1
00:00:00,926 --> 00:00:03,416
Na ključnoj smo tački ljudske istorije,

2
00:00:03,416 --> 00:00:08,943
vrsta koja je spremna da prigrabi zvezde
i izgubi planetu koju zovemo domom.

3
00:00:09,332 --> 00:00:12,062
Samo u proteklih nekoliko godina,
znatno smo proširili

4
00:00:12,062 --> 00:00:16,392
naše znanje o tome kako se Zemlja uklapa
u kontekst našeg univerzuma.

5
00:00:16,392 --> 00:00:19,130
NASA-ina misija Kepler otkrila je

6
00:00:19,130 --> 00:00:22,079
hiljade potencijalnih planeta
u okolini drugih zvezda,

7
00:00:22,079 --> 00:00:26,273
što znači da je Zemlja jedna
od milijardi planeta u našoj galaksiji.

8
00:00:26,273 --> 00:00:28,143
Kepler je svemirski teleskop

9
00:00:28,143 --> 00:00:32,434
koji meri suptilno tamnjenje zvezda
dok planete prolaze pred njima

10
00:00:32,434 --> 00:00:35,662
i blokiraju samo mali deo tog svetla
tako da ne dolazi do nas.

11
00:00:35,732 --> 00:00:38,332
Podaci iz Keplera
otkrivaju veličine planeta

12
00:00:38,332 --> 00:00:41,118
kao i njihovu udaljenost
od matične zvezde.

13
00:00:41,118 --> 00:00:44,628
Ovo nam zajedno pomaže da razumemo
da li su ove planete male i stenovite,

14
00:00:44,628 --> 00:00:47,713
poput zemaljskih planeta
unutar našeg Sunčevog sistema,

15
00:00:47,713 --> 00:00:51,079
kao i to koliko svetla mogu da prime
od svog matičnog sunca.

16
00:00:51,079 --> 00:00:54,957
Zauzvrat, ovo nam daje naznake o tome
da li ove planete koje otkrivamo

17
00:00:54,957 --> 00:00:57,418
mogu da se nastane ili ne.

18
00:00:57,418 --> 00:01:01,481
Nažalost, u isto vreme
dok otkrivamo ovu riznicu blaga,

19
00:01:01,481 --> 00:01:03,594
potencijalno nastanjivih svetova,

20
00:01:03,594 --> 00:01:07,054
naša planeta posustaje
pod teretom ljudskog roda.

21
00:01:07,054 --> 00:01:11,466
Godina 2014. bila je najtoplija
po dosadašnjim merenjima.

22
00:01:11,466 --> 00:01:14,809
Glečeri i led u okeanima
koji su milenijumima bili sa nama,

23
00:01:14,809 --> 00:01:17,944
sada nestaju
za vreme od nekoliko decenija.

24
00:01:17,944 --> 00:01:23,055
Ove klimatske promene na nivou planete,
koje smo pokrenuli,

25
00:01:23,055 --> 00:01:26,527
brzo nadmašuju našu sposobnost
da promenimo njihov tok.

26
00:01:27,347 --> 00:01:31,062
Ali nisam klimatski stručnjak,
ja sam astronom.

27
00:01:31,062 --> 00:01:34,432
Proučavam planetarnu nastanjivost
kroz uticaj zvezda,

28
00:01:34,432 --> 00:01:36,890
sa nadom da ću pronaći
mesta u univerzumu

29
00:01:36,890 --> 00:01:39,862
gde bismo mogli da otkrijemo
život van naše planete.

30
00:01:39,862 --> 00:01:43,402
Mogli biste reći da tražim
vrhunske vanzemaljske nekretnine.

31
00:01:43,902 --> 00:01:48,244
Kao neko ko je duboko umešan
u potragu za životom u univerzumu,

32
00:01:48,244 --> 00:01:51,611
mogu vam reći da što više tragate
za planetama nalik Zemlji,

33
00:01:51,611 --> 00:01:55,257
to više cenite našu sopstvenu planetu.

