:04:37.780,0:04:42.249
Έτσι, ως κλάδος πιστεύουμε [br]ότι έχουμε αρκετές ενδείξεις

0:04:42.249,0:04:45.968
για να πούμε ότι η νευρογένεση [br]θα πρέπει να είναι ο βασικός μας στόχος

0:04:45.968,0:04:49.616
εάν θέλουμε να βελτιώσουμε [br]το σχηματισμό μνήμης ή τη διάθεση,

0:04:49.616,0:04:53.203
ή ακόμη να προλάβουμε την μείωση [br]που σχετίζεται με τη γήρανση

0:04:53.203,0:04:55.311
ή με το στρες.

0:04:56.288,0:04:58.013
Έτσι η επόμενη ερώτηση είναι:

0:04:58.013,0:05:00.477
Μπορούμε να ελέγξουμε τη νευρογένεση;

0:05:01.066,0:05:02.367
Η απάντηση είναι, ναι.

0:05:02.860,0:05:05.553
Και τώρα θα κάνουμε ένα μικρό κουίζ.

0:05:06.201,0:05:09.462
Θα σας δώσω μια ομάδα [br]συμπεριφορών και δραστηριοτήτων,

0:05:09.462,0:05:14.140
και θα μου πείτε αν πιστεύετε [br]ότι θα αυξήσουν τη νευρογένεση

0:05:14.140,0:05:16.610
ή αν θα τη μειώσουν.

0:05:16.804,0:05:18.063
Είμαστε έτοιμοι;

0:05:18.550,0:05:19.889
Εντάξει, πάμε.

0:05:20.034,0:05:21.821
Τι λέτε για τη μάθηση;

0:05:22.521,0:05:23.771
Αυξάνει;

0:05:23.771,0:05:24.634
Ναι.

0:05:24.634,0:05:28.694
Η μάθηση θα αυξήσει [br]την παραγωγή νέων νευρώνων.

0:05:28.718,0:05:30.264
Τι λέτε για το στρες?

0:05:31.431,0:05:36.248
Ναι, το στρες θα μειώσει την παραγωγή [br]νευρώνων στον ιππόκαμπο.

0:05:36.248,0:05:38.234
Και η στέρηση ύπνου;

0:05:39.375,0:05:42.144
Πράγματι θα μειώσει τη νευρογένεση.

0:05:42.144,0:05:43.319
Το σεξ;

0:05:44.414,0:05:45.616
Ουάου!

0:05:45.616,0:05:46.851
(Γέλια)

0:05:46.851,0:05:50.608
Ναι, έχετε δίκιο, [br]θα αυξήσει την παραγωγή νευρώνων.

0:05:50.608,0:05:52.794
Ωστόσο, εδώ είναι θέμα ισορροπίας.

0:05:52.794,0:05:55.077
Δεν θέλουμε να καταλήξουμε σε κατάσταση -

0:05:55.077,0:05:56.913
(Γέλια)

0:05:56.913,0:05:59.857
όπου το πολύ σεξ [br]θα οδηγήσει σε στέρηση ύπνου.

0:05:59.861,0:06:02.110
(Γέλια)

0:06:02.753,0:06:05.184
Τι πιστεύετε για τη γήρανση.

0:06:07.645,0:06:11.302
Το επίπεδο νευρογένεσης [br]μειώνεται καθώς γερνάμε,

0:06:11.302,0:06:13.318
αλλά ακόμη υφίσταται.

0:06:14.042,0:06:16.313
Τέλος, τι λέτε για το τρέξιμο;

0:06:17.912,0:06:20.871
Θα σας αφήσω να το κρίνετε μόνοι σας.

0:06:21.563,0:06:23.429
Είναι μία από τις πρώτες μελέτες

0:06:23.429,0:06:27.826
που έκανε ένας από τους μέντορές μου,[br]ο Ράστι Γκέιτζ στο Ινστιτούτο Σάλκ,

0:06:27.826,0:06:29.294
που δείχνει ότι το περιβάλλον

0:06:29.294,0:06:32.037
μπορεί να έχει επίδραση[br]στην παραγωγή νέων νευρώνων.

0:06:32.037,0:06:36.305
Κι εδώ βλέπετε μια τομή [br]του ιππόκαμπου σε ένα ποντίκι

0:06:36.305,0:06:38.584
που δεν είχε κυλιόμενο τροχό [br]στο κλουβί του.

