0:00:00.926,0:00:03.416
Jesteśmy w krytycznym momencie [br]historii ludzkości,

0:00:03.416,0:00:08.943
pomiędzy zdobywaniem nowych gwiazd,[br]a utraceniem naszej planety.

0:00:09.332,0:00:12.062
Przez ostatnie kilka lat [br]znacznie rozszerzyliśmy

0:00:12.062,0:00:16.392
naszą wiedzę o Ziemi [br]w kontekście wszechświata.

0:00:16.392,0:00:19.130
Misja NASA Kepler odkryła

0:00:19.130,0:00:22.079
tysiące potencjalnych planet wokół gwiazd,

0:00:22.079,0:00:26.273
pokazując, że Ziemia jest tylko jedną [br]z miliardów planet w naszej galaktyce.

0:00:26.273,0:00:28.143
Kepler to teleskop kosmiczny,

0:00:28.143,0:00:32.434
mierzący znikome zaciemnienie gwiazd,[br]gdy przelatują przed nimi planety,

0:00:32.434,0:00:35.282
nieznacznie blokując [br]docierające do nas światło.

0:00:35.732,0:00:38.332
Dane zebrane przez Keplera[br]ujawniają rozmiary planet,

0:00:38.332,0:00:41.118
jak również odległość od[br]gwiazdy macierzystej.

0:00:41.118,0:00:45.158
Razem pomaga nam to zrozumieć, [br]czy planety są małe i skaliste,

0:00:45.158,0:00:47.713
jak planety typu ziemskiego[br]w Układzie Słonecznym,

0:00:47.713,0:00:51.079
także ile światła otrzymują od [br]macierzystego słońca.

0:00:51.079,0:00:54.957
Z kolei to dowodzi, czy odkryte planety

0:00:54.957,0:00:57.418
mogą być zamieszkałe.

0:00:57.418,0:01:01.481
Niestety, w miarę odkrywania tej skarbnicy

0:01:01.481,0:01:03.594
potencjalnie zamieszkalnych światów,

0:01:03.594,0:01:07.054
nasza planeta ugina się [br]pod ciężarem ludzkości.

0:01:07.054,0:01:11.466
2014 był najgorętszym rokiem w historii.

0:01:11.466,0:01:14.809
Lodowce i lód morski,[br]towarzyszące nam od wieków,

0:01:14.809,0:01:17.944
teraz znikają w przeciągu dekad.

0:01:17.944,0:01:23.055
Te znaczne zmiany środowiska,[br]które zainicjowaliśmy

0:01:23.055,0:01:26.527
gwałtownie wyprzedzają naszą zdolność [br]do kierowanie ich biegiem.

0:01:27.347,0:01:31.062
Ale nie jestem klimatologiem,[br]tylko astronomem.

0:01:31.062,0:01:34.432
Badam wpływ gwiazd [br]na zamieszkałość planet,

0:01:34.432,0:01:36.890
z nadzieją znalezienia miejsca,

0:01:36.890,0:01:39.862
gdzie możemy odkryć życie poza Ziemią.

0:01:39.862,0:01:43.402
Można powiedzieć, że szukam[br]pozaziemskiego zakwaterowania.

0:01:43.902,0:01:48.244
Jako ktoś głęboko zaangażowany[br]w szukanie życia we wszechświecie,

0:01:48.244,0:01:51.611
powiem, że im więcej szukasz [br]planet takich jak Ziemia,

0:01:51.611,0:01:55.257
tym bardziej zaczynasz[br]doceniać własną planetę.

0:01:55.257,0:01:57.950
Każdy nowoodkryty świat

0:01:57.950,0:02:01.572
porównujemy do dobrze nam znanych planet.

0:02:01.572,0:02:03.662
Planet naszego Układu.

0:02:03.662,0:02:05.624
Spójrzmy na naszego sąsiada, Marsa.

0:02:05.624,0:02:09.409
Jest mały i skalisty. Mimo że jest [br]trochę daleko od Słońca,

0:02:09.409,0:02:11.934
potencjalnie może być zamieszkany,

0:02:11.934,0:02:13.936
co udowodniła misja Keplera.

0:02:13.936,0:02:17.303
Możliwe, że Mars [br]był zamieszkały w przeszłości

0:02:17.303,0:02:20.740
i po części dlatego tak go badamy.

0:02:20.740,0:02:24.130
Nasze łaziki, takie jak "Curiosity", [br]raczkują po jego powierzchni,

0:02:24.130,0:02:27.380
poszukując śladów [br]na początki życia jakie znamy.

0:02:27.380,0:02:30.886
Satelity takie jak MAVEN pobierają [br]próbki marsjańskiej atmosfery,

0:02:30.886,0:02:34.578
próbując zrozumieć, jak Mars stał się [br]planetą niezamieszkałą.

0:02:34.578,0:02:39.143
Prywatne firmy oferują nie tylko [br]krótką wycieczkę w przestrzeń,

0:02:39.143,0:02:42.844
ale też kuszące oferty życia na Marsie.

0:02:42.844,0:02:44.794
Choć marsjańska panorama

0:02:44.794,0:02:47.349
przypomina ziemskie pustynie,

0:02:47.349,0:02:52.921
które wyobrażamy sobie[br]jako pionierskie i graniczne,

0:02:52.921,0:02:54.593
w porównaniu do Ziemi,

0:02:54.593,0:02:57.890
Mars jest nieco przerażającym [br]miejscem do życia.

