[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.93,0:00:03.42,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy w krytycznym momencie \Nhistorii ludzkości,
Dialogue: 0,0:00:03.42,0:00:08.94,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy zdobywaniem nowych gwiazd,\Na utraceniem naszej planety.
Dialogue: 0,0:00:09.33,0:00:12.06,Default,,0000,0000,0000,,Przez ostatnie kilka lat \Nznacznie rozszerzyliśmy
Dialogue: 0,0:00:12.06,0:00:16.39,Default,,0000,0000,0000,,naszą wiedzę o Ziemi \Nw kontekście wszechświata.
Dialogue: 0,0:00:16.39,0:00:19.13,Default,,0000,0000,0000,,Misja NASA Kepler odkryła
Dialogue: 0,0:00:19.13,0:00:22.08,Default,,0000,0000,0000,,tysiące potencjalnych planet wokół gwiazd,
Dialogue: 0,0:00:22.08,0:00:26.27,Default,,0000,0000,0000,,pokazując, że Ziemia jest tylko jedną \Nz miliardów planet w naszej galaktyce.
Dialogue: 0,0:00:26.27,0:00:28.14,Default,,0000,0000,0000,,Kepler to teleskop kosmiczny,
Dialogue: 0,0:00:28.14,0:00:32.43,Default,,0000,0000,0000,,mierzący znikome zaciemnienie gwiazd,\Ngdy przelatują przed nimi planety,
Dialogue: 0,0:00:32.43,0:00:35.28,Default,,0000,0000,0000,,nieznacznie blokując \Ndocierające do nas światło.
Dialogue: 0,0:00:35.73,0:00:38.33,Default,,0000,0000,0000,,Dane zebrane przez Keplera\Nujawniają rozmiary planet,
Dialogue: 0,0:00:38.33,0:00:41.12,Default,,0000,0000,0000,,jak również odległość od\Ngwiazdy macierzystej.
Dialogue: 0,0:00:41.12,0:00:45.16,Default,,0000,0000,0000,,Razem pomaga nam to zrozumieć, \Nczy planety są małe i skaliste,
Dialogue: 0,0:00:45.16,0:00:47.71,Default,,0000,0000,0000,,jak planety typu ziemskiego\Nw Układzie Słonecznym,
Dialogue: 0,0:00:47.71,0:00:51.08,Default,,0000,0000,0000,,także ile światła otrzymują od \Nmacierzystego słońca.
Dialogue: 0,0:00:51.08,0:00:54.96,Default,,0000,0000,0000,,Z kolei to dowodzi, czy odkryte planety
Dialogue: 0,0:00:54.96,0:00:57.42,Default,,0000,0000,0000,,mogą być zamieszkałe.
Dialogue: 0,0:00:57.42,0:01:01.48,Default,,0000,0000,0000,,Niestety, w miarę odkrywania tej skarbnicy
Dialogue: 0,0:01:01.48,0:01:03.59,Default,,0000,0000,0000,,potencjalnie zamieszkalnych światów,
Dialogue: 0,0:01:03.59,0:01:07.05,Default,,0000,0000,0000,,nasza planeta ugina się \Npod ciężarem ludzkości.
Dialogue: 0,0:01:07.05,0:01:11.47,Default,,0000,0000,0000,,2014 był najgorętszym rokiem w historii.
Dialogue: 0,0:01:11.47,0:01:14.81,Default,,0000,0000,0000,,Lodowce i lód morski,\Ntowarzyszące nam od wieków,
Dialogue: 0,0:01:14.81,0:01:17.94,Default,,0000,0000,0000,,teraz znikają w przeciągu dekad.
Dialogue: 0,0:01:17.94,0:01:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Te znaczne zmiany środowiska,\Nktóre zainicjowaliśmy
Dialogue: 0,0:01:23.06,0:01:26.53,Default,,0000,0000,0000,,gwałtownie wyprzedzają naszą zdolność \Ndo kierowanie ich biegiem.