0:06:38.584,0:06:42.803
και οι μικρές μαύρες κουκκίδες [br]που βλέπετε είναι νεοφυείς νευρώνες.

0:06:43.246,0:06:47.328
Τώρα βλέπετε τομή του ιππόκαμπου

0:06:47.328,0:06:50.978
σε ποντίκι που είχε [br]κυλιόμενο τροχό στο κλουβί του.

0:06:50.978,0:06:52.591
Έτσι βλέπετε την τεράστια αύξηση

0:06:52.591,0:06:55.958
στους νέους μελλοντικούς νευρώνες.

0:06:56.819,0:07:00.882
Έτσι η δραστηριότητα επηρεάζει [br]τη νευρογένεση αλλά όχι μόνο.

0:07:01.639,0:07:04.210
Ό,τι τρώτε έχει αντίκτυπο

0:07:04.210,0:07:07.198
στην παραγωγή νέων νευρώνων [br]στον ιππόκαμπο.

0:07:07.198,0:07:10.192
Εδώ έχουμε δείγμα διατροφής

0:07:10.192,0:07:13.669
με θρεπτικά συστατικά που φάνηκαν[br]να έχουν αύξηση της απόδοσης.

0:07:13.973,0:07:16.512
Θα σας τονίσω μόνο μερικά:

0:07:16.832,0:07:21.916
Περιορισμός των θερμίδων κατά 20-30% [br]θα αυξήσει τη νευρογένεση.

0:07:22.128,0:07:25.594
Τα κανονικά διαστήματα μεταξύ των γευμάτων

0:07:25.594,0:07:27.757
θα αυξήσουν τη νευρογένεση.

0:07:27.757,0:07:29.150
Η πρόσληψη φλαβονοειδών,

0:07:29.150,0:07:32.121
που περιέχονται στη μαύρη [br]σοκολάτα ή στα βατόμουρα,

0:07:32.121,0:07:34.194
θα αυξήσει τη νευρογένεση.

0:07:34.355,0:07:35.855
Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα,

0:07:35.855,0:07:38.080
που βρίσκουμε σε λιπαρά ψάρια,[br]όπως ο σολομός,

0:07:38.080,0:07:40.818
θα αυξήσουν την παραγωγή [br]αυτών των νευρώνων.

0:07:41.502,0:07:45.587
Αντίθετα, διατροφή πλούσια [br]σε κεκορεσμένα λιπαρά

0:07:45.587,0:07:48.757
θα έχει αρνητική επίδραση στη νευρογένεση.

0:07:49.232,0:07:53.594
Η αιθανόλη -η πρόσληψη αλκοόλ- [br]θα μειώσει τη νευρογένεση.

0:07:53.981,0:07:56.677
Ωστόσο, δε χάνονται όλα·

0:07:56.677,0:07:59.819
Η ρεζερβατρόλη,[br]που βρίσκεται στο κόκκινο κρασί,

0:07:59.819,0:08:03.414
έδειξε ότι προάγει [br]την επιβίωση των νέων νευρώνων.

0:08:03.648,0:08:05.744
Έτσι την επόμενη φορά [br]που θα πάτε σε πάρτι

0:08:05.744,0:08:09.782
μάλλον πρέπει να προτιμήσετε αυτό[br]το «ουδέτερο για τη νευρογένεση» ποτό.

0:08:09.909,0:08:11.732
(Γέλια)

0:08:12.066,0:08:14.541
Να σας δείξω και ένα τελευταίο -

0:08:14.541,0:08:15.789
ένα ιδιόμορφο.

0:08:15.789,0:08:19.642
Οι Γιαπωνέζοι εντυπωσιάζονται [br]από την υφή των τροφών

0:08:19.642,0:08:24.979
και απέδειξαν ότι όντως οι μαλακές τροφές [br]μειώνουν τη νευρογένεση

0:08:24.979,0:08:30.100
σε αντίθεση με τις τροφές που απαιτούν [br]μάσηση, ή οι τραγανές τροφές.

0:08:30.827,0:08:32.614
Όλα λοιπόν αυτά τα δεδομένα,

0:08:32.614,0:08:35.209
που ερευνούμε σε κυτταρικό επίπεδο,

0:08:35.209,0:08:37.936
προήλθαν από τη χρήση ζωικών μοντέλων.

