WEBVTT

00:00:00.788 --> 00:00:02.533
သိချင်မှသိကြမှာပါ။

00:00:02.533 --> 00:00:07.413
ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ Galaxy 
တစ်ခုလုံးက ကြယ်တွေထက်ပိုများပါတယ်။

00:00:08.040 --> 00:00:11.167
ဒီစိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းလှတဲ့ 
ကိုယ်တွင်းက ဘက်တီးရီးယား အစုအဝေးဟာ

00:00:11.167 --> 00:00:13.443
ကျွန်တော်တို့ကျန်းမာရေးရဲ့
ခွဲထုတ်မရတဲ့အပိုင်းပါ

00:00:13.443 --> 00:00:15.532
နည်းပညာ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲတာ မြန်လွန်းတော့

00:00:15.532 --> 00:00:20.291
ကျွန်ပြူတာတွေကို ညွှန်ကြားသလို ဘက်တီးရီး 
ယားတွေကိုလည်း ညွှန်ကြားနိူင်တာပေါ့။

NOTE Paragraph

00:00:21.060 --> 00:00:22.939
ကဲ ဒီမှာ ခင်ဗျားတို့မြင်ရတဲ့ပုံကြမ်းက


00:00:22.939 --> 00:00:25.470
အားကစား ကစားတဲ့ပုံမျိုး
ပေါက်နေတယ်ဆိုတာ သိပါတယ်၊

00:00:25.470 --> 00:00:29.626
တကယ်က ကျွန်တော်ဖန်တီးလိုက်တဲ့ 
ဘက်တီးရီးယား ပရိုဂရမ်ရဲ့ ပုံကြမ်းပါ။

00:00:29.626 --> 00:00:32.947
ဆော့ဖ်ဝဲရေးသလို DNA ကို ဘက်တီးရီးယား
အတွင်းက ဖြေရှင်းနည်းမျိုးစုံနဲ့

00:00:32.947 --> 00:00:36.174
ညွှန်ကြားချက်တွေထဲမှာ 
ရိုက်နှိပ်၊ရေးသားနိုင်ပါတယ်။

00:00:36.824 --> 00:00:39.519
ဒီပရိုဂရမ်လုပ်ဆောင်တာက နရီကျတဲ့ 
ဟန်တစ်ခုထဲမှာ လင်းလက်တဲ့

00:00:39.519 --> 00:00:40.957
ပရိုတိန်းကိုထုတ်ပေးပြီး၊

NOTE Paragraph

00:00:40.957 --> 00:00:42.559
ဘက်တီးရီးယားကို ဆက်သွယ်၊

NOTE Paragraph

00:00:42.559 --> 00:00:45.137
ချိန်ကိုက်ပေးတဲ့ မော်လီကျူးလေးကို 
ထုတ်ပေးပါတယ်၊

00:00:45.137 --> 00:00:46.975
ရုပ်ရှင်ထဲမှာကြည့်ရသလိုပေါ့။

00:00:47.505 --> 00:00:49.785
ဒီမှာမြင်ရတဲ့ ကြီးထွားလာနေတဲ့ 
ဘက်တီးရီးယား အစုက

00:00:49.785 --> 00:00:51.778
လူ့ဆံချည် အကျယ်လောက်ရှိပါတယ်။

00:00:51.778 --> 00:00:54.285
မမြင်ရတာက ဘက်တီးရီးယား 
တစ်ခုစီကို မော်လီးကျူးလေးတွေ

00:00:54.285 --> 00:00:57.768
ထုတ်ဖို့ ညွှန်ကြားတဲ့ 
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇ ပရိုဂရမ်ပါ၊

00:00:57.768 --> 00:01:01.181
ဒီ မော်လီကျူးလေးတွေက ထောင်ချီတဲ့ 
သီးသန့် ဘက်တီးရီးယားတွေထဲသွားလာပြီး

00:01:01.181 --> 00:01:03.897
သူတို့တွေ ဘယ်အချိန်အဖွင့် 
အပိတ်လုပ်ဖို့ပြောပြနေပါတယ်။

00:01:03.897 --> 00:01:07.148
ဒီပမာဏမှာ ဘက်တီးရီးယား တွေဟာ 
တော်တော်ချိန်သား ကိုက်ပါတယ်၊

00:01:07.148 --> 00:01:11.142
ဘာကြောင့်ဆို သူတို့ကို ချိန်သားကိုက် အောင်
လုပ်ပေးတဲ့ မော်လီကျူးဟာ ပိုကြီးတဲ့

00:01:11.142 --> 00:01:14.718
ဘက်တီးရီးယား အစုတွေထဲမှာပဲ 
ပိုမြန်မြန်သွားနိူင်လို့ပါ။

00:01:14.718 --> 00:01:17.620
အချင်းချင်း ဝေးနေတဲ့ ဘက်တီးရီးယား
တွေကြား ရွေ့လျားလှိုင်းတွေ

