[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:12.54,0:00:16.77,Default,,0000,0000,0000,,Khi đập Hoover hoàn thành vào 1936,
Dialogue: 0,0:00:16.77,0:00:20.41,Default,,0000,0000,0000,,nó đã tạo ra một nguồn\Nnăng lượng thủy điện lớn
Dialogue: 0,0:00:20.41,0:00:23.49,Default,,0000,0000,0000,,và đem sức sống đến\Nthị trấn ngủ quên trên sa mạc:
Dialogue: 0,0:00:23.49,0:00:25.58,Default,,0000,0000,0000,,Las Vegas, Nevada.
Dialogue: 0,0:00:25.58,0:00:27.58,Default,,0000,0000,0000,,Nhờ nguồn năng lượng từ đập,
Dialogue: 0,0:00:27.58,0:00:31.49,Default,,0000,0000,0000,,Las Vegas nhanh chóng tràn ngập\Nnhững hình ảnh sống động.
Dialogue: 0,0:00:31.49,0:00:36.94,Default,,0000,0000,0000,,Những ánh sáng rực rỡ này\Nbắt nguồn từ khí neon được điện hóa.
Dialogue: 0,0:00:36.94,0:00:40.29,Default,,0000,0000,0000,,Có hai trở ngại để tạo ra đèn hiệu
Dialogue: 0,0:00:40.29,0:00:43.48,Default,,0000,0000,0000,,từ khí hoàn toàn sạch và không mùi này:
Dialogue: 0,0:00:43.48,0:00:46.28,Default,,0000,0000,0000,,đó là thu giữ và khiến nó phát sáng.
Dialogue: 0,0:00:46.28,0:00:50.33,Default,,0000,0000,0000,,Nhà phát minh người Pháp, Georges Claude,\Nđã tìm ra kỹ thuậ làm được cả hai.
Dialogue: 0,0:00:50.33,0:00:51.55,Default,,0000,0000,0000,,Vào năm 1902,
Dialogue: 0,0:00:51.55,0:00:53.85,Default,,0000,0000,0000,,ông đã phát minh ra một cách hóa lỏng
Dialogue: 0,0:00:53.85,0:00:56.100,Default,,0000,0000,0000,,và tách những khí cụ thể từ không khí,
Dialogue: 0,0:00:56.100,0:01:01.10,Default,,0000,0000,0000,,và sản xuất neon đầu tiên\Ntrên quy mô công nghiệp.
Dialogue: 0,0:01:01.10,0:01:05.60,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1910, ông đã nghĩ ra cách\Ngiữ khí vào trong ống thủy tinh
Dialogue: 0,0:01:05.60,0:01:11.93,Default,,0000,0000,0000,,với một điện cực đặc biệt ở mỗi đầu,\Nvà đèn neon ra đời.
Dialogue: 0,0:01:11.93,0:01:13.74,Default,,0000,0000,0000,,Trong những xưởng \Nnhư của Claude,
Dialogue: 0,0:01:13.74,0:01:18.90,Default,,0000,0000,0000,,những nghệ nhân uốn cong \Nống làm đèn neon bằng tay.
Dialogue: 0,0:01:18.90,0:01:23.78,Default,,0000,0000,0000,,Họ nung nóng một đoạn nhỏ\Ncủa một chiếc ống rỗng và dài
Dialogue: 0,0:01:23.78,0:01:27.41,Default,,0000,0000,0000,,và nhanh chóng uốn chúng lại.
Dialogue: 0,0:01:27.41,0:01:31.12,Default,,0000,0000,0000,,Sau khi thủy tinh được làm nguội,\Nhọ gắn các điện cực vào hai đầu
Dialogue: 0,0:01:31.12,0:01:35.45,Default,,0000,0000,0000,,và rút không khí ra \Nbằng bơm chân không.
Dialogue: 0,0:01:35.45,0:01:38.56,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó, dòng điện cao thế\Nđược truyền qua ống
Dialogue: 0,0:01:38.56,0:01:43.72,Default,,0000,0000,0000,,để loại bỏ hết tạp chất bên trong.
Dialogue: 0,0:01:43.72,0:01:49.51,Default,,0000,0000,0000,,Cuối cùng, họ bơm khí neon vào\Nvà hàn kín hai điện cực.
Dialogue: 0,0:01:49.51,0:01:51.61,Default,,0000,0000,0000,,Khi đèn neon được bật lên,
Dialogue: 0,0:01:51.61,0:01:56.48,Default,,0000,0000,0000,,dòng điện sẽ khiến một vài electron\Ncủa nguyên tử neon tăng tốc
Dialogue: 0,0:01:56.48,0:02:01.32,Default,,0000,0000,0000,,và phá vỡ quỹ đạo của nó,\Nđể lại những ion dương.
Dialogue: 0,0:02:01.32,0:02:03.80,Default,,0000,0000,0000,,Khi những electron tự do di chuyển
Dialogue: 0,0:02:03.80,0:02:05.72,Default,,0000,0000,0000,,từ điện cực này sang điện cực kia,
Dialogue: 0,0:02:05.72,0:02:08.07,Default,,0000,0000,0000,,chúng va chạm với nguyên tử neon khác,
Dialogue: 0,0:02:08.07,0:02:11.19,Default,,0000,0000,0000,,khiến chúng cũng bị ion hóa.
Dialogue: 0,0:02:11.19,0:02:15.49,Default,,0000,0000,0000,,Khi những electron bị kích thích\Ntrở lại mức năng lượng bình thường,
Dialogue: 0,0:02:15.49,0:02:20.50,Default,,0000,0000,0000,,năng lượng thừa sẽ được photon,\Nchính là các phân tử ánh sáng, hấp thụ.
