တီဗီနဲ့ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာပါတဲ့ နဂါးငွေ့တန်း
ထဲကမျိုးစိတ်တွေတော်တော်များများက
ဘယ်လိုများအင်္ဂလိပ်လို ကောင်းကောင်း
ပြောတတ်နေရတာလဲ
ခပ်တိုတိုဖြေရရင်တော့ Starship အဖွဲ့ဝင်တွေ
ဂြိုလ်သား အဘိဓါန် ကိုနှစ်ပေါက်အောင်
လှန်နေတာကို ဘယ်သူမှမကြည့်ချင်ဘူးလေ
ဒါပေမယ့် ကိစ္စတွေကိုခိုင်မာဖို့ဆို
Star Trek ရဲ့ဖန်တီးရှင်တွေနဲ့ အခြားသော
သိပ္ပံဝတ္ထုကမ္ဘာတွေက
နေရာမရွေးသုံးနိုင်တဲ့ ဘာသာပြန်စက်စိတ်ကူး
ကို မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီးပါပြီ
မည်သည့် ဘာသာကိုမဆို ချက်ချင်းပြန်ဆိုပြီး
သယ်သွားလို့ရတဲ့စက်လေး
နေရာမရွေးသုံးနိုင်တဲ့ ဘာသာပြန်စက် က
လက်တွေ့လောကမှာကော ဖြစ်နိုင်ရဲ့လား
ဒါကို သက်သေပြဖို့ ကျွန်တော်တို့မှာ
ပရိုဂရမ်များစွာရှိနေပါပြီ
စကားလုံးတစ်လုံး၊စာတစ်ကြောင်း သို့မဟုတ်
စာအုပ်တစ်အုပ်လုံးကို
ဘာသာတစ်ခုကနေ အခြားတစ်ခုကို
ပြောင်းလဲလို့ရနေပြီ
ခေတ်ဆန်း အင်္ဂလိပ်စာဖြစ်ဖြစ်
ရှေးဟောင်း Sanskrit ဘာသာဖြစ်ဖြစ်ပေါ့
ဘာသာပြန်ဆိုတာက အဘိဓာန်ထဲမှာ
စကားလုံးရှာတာလောက်သာဆိုရင်
ဒီပရိုဂရမ်တွေက လူတွေပတ်လည်မှာ
ဝန်းရံနေတော့မှာပေါ့
အဖြစ်မှန်ကတော့ နည်းနည်းရှုပ်ထွေးတယ်
စည်းမျဉ်းတွေအခြေခံထားတဲ့ ဘာသာပြန်ပရိုဂန်က
ဝေါဟာရဒေတာဘေ့စ်ကို သုံးတယ်
အဲဒီထဲမှာ သင်အဘိဓာန်ထဲရှာလို့ရတဲ့
စကားလုံးအားလုံးပါတယ်
သဒ္ဒါပုံစံတွေလည်းပါတယ်
ထည့်သွင်းလိုက်တဲ့ ဘာသာထဲမှာ ပါတဲ့အခြေခံ
လုံးတွေကို မှတ်မိနိုင်တဲ့စည်းမျဥ်းတွေပါတယ်
ရိုးရှင်းတဲ့ ဝါကျလို့ထင်ရတဲ့
"ကလေးတွေကပေါင်မုန့်ဝိုင်းတွေစားသည်" ဆိုရင်
ပရိုဂရမ်က ပထမ အထားအသို(သို့မဟုတ်)
သဒ္ဒါတည်ဆောက်ပုံကို ဆန်းစစ်တယ်
ကလေးငယ်ကို ပြုလုပ်သူအဖြစ် ဖော်ပြပြီးတော့.
ကျန်တဲ့ဝါကျကို ဖော်ညွှန်းချက်အနေနဲ့ ပြတယ်
"စားသည်" ဆိုတဲ့ ကြိယာပါတယ်
တိုက်ရိုက်ပြုလုပ်ခံရသူ
" ပေါင်မုန့်ဝိုင်းများ"ရယ်
နောက်တော့ အင်္ဂလိပ် စကားလုံးဖွဲ့ပုံကို
သိရှိဖို့
သို့မဟုတ် ဘာသာစကားကို အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ယူနစ်
သေးသေးလေးတွေအဖြစ် ဘယ်လိုခွဲလို့ရမလဲဆိုတာ
ပေါင်မုန့်ဝိုင်း ဆိုတဲ့စကားရယ်
နောက်ဆက်တွဲ "များ" ဆိုတဲ့ အများကိုပြတဲ့
စကားလုံးရယ်
နောက်ဆုံးတော့၊ ဝေါဟာရအသုံးအနှုံးကို
နားလည်ဖို့လိုတယ်
ဝါကျကို ကောင်းစွာဘာသာပြန်ရာမှာ
ဝါကျရဲ့မတူညီတဲ့ အပိုင်းတွေက
ဘာကို တကယ်ဆိုလို တယ်ဆိုတာပေါ့
ပရိုဂရမ်က ဦးတည်ထားတဲ့ ဘာသာစကားရဲ့
အခရာတစ်ခုချင်းအတွက်
ကွဲပြားတဲ့ ဝေါဟာရ နဲ့
စည်းမျဉ်းတွေကို မှီငြမ်းရတယ်
ဒါပေမယ့်ဒီနေရာကသိမ်မွေ့ခက်ခဲလာတဲ့နေရာပါ
အချို့သော ဘာသာစကားရဲ့အထားအသိုက
စကားလုံးတွေကို ဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ်စီစဉ်လို့ရတယ်
အခြားဟာတွေမှာတော့ဒီလိုလုပ်ရင်ပေါင်မုန့်