00:01:17.620 --> 00:01:21.356
ဖြစ်စေကာ ဒီလှိုင်းတွေ မျက်နှာပြင်ကို 
ဝဲမှယာ ဖြတ်သွားနေတာမြင်ရတာပါ။

NOTE Paragraph

00:01:21.356 --> 00:01:24.144
အခု မျိုးရိုးဗီဇ ပရိုဂရမ်ဟာ 
quorum sensing ဆိုတဲ့

00:01:24.144 --> 00:01:25.317
သဘာဝဖြစ်စဉ်ကိုမှီပါတယ်

00:01:25.317 --> 00:01:28.649
အဲဒီ ဘက်တီးရီးယား စနက်တံက 
ချ်န်သားကိုက်ပြီး တစ်ခါတစ်လေ

00:01:28.649 --> 00:01:31.590
ပြင်းထန်တဲ့သိပ်သည်းမှုအရောက်မှာ 
ပြင်းထန်တဲ့ အပြုအမူတွေပေါ့။

00:01:31.590 --> 00:01:34.245
quorum sensing လုပ်ပုံကို 
ဒီရုပ်ရှင်မှာ ကြည့်နိုင်တယ်။

00:01:34.245 --> 00:01:37.887
ကြီးထွားလာတဲ့ ဘက်တီးရီးယား 
အုပ်စုဟာ မြင့်မားတဲ့ (ဝါ)

00:01:37.887 --> 00:01:40.258
အရေးပါတဲ့ သိပ်သည်းမှုအရောက်မှာပဲ 
စပွားတဲ့နေရာပါ။

00:01:40.258 --> 00:01:42.100
မျိုးရိုးဗီဇ ပရိုဂရမ်ဟာ

00:01:42.100 --> 00:01:45.251
ဒီအုပ်စုအပြင်ဘက်ကို တိုးပွားချိန်မှာ 
လင်းလက်တဲ့ ပရိုတင်းရဲ့

00:01:45.251 --> 00:01:47.619
နရီကျတဲ့ အဆင်တွေကို 
ဆက်ထုတ်ပေးနေပါတယ်။

00:01:47.619 --> 00:01:51.310
ဒီသီးသန့်ရုပ်ရှင်နဲ့ စမ်းသပ်မှုကို 
Supernova လို့ခေါ်တယ်။

00:01:51.310 --> 00:01:54.340
ပေါက်ကွဲနေတဲ့ ကြယ်စင်နဲ့ သွားတူနေလို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:01:54.340 --> 00:01:56.730
ကဲ ဒီလှပတဲ့အဆင်တွေကိုစီစဉ်တာအပြင်

00:01:56.730 --> 00:01:59.321
တွေးမိတာက ဘက်တီးရီးယားတွေကို 
ဘာတွေလုပ်ခိုင်းရမလဲပေါ့၊

00:01:59.321 --> 00:02:01.900
ကိုယ်တွင်းက ရောဂါတွေ၊ 
ကင်ဆာလိုမျိုးကို ရှာဖွေ၊၊ကုသဖို့

00:02:01.900 --> 00:02:04.689
ဘက်တီးရီးယား အစီအစဉ်ချနည်းကို 
စူးစမ်းဖို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

00:02:06.009 --> 00:02:08.307
ဘက်တီးရီးယား နဲ့ပတ်သက်ရင် 
အံ့ဩစရာ ကောင်းတာက

00:02:08.307 --> 00:02:11.744
သူတို့ဟာ အသားပိုတွေအတွင်းမှာ 
သဘာဝအတိုင်း ကြီးထွားနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။

00:02:11.744 --> 00:02:13.508
ဒါဖြစ်တာကတော့ အသားပိုတွေဟာ တွေဟာ

00:02:13.508 --> 00:02:15.923
ကိုယ်ခံအားစနစ်မရောက်နိုင်တဲ့နေရာတွေ
မို့လို့ပါ။

00:02:15.923 --> 00:02:17.920
ဒနဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေက အသားပိုတွေကိုရှာပြီး

00:02:17.920 --> 00:02:21.751
ဒါတွေကို ကြီးထွားဖြစ်ထွန်း စိတ်ချရတဲ့ 
ခိုလှုံရာ အဖြစ်သုံးပါတယ်။

00:02:21.751 --> 00:02:23.585
probiotic ဘက်တီးရီးယားနဲ့ စခဲ့တယ်၊

00:02:23.585 --> 00:02:26.209
ဒါတွေက ကျန်းမာရေး အကျိုးရှိတဲ့ 
ဘေးကင်းတဲ့ ဘက်တီးရီးယား

00:02:26.209 --> 00:02:28.670
ဖြစ်ပြီး တွေ့ရတာက ကြွက်တွေကို တိုက်တဲ့အခါ

00:02:28.670 --> 00:02:32.826
ဒီ probiotics တွေဟာ အသည်း အသားပိုတွေ
အတွင်းမှာ သီးသန့့် ကြီးထွားလိမ့်မယ်။

