Vậy là, bước xuống khỏi xe buýt,
tôi hướng tới góc đường
hướng về đường hướng đông
tới một buổi huấn luyện chữ nổi.
Đó là mùa đông năm 2009,
tôi đã bị mù khoảng 1 năm.
Mọi thứ đang diễn biến khá tốt.
Cẩn thận rà soát hướng bên kia,
tôi rẽ về bên trái,
ấn nút tự động
tín hiệu âm thanh cho người đi bộ,
và chờ đến lượt của mình.
Khi tiếng chuông reo lên,
tôi cất bước
và cẩn thận tiến về phía kia.
Bước chân trên vỉa hè,
tôi bỗng nghe thấy
tiếng của một cái ghế sắt
bị kéo dọc trên mặt đường bê tông
ngay phía trước tôi.
Tôi biết có một quán cà phê trong góc,
và họ bày rất nhiều ghế trước quán,
vì thế tôi chuyển hướng sang trái
để tiến gần hơn đến lòng đường.
Khilàm thế, tôi sượt qua cái ghế.
Tôi chợt nhận ra
mình đã phạm sai lầm,
và tôi đi lùi lại về phía bên phải,
và sượt qua cái ghế
một cách hoàn hảo.
Giờ thì tôi cảm thấy một chút lo lắng.
Tôi đi lùi về phía bên trái,
và lại sượt qua cái ghế,
đang chắn đường mình.
Bây giờ, tôi đã thực sự hoảng hốt.
Và thế là tôi hét lên,
" Ai ở đó vậy?
Chuyện gì đang xảy ra vậy?"
Ngay sau tiếng hét của mình,
tôi nghe thấy cái gì đó
giống tiếng lục lạc quen thuộc.
Âm thanh nghe thật thân quen,
và tôi mơ hồ nhận ra
một thứ gì đó khác,
và tôi tìm kiếm bằng tay trái,
bàn tay tôi
chạm phải cái gì đó xù xì,
và tôi tình cờ sờ thấy một cái tai,
cái tai của một con chó,
có thể là một chú chó vàng.
Dây xích của nó bị buộc vào ghế
vì chủ của cô chó đã đi vào (quán) cà phê,
và cô chó chỉ là
đang cố gắng chào đón tôi,
có lẽ là để tôi gãi tai cho nó,
Ai biết được,
có thể cô chó tình nguyện hỗ trợ.
(Tiếng cười)
Nhưng câu chuyện nhỏ này thực sự
là về những nỗi sợ
và sự nhận thức sai lầm đi kèm
với ý tưởng băng qua thành phố
mà không nhìn thấy đường,
dường như là hiển nhiên
với môi trường
và những người xung quanh bạn.
Vậy nên, hãy để tôi lùi lại
và thiết lập bối cảnh một chút.
Vào ngày thánh Patrick năm 2008,
Tôi đã đến bệnh viện làm phẫu thuật
để cắt bỏ khối u não.
Ca phẫu thuật thành công.
Hai ngày sau đó,
thị lực của tôi bắt đầu yếu đi.
Đến ngày thứ ba, nó đã mất hẳn.
Ngay lập tức,
tôi bị sốc bởi một cảm giác sợ hãi lạ thường
nỗi hoang mang, sự tổn thương
như bao người khác.
Nhưng vì tôi có thời gian
để dừng lại và suy nghĩ,
tôi thực sự bắt đầu nhận ra
tôi biết ơn rất nhiều vì điều này.
Đặc biệt, tôi đã nghĩ về bố tôi,
ông qua đời vì những biến chứng
do việc phẫu thuật não.
Lúc đó, ông đã 36 tuổi, và tôi được 7 tuổi.
Vì vậy mặc dù tôi có lý do
để sợ hãi trước những gì
mình phải đối mặt,
và không có ý tưởng rõ ràng nào
về những gì sắp xảy ra,
tôi vẫn còn sống.
Con trai của tôi vẫn còn cha.
Và ngoài ra, tôi không phải là người đầu tiên
bị mất thị lực.
Tôi biết chắc chắn phải có những hệ thống
và các kĩ thuật và huấn luyện
để sống một cuộc sống đầy đủ,
năng động và ý nghĩa
mà không có thị lực.
Vì vậy, khi được bệnh viện cho về
vài ngày sau đó, tôi ra về với một sứ mệnh,
một sứ mệnh để thoát khỏi việc mù loà
và có được sự luyện tập tốt nhất
càng nhanh càng tốt
và để bắt tay làm lại cuộc đời mình.
Trong vòng sáu tháng,
tôi đã trở lại làm việc.
Việc luyện tập của tôi bắt đầu.
Tôi bắt đầu với việc đạp xe đạp đôi
với những ông bạn cũ của mình,
và tự mình đi đến chỗ làm,
đi bộ qua thị trấn và bắt xe buýt.
Có rất nhiều khó khăn.
