[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.93,0:00:03.42,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlık tarihinde uç bir noktadayız, Dialogue: 0,0:00:03.42,0:00:08.94,Default,,0000,0000,0000,,yıldızlara ulaşmak ve yaşadığımız gezegeni\Nkaybetmek arasında gidip geliyoruz. Dialogue: 0,0:00:09.33,0:00:12.06,Default,,0000,0000,0000,,Sadece son birkaç yılda bile, Dialogue: 0,0:00:12.06,0:00:16.39,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'nın evrenimizdeki yerine dair \Nbilgimizi fazlasıyla geliştirdik. Dialogue: 0,0:00:16.39,0:00:19.13,Default,,0000,0000,0000,,NASA'nın Kepler görevi,\Ndiğer yıldızların çevresinde Dialogue: 0,0:00:19.13,0:00:22.08,Default,,0000,0000,0000,,binlerce potansiyel gezegen keşfetti,\N Dialogue: 0,0:00:22.08,0:00:26.27,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'nın galaksimizdeki milyarlarca\Ngezegenden sadece biri olduğunu gösterdi. Dialogue: 0,0:00:26.27,0:00:28.14,Default,,0000,0000,0000,,Kepler, yıldızların önünden Dialogue: 0,0:00:28.14,0:00:32.43,Default,,0000,0000,0000,,gezegen geçtiği zaman oluşan,\Nbize ulaşması gereken ışık miktarındaki Dialogue: 0,0:00:32.43,0:00:35.28,Default,,0000,0000,0000,,hafif azalmayı ölçen\Nbir uzay teleskobudur. Dialogue: 0,0:00:35.73,0:00:38.33,Default,,0000,0000,0000,,Kepler'in verileri \Ngezegenlerin boyutunun yanında, Dialogue: 0,0:00:38.33,0:00:41.59,Default,,0000,0000,0000,,onların kendi ana yıldızlarına olan\Nuzaklığını da ortaya çıkarıyor. Dialogue: 0,0:00:41.59,0:00:45.16,Default,,0000,0000,0000,,Birleştirildiğinde, bu veri bize \Nbu gezegenlerin Güneş sistemimizdeki Dialogue: 0,0:00:45.16,0:00:48.64,Default,,0000,0000,0000,,kara parçası bulunduran gezegenler gibi\Nküçük ve kayalık olup olmadığını, Dialogue: 0,0:00:48.64,0:00:51.97,Default,,0000,0000,0000,,ayrıca ana yıldızlarından ne kadar ışık \Naldıklarını anlamamızı sağlar. Dialogue: 0,0:00:51.97,0:00:54.96,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla da bu bilgi,\Nkeşfettiğimiz bu gezegenlerin Dialogue: 0,0:00:54.96,0:00:57.42,Default,,0000,0000,0000,,yaşanabilir olup olmadığına ilişkin\Nipuçları verir. Dialogue: 0,0:00:57.42,0:01:00.35,Default,,0000,0000,0000,,Ne yazık ki, Dialogue: 0,0:01:00.35,0:01:03.83,Default,,0000,0000,0000,,bu yaşanabilirliği muhtemel dünyaların\Nsahipsiz hazinelerini keşfederken, Dialogue: 0,0:01:03.83,0:01:07.23,Default,,0000,0000,0000,,öte yandan kendi gezegenimiz \Ninsanlığın yükü altında değer kaybediyor. Dialogue: 0,0:01:07.23,0:01:11.47,Default,,0000,0000,0000,,2014 kaydedilen en sıcak yıldı. Dialogue: 0,0:01:11.47,0:01:14.81,Default,,0000,0000,0000,,Bin yıldan beri var olan\Nbuzullar ve deniz buzları, Dialogue: 0,0:01:14.81,0:01:17.94,Default,,0000,0000,0000,,artık birkaç on yıl içerisinde yok oluyor. Dialogue: 0,0:01:17.94,0:01:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Harekete geçirmiş olduğumuz\Ngezegen ölçekli çevresel değişimler Dialogue: 0,0:01:23.06,0:01:26.53,Default,,0000,0000,0000,,onların seyrini değiştirme imkanımızı\Nhızla geride