ဝိုင်းက ကလေးကို စားသည် ဖြစ်သွားတယ်
စကားလုံးဖွဲ့မှု ကလည်း ပြဿနာ
တစ်ခုဖြစ်နိုင်တယ်။
Slovene စကားမှာဆိုရင် အခြားဘာသာတွေ
မှာမှမရှိတဲ့ဒွိနောက်ဆက်ကိုသုံးပြီးတော့
ကလေးနှစ်ယောက်ကြား မှာ သုံးယောက် နဲ့
ဒီထက်ပိုရှိတယ်လို့ခွဲခြားလိုက်တယ်
ရုရှားမှာတော့ တိကျတဲ့ပစ္စည်းမပါတာက
သင့်အနေနဲ့
ကလေးတွေက သတ်မှတ်ထားတဲ့
ပေါင်မုန့်ဝိုင်းကိုစားနေတာလား
ယေဘုယျ အနေနဲ့ ပြောတာလားဆိုတာကို
ထွေပြားစေပါလိမ့်မယ်
နောက်ဆုံးတော့၊အဓိပ္ပါယ်က
စနစ်ကျကျမှန်နေရင်တောင်
ပရိုဂရမ်က အချောသတ်တဲ့ အချက်အချို့ ကို
လွတ်သွားနိုင်တယ်
ကလေးတွေက ပုံမှန်စားတာလား
ပလုပ်ပလောင်းစားတာလားဆိုတာကိုပေါ့
နောက်တစ်နည်းကတော့ လူကဘာသာပြန်ထားတဲ့
စာအုပ်တွေ၊ စာမူတွေ နဲ့
စာရွက်စာတမ်းတွေ ရဲ့ဒေတာဘေ့စ် ကို
သုံးသပ်ပြီးစက်ကဘာသာပြန်ဆိုခြင်းဖြစ်ပါတယ်
မတော်တဆတွေ့နိုင်စရာမရှိတဲ့
အရင်းအမြစ်နဲ့ ဘာသာပြန်စာကြောင်း ကြားက
တူညီမှုကိုရှာပြီး
ပရိုဂရမ်က စာစုနဲ့ သက်ဆိုင်ရာပုံစံတွေကို
သိရှိနိုင်တယ်
နောက်ပြီးနောက်ထပ်ဘာသာပြန်ဆိုမှုတွေမှာ
အသုံးပြုတယ်
သို့ပေမယ့်၊ ဘာသာပြန်ဆိုမှုရဲ့ အရည်အသွေးဟာ
ရှိပြီးသား ဒေတာဘေ့စ်ရဲ့အရွယ်အစားနဲ့
ဘာသာစကားအချို့ရဲ့ နမူနာပုံစံတွေ
ရနိုင်မှုနဲ့
ရေးပုံရေးနည်း ပေါ်မှာ
မူတည်တယ်
ကွန်ပျူတာတွေမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ချွင်းချက်တွေ၊
ပုံမမှန်မှု အခက်အခဲတွေ
လူသားတွေမှာ အလိုလိုသိနေတဲ့အဓိပ္ပါယ်တွေက
အချို့သော စူးစမ်းလေ့လာသူတွေကို
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဘာသာကားနားလည်မှုဟာ
ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ဇီဝဦးနှောက်တည်ဆောက်မှုရဲ့
ပြိုင်ဘက်မရှိ တဲ့ထုတ်ကုန်ပဲဆိုတာကို
လက်ခံလာစေပါတယ်
တကယ်တော့၊ ထင်ရှားတဲ့ စိတ်ကူးယဉ်
ဘာသာပြန်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့
"The Hitchhiker's Guide to the Galaxy"
ထဲက Babel ငါးလေးဟာ
စက်မဟုတ်ပဲ သတ္တဝါငယ်လေးတစ်ကောင်ဆိုတာနဲ့
သူက အသိရှိတဲ့မျိုးစိတ်တွေ ဆီက
ဦးနှောက်လှိုင်းနဲ့ နာဗ့်အချက်ပြတွေကို
တယ်လီပသီပုံစံနဲ့ ဘာသာပြန်တယ်
ယခုအထိတော့ ဘာသာစကားကို
အရင်ပုံစံဟောင်းနဲ့လေ့လာတာကပဲ
လက်ရှိသုံးနေတဲ့ ကွန်ပျူတာပရိုဂရမ်တွေထက်
ပိုကောင်းတဲ့ ရလဒ်ကို ပေးပါလိမ့်ဦးမယ်
ဒါကလည်း လွယ်တဲ့အလုပ်တော့မဟုတ်ဘူး
ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိတဲ့ ဘာသာစကားအရေအတွက်
သက်သက်ကော
လူတွေအချင်းချင်း စကားပြောဆိုမှု
တိုးပွားလာတွေကောက
အလိုအလျောက် ဘာသာပြန်မှုကို ပိုမိုအဆင့်
မြင့်အောင် ဆက်လက်လှုံ့ဆော်ပေးကြပါလိမ့်မယ်
ဖြစ်နိုင်တာကတော့ ၊ ကျွန်တော်တို့
နဂါးေငွ့တန်းထဲက သက်ရှိတွေနဲ့တွေ့ရင်
သေးငယ်တဲ့ စက်လေးကနေတဆင့်
ဆက်သွယ်စကားပြောဆိုနိုင်ပါလိမ့်မယ်
ဒါမှမဟုတ်လည်း အဘိဓါန် ကိုစပြီး
ပြုစုရင် ပြုစုနေရမှာပေါ့။