Dialogue: 0,0:01:27.35,0:01:31.06,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie jestem klimatologiem,\Ntylko astronomem.
Dialogue: 0,0:01:31.06,0:01:34.43,Default,,0000,0000,0000,,Badam wpływ gwiazd \Nna zamieszkałość planet,
Dialogue: 0,0:01:34.43,0:01:36.89,Default,,0000,0000,0000,,z nadzieją znalezienia miejsca,
Dialogue: 0,0:01:36.89,0:01:39.86,Default,,0000,0000,0000,,gdzie możemy odkryć życie poza Ziemią.
Dialogue: 0,0:01:39.86,0:01:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Można powiedzieć, że szukam\Npozaziemskiego zakwaterowania.
Dialogue: 0,0:01:43.90,0:01:48.24,Default,,0000,0000,0000,,Jako ktoś głęboko zaangażowany\Nw szukanie życia we wszechświecie,
Dialogue: 0,0:01:48.24,0:01:51.61,Default,,0000,0000,0000,,powiem, że im więcej szukasz \Nplanet takich jak Ziemia,
Dialogue: 0,0:01:51.61,0:01:55.26,Default,,0000,0000,0000,,tym bardziej zaczynasz\Ndoceniać własną planetę.
Dialogue: 0,0:01:55.26,0:01:57.95,Default,,0000,0000,0000,,Każdy nowoodkryty świat
Dialogue: 0,0:01:57.95,0:02:01.57,Default,,0000,0000,0000,,porównujemy do dobrze nam znanych planet.
Dialogue: 0,0:02:01.57,0:02:03.66,Default,,0000,0000,0000,,Planet naszego Układu.
Dialogue: 0,0:02:03.66,0:02:05.62,Default,,0000,0000,0000,,Spójrzmy na naszego sąsiada, Marsa.
Dialogue: 0,0:02:05.62,0:02:09.41,Default,,0000,0000,0000,,Jest mały i skalisty. Mimo że jest \Ntrochę daleko od Słońca,
Dialogue: 0,0:02:09.41,0:02:11.93,Default,,0000,0000,0000,,potencjalnie może być zamieszkany,
Dialogue: 0,0:02:11.93,0:02:13.94,Default,,0000,0000,0000,,co udowodniła misja Keplera.
Dialogue: 0,0:02:13.94,0:02:17.30,Default,,0000,0000,0000,,Możliwe, że Mars \Nbył zamieszkały w przeszłości
Dialogue: 0,0:02:17.30,0:02:20.74,Default,,0000,0000,0000,,i po części dlatego tak go badamy.
Dialogue: 0,0:02:20.74,0:02:24.13,Default,,0000,0000,0000,,Nasze łaziki, takie jak "Curiosity", \Nraczkują po jego powierzchni,
Dialogue: 0,0:02:24.13,0:02:27.38,Default,,0000,0000,0000,,poszukując śladów \Nna początki życia jakie znamy.
Dialogue: 0,0:02:27.38,0:02:30.89,Default,,0000,0000,0000,,Satelity takie jak MAVEN pobierają \Npróbki marsjańskiej atmosfery,
Dialogue: 0,0:02:30.89,0:02:34.58,Default,,0000,0000,0000,,próbując zrozumieć, jak Mars stał się \Nplanetą niezamieszkałą.
Dialogue: 0,0:02:34.58,0:02:39.14,Default,,0000,0000,0000,,Prywatne firmy oferują nie tylko \Nkrótką wycieczkę w przestrzeń,
Dialogue: 0,0:02:39.14,0:02:42.84,Default,,0000,0000,0000,,ale też kuszące oferty życia na Marsie.
