1
00:00:05,997 --> 00:00:11,306
Làm cách nào mà sinh vật 
giữa các thiên hà trên phim, TV

2
00:00:11,306 --> 00:00:14,253
có thể nói tiếng Anh một cách 
trôi chảy nhỉ?

3
00:00:14,253 --> 00:00:17,886
Ngắn gọn đó là chả ai muốn xem một 
thuyền trưởng phi hành đoàn

4
00:00:17,886 --> 00:00:21,774
dành nhiều năm trời để tìm hiểu từ điển
của người ngoài hành tinh.

5
00:00:21,774 --> 00:00:23,392
Nhưng để cho hợp lí

6
00:00:23,392 --> 00:00:26,789
các nhà sản xuất phim Chiến tranh giữa
các vì sao và những phim khác

7
00:00:26,789 --> 00:00:30,514
đã đưa ra một khái niệm máy phiên dịch
vũ trụ-

8
00:00:30,514 --> 00:00:35,012
một thiết bị cầm tay có thể dịch tức thì
ngôn ngữ nào.

9
00:00:35,012 --> 00:00:38,539
Liệu máy phiên dịch vũ trụ có tồn tại 
trong đời thật?

10
00:00:38,539 --> 00:00:42,137
Chúng ta đã có nhiều chương trình 
máy tính chứng minh được khả năng này

11
00:00:42,137 --> 00:00:45,954
đánh 1 từ, 1 câu hoặc cả 1 cuốn sách 
bằng 1 ngôn ngữ

12
00:00:45,954 --> 00:00:49,004
và dịch ra bất kì ngôn ngữ nào khác

13
00:00:49,004 --> 00:00:52,117
cho dù đó là tiếng Anh hiện đại hay tiếng
Phạn cổ.

14
00:00:52,117 --> 00:00:55,913
Nếu như việc dịch thuật chỉ đơn thuần là
tra nghĩa trong từ điển

15
00:00:55,913 --> 00:00:59,825
thì những chương trình này sẽ dịch 
còn tốt hơn so với con người.

16
00:00:59,825 --> 00:01:03,299
Thực tế là, câu chuyện phức tạp hơn 
như thế một chút.

17
00:01:03,299 --> 00:01:07,349
Nguyên tắc cơ bản của một chương 
trình dịch là sử dụng hệ thông tin từ vựng

18
00:01:07,349 --> 00:01:10,302
bao gồm tất cả những từ mà bạn sẽ tìm 
thấy trong từ điển

19
00:01:10,302 --> 00:01:13,283
và các dạng ngữ pháp có thể có thể có

20
00:01:13,283 --> 00:01:18,925
và bộ nguyên tắc để nhận diện thành 
phần ngôn ngữ học thiết yếu cần dịch.

21
00:01:18,925 --> 00:01:22,396
Thử lấy một ví dụ có vẻ đơn giản:
"The children eat the muffins"

22
00:01:22,396 --> 00:01:27,050
chương trình sẽ đầu tiên phân tích cấu 
trúc ngữ pháp câu

23
00:01:27,050 --> 00:01:29,587
bằng cách định dạng "The children" là 
chủ ngữ

24
00:01:29,587 --> 00:01:32,317
và phần còn lại của câu là vị ngữ

25
00:01:32,317 --> 00:01:34,368
động từ là "eat",

26
00:01:34,368 --> 00:01:37,172
và tân ngữ trực tiếp là "the muffins".

27
00:01:37,172 --> 00:01:40,249
Sau đó nó cần nhận diện hình thái ngôn 
ngữ của tiếng Anh

28
00:01:40,249 --> 00:01:44,681
hay làm cách nào mà ngôn ngữ này có thể
chia thành những đơn vị nghĩa nhỏ nhất,

29
00:01:44,681 --> 00:01:46,124
ví dụ từ "muffin"

30
00:01:46,124 --> 00:01:49,755
và hậu tố "s", sử dụng để chỉ số nhiều.

31
00:01:49,755 --> 00:01:52,679
Cuối cùng câu dịch cần được hiểu về ngữ 
nghĩa học,

32
00:01:52,679 --> 00:01:56,178
mỗi phần của câu thực tế ra có nghĩa gì.

33
00:01:56,178 --> 00:01:58,074
Để dịch một câu chính xác,


34
00:01:58,074 --> 00:02:01,982
chương trình sẽ quy ra hệ từ
vựng và quy tắc

35
00:02:01,982 --> 00:02:05,166
của mỗi thành phần trong ngôn ngữ đích.

36
00:02:05,166 --> 00:02:07,020
Nhưng đây là lúc dễ gây ra nhầm lẫn.

37
00:02:07,020 --> 00:02:11,820
Cú pháp của một số ngôn ngữ cho phép
từ được đặt không cần theo trật tự,

38
00:02:11,820 --> 00:02:16,954
trong khi có những ngôn ngữ có thể khiến
câu trở thành "The muffin eat the child".

