[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:10.67,0:00:13.78,Default,,0000,0000,0000,,Co czyni utwór muzyczny pięknym?
Dialogue: 0,0:00:13.78,0:00:15.81,Default,,0000,0000,0000,,Muzykologdzy stwierdziliby,
Dialogue: 0,0:00:15.81,0:00:18.73,Default,,0000,0000,0000,,że to powtórzenie tworzy piękno.
Dialogue: 0,0:00:18.73,0:00:21.60,Default,,0000,0000,0000,,Powtarzając melodię, \Nmotyw czy ideę muzyczną sprawiamy,
Dialogue: 0,0:00:21.60,0:00:24.80,Default,,0000,0000,0000,,że odbiorca oczekuje kolejnego powtórzenia.
Dialogue: 0,0:00:24.80,0:00:27.66,Default,,0000,0000,0000,,Albo to robimy, albo nie.
Dialogue: 0,0:00:27.66,0:00:29.77,Default,,0000,0000,0000,,To tworzy piękno.
Dialogue: 0,0:00:29.77,0:00:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli powtórzenia i wzory tworzą piękno,
Dialogue: 0,0:00:33.04,0:00:36.10,Default,,0000,0000,0000,,jak brzmiałby ich brak?
Dialogue: 0,0:00:36.10,0:00:37.46,Default,,0000,0000,0000,,Utwór muzyczny bez jakichkolwiek powtórzenia?
Dialogue: 0,0:00:37.46,0:00:41.31,Default,,0000,0000,0000,,Utwór muzyczny bez jakichkolwiek powtórzenia?
Dialogue: 0,0:00:41.31,0:00:43.38,Default,,0000,0000,0000,,Jest to też interesujące matematycznie.
Dialogue: 0,0:00:43.38,0:00:46.91,Default,,0000,0000,0000,,Czy utwór muzycznego bez powtórzeń jest możliwy?
Dialogue: 0,0:00:46.91,0:00:49.14,Default,,0000,0000,0000,,Nie przypadkowego, to za proste.
Dialogue: 0,0:00:49.14,0:00:51.94,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo trudno jest to osiągnąć.
Dialogue: 0,0:00:51.94,0:00:53.91,Default,,0000,0000,0000,,Udało nam się to dzięki komuś,
Dialogue: 0,0:00:53.91,0:00:57.24,Default,,0000,0000,0000,,kto polował na łodzie podwodne.
Dialogue: 0,0:00:57.24,0:00:59.40,Default,,0000,0000,0000,,Facet, który starał się stworzyć
Dialogue: 0,0:00:59.40,0:01:01.72,Default,,0000,0000,0000,,najdokładniejszy sonar na świecie,
Dialogue: 0,0:01:01.72,0:01:04.86,Default,,0000,0000,0000,,rozwiązał problem muzyki bez wzorów.
Dialogue: 0,0:01:04.86,0:01:08.06,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie nasz dzisiejszy temat.
Dialogue: 0,0:01:08.06,0:01:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Użycie sonaru polega na wysyłaniu sygnałów dźwiękowych
Dialogue: 0,0:01:13.02,0:01:15.90,Default,,0000,0000,0000,,ze statku do wody
Dialogue: 0,0:01:15.92,0:01:18.05,Default,,0000,0000,0000,,i wyłapywaniu ich echa.
Dialogue: 0,0:01:18.05,0:01:20.80,Default,,0000,0000,0000,,Odbijający się dźwięk wraca do sonaru.
Dialogue: 0,0:01:20.80,0:01:23.89,Default,,0000,0000,0000,,Czas podróży dźwięku mówi jak daleko jest obiekt.
Dialogue: 0,0:01:23.89,0:01:26.87,Default,,0000,0000,0000,,Wyższy oznacza, że porusza się w naszą stronę,
Dialogue: 0,0:01:26.87,0:01:29.96,Default,,0000,0000,0000,,niższy, że się oddala.
Dialogue: 0,0:01:29.96,0:01:32.47,Default,,0000,0000,0000,,Jak stworzyć idealny sonar?
Dialogue: 0,0:01:32.47,0:01:36.58,Default,,0000,0000,0000,,W latach 60. John Costas
Dialogue: 0,0:01:36.58,0:01:40.35,Default,,0000,0000,0000,,pracował nad sonarem marynarki.
Dialogue: 0,0:01:40.35,0:01:41.55,Default,,0000,0000,0000,,Nie działał,
Dialogue: 0,0:01:41.55,0:01:44.10,Default,,0000,0000,0000,,bo używali niewłaściwego impulsu.