Nhưng những gì tôi không thể lường trước
với sự chuyển tiếp nhanh chóng đó,
là những trải nghiệm đáng kinh ngạc
của việc cân đong
giữa trải nghiêm sáng mắt
với trải nghiệm khiếm thị của mình
tại cùng một địa điểm
với cùng những con người đó
chỉ trong môt thời gian ngắn.
Từ đó, nảy sinh rất nhiều
những (điều) bên trong (nội tâm - ND)
hay (nhận thức về) bên ngoài,
như tôi vẫn thường gọi,
những thứ mà tôi học được
kể từ khi mất thị giác.
Những gì bên ngoài
từ những điều vụn vặt
đến những điều sâu sắc,
từ trần tục tới khôi hài.
Là một kiến trúc sư,
việc trùng khớp
giữa trải nghiệm sáng mắt và mù loà
tại cùng địa điểm, cùng thành phố
trong vòng một thời gian ngắn như vậy
đã cho tôi những nhận thức tuyệt vời
về những điều bên ngoài
của chính thành phố.
Tối quan trọng trong số đó
là sự nhận thức rằng, thực ra
thành phố là địa điểm tuyệt vời cho người mù.
Và rồi tôi cũng thực sự ngạc nhiên
bởi sự tốt bụng
và quan tâm của thành phố
trái ngược với thờ ơ hoặc tồi tệ hơn thế.
Và tôi bắt đầu nhận ra rằng
dường như người mù có vẻ như có
một sự ảnh hưởng tích cực
tới bản thân thành phố.
Có một chút tò mò đối với tôi.
Hãy để tôi lùi lại và xem qua
tại sao thành phố lại tốt cho người mù.
Sự luyện tập vốn có
để phục hồi việc mất đi thị lực
là học cách tin cậy
vào những giác quan không dựa vào hình ảnh,
những điều mà bình thường
bạn có thể vô tình bỏ qua.
Giống như cả một thế giới mới
về thông tin cảm quan
mở ra cho bạn.
Tôi đã thực sự bị ấn tượng
bởi sự hoà âm
của những âm thanh tinh tế
xung quanh mình trong thành phố
mà bạn có thể nghe và nghiên cứu
để biết được mình đang ở đâu,
cần di chuyển như thế nào bạn
và cần đi đến nơi nào.
Tương tự như vậy,
bằng việc nắm chặt cây gậy,
bạn có thể cảm nhận
kết cấu tương phản ở các tầng dưới,
và qua thời gian,
bạn xây dựng được khuôn mẫu nơi ở
và nơi bạn muốn tới.
Tương tự, chỉ cần mặt trời
chiếu một phần khuôn mặt
hoặc gió lùa qua cổ
cũng gợi ý cho bạn
và toạ độ và hướng đi
của bạn qua các dãy nhà
và chuyển động của bạn
qua thời gian và không gian.
Không chỉ thế, cả khứu giác nữa.
Một số quận và thành phố
có mùi riêng của nó,
cũng giống như những nơi và những thứ
xung quanh bạn,
và nếu may mắn,
bạn có thể đi theo mũi mình
để tới một tiếm bánh mới
mà bạn đang tìm kiếm.
Tất cả những điều đó
thực sự làm tôi ngạc nhiên,
vì tôi bắt đầu nhận ra rằng
trải nghiệm khiếm thị của mình
còn đa-giác-quan hơn rất nhiều
so với trải nghiêm sáng mắt trước kia.
Những gì xảy ra với tôi
cũng là thành phố
đang thay đổi thế nào
xung quanh tôi.
Khi bạn sáng mắt,
mọi người như dính vào bản thân,
bạn chỉ để ý đến công việc kinh doanh.
Mất thị lực, dù sao,
đó là cả một câu chuyện khác.
Và tôi không biết ai đang dõi theo ai,
nhưng tôi nghi ngờ rằng
rất nhiều người đang nhìn tôi.
Và tôi không phải kẻ hoang tưởng,
nhưng đi bất cứ đâu,
Tôi cũng nhận được mọi kiểu lời khuyên:
Đến đây, lại đó, cẩn thận cái này.
Rất nhiều thông tin tốt.
Một số hữu ích.
Rất nhiều cái lại trái ngược.
bạn có thể tưởng tượng ra
những gì chúng ám chỉ.
Một số lại sai và không thực sự hữu ích.
Nhưng tất cả đều tốt đẹp
trong cái kế hoạch khổng lồ này.
Nhưng một lần tôi ở Oakland
đi bộ dọc đường Broadway,
và đi tới một góc đường.
Tôi chờ tín hiệu âm thanh
cho người đi bộ,
và khi nó reo lên, tôi băng qua phố,
đột ngột, tay phải của tôi
bỗng bị nắm lấy
bởi một người đàn ông,
ông ấy kéo cánh tay tôi,
đẩy tôi vào lề đường
và kéo băng tôi qua con phố,
trong khi nói chuyện với tôi
bằng tiếng phổ thông.
(cười lớn)
Nó giống như, không có cách nào thoát khỏi
cái níu chặt của ông ta
nhưng ông ấy đã đưa tôi đến nơi an toàn.