39
00:02:16,954 --> 00:02:19,647
Hình thái ngôn ngữ cũng có thể 
gây ra rắc rối khi dịch.

40
00:02:19,647 --> 00:02:23,243
Tiếng Slovene có sự phân biệt giữa 2 đứa
trẻ và 3 đứa trẻ hoặc nhiều hơn

41
00:02:23,243 --> 00:02:27,097
khi sử dụng cặp hậu tố mà những ngôn 
ngữ khác không có,

42
00:02:27,097 --> 00:02:30,532
trong khi tiếng Nga lại không sử dụng
mạo từ có thể khiến bạn băn khoăn

43
00:02:30,532 --> 00:02:33,575
liệu là bọn trẻ đang ăn những cái bánh 
muffin cụ thể

44
00:02:33,575 --> 00:02:36,719
hay chỉ là ăn theo nghĩa chung.

45
00:02:36,719 --> 00:02:39,708
Cuối cùng, cho dù ngữ nghĩa có đúng
về mặt kĩ thuật,

46
00:02:39,708 --> 00:02:42,757
chương trình có thể dịch chưa phù hợp,

47
00:02:42,757 --> 00:02:45,809
như bọn trẻ ăn bánh muffin một cách
bình thường,

48
00:02:45,809 --> 00:02:47,794
hay ăn một cách ngấu nghiến.

49
00:02:47,794 --> 00:02:51,558
Một phương thức dịch khác 
là máy dịch dữ liệu,

50
00:02:51,558 --> 00:02:55,762
phân tích những dữ liệu trong sách, báo 
hay tài liệu

51
00:02:55,762 --> 00:02:59,488
mà đã được dịch sẵn.

52
00:02:59,488 --> 00:03:02,959
Bằng cách tìm ra sự phù hợp giữa dữ 
liệu nguồn và bài đã được dịch,

53
00:03:02,959 --> 00:03:05,393
điều mà khó xảy ra một cách ngẫu nhiên,

54
00:03:05,393 --> 00:03:09,345
chương trình này có thể xác định những cụm
và mẫu câu tương đương

55
00:03:09,345 --> 00:03:12,429
và sử dụng chúng khi cần đến trong 
tương lai

56
00:03:12,429 --> 00:03:14,969
Tuy nhiên chất lượng dịch kiểu này

57
00:03:14,969 --> 00:03:17,690
phụ thuộc vào dữ liệu ban đầu

58
00:03:17,690 --> 00:03:21,357
và sự sẵn có các mẫu trong những ngôn
ngữ nhất định

59
00:03:21,357 --> 00:03:23,383
hay phong cách viết.

60
00:03:23,383 --> 00:03:27,140
Khó khăn mà máy tính gặp phải với
những ngoại lệ và trường hợp bất quy tắc

61
00:03:27,140 --> 00:03:30,994
và nghĩa có vẻ tự nhiên như con người

62
00:03:30,994 --> 00:03:35,045
đã khiến các nhà khoa học tin rằng thấu 
hiểu ngôn ngữ

63
00:03:35,045 --> 00:03:39,251
là sản phẩm đặc trưng của cấu trúc sinh 
học của não bộ.

64
00:03:39,251 --> 00:03:43,101
Thực tế, một trong những máy phiên 
dịch ảo vũ trụ nổi tiếng nhất,

65
00:03:43,101 --> 00:03:46,439
Babel fish, trong phim
"The Hitchhiker's Guide to the Galaxy",

66
00:03:46,439 --> 00:03:49,726
không hoàn toàn là 1 cái máy, mà
là 1 sinh vật bé

67
00:03:49,726 --> 00:03:54,210
có thể dịch được sóng não và tín hiệu
thần kinh của những sinh vật có tri giác

68
00:03:54,210 --> 00:03:57,005
thông qua một dạng cảm nhận.

69
00:03:57,005 --> 00:03:59,726
Cho đến nay, học một ngôn ngữ nào 
theo cách truyền thống

70
00:03:59,726 --> 00:04:05,106
đều đem lại kết quả tốt hơn so với
các chương trình dịch có sẵn.

71
00:04:05,106 --> 00:04:06,749
Nhưng đây không là cách đơn giản

72
00:04:06,749 --> 00:04:09,014
và số lượng lớn các ngôn ngữ trên
thế giới

73
00:04:09,014 --> 00:04:12,989
cũng như việc ngày càng tăng số lượng
người nói chúng,

74
00:04:12,989 --> 00:04:18,004
điều này sẽ tiếp tục khuyến khích phát 
triển các máy phiên dịch tự động.

75
00:04:18,004 --> 00:04:21,409
Đến khi chúng ta tiếp xúc với 
dạng thể sống khác trong các dãi ngân hà

76
00:04:21,409 --> 00:04:24,660
chúng ta có thể giao tiếp với họ bằng 1
thiết bị gọn nhẹ

77
00:04:24,660 --> 00:04:29,026
hoặc chúng ta tiếp tục phải tra từ điển
như cũ.