1 00:00:06,488 --> 00:00:10,138 بە تێڕامان لەم سیناریۆی قسەکرنە باوە. 2 00:00:10,138 --> 00:00:15,348 چەندین مانگ لەمەوبەر، نەخۆشییەکی بەربڵاو، کە هەندێک جاریش ڤایرۆسێکی کوشندەی هەناسەیە 3 00:00:15,348 --> 00:00:17,966 بۆ یەکەمین جار تووشی مرۆڤ بوو. 4 00:00:17,966 --> 00:00:20,886 تەشەنە کردنەکەی زۆر خێراتر بوو لەوەی کە تەندروستی گشتی 5 00:00:20,886 --> 00:00:22,526 بتوانێت کۆنترۆڵی بکات. 6 00:00:22,526 --> 00:00:26,280 ئێستاش ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی بڵاوبوونەوەی ئەم درمەی ڕاگەیاند، 7 00:00:26,280 --> 00:00:29,210 واتا هەموو جیهان دەگرێتەوە. 8 00:00:29,210 --> 00:00:34,210 ژمارەی قوربانیان بەردەوام بەرز دەبێتەوە هەموو خەڵکی هەمان پرسیار دەکان: 9 00:00:34,210 --> 00:00:37,307 بڵاوبونەوەی ئەم نەخۆشیە کەی کۆتایی پێ دێت؟ 10 00:00:37,307 --> 00:00:40,457 ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی کۆتایی ئەم نەخۆشیە ڕادەگەیەنێت 11 00:00:40,457 --> 00:00:43,117 کاتێک تووش بوون کۆنتڕۆڵ بکرێت 12 00:00:43,117 --> 00:00:47,432 و تێکڕای گواستنەوەی نەخۆشییەکە لە سەرانسەری جیهاندا کەم بکرێتەوە. 13 00:00:47,432 --> 00:00:52,756 بەڵام ڕوودانی ئەمە پەیوەستە بەوەی کە حکومەتی جیهانی چی دەکات. 14 00:00:52,756 --> 00:00:54,886 ئەوان سێ هەڵبژاردنی گرنگیان لە پێشە: 15 00:00:54,886 --> 00:01:00,071 پێشبڕکێ کردن، دواخستن و پێکوتە، یان دیاریکردن و تێکشکاندن. 16 00:01:00,071 --> 00:01:05,385 یەکێک لەم ڕێگایانە پێدەچێت باشترین بێت، لەوەشە ئەوە نەبێت کە تۆ بیری لێ دەکەیتەوە. 17 00:01:05,385 --> 00:01:09,325 لە سەرەتادا، حکومەت و کۆمەڵگە هیچ شتێک ناکەن بۆ ڕێ گرتن لە بڵاوبوونەوە 18 00:01:09,325 --> 00:01:13,075 لەجیاتی ئەوە زۆر بەخێرایی ترس دەخەنە دڵی خەڵکەوە. 19 00:01:13,075 --> 00:01:14,965 نەبوونی کات بۆ لێکۆڵینەوە لە ڤایرۆسەکە، 20 00:01:14,965 --> 00:01:17,645 دکتۆرەکان شتێکی کەم دەزانن دەربارەی ڕزگارکردنی نەخۆشەکان، 21 00:01:17,645 --> 00:01:21,375 نەخۆشخانەکان بەخێرایی پڕ دەبن. 22 00:01:21,375 --> 00:01:26,187 لەهەندێک شوێن ملێۆنان و سەدان ملیۆن خەڵکی دەمرن، 23 00:01:26,187 --> 00:01:30,187 بەهۆکاری ڤایرۆسەکە یاخود بە تێکچونی سیستمی تەندروستی. 24 00:01:30,187 --> 00:01:32,900 هەرزوو کە زۆرینەی خەڵك توش بوون 25 00:01:32,900 --> 00:01:38,100 یان دەمرن یانیش ڕزگاریان دەبێت ئەمەش دەکەوێتەوە سەر سیستەمی بەرگری نەخۆش. 26 00:01:38,100 --> 00:01:41,240 لەم کاتەدا بەرگری بەکۆمەڵ دەست پێدەکات، 27 00:01:41,240 --> 00:01:44,440 بۆئەوەی چیتر ڤایرۆسەکە کەسی تر نەدۆزێتەوە. 28 00:01:44,440 --> 00:01:48,993 بە دەستپێکردنی ئەم بەرگرییە تەشەنەکردنی نەخۆشیەکە بەڕێژەیەکی بەرچاو کەمدەبێتەوە. 29 00:01:48,993 --> 00:01:51,616 بەڵام ڕێگەیەکی تر هەیە بۆ دروستکردنی بەرگری بە کۆمەڵ 30 00:01:51,616 --> 00:01:54,146 بەبێ ئەوەی پێویستی بە تێچوویەکی زۆر بێت. 31 00:01:54,146 --> 00:01:59,132 با بگەڕێینەوە بۆ ئەو کاتەی WHO بڵاوبوونەوەی نەخۆشیەکەی ڕاگەیاند. 