bırakıyor. Dialogue: 0,0:01:27.35,0:01:31.06,Default,,0000,0000,0000,,İklim bilimci değilim,\Nbir gök bilimciyim. Dialogue: 0,0:01:31.06,0:01:34.43,Default,,0000,0000,0000,,Evrende,\Nkendi gezegenimizin dışında bir yerlerdeki Dialogue: 0,0:01:34.43,0:01:37.30,Default,,0000,0000,0000,,hayatı keşfetme umuduyla\Ngezegenlerin yaşanabilirliğinin Dialogue: 0,0:01:37.30,0:01:39.86,Default,,0000,0000,0000,,yıldızlardan nasıl etkilendiğini\Naraştırıyorum. Dialogue: 0,0:01:39.86,0:01:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Yabancı olarak uzayda uygun bir \Ngayrimenkul aradığımı düşünebilirsiniz. Dialogue: 0,0:01:43.90,0:01:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, evrende hayat arayışına\Nson derece gömülmüş biri olarak Dialogue: 0,0:01:47.77,0:01:51.61,Default,,0000,0000,0000,,sizlere şunu söyleyebilirim; \NDünya'ya benzer gezegenler aradıkça, Dialogue: 0,0:01:51.61,0:01:55.26,Default,,0000,0000,0000,,kendi gezegenimizin değerini\Ndaha çok idrak etmeye başlıyorsunuz. Dialogue: 0,0:01:55.26,0:01:57.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu yeni dünyaların her biri\Nyeni keşfedilmiş gezegen ve Dialogue: 0,0:01:57.95,0:02:01.57,Default,,0000,0000,0000,,çok iyi tanıdığımız gezegenler arasında\Nbir kıyas yapmamıza neden oluyor. Dialogue: 0,0:02:01.57,0:02:04.12,Default,,0000,0000,0000,,En çok tanıdığımız gezegenler\NGüneş sistemimizdekiler. Dialogue: 0,0:02:04.12,0:02:05.62,Default,,0000,0000,0000,,Komşumuz Mars'ı düşünün, Dialogue: 0,0:02:05.62,0:02:09.41,Default,,0000,0000,0000,,Mars küçük ve kayalıktır, ayrıca\NGüneş'ten biraz uzak olmasına rağmen Dialogue: 0,0:02:09.41,0:02:11.50,Default,,0000,0000,0000,,Kepler gibi bir görev esnasında\Nkeşfedilmiş olsaydı, Dialogue: 0,0:02:11.50,0:02:14.58,Default,,0000,0000,0000,,potansiyel olarak yaşanabilir bir yer \Nolduğu düşünülebilirdi. Dialogue: 0,0:02:14.58,0:02:17.30,Default,,0000,0000,0000,,Aslında Mars'ın,\Ngeçmişte yaşanabilir olmuş olması mümkün Dialogue: 0,0:02:17.30,0:02:20.74,Default,,0000,0000,0000,,ve Mars'ı bu kadar çok \Naraştırmamızın bir sebebi de bu. Dialogue: 0,0:02:20.74,0:02:24.13,Default,,0000,0000,0000,,Curiosity gibi gezginlerimiz,\NMars'ın yüzeyini tarayıp, Dialogue: 0,0:02:24.13,0:02:27.38,Default,,0000,0000,0000,,bildiğimiz hayat ipuçlarını \Nve kökenlerini arıyor. Dialogue: 0,0:02:27.38,0:02:30.89,Default,,0000,0000,0000,,MAVEN gibi uydular,\NMars'ın yaşanabilirliğini Dialogue: 0,0:02:30.89,0:02:34.58,Default,,0000,0000,0000,,nasıl kaybetmiş olabileceğini anlamak\Niçin Mars atmosferini örnekliyor. Dialogue: 0,0:02:34.58,0:02:39.14,Default,,0000,0000,0000,,Özel uzay uçuşu şirketleri şimdi,\Nsadece yakın uzaya kısa geziler değil, Dialogue: 0,0:02:39.14,0:02:42.84,Default,,0000,0000,0000,,hayatımızı Mars'ta yaşama gibi\Nboş umutlar vadeden geziler sunuyor. Dialogue: 0,0:02:42.84,0:02:44.79,Default,,0000,0000,0000,,Mars'a ait bu manzaralar Dialogue: 0,0:02:44.79,0:02:47.35,Default,,0000,0000,0000,,her ne kadar \Ndünyamızdaki çöllere benzese de, Dialogue: 