Dialogue: 0,0:02:42.84,0:02:44.79,Default,,0000,0000,0000,,Choć marsjańska panorama
Dialogue: 0,0:02:44.79,0:02:47.35,Default,,0000,0000,0000,,przypomina ziemskie pustynie,
Dialogue: 0,0:02:47.35,0:02:52.92,Default,,0000,0000,0000,,które wyobrażamy sobie\Njako pionierskie i graniczne,
Dialogue: 0,0:02:52.92,0:02:54.59,Default,,0000,0000,0000,,w porównaniu do Ziemi,
Dialogue: 0,0:02:54.59,0:02:57.89,Default,,0000,0000,0000,,Mars jest nieco przerażającym \Nmiejscem do życia.
Dialogue: 0,0:02:57.89,0:03:01.16,Default,,0000,0000,0000,,Rozważcie skalę nieskolonizowanych
Dialogue: 0,0:03:01.16,0:03:03.07,Default,,0000,0000,0000,,pustynnych obszarów Ziemi,
Dialogue: 0,0:03:03.07,0:03:05.90,Default,,0000,0000,0000,,miejsc obfitych w porównaniu z Marsem.
Dialogue: 0,0:03:05.90,0:03:08.69,Default,,0000,0000,0000,,Nawet w najsuchszych, \Nnajwyższych punktach Ziemi
Dialogue: 0,0:03:08.69,0:03:11.29,Default,,0000,0000,0000,,powietrze jest słodkie i bogate w tlen
Dialogue: 0,0:03:11.29,0:03:15.37,Default,,0000,0000,0000,,wydzielany przez lasy równikowe \Noddalone o tysiące kilometrów.
Dialogue: 0,0:03:15.37,0:03:21.32,Default,,0000,0000,0000,,Martwię się, że fascynacja \Nkolonizacją Marsa i innych planet
Dialogue: 0,0:03:21.32,0:03:24.43,Default,,0000,0000,0000,,pociąga za sobą mroczne konsekwencje:
Dialogue: 0,0:03:24.43,0:03:26.45,Default,,0000,0000,0000,,sugestia i wiara niektórych,
Dialogue: 0,0:03:26.45,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,że Mars jest po to, \Nżeby uchronić od samozagłady
Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:34.14,Default,,0000,0000,0000,,jedyną zamieszkałą planetę\Njaką znamy, Ziemię.
Dialogue: 0,0:03:34.14,0:03:36.57,Default,,0000,0000,0000,,Tak mocno, jak kocham \Nmiędzyplanetarne odkrycia,
Dialogue: 0,0:03:36.57,0:03:38.92,Default,,0000,0000,0000,,tak mocno nie zgadzam się z tym pomysłem.
Dialogue: 0,0:03:38.92,0:03:41.61,Default,,0000,0000,0000,,Jest wiele świetnych powodów \Nwybrania się na Marsa,
Dialogue: 0,0:03:41.61,0:03:45.02,Default,,0000,0000,0000,,ale każdy, kto mówi wam, że Mars \Nbędzie wsparciem dla ludzkości,
Dialogue: 0,0:03:45.02,0:03:48.13,Default,,0000,0000,0000,,jest jak kapitan Titanica, \Nmówiący, że najlepsze
Dialogue: 0,0:03:48.13,0:03:50.50,Default,,0000,0000,0000,,dopiero przed nami na łódkach ratunkowych.
Dialogue: 0,0:03:50.50,0:03:53.45,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:03:53.45,0:03:56.36,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)
Dialogue: 0,0:03:56.36,0:03:59.14,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:03:59.14,0:04:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Cele międzyplanetarnych odkryć\Ni ochrony planet
Dialogue: 0,0:04:02.93,0:04:05.11,Default,,0000,0000,0000,,nie są przeciwstawne.
Dialogue: 0,0:04:05.11,0:04:07.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie, są właściwie różnymi stronami\Njednego celu:
Dialogue: 0,0:04:07.64,0:04:11.98,Default,,0000,0000,0000,,zrozumieć, ochraniać\Ni ulepszać przyszłość.
Dialogue: 0,0:04:11.98,0:04:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Skrajne warunki na Ziemi \Nsą obcymi perspektywami.
