1
00:00:00,926 --> 00:00:03,416
Jesteśmy w krytycznym momencie 
historii ludzkości,

2
00:00:03,416 --> 00:00:08,943
pomiędzy zdobywaniem nowych gwiazd,
a utraceniem naszej planety.

3
00:00:09,332 --> 00:00:12,062
Przez ostatnie kilka lat 
znacznie rozszerzyliśmy

4
00:00:12,062 --> 00:00:16,392
naszą wiedzę o Ziemi 
w kontekście wszechświata.

5
00:00:16,392 --> 00:00:19,130
Misja NASA Kepler odkryła

6
00:00:19,130 --> 00:00:22,079
tysiące potencjalnych planet wokół gwiazd,

7
00:00:22,079 --> 00:00:26,273
pokazując, że Ziemia jest tylko jedną 
z miliardów planet w naszej galaktyce.

8
00:00:26,273 --> 00:00:28,143
Kepler to teleskop kosmiczny,

9
00:00:28,143 --> 00:00:32,434
mierzący znikome zaciemnienie gwiazd,
gdy przelatują przed nimi planety,

10
00:00:32,434 --> 00:00:35,282
nieznacznie blokując 
docierające do nas światło.

11
00:00:35,732 --> 00:00:38,332
Dane zebrane przez Keplera
ujawniają rozmiary planet,

12
00:00:38,332 --> 00:00:41,118
jak również odległość od
gwiazdy macierzystej.

13
00:00:41,118 --> 00:00:45,158
Razem pomaga nam to zrozumieć, 
czy planety są małe i skaliste,

14
00:00:45,158 --> 00:00:47,713
jak planety typu ziemskiego
w Układzie Słonecznym,

15
00:00:47,713 --> 00:00:51,079
także ile światła otrzymują od 
macierzystego słońca.

16
00:00:51,079 --> 00:00:54,957
Z kolei to dowodzi, czy odkryte planety

17
00:00:54,957 --> 00:00:57,418
mogą być zamieszkałe.

18
00:00:57,418 --> 00:01:01,481
Niestety, w miarę odkrywania tej skarbnicy

19
00:01:01,481 --> 00:01:03,594
potencjalnie zamieszkalnych światów,

20
00:01:03,594 --> 00:01:07,054
nasza planeta ugina się 
pod ciężarem ludzkości.

21
00:01:07,054 --> 00:01:11,466
2014 był najgorętszym rokiem w historii.

22
00:01:11,466 --> 00:01:14,809
Lodowce i lód morski,
towarzyszące nam od wieków,

23
00:01:14,809 --> 00:01:17,944
teraz znikają w przeciągu dekad.

24
00:01:17,944 --> 00:01:23,055
Te znaczne zmiany środowiska,
które zainicjowaliśmy

25
00:01:23,055 --> 00:01:26,527
gwałtownie wyprzedzają naszą zdolność 
do kierowanie ich biegiem.

26
00:01:27,347 --> 00:01:31,062
Ale nie jestem klimatologiem,
tylko astronomem.

27
00:01:31,062 --> 00:01:34,432
Badam wpływ gwiazd 
na zamieszkałość planet,

28
00:01:34,432 --> 00:01:36,890
z nadzieją znalezienia miejsca,

29
00:01:36,890 --> 00:01:39,862
gdzie możemy odkryć życie poza Ziemią.

30
00:01:39,862 --> 00:01:43,402
Można powiedzieć, że szukam
pozaziemskiego zakwaterowania.

31
00:01:43,902 --> 00:01:48,244
Jako ktoś głęboko zaangażowany
w szukanie życia we wszechświecie,

32
00:01:48,244 --> 00:01:51,611
powiem, że im więcej szukasz 
planet takich jak Ziemia,

33
00:01:51,611 --> 00:01:55,257
tym bardziej zaczynasz
doceniać własną planetę.