Dialogue: 0,0:01:44.10,0:01:46.48,Default,,0000,0000,0000,,Był to taki dźwięk.
Dialogue: 0,0:01:46.48,0:01:49.06,Default,,0000,0000,0000,,To takie niby nuty,
Dialogue: 0,0:01:49.06,0:01:51.02,Default,,0000,0000,0000,,a to czas.
Dialogue: 0,0:01:51.02,0:01:52.82,Default,,0000,0000,0000,,(Muzyka)
Dialogue: 0,0:01:52.82,0:01:55.57,Default,,0000,0000,0000,,Używali opadającego ćwierkania.
Dialogue: 0,0:01:55.57,0:01:57.82,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że to zły wybór.
Dialogue: 0,0:01:57.82,0:02:00.54,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda jak przesunięcia samego siebie.
Dialogue: 0,0:02:00.54,0:02:03.20,Default,,0000,0000,0000,,Związek między pierwszą a druga nutą jest taki sam,
Dialogue: 0,0:02:03.20,0:02:05.68,Default,,0000,0000,0000,,jak między kolejnymi dwoma, etc.
Dialogue: 0,0:02:05.68,0:02:08.18,Default,,0000,0000,0000,,Opracował inny impuls,
Dialogue: 0,0:02:08.18,0:02:09.67,Default,,0000,0000,0000,,wyglądający przypadkowo.
Dialogue: 0,0:02:09.67,0:02:12.64,Default,,0000,0000,0000,,Przypadkowy wzór nut? Wcale nie.
Dialogue: 0,0:02:12.64,0:02:15.09,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli się przyjrzycie,
Dialogue: 0,0:02:15.09,0:02:18.81,Default,,0000,0000,0000,,zauważycie, że zależność między kropkami jest różna.
Dialogue: 0,0:02:18.81,0:02:20.84,Default,,0000,0000,0000,,Nic się nigdy nie powtarza.
Dialogue: 0,0:02:20.84,0:02:23.68,Default,,0000,0000,0000,,Między pierwszą i każdą kolejną parą
Dialogue: 0,0:02:23.68,0:02:26.42,Default,,0000,0000,0000,,jest inny związek.
Dialogue: 0,0:02:26.42,0:02:29.45,Default,,0000,0000,0000,,Niesamowite, że znamy te wzory.
Dialogue: 0,0:02:29.45,0:02:31.43,Default,,0000,0000,0000,,Wymyślił je John Costas.
Dialogue: 0,0:02:31.43,0:02:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Zdjęcie z 2006 roku, przed jego śmiercią.
Dialogue: 0,0:02:33.93,0:02:37.28,Default,,0000,0000,0000,,Wynalazca sonaru dla marynarki.
Dialogue: 0,0:02:37.28,0:02:39.85,Default,,0000,0000,0000,,Opracowując te wzory
Dialogue: 0,0:02:39.85,0:02:42.35,Default,,0000,0000,0000,,mógł ręcznie stworzyć je w rozmiarze 12...
Dialogue: 0,0:02:42.35,0:02:43.73,Default,,0000,0000,0000,,12 na 12.
Dialogue: 0,0:02:43.73,0:02:45.96,Default,,0000,0000,0000,,Nie potrafił pójść dalej i myślał,
Dialogue: 0,0:02:45.96,0:02:47.92,Default,,0000,0000,0000,,że może więcej nie istnieje.
Dialogue: 0,0:02:47.92,0:02:50.33,Default,,0000,0000,0000,,Napisał do, wtedy młodego,
Dialogue: 0,0:02:50.33,0:02:52.53,Default,,0000,0000,0000,,matematyka z Kalifornii,
Dialogue: 0,0:02:52.53,0:02:53.83,Default,,0000,0000,0000,,Solomona Golomba.
Dialogue: 0,0:02:53.83,0:02:56.02,Default,,0000,0000,0000,,Był on jednym z najbardziej utalentowanych
Dialogue: 0,0:02:56.02,0:02:58.96,Default,,0000,0000,0000,,matematyków dyskretnych naszych czasów.
Dialogue: 0,0:02:58.96,0:03:02.50,Default,,0000,0000,0000,,Poprosił o skierowanie go do źródła
Dialogue: 0,0:03:02.50,0:03:04.05,Default,,0000,0000,0000,,pochodzenia tych wzorów.
Dialogue: 0,0:03:04.05,0:03:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Źródła nie było.
Dialogue: 0,0:03:05.44,0:03:06.99,Default,,0000,0000,0000,,Nikt przedtem nie myślał
Dialogue: 0,0:03:06.99,0:03:10.21,Default,,0000,0000,0000,,o powtórzeniach, o strukturze bez wzorów.