0,0:02:47.35,0:02:52.92,Default,,0000,0000,0000,,ki oralar aklımızda öncü olma ve keşif\Ngibi fikirlerle bağlantılı olan yerlerdir, Dialogue: 0,0:02:52.92,0:02:54.59,Default,,0000,0000,0000,,Dünya ile karşılaştırılırsa, Dialogue: 0,0:02:54.59,0:02:57.89,Default,,0000,0000,0000,,Mars yaşamak için bayağı berbat bir yer. Dialogue: 0,0:02:57.89,0:03:01.16,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenimizde koloni kurmadığımız çöllerin Dialogue: 0,0:03:01.16,0:03:03.07,Default,,0000,0000,0000,,Mars'la karşılaştırıldığında, Dialogue: 0,0:03:03.07,0:03:05.90,Default,,0000,0000,0000,,ne ölçüde verimli yerler olduğunu düşünün. Dialogue: 0,0:03:05.90,0:03:08.69,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'daki \Nen kuru, en yüksek yerlerde bile Dialogue: 0,0:03:08.69,0:03:11.29,Default,,0000,0000,0000,,hava yumuşaktır ve\Nbinlerce kilometre ötedeki Dialogue: 0,0:03:11.29,0:03:15.37,Default,,0000,0000,0000,,yağmur ormanlarımızın yaydığı \Noksijenle doludur. Dialogue: 0,0:03:15.37,0:03:21.10,Default,,0000,0000,0000,,Endişeliyim; Mars'ı ve diğer gezegenleri \Nkolonileştirme heyecanının Dialogue: 0,0:03:21.10,0:03:24.43,Default,,0000,0000,0000,,beraberinde uzun ve karanlık bir gölge\Ntaşımasından endişe duyuyorum: Dialogue: 0,0:03:24.43,0:03:26.45,Default,,0000,0000,0000,,kimilerinin çıkarım ve inanışı; Dialogue: 0,0:03:26.45,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Mars, bildiğimiz gerçekten yaşanabilir\Ntek gezegenin, yani Dünya'nın Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:34.14,Default,,0000,0000,0000,,kendi kendine olan yıkımından\Nbizi kurtarmak üzere orada olacaktır. Dialogue: 0,0:03:34.14,0:03:36.57,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenlerarası keşfi sevdiğim kadar Dialogue: 0,0:03:36.57,0:03:38.92,Default,,0000,0000,0000,,bu fikre sonuna kadar karşıyım. Dialogue: 0,0:03:38.92,0:03:41.61,Default,,0000,0000,0000,,Mars'a gitmek için bir sürü\Nmükemmel nedenler var, Dialogue: 0,0:03:41.61,0:03:45.02,Default,,0000,0000,0000,,ancak, Mars'ın insanlığı desteklemek için\Nvar olacağını söyleyen kimse, Dialogue: 0,0:03:45.02,0:03:48.13,Default,,0000,0000,0000,,asıl partinin filikalarda\Nolacağını söyleyen Dialogue: 0,0:03:48.13,0:03:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Titanic'in kaptanı gibidir. Dialogue: 0,0:03:50.50,0:03:53.45,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:03:53.45,0:03:56.36,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar) Dialogue: 0,0:03:56.36,0:03:59.14,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkürler. Dialogue: 0,0:03:59.14,0:04:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenlerarası keşif ve \Ngezegen korumanın amaçları Dialogue: 0,0:04:02.93,0:04:05.11,Default,,0000,0000,0000,,birbirine zıt değildir. Dialogue: 0,0:04:05.11,0:04:07.64,Default,,0000,0000,0000,,Değiller, hatta aynı amacın \Niki yüzüdürler: Dialogue: 0,0:04:07.64,0:04:11.98,Default,,0000,0000,0000,,hayatı anlamak, korumak ve \Nhayatın ilerlemesini sağlamak. Dialogue: 