34
00:01:55,257 --> 00:01:57,950
Każdy nowoodkryty świat

35
00:01:57,950 --> 00:02:01,572
porównujemy do dobrze nam znanych planet.

36
00:02:01,572 --> 00:02:03,662
Planet naszego Układu.

37
00:02:03,662 --> 00:02:05,624
Spójrzmy na naszego sąsiada, Marsa.

38
00:02:05,624 --> 00:02:09,409
Jest mały i skalisty. Mimo że jest 
trochę daleko od Słońca,

39
00:02:09,409 --> 00:02:11,934
potencjalnie może być zamieszkany,

40
00:02:11,934 --> 00:02:13,936
co udowodniła misja Keplera.

41
00:02:13,936 --> 00:02:17,303
Możliwe, że Mars 
był zamieszkały w przeszłości

42
00:02:17,303 --> 00:02:20,740
i po części dlatego tak go badamy.

43
00:02:20,740 --> 00:02:24,130
Nasze łaziki, takie jak "Curiosity", 
raczkują po jego powierzchni,

44
00:02:24,130 --> 00:02:27,380
poszukując śladów 
na początki życia jakie znamy.

45
00:02:27,380 --> 00:02:30,886
Satelity takie jak MAVEN pobierają 
próbki marsjańskiej atmosfery,

46
00:02:30,886 --> 00:02:34,578
próbując zrozumieć, jak Mars stał się 
planetą niezamieszkałą.

47
00:02:34,578 --> 00:02:39,143
Prywatne firmy oferują nie tylko 
krótką wycieczkę w przestrzeń,

48
00:02:39,143 --> 00:02:42,844
ale też kuszące oferty życia na Marsie.

49
00:02:42,844 --> 00:02:44,794
Choć marsjańska panorama

50
00:02:44,794 --> 00:02:47,349
przypomina ziemskie pustynie,

51
00:02:47,349 --> 00:02:52,921
które wyobrażamy sobie
jako pionierskie i graniczne,

52
00:02:52,921 --> 00:02:54,593
w porównaniu do Ziemi,

53
00:02:54,593 --> 00:02:57,890
Mars jest nieco przerażającym 
miejscem do życia.

54
00:02:57,890 --> 00:03:01,164
Rozważcie skalę nieskolonizowanych

55
00:03:01,164 --> 00:03:03,068
pustynnych obszarów Ziemi,

56
00:03:03,068 --> 00:03:05,901
miejsc obfitych w porównaniu z Marsem.

57
00:03:05,901 --> 00:03:08,687
Nawet w najsuchszych, 
najwyższych punktach Ziemi

58
00:03:08,687 --> 00:03:11,287
powietrze jest słodkie i bogate w tlen

59
00:03:11,287 --> 00:03:15,374
wydzielany przez lasy równikowe 
oddalone o tysiące kilometrów.

60
00:03:15,374 --> 00:03:21,318
Martwię się, że fascynacja 
kolonizacją Marsa i innych planet

61
00:03:21,318 --> 00:03:24,429
pociąga za sobą mroczne konsekwencje:

62
00:03:24,429 --> 00:03:26,449
sugestia i wiara niektórych,

63
00:03:26,449 --> 00:03:30,002
że Mars jest po to, 
żeby uchronić od samozagłady

64
00:03:30,002 --> 00:03:34,135
jedyną zamieszkałą planetę
jaką znamy, Ziemię.

65
00:03:34,135 --> 00:03:36,573
Tak mocno, jak kocham 
międzyplanetarne odkrycia,

66
00:03:36,573 --> 00:03:38,918
tak mocno nie zgadzam się z tym pomysłem.

67
00:03:38,918 --> 00:03:41,611
Jest wiele świetnych powodów 
wybrania się na Marsa,

68
00:03:41,611 --> 00:03:45,025
ale każdy, kto mówi wam, że Mars 
będzie wsparciem dla ludzkości,

69
00:03:45,025 --> 00:03:48,133
jest jak kapitan Titanica, 
mówiący, że najlepsze

70
00:03:48,133 --> 00:03:50,504
dopiero przed nami na łódkach ratunkowych.