Dialogue: 0,0:03:10.21,0:03:13.30,Default,,0000,0000,0000,,Golomb myślał nad tym całe lato.
Dialogue: 0,0:03:13.30,0:03:16.36,Default,,0000,0000,0000,,Opierał się na teoriach tego matematyka,
Dialogue: 0,0:03:16.36,0:03:17.80,Default,,0000,0000,0000,,Evariste Galoisa.
Dialogue: 0,0:03:17.80,0:03:19.64,Default,,0000,0000,0000,,Galois jest znanym matematykiem,
Dialogue: 0,0:03:19.64,0:03:22.62,Default,,0000,0000,0000,,bo stworzył nowy dział matematyki,
Dialogue: 0,0:03:22.62,0:03:25.22,Default,,0000,0000,0000,,który teraz nosi jego imię, Teoria Galois.
Dialogue: 0,0:03:25.22,0:03:28.62,Default,,0000,0000,0000,,Matematyka liczb pierwszych.
Dialogue: 0,0:03:28.62,0:03:31.99,Default,,0000,0000,0000,,Słynie też z tego, jak zmarł.
Dialogue: 0,0:03:31.99,0:03:35.44,Default,,0000,0000,0000,,Podobno bronił honoru kobiety.
Dialogue: 0,0:03:35.44,0:03:38.90,Default,,0000,0000,0000,,Wyzwano go na pojedynek.
Dialogue: 0,0:03:38.90,0:03:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Niedługo przed nim,
Dialogue: 0,0:03:41.40,0:03:43.25,Default,,0000,0000,0000,,zapisał wszystkie swoje pomysły,
Dialogue: 0,0:03:43.25,0:03:44.45,Default,,0000,0000,0000,,wysłał do wszystkich przyjaciół,
Dialogue: 0,0:03:44.45,0:03:45.78,Default,,0000,0000,0000,,to było 200 lat temu,
Dialogue: 0,0:03:45.78,0:03:46.77,Default,,0000,0000,0000,,to było 200 lat temu,
Dialogue: 0,0:03:46.77,0:03:47.75,Default,,0000,0000,0000,,z prośbą,
Dialogue: 0,0:03:47.75,0:03:50.86,Default,,0000,0000,0000,,by dopilnowali, że zostanie to opublikowane.
Dialogue: 0,0:03:50.86,0:03:54.17,Default,,0000,0000,0000,,Został postrzelony w pojedynku i zmarł w wieku 20 lat.
Dialogue: 0,0:03:54.17,0:03:57.12,Default,,0000,0000,0000,,Matematyka, która rządzi naszymi komórkami,
Dialogue: 0,0:03:57.12,0:04:00.89,Default,,0000,0000,0000,,internetem, płytami DVD,
Dialogue: 0,0:04:00.89,0:04:03.70,Default,,0000,0000,0000,,pochodzi od Evariste Galoisa,
Dialogue: 0,0:04:03.70,0:04:06.62,Default,,0000,0000,0000,,matematyka, który zmarł mając 20 lat.
Dialogue: 0,0:04:06.62,0:04:08.80,Default,,0000,0000,0000,,Mówi się o spuściźnie,
Dialogue: 0,0:04:08.80,0:04:10.62,Default,,0000,0000,0000,,ale on nie przewidziałby
Dialogue: 0,0:04:10.62,0:04:12.30,Default,,0000,0000,0000,,jak wykorzysta się jego pomysły.
Dialogue: 0,0:04:12.30,0:04:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Na szczęście, opublikowano to.
Dialogue: 0,0:04:14.45,0:04:17.26,Default,,0000,0000,0000,,Golomb zrozumiał, że ta matematyka
Dialogue: 0,0:04:17.26,0:04:20.30,Default,,0000,0000,0000,,była dokładnie tą potrzebną
Dialogue: 0,0:04:20.30,0:04:22.53,Default,,0000,0000,0000,,do stworzenia struktury bez wzorów.
Dialogue: 0,0:04:22.53,0:04:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Odpisał Johnowi, że te wzory da się stworzyć
Dialogue: 0,0:04:25.98,0:04:28.27,Default,,0000,0000,0000,,z pomocą teorii liczb pierwszych.
Dialogue: 0,0:04:28.27,0:04:34.49,Default,,0000,0000,0000,,I tak John rozwiązał sprawę sonaru dla marynarki.
Dialogue: 0,0:04:34.49,0:04:36.90,Default,,0000,0000,0000,,Jak wyglądają te wzory?
