[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.68,0:00:11.31,Default,,0000,0000,0000,,Jak to możliwe, że w telewizji\Ntak wiele międzygalaktycznych ras
Dialogue: 0,0:00:11.31,0:00:14.48,Default,,0000,0000,0000,,mówi doskonale po angielsku?
Dialogue: 0,0:00:14.48,0:00:17.89,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu nikt nie chce oglądać\Nzałogi statku kosmicznego
Dialogue: 0,0:00:17.89,0:00:21.77,Default,,0000,0000,0000,,tworzącej latami słownik języka kosmitów.
Dialogue: 0,0:00:21.77,0:00:23.39,Default,,0000,0000,0000,,Dla porządku trzeba wspomnieć,
Dialogue: 0,0:00:23.39,0:00:26.79,Default,,0000,0000,0000,,że twórcy Star Treka\Ni innych światów science-fiction,
Dialogue: 0,0:00:26.79,0:00:30.51,Default,,0000,0000,0000,,wprowadzili ideę\Nuniwersalnego translatora,
Dialogue: 0,0:00:30.51,0:00:35.01,Default,,0000,0000,0000,,przenośnego urządzenia\Ntłumaczącego na dowolny język.
Dialogue: 0,0:00:35.01,0:00:38.54,Default,,0000,0000,0000,,Czy taki wynalazek jest w ogóle realny?
Dialogue: 0,0:00:38.54,0:00:42.14,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje wiele programów, \Nktóre mają to właśnie robić:
Dialogue: 0,0:00:42.14,0:00:45.95,Default,,0000,0000,0000,,wziąć z jednego języka słowo,\Nzdanie, a nawet całą książkę
Dialogue: 0,0:00:45.95,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,i przełożyć na niemal każdy inny język,
Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:52.34,Default,,0000,0000,0000,,zarówno współczesny angielski,\Njak i starożytny sanskryt.
Dialogue: 0,0:00:52.34,0:00:55.91,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby tłumaczenie polegało jedynie\Nna wyszukiwaniu słów w słowniku,
Dialogue: 0,0:00:55.91,0:00:59.82,Default,,0000,0000,0000,,programy te byłyby lepsze\Nod tłumacza-człowieka.
Dialogue: 0,0:00:59.82,0:01:03.30,Default,,0000,0000,0000,,W rzeczywistości jest to\Nbardziej skomplikowane.
Dialogue: 0,0:01:03.30,0:01:07.35,Default,,0000,0000,0000,,Program o systemie regułowym\Nkorzysta z leksykalnej bazy danych
Dialogue: 0,0:01:07.35,0:01:10.30,Default,,0000,0000,0000,,zawierającej wszystkie słowa ze słownika,
Dialogue: 0,0:01:10.30,0:01:13.28,Default,,0000,0000,0000,,ich wszystkie formy gramatyczne
Dialogue: 0,0:01:13.28,0:01:18.92,Default,,0000,0000,0000,,oraz zbiór zasad gramatycznych\Ndo rozpoznawania elementów języka.
Dialogue: 0,0:01:18.92,0:01:22.40,Default,,0000,0000,0000,,W pozornie prostym zdaniu:\N"Dzieci jedzą muffinki",
Dialogue: 0,0:01:22.40,0:01:27.05,Default,,0000,0000,0000,,program najpierw analizuje składnię\Nalbo strukturę gramatyczną,
Dialogue: 0,0:01:27.05,0:01:29.59,Default,,0000,0000,0000,,rozpoznając "dzieci" jako podmiot,
Dialogue: 0,0:01:29.59,0:01:32.32,Default,,0000,0000,0000,,a resztę zdania jako orzeczenie,
Dialogue: 0,0:01:32.32,0:01:34.37,Default,,0000,0000,0000,,składające się z czasownika "jeść",
Dialogue: 0,0:01:34.37,0:01:37.42,Default,,0000,0000,0000,,oraz dopełnienia bliższego "muffinki".