Dialogue: 0,0:04:16.04,0:04:17.93,Default,,0000,0000,0000,,Są po prostu bliżej nas.
Dialogue: 0,0:04:17.93,0:04:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zrozumiemy, jak stworzyć \Ni utrzymać zamieszkałe miejsca
Dialogue: 0,0:04:22.10,0:04:25.50,Default,,0000,0000,0000,,na wrogich, nieprzyjaznych \Nterenach na Ziemi,
Dialogue: 0,0:04:25.50,0:04:28.93,Default,,0000,0000,0000,,może sprostamy potrzebom zarówno \Nochrony naszego środowiska
Dialogue: 0,0:04:28.93,0:04:31.16,Default,,0000,0000,0000,,jak i odkrywania nowych.
Dialogue: 0,0:04:31.16,0:04:33.47,Default,,0000,0000,0000,,Zostawię was z myślą przewodnią \Neksperymentu:
Dialogue: 0,0:04:33.47,0:04:35.17,Default,,0000,0000,0000,,paradoks Fermiego.
Dialogue: 0,0:04:35.17,0:04:40.03,Default,,0000,0000,0000,,Dawno temu, fizyk Enrico Fermi, zapytał,
Dialogue: 0,0:04:40.03,0:04:42.88,Default,,0000,0000,0000,,skoro nasz wszechświat \Nistnieje bardzo długo
Dialogue: 0,0:04:42.88,0:04:45.54,Default,,0000,0000,0000,,i oczekujemy, że zawiera wiele planet,
Dialogue: 0,0:04:45.54,0:04:48.63,Default,,0000,0000,0000,,powinniśmy już znaleźć dowód\Nna istnienie obcych.
Dialogue: 0,0:04:48.63,0:04:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Więc gdzie oni są?
Dialogue: 0,0:04:50.68,0:04:54.04,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z możliwych rozwiązań \Nparadoksu Femiego
Dialogue: 0,0:04:54.04,0:04:57.53,Default,,0000,0000,0000,,jest to, że gdy cywilizacje stały się \Nwystarczająco rozwinięte,
Dialogue: 0,0:04:57.53,0:04:59.85,Default,,0000,0000,0000,,żeby rozważyć życie wśród gwiazd,
Dialogue: 0,0:04:59.85,0:05:02.33,Default,,0000,0000,0000,,zapomniały jak ważna jest
Dialogue: 0,0:05:02.33,0:05:06.86,Default,,0000,0000,0000,,ochrona świata, który zaczął wspierać ten \Nrozwój w pierwszej kolejności.
Dialogue: 0,0:05:06.86,0:05:11.25,Default,,0000,0000,0000,,To pyszne twierdzić, że samo \Nmiędzyplanetarne zaludnienie
Dialogue: 0,0:05:11.25,0:05:13.13,Default,,0000,0000,0000,,uratuje nas przed samozagładą,
Dialogue: 0,0:05:13.13,0:05:16.66,Default,,0000,0000,0000,,ale ochrona planet\Ni międzyplanetarne odkrycia
Dialogue: 0,0:05:16.66,0:05:18.55,Default,,0000,0000,0000,,mogą współpracować.
Dialogue: 0,0:05:18.55,0:05:20.68,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli w pełni wierzymy w możliwość
Dialogue: 0,0:05:20.68,0:05:24.18,Default,,0000,0000,0000,,dostosowania warunków życiowych \Nna Marsie do ludzkich,
Dialogue: 0,0:05:24.18,0:05:27.77,Default,,0000,0000,0000,,wówczas powinniśmy rozwiązać\Nznacznie łatwiejsze zadanie,
Dialogue: 0,0:05:27.77,0:05:29.94,Default,,0000,0000,0000,,ochronę życia na Ziemi.
Dialogue: 0,0:05:29.94,0:05:30.99,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:05:30.100,0:05:37.52,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)