Dialogue: 0,0:02:20.50,0:02:22.93,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả diễn ra trong chớp mắt
Dialogue: 0,0:02:22.93,0:02:28.53,Default,,0000,0000,0000,,và sự phát sáng từ photon \Nlà thứ ta nhìn thấy khi bật đèn neon.
Dialogue: 0,0:02:28.53,0:02:32.53,Default,,0000,0000,0000,,Dù ta thường gọi \Nmọi đèn chứa khí là đèn "neon",
Dialogue: 0,0:02:32.53,0:02:35.89,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thực ra có tới năm khí khác nhau\Nđược dùng trong sản xuất.
Dialogue: 0,0:02:35.89,0:02:39.88,Default,,0000,0000,0000,,Khi bị điện hóa, mỗi loại khí\Nphát ra photon với bước sóng riêng,
Dialogue: 0,0:02:39.88,0:02:42.91,Default,,0000,0000,0000,,tương ứng với từng màu sắc khác nhau.
Dialogue: 0,0:02:42.91,0:02:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Neon cho ánh sáng cam - đỏ,\Nargon cho màu tím oải hương,
Dialogue: 0,0:02:47.70,0:02:54.36,Default,,0000,0000,0000,,helium cho màu hồng, krypton trắng bạc,\Nvà xenon cho màu tím nhạt.
Dialogue: 0,0:02:54.36,0:02:58.04,Default,,0000,0000,0000,,Năm khí này có thể kết hợp \Nvới ống bọc màu
Dialogue: 0,0:02:58.04,0:03:04.08,Default,,0000,0000,0000,,để tạo ra những dòng chữ \Nvà hình ảnh đầy màu sắc.
Dialogue: 0,0:03:04.08,0:03:07.100,Default,,0000,0000,0000,,Chủ doanh nghiệp đã sớm nhận ra\Nnhững đèn hiệu đầy màu sắc này
Dialogue: 0,0:03:07.100,0:03:10.56,Default,,0000,0000,0000,,thu hút khách hàng\Nmột cách hiệu quả.
Dialogue: 0,0:03:10.56,0:03:16.10,Default,,0000,0000,0000,,Không giống như bóng đèn thông thường,\Nđèn neon không có dây tóc để cháy
Dialogue: 0,0:03:16.10,0:03:21.34,Default,,0000,0000,0000,,và có thể sáng liên tục suốt 40 năm\Ntrước khi khí cạn kiệt.
Dialogue: 0,0:03:21.34,0:03:24.31,Default,,0000,0000,0000,,Đến những năm 1930, \Nđèn neon đã chiếu sáng
Dialogue: 0,0:03:24.31,0:03:26.58,Default,,0000,0000,0000,,khắp các cửa hiệu trên toàn thế giới.
Dialogue: 0,0:03:26.58,0:03:29.13,Default,,0000,0000,0000,,Vì các ống thủy tinh rất dễ vỡ,
Dialogue: 0,0:03:29.13,0:03:33.28,Default,,0000,0000,0000,,chúng thường không thể vận chuyển đi xa.
Dialogue: 0,0:03:33.28,0:03:37.56,Default,,0000,0000,0000,,Thay vào đó, hầu hết đèn neon được tạo ra\Nbởi cửa hiệu ở địa phương
Dialogue: 0,0:03:37.56,0:03:39.49,Default,,0000,0000,0000,,và được lắp đặt ở gần đó.
Dialogue: 0,0:03:39.49,0:03:42.56,Default,,0000,0000,0000,,Những biển hiệu với khôi hài, cá tính\Nvà thiết kế phức tạp
Dialogue: 0,0:03:42.56,0:03:43.86,Default,,0000,0000,0000,,đã nhanh chóng xuất hiện,
Dialogue: 0,0:03:43.86,0:03:46.85,Default,,0000,0000,0000,,không cái nào giống cái nào.
Dialogue: 0,0:03:46.85,0:03:48.69,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng vào cuối Thế Chiến thứ Hai,
Dialogue: 0,0:03:48.69,0:03:52.16,Default,,0000,0000,0000,,nhựa trở nên phổ biến và rẻ,
Dialogue: 0,0:03:52.16,0:03:56.65,Default,,0000,0000,0000,,đèn nhựa dần thay thế neon\Nnhư dấu hiệu của sự hiện đại hóa.
Dialogue: 0,0:03:56.65,0:04:00.83,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều nơi đã loại bỏ đèn neon\Nbị xem như lỗi thời.
Dialogue: 0,0:04:00.83,0:04:03.31,Default,,0000,0000,0000,,Ngày nay, \Nngành sản xuất đèn neon chỉ còn là
Dialogue: 0,0:04:03.31,0:04:11.55,Default,,0000,0000,0000,,một phần nhỏ \Ncủa thời huy hoàng,
Dialogue: 0,0:04:11.55,0:04:15.33,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nghề uốn ống thủ công \Nvẫn tồn tại
Dialogue: 0,0:04:15.33,0:04:17.59,Default,,0000,0000,0000,,và gần như không thay đổi.
Dialogue: 0,0:04:17.59,0:04:20.80,Default,,0000,0000,0000,,Những sản phẩm thủ công mới \Ncủa nghệ nhân
Dialogue: 0,0:04:20.80,0:04:23.80,Default,,0000,0000,0000,,cùng với sản phẩm\Ntừ thời hoàng kim của neon
Dialogue: 0,0:04:23.80,0:04:28.59,Default,,0000,0000,0000,,ẩn mình \Ntrên đường phố khắp thế giới.