Dialogue: 0,0:01:37.42,0:01:40.25,Default,,0000,0000,0000,,Potem musi rozpoznać angielską morfologię,
Dialogue: 0,0:01:40.25,0:01:44.68,Default,,0000,0000,0000,,czyli jak można rozbić język\Nna najmniejsze elementy znaczeniowe,
Dialogue: 0,0:01:44.68,0:01:46.12,Default,,0000,0000,0000,,takie jak słowo muffinka
Dialogue: 0,0:01:46.12,0:01:49.76,Default,,0000,0000,0000,,i "s", angielski sufiks liczby mnogiej.
Dialogue: 0,0:01:49.76,0:01:52.45,Default,,0000,0000,0000,,Wreszcie musi zrozumieć semantykę,
Dialogue: 0,0:01:52.45,0:01:56.18,Default,,0000,0000,0000,,czyli co właściwie znaczą \Nposzczególne części zdania.
Dialogue: 0,0:01:56.18,0:01:58.12,Default,,0000,0000,0000,,Żeby przetłumaczyć to zdanie prawidłowo,
Dialogue: 0,0:01:58.12,0:02:01.98,Default,,0000,0000,0000,,program odniesie się do innego\Nsłownictwa oraz zasad gramatycznych
Dialogue: 0,0:02:01.98,0:02:05.17,Default,,0000,0000,0000,,dla każdego elementu w języku docelowym.
Dialogue: 0,0:02:05.17,0:02:07.02,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj sprawy zaczynają się komplikować.
Dialogue: 0,0:02:07.02,0:02:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Składnia niektórych języków\Npozwala dowolnie zmieniać szyk zdania,
Dialogue: 0,0:02:11.82,0:02:16.95,Default,,0000,0000,0000,,a w innych po zmianie szyku\Nokazałoby się, że muffinki jedzą dzieci.
Dialogue: 0,0:02:16.95,0:02:19.65,Default,,0000,0000,0000,,Morfologia też może stanowić problem.
Dialogue: 0,0:02:19.65,0:02:23.24,Default,,0000,0000,0000,,Słoweński rozróżnia między dwójką\Na trójką i więcej dzieci
Dialogue: 0,0:02:23.24,0:02:27.10,Default,,0000,0000,0000,,za pomocą sufiksu liczby podwójnej,\Nnieobecnej w wielu językach.
Dialogue: 0,0:02:27.10,0:02:30.53,Default,,0000,0000,0000,,W rosyjskim brak przedimków określonych
Dialogue: 0,0:02:30.53,0:02:33.58,Default,,0000,0000,0000,,powoduje, że nie wiemy,\Nczy dzieci jedzą konkretne muffinki,
Dialogue: 0,0:02:33.58,0:02:36.72,Default,,0000,0000,0000,,czy jadają je w ogóle.
Dialogue: 0,0:02:36.72,0:02:39.71,Default,,0000,0000,0000,,Wreszcie, nawet gdy znaczenie\Njest technicznie poprawne,
Dialogue: 0,0:02:39.71,0:02:42.76,Default,,0000,0000,0000,,program może przeoczyć\Ndrobne różnice znaczeniowe,
Dialogue: 0,0:02:42.76,0:02:45.81,Default,,0000,0000,0000,,jak to, czy dzieci "jedzą" muffinki,
Dialogue: 0,0:02:45.81,0:02:47.79,Default,,0000,0000,0000,,czy je "pożerają".
Dialogue: 0,0:02:47.79,0:02:51.56,Default,,0000,0000,0000,,Inną metodą jest statystyczne\Ntłumaczenie maszynowe,
Dialogue: 0,0:02:51.56,0:02:55.76,Default,,0000,0000,0000,,czyli analiza bazy danych\Nz książkami, artykułami i dokumentami,
Dialogue: 0,0:02:55.76,0:02:59.49,Default,,0000,0000,0000,,które wcześniej zostały\Nprzetłumaczone przez człowieka.