Tôi có thể làm được gì?
Nhưng tin tôi đi, có rất nhiều cách lịch sự hơn
để yêu cầu sự giúp đỡ.
Chúng tôi không biết rằng bạn ở đó,
nên thật tốt khi là người nói "Xin chào" đầu tiên.
"Bạn có cần sự trợ giúp không?"
Trong khi ở Oakland, tôi bị sốc bởi
sự thay đổi quá nhiều của thành phố Oakland
khi mất đi thị giác.
Tôi thích được nhìn thấy nó.
Đó là một thành phố tuyệt vời.
Nhưng khi mất đi thị giác
và đi dọc trên đường Broadway,
tôi được chúc phúc
trên từng con phố trên đường.
"Phù hộ cho ông".
"Tiến lên, anh trai"
" Chúa phù hộ cho bạn".
Tôi vẫn không lấy lại được thị giác.
(Cười lớn)
Và ngay cả khi không có thị lực,
tôi cũng không gặp (tình huống) đó ở San Francisco.
Và tôi biết điều đó
làm phiền một số người bạn khiếm thị của tôi,
không chỉ riêng tôi.
Thường thì người ta nghĩ
đó là cảm xúc đến từ sự thương cảm.
Tôi có xu hướng nghĩ rằng
nó đến từ tính chia sẻ nhân văn
từ sự gắn bó của chúng ta,
và tôi nghĩ rằng nó thì khá là tuyệt.
Thực tế, nếu tôi cảm thấy xuống tinh thần,
tôi chỉ cần tới Broadway
ở trung tâm Oakland,
đi dạo và cảm thấy tốt hơn khi làm thế,
rất nhanh chóng.
Không chỉ vậy, nó còn minh hoạ cho việc
bằng cách nào người khuyết tật và người mù
là một phần thiếu sót
của các đường biểu đồ
dân tộc, xã hội, chủng tộc và kinh tế.
Người khuyết tật là người phục vụ bình đẳng.
Tất cả mọi người đều được chào đón.
Trên thực tế thì, tôi nghe nói rằng
cộng đồng người khuyết tật
thực sự chỉ có hai loại người:
đó là những người bị khuyết tật,
và những người chưa tìm thấy bản thân mình.
Đó là một cách khác
để suy nghĩ về việc đó,
nhưng tôi nghĩ nó khá là đẹp,
vì nó chắc chắn bao quát hơn
là những tư tưởng thù nghịch
giữa ta và họ
hay giữa người bình thường
và những người có khiếm khuyết,
và nó thì thành thật và đáng trân trọng hơn
trước sự mong manh trong cuộc sống.
Vì vậy, điều cuối cùng mà tôi mang đến
cho các bạn là
thành phố không chỉ tốt cho những người mù,
mà thành phố còn cần chúng tôi.
Và tôi chắc chắn rằng
điều mà tôi đề nghị với các bạn
ngày hôm nay
rằng cần phải lấy người mù làm kiểu mẫu
cho cư dân thành phố
để phác thảo những thành phố mới và tuyệt vời,
và chứ không phải nghĩ về họ
sau khi khuôn mẫu thành phố đã được đúc kết.
Như vậy là quá muộn.
Vậy nếu bạn thiết kế thành phố
với tâm tưởng của một người mù,
bạn sẽ giàu có, có mạng lưới đường đi bộ
với những dãy sự lựa chọn rõ rệt
hiện diện ở các dạng phố.
Nếu bạn thiết kế thành phố
theo ý nghĩ của một người mù,
phần đường đi bộ sẽ dễ đoán và thoải mái.
Khoảng cách giữa những toà nhà
sẽ được cân bằng tốt
giữa người và xe hơi.
Thực tế, ai cần xe hơi cơ chứ?
Nếu bạn mù, bạn không lái xe (Cười)
Người ta không thích bạn lái xe. (cười)
Nếu bạn thiết kế thành phố
với tâm tưởng của người mù,
bạn thiết kế một thành phố
với một hệ thống vận tải thiết thực
và dễ kết nối
liên kết tất cả những phần của thành phố
và những khu vực lân cận.
Nếu bạn thiết kế thành phố
với tâm tưởng của người mù,
sẽ có nhiều và rất nhiều việc làm.
Người mù cũng muốn làm việc.
Họ cũng muốn kiếm sống.
Vì vậy, với ý tưởng thiết kế một thành phố
cho người mù,
tôi hi vọng rằng
các bạn sẽ bắt đầu nhận ra rằng
nó thực sự sẽ bao quát hơn,
công bằng hơn, hơn là một thành phố dành cho tất cả.
Và dựa vào trải nghiệm sáng mắt trước đây,
nó có vẻ sẽ là một thành phố rất tuyệt,
nếu bạn là người mù, người khuyết tật,
hay bạn chưa tìm thấy bản thân mình.
Vì vậy, cám ơn các bạn.
Vỗ tay.