34
00:01:55,257 --> 00:01:57,950
Svaki od ovih novih svetova
poziva na poređenje

35
00:01:57,950 --> 00:02:01,572
novootkrivene planete
i planeta koje najbolje poznajemo:

36
00:02:01,572 --> 00:02:03,662
onih u našem Sunčevom sistemu.

37
00:02:03,662 --> 00:02:05,624
Pogledajte našeg suseda, Mars.

38
00:02:05,624 --> 00:02:09,409
Mars je mali i stenovit,
i iako je podalje od Sunca,

39
00:02:09,409 --> 00:02:11,934
može se razmotriti
kao potencijalno naseljiv svet

40
00:02:11,934 --> 00:02:13,936
ako bi to otkrila 
misija nalik na Kepler.

41
00:02:13,936 --> 00:02:17,303
Zaista je moguće da je Mars
nekada bio naseljiv,

42
00:02:17,303 --> 00:02:20,740
i ovo je delom razlog
zašto ga toliko izučavamo.

43
00:02:20,740 --> 00:02:24,130
Naši roveri, poput Kjuriositija,
puze po njegovoj površini,

44
00:02:24,130 --> 00:02:27,380
grebu i traže tragove o poreklu
života kakvog ga poznajemo.

45
00:02:27,380 --> 00:02:30,886
Orbiteri poput onih iz misije MAVEN
uzimaju uzorke Marsove atmosfere,

46
00:02:30,886 --> 00:02:34,578
u pokušaju da razumeju kako je Mars
izgubio svoju nekadašnju naseljivost.

47
00:02:34,578 --> 00:02:39,143
Privatne kompanije za letenje sada nude
ne samo kratak put do bliskog svemira

48
00:02:39,143 --> 00:02:42,844
već i primamljivu mogućnost
našeg života na Marsu.

49
00:02:42,844 --> 00:02:44,794
Ali iako ovi pejzaži Marsa

50
00:02:44,794 --> 00:02:47,349
podsećaju na pustinje u našem svetu,

51
00:02:47,349 --> 00:02:52,921
mesta koja su u našoj mašti vezana
za ideje o pronalascima i naseljavanju,

52
00:02:52,921 --> 00:02:54,593
u poređenju sa Zemljom,

53
00:02:54,593 --> 00:02:57,890
Mars je prilično užasno mesto za život.

54
00:02:57,890 --> 00:03:01,164
Zamislite samo do kog stepena
nismo naselili

55
00:03:01,164 --> 00:03:03,068
pustinje na sopstvenoj planeti,

56
00:03:03,068 --> 00:03:05,901
mesta koja su raskošna
u poređenju sa Marsom.

57
00:03:05,901 --> 00:03:08,687
Čak i u najsuvljim i najvišim
mestima na Zemlji,

58
00:03:08,687 --> 00:03:11,287
vazduh je sladak i pun kiseonika

59
00:03:11,287 --> 00:03:15,374
kojeg izdišu kišne šume,
udaljene hiljadama kilometara.

60
00:03:15,374 --> 00:03:21,318
Brine me da ovo uzbuđenje u vezi sa
kolonizacijom Marsa i drugih planeta

61
00:03:21,318 --> 00:03:24,429
sa sobom nosi dugu, tamnu senku:

62
00:03:24,429 --> 00:03:26,449
implikaciju i verovanje nekih

63
00:03:26,449 --> 00:03:30,002
da će nas Mars spasiti od samouništenja
koje smo naneli sami sebi

64
00:03:30,002 --> 00:03:34,135
i jedinoj zaista naseljivoj planeti
koju poznajemo, Zemlji.

65
00:03:34,135 --> 00:03:36,573
Koliko god da volim 
interplanteralno istraživanje,

66
00:03:36,573 --> 00:03:38,918
duboko se ne slažem
sa ovom zamišlju.