0:08:38.470,0:08:42.815
Αυτή η διατροφή όμως εφαρμόστηκε [br]και σε ανθρώπους που συμμετείχαν,

0:08:42.815,0:08:49.017
και είδαμε ότι η τροφή [br]έχει στη μνήμη και τη διάθεση

0:08:49.017,0:08:52.571
ανάλογη επίδραση όπως και στη νευρογένεση,

0:08:52.571,0:08:57.316
δηλαδή: μείωση θερμίδων [br]θα βελτιώσει την ικανότητα μνήμης,

0:08:57.316,0:09:02.439
ενώ διατροφή με υψηλά λιπαρά [br]χειροτερεύει τα συμπτώματα της κατάθλιψης

0:09:02.439,0:09:06.403
αντίθετα με τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, [br]που αυξάνουν τη νευρογένεση,

0:09:06.403,0:09:10.820
και επίσης βοηθούν να μειώσουμε [br]τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

0:09:11.643,0:09:16.414
Έτσι πιστεύουμε[br]ότι η επίδραση της διατροφής

0:09:16.414,0:09:20.043
στην πνευματική υγεία,[br]στη μνήμη και τη διάθεση

0:09:20.043,0:09:24.715
ουσιαστικά παρεμβαίνει στην παραγωγή [br]νέων νευρώνων στον ιππόκαμπο.

0:09:24.994,0:09:26.954
Και δεν είναι μόνον ό,τι τρώτε

0:09:26.954,0:09:29.187
αλλά επίσης η υφή του φαγητού,

0:09:29.187,0:09:32.191
πότε το τρώτε και πόσο από αυτό τρώτε.

0:09:33.841,0:09:37.848
Από την πλευρά μας, οι νευροεπιστήμονες [br]που ερευνούμε τη νευρογένεση,

0:09:37.848,0:09:41.633
πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα [br]τη λειτουργία αυτών των νευρώνων,

0:09:41.633,0:09:45.776
και πώς μπορούμε να ελέγξουμε [br]την επιβίωση και την παραγωγή τους.

0:09:45.776,0:09:50.765
και να βρούμε τρόπο να προστατεύσουμε [br]τη νευρογένεση στους ασθενείς του Ρόμπερτ.

0:09:51.271,0:09:52.622
Από τη δική σας πλευρά -

0:09:52.622,0:09:55.422
αφήνω εσάς να φροντίσετε [br]για τη δική σας νευρογένεση.

0:09:55.585,0:09:56.603
Σας ευχαριστώ.

0:09:56.603,0:09:58.302
(Χειροκρότημα)

0:10:02.856,0:10:05.188
Μάργκρετ Χέφερναν: [br]Φανταστική έρευνα, Σαντρίν.

0:10:05.188,0:10:07.433
Σου είπα ότι μου άλλαξες τη ζωή -

0:10:07.433,0:10:09.211
τώρα τρώω πολλά βατόμουρα.

0:10:09.211,0:10:10.918
Σαντρίν Τουρέ: Πολύ καλά.

0:10:11.528,0:10:14.052
ΜΧ: Πραγματικά με ενδιαφέρει [br]αυτό με το τρέξιμο.

0:10:14.869,0:10:16.690
Πρέπει να τρέχω;

0:10:17.368,0:10:20.010
Ή αρκεί και η αεροβική γυμναστική,

0:10:20.010,0:10:21.615
να στέλνει οξυγόνο στον εγκέφαλο;

0:10:21.615,0:10:24.100
Κάνει κάθε είδος έντονης εξάσκησης;

0:10:24.101,0:10:25.838
ΣΤ: Προς το παρόν,

0:10:25.838,0:10:29.078
δεν μπορούμε να πούμε [br]ότι είναι το ίδιο το τρέξιμο

0:10:29.078,0:10:34.115
αλλά οτιδήποτε αυξάνει την παραγωγή -

0:10:35.075,0:10:37.195
ή αυξάνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο

0:10:37.195,0:10:39.247
θα είναι επωφελές.

0:10:39.253,0:10:41.710
ΜΧ: Να μην βάλω λοιπόν [br]κυλιόμενο τροχό στο γραφείο;

0:10:41.710,0:10:42.723
ΣΤ: Όχι, μην βάλεις!

0:10:42.723,0:10:45.046
ΜΧ: Τι ανακούφιση! Θαυμάσια.

0:10:45.046,0:10:46.809
Σαντρίν Τουρέ, σ' ευχαριστούμε πολύ.

0:10:46.809,0:10:47.978
ΣΤ: Ευχαριστώ, Μάργκρετ.

0:10:47.978,0:10:49.226
(Χειροκρότημα)