Dialogue: 0,0:02:59.49,0:03:02.96,Default,,0000,0000,0000,,Wyszukując dopasowania między źródłem\Na przetłumaczonym tekstem,
Dialogue: 0,0:03:02.96,0:03:05.39,Default,,0000,0000,0000,,które raczej nie pojawiają się\Nprzez przypadek,
Dialogue: 0,0:03:05.39,0:03:09.34,Default,,0000,0000,0000,,program może rozpoznać \Nodpowiadające sobie frazy i wzory
Dialogue: 0,0:03:09.34,0:03:12.43,Default,,0000,0000,0000,,i wykorzystać je potem w tłumaczeniach.
Dialogue: 0,0:03:12.43,0:03:14.97,Default,,0000,0000,0000,,Jednak jakość takiego tłumaczenia
Dialogue: 0,0:03:14.97,0:03:17.69,Default,,0000,0000,0000,,zależy od wielkości bazy danych
Dialogue: 0,0:03:17.69,0:03:21.36,Default,,0000,0000,0000,,oraz dostępności próbek\Ndla poszczególnych języków
Dialogue: 0,0:03:21.36,0:03:23.38,Default,,0000,0000,0000,,lub stylów pisania.
Dialogue: 0,0:03:23.38,0:03:27.14,Default,,0000,0000,0000,,Problemy, jakie komputery mają\Nz wyjątkami, nieregularnościami
Dialogue: 0,0:03:27.14,0:03:30.99,Default,,0000,0000,0000,,i odcieniami znaczeniowymi \Nzrozumiałymi tylko dla człowieka,
Dialogue: 0,0:03:30.99,0:03:35.04,Default,,0000,0000,0000,,doprowadziły pewnych badaczy do wniosku,\Nże rozumienie przez nas języka
Dialogue: 0,0:03:35.04,0:03:39.25,Default,,0000,0000,0000,,jest wytworem biologicznej\Nstruktury naszego mózgu.
Dialogue: 0,0:03:39.25,0:03:43.10,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z najbardziej znanych\Nfikcyjnych uniwersalnych translatorów,
Dialogue: 0,0:03:43.10,0:03:46.44,Default,,0000,0000,0000,,Ryba Babel z "Autostopem przez galaktykę",
Dialogue: 0,0:03:46.44,0:03:49.73,Default,,0000,0000,0000,,nie jest maszyną, ale stworzonkiem,
Dialogue: 0,0:03:49.73,0:03:54.21,Default,,0000,0000,0000,,które tłumaczy fale mózgowe \Ni sygnały nerwowe czujących istot
Dialogue: 0,0:03:54.21,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,za pomocą telepatii.
Dialogue: 0,0:03:57.00,0:03:59.73,Default,,0000,0000,0000,,Na razie nauka języków \Nw tradycyjny sposób
Dialogue: 0,0:03:59.73,0:04:05.11,Default,,0000,0000,0000,,wciąż da nam lepsze wyniki \Nniż jakikolwiek dostępny program.
Dialogue: 0,0:04:05.11,0:04:06.75,Default,,0000,0000,0000,,To niełatwe zadanie,
Dialogue: 0,0:04:06.75,0:04:09.01,Default,,0000,0000,0000,,a ogromna ilość języków na świecie
Dialogue: 0,0:04:09.01,0:04:12.99,Default,,0000,0000,0000,,i coraz więcej interakcji\Nmiędzy ich użytkownikami
Dialogue: 0,0:04:12.99,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,pozostanie bodźcem do dalszego rozwoju\Ntłumaczenia automatycznego.
Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:21.41,Default,,0000,0000,0000,,Być może do czasu, gdy spotkamy\Nobcych z innych galaktyk,
Dialogue: 0,0:04:21.41,0:04:24.66,Default,,0000,0000,0000,,będziemy mogli porozmawiać z nimi\Nza pomocą maleńkiego gadżetu,
Dialogue: 0,0:04:24.66,0:04:29.03,Default,,0000,0000,0000,,a może będziemy musieli\Ni tak sporządzić słownik.