1
00:00:08,085 --> 00:00:11,276
Với loài giun C. elegans
trong phòng thí nghiệm,

2
00:00:11,276 --> 00:00:15,185
cuộc sống chỉ kéo dài vỏn vẹn
vài tuần lễ trên Trái Đất.

3
00:00:15,185 --> 00:00:20,051
Trong khi đó loài rùa, vòng đời
có thể lên đến hơn 100 năm.

4
00:00:20,051 --> 00:00:24,415
Chuột kết thúc cuộc đời của chúng
sau bốn năm,

5
00:00:24,415 --> 00:00:28,141
trong khi cá voi đầu cong,
loài thú sống lâu nhất Trái Đất,

6
00:00:28,141 --> 00:00:31,639
sau khoảng 200 năm mới từ giã cuộc đời.

7
00:00:31,639 --> 00:00:33,190
Như hầu hết các vật sống,

8
00:00:33,190 --> 00:00:38,420
đa số các động vật dần thoái hóa
sau khi đạt trưởng thành về sinh lý

9
00:00:38,420 --> 00:00:41,327
trong quá trình lão hóa.

10
00:00:41,327 --> 00:00:44,176
Nhưng thực ra lão hóa có nghĩa gì?

11
00:00:44,176 --> 00:00:48,036
Các tác nhân sau quá trình này
rất đa dạng và phức tạp,

12
00:00:48,036 --> 00:00:52,930
nhưng về cơ bản nó được gây ra bởi
sự rối loạn và sự chết đi của tế bào.


13
00:00:52,930 --> 00:00:55,707
Khi ta trẻ, các tế bào
liên tục được sản sinh

14
00:00:55,707 --> 00:00:59,067
để thay thế các tế bào già
và các tế bào chết.

15
00:00:59,067 --> 00:01:01,835
Nhưng khi ta già đi,
quá trình này trở nên chậm lại.

16
00:01:01,835 --> 00:01:07,277
Chưa kể, những tế bào già không thể
hoạt động tốt như trước đó.

17
00:01:07,277 --> 00:01:09,666
Khiến cơ thể chúng ta dần thoái hóa,

18
00:01:09,666 --> 00:01:12,967
dẫn đến bệnh tật và cái chết.

19
00:01:12,967 --> 00:01:15,637
Nhưng nếu điều này luôn đúng,

20
00:01:15,637 --> 00:01:21,288
tại sao lại có sự khác biệt quá lớn
trong vương quốc của động vật?

21
00:01:21,288 --> 00:01:23,607
Đáp án nằm trong rất nhiều nhân tố,

22
00:01:23,607 --> 00:01:24,937
bao gồm cả môi trường

23
00:01:24,937 --> 00:01:27,187
và kích thước cơ thể.

24
00:01:27,187 --> 00:01:31,368
Các yếu tố này giúp động vật
thích nghi với áp lực tiến hóa

25
00:01:31,368 --> 00:01:36,158
và làm đa dạng hóa
quá trình lão hóa ở các loài động vật.

26
00:01:36,158 --> 00:01:39,959
Hãy để ý đến độ sâu lạnh lẽo của
Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương,

27
00:01:39,959 --> 00:01:43,328
nơi cá mập Greenland
có thể sống đến hơn 400 năm,

28
00:01:43,328 --> 00:01:48,488
và sò biển quahog Bắc Cực
có thể sống đến 500 năm.

29
00:01:48,488 --> 00:01:51,429
Ấn tượng nhất trong số động vật biển
sống lâu có lẽ là

30
00:01:51,429 --> 00:01:54,047
loài bọt biển thủy tinh ở Đại Tây Dương,

31
00:01:54,047 --> 00:01:58,388
có thể sống đến hơn 10000 năm
trong nước lạnh.

32
00:01:58,388 --> 00:02:03,828
Trong những môi trường lạnh thế này,
nhịp tim và tốc độ trao đổi chất chậm lại.

33
00:02:03,828 --> 00:02:08,769
Các nhà nghiên cứu cho rằng điều này
cũng có thể làm chậm quá trình lão hóa.

34
00:02:08,769 --> 00:02:13,159
Do đó làm tăng tuổi thọ hay vòng đời.

35
00:02:13,159 --> 00:02:15,799
Khi nói đến kích thước cơ thể,
thì thường là,

36
00:02:15,799 --> 00:02:21,159
các loài có cơ thể lớn hơn
sẽ sống lâu hơn.