32 00:01:59,132 --> 00:02:02,252 لەم کاتەدا، حکومەت و کۆمەڵگەکانی تەواوی جیهان 33 00:02:02,252 --> 00:02:06,252 ڕێگە لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە دەگرن بۆ ئەوەی ئاسانکاری بۆ توێژەرەوان بکەن 34 00:02:06,252 --> 00:02:08,152 بۆ بەرهەمهێنانی پێکووتە. 35 00:02:08,152 --> 00:02:12,891 ئەوان بە پلانی جیاوز ئەم کاتە بەکار دەهێنن و تاقیکردنەوەی بەربڵاو ئەنجام دەدن 36 00:02:12,891 --> 00:02:14,481 بۆ ناسینەوەی نەخۆشییەکە، 37 00:02:14,481 --> 00:02:18,061 توشبوو و ئەوانەی بەرکەوتەی توشبووەکانن کەرەنتینە دەکرێن، 38 00:02:18,061 --> 00:02:21,051 هەروەها خەڵکی لە یەکتر دوور دەخەنەوە. 39 00:02:21,051 --> 00:02:25,051 تەنانەت لەگەڵ ئەم خۆپارێزییانەش، نەخۆشییەکە بە هێواشی هەر بڵاو دەبێتەوە، 40 00:02:25,051 --> 00:02:28,291 دەبێتە هۆکاری سەدان و هەزاران حاڵەتی مردن. 41 00:02:28,291 --> 00:02:32,736 هەندێ خەڵکی لەژێر کۆنتڕۆڵ دەردەچن و دەگەڕێنەوە بۆ ژیانی ئاسایی خۆیان، 42 00:02:32,736 --> 00:02:34,406 ئەمەش بۆ ئەوەی ژیان ئاسایی ببێتەوە 43 00:02:34,406 --> 00:02:38,406 کاتێک حاڵەتێکی نوێ دیاری دەکرێت دوبارە لە یەکتری دوور دەکەونەوە. 44 00:02:38,406 --> 00:02:40,479 لە چەند ساڵانێکی دواتردا، 45 00:02:40,479 --> 00:02:46,093 لەوانەیە پێکوتەیەک یان چەندینی گونجاو خۆشبەختانە بە خۆڕایی بەردەست ببن، 46 00:02:46,093 --> 00:02:48,623 سوپاس بۆ تەواوی هەوڵ و ماندووبونەکانی جیهان. 47 00:02:48,623 --> 00:02:52,179 کاتێک لە ٪٤۰-۹۰ی هاوڵاتیان ئەم پێکوتە وەردەگرن __ 48 00:02:52,179 --> 00:02:55,119 ئەم ڕێژەیە بە پێی ڤایرۆسەکە دەگۆڕێت __ 49 00:02:55,119 --> 00:03:00,359 بەرگری بە کۆمەڵ کارایە و بڵاوبوونەوەکەش کۆتایی پێ دێت. 50 00:03:00,359 --> 00:03:04,810 با چاوێک بە کۆتا ستراتیژیدا بخشێنینەوە: 51 00:03:04,810 --> 00:03:06,900 دیاری کردن و لەناو بردن. 52 00:03:06,900 --> 00:03:11,470 بیرۆکەکە ئەوەیە کە لە هەموو شوێنێک ڤایرۆسەکە کەم بکەینەوە، 53 00:03:11,470 --> 00:03:16,579 ئەمەش بە هۆی کەرەنتینە کردن و خۆپارێزی کۆمەڵایەتی و قەدەغەی هاتووچۆ. 54 00:03:16,579 --> 00:03:20,029 هۆکارە گرنگەکە بۆ ئەوەیە کاردانەوەی وەڵامێک کە ڕووبدات 55 00:03:20,029 --> 00:03:23,019 کاتێک وڵاتێک دەگاتە ئەوپەڕی لووتکەی بڵاوبوونەوەی نەخۆشیەکە، 56 00:03:23,019 --> 00:03:26,009 لەوانەیە لە شوێنێکی تر یەکەم حاڵەت تۆمار بکرێت. 57 00:03:26,009 --> 00:03:30,437 لەبری ئەوەی چاوەڕێی یاسایەک و وەڵامێک بکەین لە دەسەڵاتی دادوەریەوە، 58 00:03:30,437 --> 00:03:36,031 پێویستە خەڵکی سەیری جیهان بکات وەکو سیستمێکی پێکەوە بەستراوی زەبەلاح. 59 00:03:36,031 --> 00:03:41,108 ئەگەر بەشێوەیەکی دروست ڕێکبخرێت، بە چەند مانگێک ڤایرۆسەکە کۆتایی پێ دێت، 60 00:03:41,108 --> 00:03:43,658 بە لەدەست دانی کەمترین هاوڵاتی. 