71
00:03:50,504 --> 00:03:53,453
(Śmiech)

72
00:03:53,453 --> 00:03:56,355
(Brawa)

73
00:03:56,355 --> 00:03:59,142
Dziękuję.

74
00:03:59,142 --> 00:04:02,928
Cele międzyplanetarnych odkryć
i ochrony planet

75
00:04:02,928 --> 00:04:05,109
nie są przeciwstawne.

76
00:04:05,109 --> 00:04:07,640
Nie, są właściwie różnymi stronami
jednego celu:

77
00:04:07,640 --> 00:04:11,982
zrozumieć, ochraniać
i ulepszać przyszłość.

78
00:04:11,982 --> 00:04:16,045
Skrajne warunki na Ziemi 
są obcymi perspektywami.

79
00:04:16,045 --> 00:04:17,926
Są po prostu bliżej nas.

80
00:04:17,926 --> 00:04:22,105
Jeśli zrozumiemy, jak stworzyć 
i utrzymać zamieszkałe miejsca

81
00:04:22,105 --> 00:04:25,495
na wrogich, nieprzyjaznych 
terenach na Ziemi,

82
00:04:25,495 --> 00:04:28,932
może sprostamy potrzebom zarówno 
ochrony naszego środowiska

83
00:04:28,932 --> 00:04:31,161
jak i odkrywania nowych.

84
00:04:31,161 --> 00:04:33,471
Zostawię was z myślą przewodnią 
eksperymentu:

85
00:04:33,471 --> 00:04:35,166
paradoks Fermiego.

86
00:04:35,166 --> 00:04:40,028
Dawno temu, fizyk Enrico Fermi, zapytał,

87
00:04:40,028 --> 00:04:42,875
skoro nasz wszechświat 
istnieje bardzo długo

88
00:04:42,875 --> 00:04:45,545
i oczekujemy, że zawiera wiele planet,

89
00:04:45,545 --> 00:04:48,633
powinniśmy już znaleźć dowód
na istnienie obcych.

90
00:04:48,633 --> 00:04:50,676
Więc gdzie oni są?

91
00:04:50,676 --> 00:04:54,043
Jednym z możliwych rozwiązań 
paradoksu Femiego

92
00:04:54,043 --> 00:04:57,526
jest to, że gdy cywilizacje stały się 
wystarczająco rozwinięte,

93
00:04:57,526 --> 00:04:59,848
żeby rozważyć życie wśród gwiazd,

94
00:04:59,848 --> 00:05:02,332
zapomniały jak ważna jest

95
00:05:02,332 --> 00:05:06,860
ochrona świata, który zaczął wspierać ten 
rozwój w pierwszej kolejności.

96
00:05:06,860 --> 00:05:11,248
To pyszne twierdzić, że samo 
międzyplanetarne zaludnienie

97
00:05:11,248 --> 00:05:13,129
uratuje nas przed samozagładą,

98
00:05:13,129 --> 00:05:16,658
ale ochrona planet
i międzyplanetarne odkrycia

99
00:05:16,658 --> 00:05:18,552
mogą współpracować.

100
00:05:18,552 --> 00:05:20,675
Jeżeli w pełni wierzymy w możliwość

101
00:05:20,675 --> 00:05:24,181
dostosowania warunków życiowych 
na Marsie do ludzkich,

102
00:05:24,181 --> 00:05:27,767
wówczas powinniśmy rozwiązać
znacznie łatwiejsze zadanie,

103
00:05:27,767 --> 00:05:29,940
ochronę życia na Ziemi.

104
00:05:29,940 --> 00:05:30,986
Dziękuję.

105
00:05:30,996 --> 00:05:37,516
(Brawa)