0:02:57.890,0:03:01.164
Rozważcie skalę nieskolonizowanych

0:03:01.164,0:03:03.068
pustynnych obszarów Ziemi,

0:03:03.068,0:03:05.901
miejsc obfitych w porównaniu z Marsem.

0:03:05.901,0:03:08.687
Nawet w najsuchszych, [br]najwyższych punktach Ziemi

0:03:08.687,0:03:11.287
powietrze jest słodkie i bogate w tlen

0:03:11.287,0:03:15.374
wydzielany przez lasy równikowe [br]oddalone o tysiące kilometrów.

0:03:15.374,0:03:21.318
Martwię się, że fascynacja [br]kolonizacją Marsa i innych planet

0:03:21.318,0:03:24.429
pociąga za sobą mroczne konsekwencje:

0:03:24.429,0:03:26.449
sugestia i wiara niektórych,

0:03:26.449,0:03:30.002
że Mars jest po to, [br]żeby uchronić od samozagłady

0:03:30.002,0:03:34.135
jedyną zamieszkałą planetę[br]jaką znamy, Ziemię.

0:03:34.135,0:03:36.573
Tak mocno, jak kocham [br]międzyplanetarne odkrycia,

0:03:36.573,0:03:38.918
tak mocno nie zgadzam się z tym pomysłem.

0:03:38.918,0:03:41.611
Jest wiele świetnych powodów [br]wybrania się na Marsa,

0:03:41.611,0:03:45.025
ale każdy, kto mówi wam, że Mars [br]będzie wsparciem dla ludzkości,

0:03:45.025,0:03:48.133
jest jak kapitan Titanica, [br]mówiący, że najlepsze

0:03:48.133,0:03:50.504
dopiero przed nami na łódkach ratunkowych.

0:03:50.504,0:03:53.453
(Śmiech)

0:03:53.453,0:03:56.355
(Brawa)

0:03:56.355,0:03:59.142
Dziękuję.

0:03:59.142,0:04:02.928
Cele międzyplanetarnych odkryć[br]i ochrony planet

0:04:02.928,0:04:05.109
nie są przeciwstawne.

0:04:05.109,0:04:07.640
Nie, są właściwie różnymi stronami[br]jednego celu:

0:04:07.640,0:04:11.982
zrozumieć, ochraniać[br]i ulepszać przyszłość.

0:04:11.982,0:04:16.045
Skrajne warunki na Ziemi [br]są obcymi perspektywami.

0:04:16.045,0:04:17.926
Są po prostu bliżej nas.

0:04:17.926,0:04:22.105
Jeśli zrozumiemy, jak stworzyć [br]i utrzymać zamieszkałe miejsca

0:04:22.105,0:04:25.495
na wrogich, nieprzyjaznych [br]terenach na Ziemi,

0:04:25.495,0:04:28.932
może sprostamy potrzebom zarówno [br]ochrony naszego środowiska

0:04:28.932,0:04:31.161
jak i odkrywania nowych.

0:04:31.161,0:04:33.471
Zostawię was z myślą przewodnią [br]eksperymentu:

0:04:33.471,0:04:35.166
paradoks Fermiego.

0:04:35.166,0:04:40.028
Dawno temu, fizyk Enrico Fermi, zapytał,

0:04:40.028,0:04:42.875
skoro nasz wszechświat [br]istnieje bardzo długo

0:04:42.875,0:04:45.545
i oczekujemy, że zawiera wiele planet,

0:04:45.545,0:04:48.633
powinniśmy już znaleźć dowód[br]na istnienie obcych.

0:04:48.633,0:04:50.676
Więc gdzie oni są?

0:04:50.676,0:04:54.043
Jednym z możliwych rozwiązań [br]paradoksu Femiego

0:04:54.043,0:04:57.526
jest to, że gdy cywilizacje stały się [br]wystarczająco rozwinięte,

0:04:57.526,0:04:59.848
żeby rozważyć życie wśród gwiazd,

0:04:59.848,0:05:02.332
zapomniały jak ważna jest

0:05:02.332,0:05:06.860
ochrona świata, który zaczął wspierać ten [br]rozwój w pierwszej kolejności.

0:05:06.860,0:05:11.248
To pyszne twierdzić, że samo [br]międzyplanetarne zaludnienie

0:05:11.248,0:05:13.129
uratuje nas przed samozagładą,

0:05:13.129,0:05:16.658
ale ochrona planet[br]i międzyplanetarne odkrycia

0:05:16.658,0:05:18.552
mogą współpracować.

0:05:18.552,0:05:20.675
Jeżeli w pełni wierzymy w możliwość

0:05:20.675,0:05:24.181
dostosowania warunków życiowych [br]na Marsie do ludzkich,

0:05:24.181,0:05:27.767
wówczas powinniśmy rozwiązać[br]znacznie łatwiejsze zadanie,

0:05:27.767,0:05:29.940
ochronę życia na Ziemi.

0:05:29.940,0:05:30.986
Dziękuję.

0:05:30.996,0:05:37.516
(Brawa)