37
00:02:21,159 --> 00:02:24,199
Ví dụ, voi hay cá voi
sẽ sống lâu hơn

38
00:02:24,199 --> 00:02:26,498
các loài chuột,
và chuột

39
00:02:26,498 --> 00:02:31,430
lại là loài sống lâu hơn
ruồi và giun.

40
00:02:31,430 --> 00:02:33,820
Môt số động vật tí hon
như giun và ruồi.

41
00:02:33,820 --> 00:02:37,650
cũng bị giới hạn bởi các cơ chế
của phân chia tế bào.

42
00:02:37,650 --> 00:02:42,061
Chúng gần như chỉ tạo ra các tế bào
không thể phân chia và thay thế,

43
00:02:42,061 --> 00:02:45,090
nên cơ thể nhanh chóng thoái hóa.

44
00:02:45,090 --> 00:02:49,180
Kích thước là một nhân tố quan trọng
trong tiến hóa ở động vật.

45
00:02:49,180 --> 00:02:52,020
Những sinh vật nhỏ hơn 
dễ làm mồi cho các động vật lớn.

46
00:02:52,020 --> 00:02:56,961
Ví dụ, một con chuột khó có thể
sống hơn một năm trong tự nhiên.

47
00:02:56,961 --> 00:03:00,810
Vì thế, chúng đã tiến hóa theo hướng
phát triển và sinh sản nhanh hơn,

48
00:03:00,810 --> 00:03:05,551
như là cơ chế được tiến hóa để đối phó với
vòng đời hạn chế của mình.

49
00:03:05,551 --> 00:03:09,520
Ngược lại, động vật lớn hơn
dễ tránh được thú săn mồi hơn

50
00:03:09,520 --> 00:03:12,901
nên có thời gian để phát triển
thành kích thước lớn hơn

51
00:03:12,901 --> 00:03:16,232
và sinh sản nhiều lần
trong vòng đời của mình.

52
00:03:16,232 --> 00:03:22,672
Dơi, chim, chuột chũi, và rùa
nằm ngoài quy luật này,

53
00:03:22,672 --> 00:03:25,537
nhưng mỗi loài vẫn có
cách thích nghi riêng

54
00:03:25,537 --> 00:03:29,231
để giúp chúng thoát khỏi
kẻ thù săn mồi.

55
00:03:29,231 --> 00:03:32,771
Vẫn còn những trường hợp khác
mà động vật với đặc điểm tương tự,

56
00:03:32,771 --> 00:03:34,791
có cùng kích thước và môi trường sống,

57
00:03:34,791 --> 00:03:37,791
lại có vòng đời hoàn toàn khác nhau.

58
00:03:37,791 --> 00:03:39,891
Trong trường hợp này,
sự khác biệt di truyền

59
00:03:39,891 --> 00:03:43,261
như cách thức các tế bào
phản ứng lại với nguy hiểm,

60
00:03:43,261 --> 00:03:47,553
thường là tác nhân của
khác biệt trong tuổi thọ.

61
00:03:47,553 --> 00:03:49,902
Vì vậy chính sự kết hợp
tất cả các yếu tố này

62
00:03:49,902 --> 00:03:52,912
với mức độ khác nhau
ở các loài động vật khác nhau

63
00:03:52,912 --> 00:03:57,733
đã dẫn đến sự khác biệt mà
ta thấy trong giới động vật.

64
00:03:57,733 --> 00:03:59,703
Vậy còn chúng ta thì sao?

65
00:03:59,703 --> 00:04:03,772
Nhân loại gần đây đã đạt đến
tuổi thọ trung bình là 71 năm,

66
00:04:03,772 --> 00:04:08,862
có nghĩa vẫn còn rất xa để trở thành
một trong những loài thọ nhất Trái Đất.

67
00:04:08,862 --> 00:04:13,041
Nhưng chúng ta có thừa khả năng
để kéo dài vòng đời của mình.

68
00:04:13,041 --> 00:04:17,898
Vào đầu thập niên 1900, nhân loại
chỉ sống được khoảng 50 năm.

69
00:04:17,898 --> 00:04:21,712
Kể từ đó, chúng ta dần thích nghi
bằng việc kiểm soát các nhân tố

70
00:04:21,712 --> 00:04:23,072
gây ra tử vong,

71
00:04:23,072 --> 00:04:26,403
như sự tiếp xúc với môi trường
và dinh dưỡng.

72
00:04:26,403 --> 00:04:29,053
Điều này, cùng sự phát triển
của những yếu tố khác

73
00:04:29,053 --> 00:04:32,033
khiến ta trở thành một trong
những loài duy nhất trên Trái Đất

74
00:04:32,033 --> 00:04:35,093
làm chủ được số phận tự nhiên của mình.