Dialogue: 0,0:04:36.90,0:04:38.86,Default,,0000,0000,0000,,Oto jeden.
Dialogue: 0,0:04:38.86,0:04:42.83,Default,,0000,0000,0000,,Oto siatka Costasa w rozmiarze 88 na 88.
Dialogue: 0,0:04:42.85,0:04:45.14,Default,,0000,0000,0000,,Tworzy się to bardzo prosto.
Dialogue: 0,0:04:45.14,0:04:49.25,Default,,0000,0000,0000,,To matematyka z podstawówki.
Dialogue: 0,0:04:49.25,0:04:52.82,Default,,0000,0000,0000,,Mnożenie przez 3.
Dialogue: 0,0:04:52.82,0:04:58.21,Default,,0000,0000,0000,,1, 3, 9, 27, 81, 243 ...
Dialogue: 0,0:04:58.21,0:05:00.59,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy dojdę do liczby większej niż 89,
Dialogue: 0,0:05:00.59,0:05:01.77,Default,,0000,0000,0000,,która jest pierwsza,
Dialogue: 0,0:05:01.77,0:05:04.65,Default,,0000,0000,0000,,odejmuję 89 tyle razy, by liczba była mniejsza.
Dialogue: 0,0:05:04.65,0:05:08.35,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób wypełniam siatkę.
Dialogue: 0,0:05:08.35,0:05:11.70,Default,,0000,0000,0000,,Pianino ma 88 nut.
Dialogue: 0,0:05:11.70,0:05:14.60,Default,,0000,0000,0000,,Dziś odbędzie się premiera
Dialogue: 0,0:05:14.60,0:05:19.66,Default,,0000,0000,0000,,pierwszej sonaty bez wzorów.
Dialogue: 0,0:05:19.66,0:05:22.50,Default,,0000,0000,0000,,Wracając do muzyki.
Dialogue: 0,0:05:22.50,0:05:23.90,Default,,0000,0000,0000,,Co czyni ja piękną?
Dialogue: 0,0:05:23.90,0:05:26.42,Default,,0000,0000,0000,,Jakie są najpiękniejsze utwory?
Dialogue: 0,0:05:26.42,0:05:27.98,Default,,0000,0000,0000,,V Symfonia Beethovena.
Dialogue: 0,0:05:27.98,0:05:31.52,Default,,0000,0000,0000,,Słynne "da na na na",
Dialogue: 0,0:05:31.52,0:05:34.35,Default,,0000,0000,0000,,motyw, który powtarza się w niej setki razy...
Dialogue: 0,0:05:34.35,0:05:36.70,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynając od części pierwszej,
Dialogue: 0,0:05:36.70,0:05:38.80,Default,,0000,0000,0000,,i przez wszystkie kolejne.
Dialogue: 0,0:05:38.80,0:05:40.67,Default,,0000,0000,0000,,Stworzenie takiego powtórzenia
Dialogue: 0,0:05:40.67,0:05:43.43,Default,,0000,0000,0000,,jest ważnym elementem piękna.
Dialogue: 0,0:05:43.43,0:05:47.57,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli tu mamy przypadkowe nuty,
Dialogue: 0,0:05:47.57,0:05:50.51,Default,,0000,0000,0000,,a tu Beethovena i jego wzór.
Dialogue: 0,0:05:50.51,0:05:52.65,Default,,0000,0000,0000,,Muzyka bez wzorów
Dialogue: 0,0:05:52.65,0:05:54.30,Default,,0000,0000,0000,,byłaby od nich bardzo daleko,
Dialogue: 0,0:05:54.30,0:05:56.43,Default,,0000,0000,0000,,na samym końcu
Dialogue: 0,0:05:56.43,0:05:58.09,Default,,0000,0000,0000,,wszystkich muzycznych form.
Dialogue: 0,0:05:58.09,0:06:01.71,Default,,0000,0000,0000,,To, co widzieliśmy wcześniej, punkty na siatce,
Dialogue: 0,0:06:01.71,0:06:05.34,Default,,0000,0000,0000,,nie są wcale przypadkowe.
Dialogue: 0,0:06:05.34,0:06:07.44,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu nie ma tam wzoru.
Dialogue: 0,0:06:07.44,0:06:10.65,Default,,0000,0000,0000,,Nie tylko muzykolodzy,
Dialogue: 0,0:06:10.65,0:06:13.40,Default,,0000,0000,0000,,ale też kompozytor Arnold Schoenberg,
Dialogue: 0,0:06:13.40,0:06:16.70,Default,,0000,0000,0000,,wpadł na to już w latach 30., 40. i 50.