00:02:32.826 --> 00:02:34.780
သဘောပေါက်မိတာက ဒီ probiotics တွေရဲ့

00:02:34.780 --> 00:02:36.861
တည်ရှိမှုကို ထင်ရှားဖို့ အဆင်ပြေဆုံးနည်းက

00:02:36.861 --> 00:02:38.724
ဒီနေရာမှာ အသားပိုတွေ တည်ရှိမှုပါ၊

NOTE Paragraph

00:02:38.724 --> 00:02:40.953
ဆီးထဲမှာ မြင်သာနိုင်မယ့် အချက်ပြကို

00:02:40.953 --> 00:02:43.069
ထုတ်ပေးတဲ့ ဒီ ဘက်တီးရီးယား 
တွေကို ယူဖို့ပါ။

00:02:43.069 --> 00:02:45.481
ဒါနဲ့ probiotics တွေကို 
ကင်ဆာရှိမှုကို ပြဖို့

00:02:45.481 --> 00:02:48.360
ဆီးအရောင်ကို ပြောင်းစေမယ့် 
မော်လီကျူးတစ်ခု လုပ်ဖို့

00:02:48.360 --> 00:02:51.170
တိတိကျကျ ညွန်ကြားတယ်။

00:02:51.170 --> 00:02:53.180
ဆက်ပြီး ပြသတာက ဒီနည်းပညာဟာ အသည်းကင်ဆာကို

00:02:53.180 --> 00:02:56.370
သိမ်သိမ်မွေ့မွေ့၊တိတိကျကျ 
ရှာဖွေနိုင်တာကိုပါ။

00:02:56.370 --> 00:02:59.060
ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် ရှာဖွေဖို့ 
စိန်ခေါ်နေတဲ့ ရောဂါပါ။

NOTE Paragraph

00:02:59.891 --> 00:03:02.890
ကဲ ဒီ ဘကိတီးရီးယားတွေဟာ အသားပိုတွေကို 
တိတိကျကျ ကန့်သတ်တာကြောင့်

00:03:02.890 --> 00:03:05.478
ရှိနေတဲ့ အသားပိုတွေကို 
ကျုံ့စေတဲ့ အသားပိုဝန်းကျင်

00:03:05.478 --> 00:03:07.266
အတွင်းကနေ ကုစားပေးနိုင်တဲ့

00:03:07.266 --> 00:03:10.493
မော်လီကျူးတွေ ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့် 
ကင်ဆာ ရှာဖွေဖို့တင်မဟုတ်ပဲ

00:03:10.493 --> 00:03:12.815
ကင်ဆာကို ကုသဖို့ပါ 
ညွန်ကြားပေးနေပါတယ်။

00:03:12.815 --> 00:03:15.570
ခုနက ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာ မြင်ခဲ့တဲ့ 
quorum sensing လို

00:03:15.570 --> 00:03:17.413
ပရိုဂရမ်တွေသုံးပြီး လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:03:17.413 --> 00:03:21.110
ခြုံကြည့်လိုက်တော့ အနာဂတ်မှာ 
ကင်ဆာ (သို့) အခြားရောဂါတွေတောင်မှ

00:03:21.110 --> 00:03:23.589
ရှာဖွေ၊ ကုသနိုင်တဲ့ 
ညွန်ကြားထားတဲ့ probiotic ကို

NOTE Paragraph

00:03:23.589 --> 00:03:26.170
ယူနေတယ်လို့ မြင်ယောင်ကြည့်လိုက်ပါ။

00:03:26.960 --> 00:03:28.604
ဘက်တီးရီးယား နဲ့ ဘဝကို အစီအစဉ်

00:03:28.604 --> 00:03:30.299
ချဖို့ ကျွန်တော်တို့ အစွမ်းဟာ

00:03:30.299 --> 00:03:33.248
ကင်ဆာသုသေသနမှာ 
နယ်ပယ်သစ်တွေကို ဖွင့်ပေးပြီး

00:03:33.248 --> 00:03:35.983
ဒီအမြင် မျှဝေဖို့ အနုပညာရှင် 
Vik Muniz နဲ့တွဲလုပ်ခဲ့တယ်၊

00:03:35.983 --> 00:03:37.799
တစ်ခုလုံး ဘက်တီးရိးယား နဲ့

00:03:37.799 --> 00:03:41.440
ကင်ဆာဆဲလ် တွေကနေ လုပ်ထားတဲ့ 
စကြာဝဠာရဲ့ သင်္ကေတာကို ဖန်တီးဖို့ပါ။

00:03:41.443 --> 00:03:46.645
နောက်ဆုံး ကျွန်တော့မျှော်လင့်ချက်က ဒီမှုန်
မွားတဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ အလှနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က

00:03:46.645 --> 00:03:51.544
အနာဂတ် ကင်ဆာ သုသေသနအတွက် ဆန်း
သစ်တဲ့ နည်းလမ်းတွေ စေ့ဆော်ပေးနိုင်ဖို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:03:51.544 --> 00:03:54.168
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:03:54.168 --> 00:03:57.934
(လက်ခုပ်သံများ)