0,0:04:11.98,0:04:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Dünyamızın en uç çevreleri\Nyabancı manzaralardır. Dialogue: 0,0:04:16.04,0:04:17.93,Default,,0000,0000,0000,,Evimize daha yakındır. Dialogue: 0,0:04:17.93,0:04:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Bu Dünya'daki uygun olmayan,\Nyaşanması zor alanlarda, Dialogue: 0,0:04:22.10,0:04:25.70,Default,,0000,0000,0000,,yaşanabilir alan oluşturmayı\Nve onları korumayı öğrenebilirsek, Dialogue: 0,0:04:25.70,0:04:28.93,Default,,0000,0000,0000,,belki de hem kendi çevremizi korumanın,\Nhem de onun ötesine geçmenin Dialogue: 0,0:04:28.93,0:04:31.16,Default,,0000,0000,0000,,gerekliliklerini yerine getirebiliriz. Dialogue: 0,0:04:31.16,0:04:33.47,Default,,0000,0000,0000,,Sizleri bir düşünce deneyi ile \Nbaşbaşa bırakıyorum: Dialogue: 0,0:04:33.47,0:04:35.17,Default,,0000,0000,0000,,Fermi paradoksu. Dialogue: 0,0:04:35.17,0:04:40.03,Default,,0000,0000,0000,,Uzun bir süre önce, fizikçi Enrico Fermi\Nşunu sormuştu: Dialogue: 0,0:04:40.03,0:04:42.88,Default,,0000,0000,0000,,Evrenimizin çok uzun süredir var olduğunu Dialogue: 0,0:04:42.88,0:04:46.36,Default,,0000,0000,0000,,ve içerisinde birçok gezegenin olduğunu \Ndüşündüğümüzü göz önüne alırsak, Dialogue: 0,0:04:46.36,0:04:49.50,Default,,0000,0000,0000,,şimdiye kadar uzaylı yaşamına dair\Nkanıt bulmuş olmamız gerekirdi. Dialogue: 0,0:04:49.50,0:04:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Peki neredeler? Dialogue: 0,0:04:50.68,0:04:54.04,Default,,0000,0000,0000,,Şöyle ki, Fermi paradoksunun \Nmuhtemel bir çözümü şudur: Dialogue: 0,0:04:54.04,0:04:57.53,Default,,0000,0000,0000,,Medeniyetler yıldızların arasında\Nyaşamayı düşünecek kadar Dialogue: 0,0:04:57.53,0:04:59.85,Default,,0000,0000,0000,,teknolojik olarak ilerlemiş olurken, Dialogue: 0,0:04:59.85,0:05:02.33,Default,,0000,0000,0000,,ilk önce o ilerlemeyi besleyen Dialogue: 0,0:05:02.33,0:05:06.86,Default,,0000,0000,0000,,ana gezegenlerini korumanın\Nne kadar önemli olduğunu unuturlar. Dialogue: 0,0:05:06.86,0:05:11.25,Default,,0000,0000,0000,,Sadece gezegenlerarası koloni kurmanın\Nbizi bizden koruyacağına inanmak Dialogue: 0,0:05:11.25,0:05:13.13,Default,,0000,0000,0000,,kendini beğenmişlik olur, Dialogue: 0,0:05:13.13,0:05:16.66,Default,,0000,0000,0000,,fakat gezegen koruma ve \Ngezegenlerarası keşif Dialogue: 0,0:05:16.66,0:05:18.55,Default,,0000,0000,0000,,birlikte işe yarayabilir. Dialogue: 0,0:05:18.55,0:05:20.68,Default,,0000,0000,0000,,Eğer Mars'ın düşman ortamını Dialogue: 0,0:05:20.68,0:05:24.18,Default,,0000,0000,0000,,insan yerleşimi için esnetme gücümüze\Ngerçekten inanıyorsak, Dialogue: 0,0:05:24.18,0:05:27.77,Default,,0000,0000,0000,,o zaman çok daha kolay bir görev olan\N"Dünya'nın yaşanabilirliğini koruma"nın Dialogue: 0,0:05:27.77,0:05:29.94,Default,,0000,0000,0000,,altından kalkabiliyor olmalıyız. Dialogue: 0,0:05:29.94,0:05:30.99,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim. Dialogue: 0,0:05:30.100,0:05:37.52,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)