Dialogue: 0,0:06:16.70,0:06:20.28,Default,,0000,0000,0000,,Jego celem było stworzenie muzyki
Dialogue: 0,0:06:20.28,0:06:22.43,Default,,0000,0000,0000,,wolnej od jakiejkolwiek struktury.
Dialogue: 0,0:06:22.43,0:06:24.82,Default,,0000,0000,0000,,Nazwał to emancypacją dysonansu.
Dialogue: 0,0:06:24.82,0:06:26.90,Default,,0000,0000,0000,,Stworzył tzw. rzędy tonów.
Dialogue: 0,0:06:26.90,0:06:28.38,Default,,0000,0000,0000,,Oto jeden z nich.
Dialogue: 0,0:06:28.38,0:06:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Brzmi jak siatka Costasa.
Dialogue: 0,0:06:30.22,0:06:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Kompozytor zmarł 10 lat przed opracowaniem matematycznego sposobu
Dialogue: 0,0:06:34.02,0:06:37.37,Default,,0000,0000,0000,,na tworzenie takich struktur.
Dialogue: 0,0:06:37.37,0:06:42.38,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj będziecie świadkami \Nświatowej premiery idealnego impulsu.
Dialogue: 0,0:06:42.38,0:06:46.38,Default,,0000,0000,0000,,To siatka Costasa 88 x 88 przeniesiona
Dialogue: 0,0:06:46.38,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,na nuty,
Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:51.59,Default,,0000,0000,0000,,grana według linijki rytmu Golomba, co oznacza,
Dialogue: 0,0:06:51.59,0:06:54.05,Default,,0000,0000,0000,,że każdą parę nut zaczyna się grać
Dialogue: 0,0:06:54.05,0:06:55.82,Default,,0000,0000,0000,,w innym czasie.
Dialogue: 0,0:06:55.82,0:06:58.66,Default,,0000,0000,0000,,To niemal niemożliwe.
Dialogue: 0,0:06:58.66,0:07:01.40,Default,,0000,0000,0000,,Nie dałoby się tego stworzyć komputerowo.
Dialogue: 0,0:07:01.40,0:07:04.44,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki matematyce sprzed 200 lat,
Dialogue: 0,0:07:04.44,0:07:07.30,Default,,0000,0000,0000,,innemu matematykowi i inżynierowi,
Dialogue: 0,0:07:07.30,0:07:10.23,Default,,0000,0000,0000,,możemy to skomponować,
Dialogue: 0,0:07:10.23,0:07:12.78,Default,,0000,0000,0000,,mnożąc przez 3.
Dialogue: 0,0:07:12.78,0:07:15.21,Default,,0000,0000,0000,,Nie chodzi o to, by to co usłyszycie
Dialogue: 0,0:07:15.21,0:07:17.96,Default,,0000,0000,0000,,było piękne.
Dialogue: 0,0:07:17.96,0:07:22.38,Default,,0000,0000,0000,,Ma to być najokropniejsza muzyka świata.
Dialogue: 0,0:07:22.38,0:07:25.92,Default,,0000,0000,0000,,Taka, którą mógł napisać tylko matematyk.
Dialogue: 0,0:07:25.92,0:07:29.30,Default,,0000,0000,0000,,Słuchając postarajcie się znaleźć
Dialogue: 0,0:07:29.30,0:07:31.43,Default,,0000,0000,0000,,jakiekolwiek powtórzenie,
Dialogue: 0,0:07:31.43,0:07:33.92,Default,,0000,0000,0000,,cokolwiek, co wam się podoba,
Dialogue: 0,0:07:33.92,0:07:36.72,Default,,0000,0000,0000,,i rozkoszujcie się faktem, że tego nie ma.
Dialogue: 0,0:07:36.72,0:07:38.15,Default,,0000,0000,0000,,OK?
Dialogue: 0,0:07:38.15,0:07:40.69,Default,,0000,0000,0000,,Więc do rzeczy. Michael Linville,
Dialogue: 0,0:07:40.69,0:07:43.52,Default,,0000,0000,0000,,dyrektor muzyki kameralnej New World Symphony,
Dialogue: 0,0:07:43.52,0:07:48.15,Default,,0000,0000,0000,,po raz pierwszy zaprezentuje nam impuls idealny.
Dialogue: 0,0:07:49.29,0:07:57.20,Default,,0000,0000,0000,,(Muzyka)
Dialogue: 0,0:09:34.82,0:09:36.68,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:09:36.68,0:09:42.26,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)