67
00:03:38,918 --> 00:03:41,611
Postoji mnogo sjajnih razloga
za odlazak na Mars,

68
00:03:41,611 --> 00:03:45,025
ali da vam neko kaže da je Mars tu
da pruži rezervu ljudskom rodu,

69
00:03:45,025 --> 00:03:48,133
to je kao kada bi vam kapetan Titanika
rekao da je prava žurka

70
00:03:48,133 --> 00:03:50,504
zapravo kasnije na čamcima za spasavanje.

71
00:03:50,504 --> 00:03:53,453
(Smeh)

72
00:03:53,453 --> 00:03:56,355
(Aplauz)

73
00:03:56,355 --> 00:03:59,142
Hvala vam.

74
00:03:59,142 --> 00:04:02,928
Ali ciljevi interplanetranog istraživanja
i očuvanja planete

75
00:04:02,928 --> 00:04:05,109
nisu međusobno isključivi.

76
00:04:05,109 --> 00:04:07,640
To su zapravo dve strane istog cilja:

77
00:04:07,640 --> 00:04:11,982
da se razume, sačuva i poboljša
život u budućnosti.

78
00:04:11,982 --> 00:04:16,045
Ekstremna okruženja našeg sveta
jesu vanzemaljski predeli.

79
00:04:16,045 --> 00:04:17,926
Samo su bliži domu.

80
00:04:17,926 --> 00:04:22,105
Ukoliko možemo da razumemo
kako da stvorimo i održimo naseljiva mesta

81
00:04:22,105 --> 00:04:25,495
iz neprijateljskih i nenaseljivih mesta
ovde na Zemlji,

82
00:04:25,495 --> 00:04:28,932
možda možemo da izađemo u susret
očuvanju sopstvenog okruženja

83
00:04:28,932 --> 00:04:31,161
i odlasku dalje od njega.

84
00:04:31,161 --> 00:04:33,471
Ostavljam vas sa konačnim
misaonim eksperimentom:

85
00:04:33,471 --> 00:04:35,166
Fermijevim paradoksom.

86
00:04:35,166 --> 00:04:40,028
Pre mnogo godina, fizičar Enriko Fermi
pitao se, uzevši činjenicu

87
00:04:40,028 --> 00:04:42,875
da je naš univerzum postojao
dug vremenski period

88
00:04:42,875 --> 00:04:45,385
i očekujemo da u njemu
postoje mnoge planete,

89
00:04:45,385 --> 00:04:48,743
trebalo bi da smo do sada pronašli
dokaze o vanzemljskom životu.

90
00:04:48,743 --> 00:04:50,676
Pa gde su oni?

91
00:04:50,676 --> 00:04:54,043
Pa, jedno moguće rešenje
Fermijevog paradoksa je

92
00:04:54,043 --> 00:04:57,526
da ako su civlizacije postale
dovoljno tehnološki razvijene

93
00:04:57,526 --> 00:04:59,848
da uzmu u obzir život među zvezdama,

94
00:04:59,848 --> 00:05:02,332
onda izgube svest o tome
koliko je bitno

95
00:05:02,332 --> 00:05:06,860
sačuvati svetove koji su im dom
i koji su im pružili taj napredak.

96
00:05:06,860 --> 00:05:11,248
Oholo je verovati da će nas isključivo
interplanetarna kolonizacija

97
00:05:11,248 --> 00:05:13,129
spasiti od nas samih,

98
00:05:13,129 --> 00:05:16,658
ali očuvanje planete
i interplanetarno istraživanje

99
00:05:16,658 --> 00:05:18,552
mogu postojati zajedno.

100
00:05:18,552 --> 00:05:20,675
Ako iskreno verujemo u našu sposobnost

101
00:05:20,675 --> 00:05:24,181
da ukrotimo neprijateljska okruženja Marsa
za ljudsko naseljavanje,

102
00:05:24,181 --> 00:05:27,767
onda bi trebalo da možemo da prevaziđemo
znatno lakši zadatak,

103
00:05:27,767 --> 00:05:29,940
očuvanja naseljivosti na Zemlji.

104
00:05:29,940 --> 00:05:30,986
Hvala vam.

105
00:05:30,996 --> 00:05:37,516
(Aplauz)