61 00:03:43,658 --> 00:03:48,267 بەڵام هەتا بەتەواوی ڤایرۆسەکە لەناو نەبرێت - کە ئەوەش زۆر زەحمەتە - 62 00:03:48,267 --> 00:03:52,839 جارێکی تر مەترسی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە سەرهەڵدەداتەوە. 63 00:03:52,839 --> 00:03:56,839 هۆکارەکانی وەکو ئاژەڵ هەڵگری ڤایرۆسەکە دەبن و دەیگوازنەوە 64 00:03:56,839 --> 00:04:00,699 لەوانەیە هەموو هەوڵ و ماندوبوونەکانمان بەفیڕۆ بڕوات. 65 00:04:00,699 --> 00:04:05,908 کەواتە باشترین پلان بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی ئەم ڤایرۆسە کوشندەیە کامەیە؟ 66 00:04:05,908 --> 00:04:10,105 پەلەکردن لەوانەیە چارەسەرێکی خێرا بێت، بەڵام لەوانە کارەساتێکی جیهانیش بێت، 67 00:04:10,105 --> 00:04:13,905 لەوانەیە زۆر باشیش نەبێت، ئەگەر خەڵکی دووبارە تووش ببنەوە. 68 00:04:13,905 --> 00:04:19,222 تێکشکاندنی ڤایرۆسەکە بەشێوەیەکی گونجاو تاکە چارەسەری خێرا و سەرسوڕهێنەرە، 69 00:04:19,222 --> 00:04:24,443 بەڵام ئەمەش پێویستی بە ڕاستگۆییە و ئەستەمە هەموو جیهان هەماهەنگت بێت. 70 00:04:24,443 --> 00:04:30,060 هەر لەبەر ئەوەشە کوتان یارمەتیدەرێکی ڕێک و پێک و گونجاو و جیهانییە، 71 00:04:30,060 --> 00:04:32,690 بە چارەسەرێکی سەرکەوتوو دادەنرێت؛ 72 00:04:32,690 --> 00:04:37,027 ڕێگایەکی هێواش، و جێگیر، و هەڵبژادنێکی سەلمێنراوە. 73 00:04:37,027 --> 00:04:41,505 تەنانەت ئەگەر پێش دۆزینەوە پێکوتەش نەخۆشییەکە بنبڕ بکرێت، 74 00:04:41,505 --> 00:04:47,436 لەوانەیە وەکو نەخۆشیەکی وەرزی بمێنێتەوە، کەواتە پێکوتەکە بەردەوام خەڵکی دەپارێزیت. 75 00:04:47,436 --> 00:04:50,106 هەروەها لەوانەیە ساڵانێکی پێ بچێت تاوەکو دروست بکرێت 76 00:04:50,106 --> 00:04:55,481 پێویست ناکات ئەو هەموو ماوەیە ژیانی زۆرینەی خەڵکی تێک بدرێت. 77 00:04:55,481 --> 00:04:58,021 چارەسەرێکی پێشکەوتوو و، نەهێشتنی نیشانەکانی نەخۆشیەکە 78 00:04:58,021 --> 00:05:00,821 وا دەکات مەترسییەکانی ڤایرۆسەکە کەمتر بێت، 79 00:05:00,821 --> 00:05:04,821 لەو کاتەدا کەمترین چارەسەر بەردەست دەبێت. 80 00:05:04,821 --> 00:05:07,961 بە ئازایەتی و بوێری: بڵاوبونەوەی نەخۆشیەکە کۆتایی پێ دەهێنرێت. 81 00:05:07,961 --> 00:05:11,481 ئەم دەستکەوتەش لەوانەیە کاتێکی درێژ بخایەنێت، بەڵام زۆر خراپیش نییە؛ 82 00:05:11,481 --> 00:05:15,051 پێشکەوتنێکی گرنگ، خزمەتکردنی بەکۆمەڵ، گەشەسەندنی سیستمەکانمان 83 00:05:15,051 --> 00:05:17,921 دەتوانرێت بەکاربهێنرێن بۆ باشترکردنی بارودۆخی هەمووان. 84 00:05:17,921 --> 00:05:20,377 وە ئەگەر لە سەرکەوتنەکانمان فێر ببین 85 00:05:20,377 --> 00:05:22,627 و لە شکستەکانمان وانەیەک وەربگرین، 86 00:05:22,627 --> 00:05:26,207 دەتوانین ڤایرۆسی بڵاوبووەی داهاتوو زۆر بە نهێنی چارەسەر بکەین 87 00:05:26,207 --> 00:05:29,957 بەشێوەیەک کە نەوەکانی منداڵەکانمان تەنانەت ناوی نەخۆشیەکەش نەزانن.