[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.49,0:00:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Zrobiłem już sporo filmików o oddychaniu komórkowym.
Dialogue: 0,0:00:03.28,0:00:06.44,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że nawet zanim je obejrzeliście, wiedzieliście,
Dialogue: 0,0:00:06.44,0:00:13.51,Default,,0000,0000,0000,,że potrzebujemy tlenu, a uwalniamy dwutlenek węgla.
Dialogue: 0,0:00:13.51,0:00:17.19,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli oglądaliście filmiki o oddychaniu komórkowym,
Dialogue: 0,0:00:17.19,0:00:21.49,Default,,0000,0000,0000,,to wiecie, że potrzebujemy tlenu, żeby zmetabolizować pokarm,
Dialogue: 0,0:00:21.49,0:00:25.98,Default,,0000,0000,0000,,czyli żeby zamienić go w ATP, które umożliwia
Dialogue: 0,0:00:25.98,0:00:28.30,Default,,0000,0000,0000,,funkcjonowanie komórek, a tym samym wszystko, co robimy
Dialogue: 0,0:00:28.30,0:00:31.03,Default,,0000,0000,0000,,-- poruszanie się, wymianę oddechową, myślenie,
Dialogue: 0,0:00:31.03,0:00:31.48,Default,,0000,0000,0000,,wszystko, co musimy robić.
Dialogue: 0,0:00:31.48,0:00:35.83,Default,,0000,0000,0000,,Podczas oddychania komórkowego rozkładamy
Dialogue: 0,0:00:35.83,0:00:39.21,Default,,0000,0000,0000,,cukry i uwalniamy dwutlenek węgla.
Dialogue: 0,0:00:39.21,0:00:42.98,Default,,0000,0000,0000,,W tym filmiku chciałbym się sporo cofnąć
Dialogue: 0,0:00:42.98,0:00:45.77,Default,,0000,0000,0000,,i zastanowić, w jaki sposób pobieramy tlen
Dialogue: 0,0:00:45.77,0:00:49.48,Default,,0000,0000,0000,,i w jaki sposób wyrzucamy go z powrotem do atmosfery.
Dialogue: 0,0:00:49.48,0:00:51.62,Default,,0000,0000,0000,,Czyli w jaki sposób dokonujemy wymiany oddechowej.
Dialogue: 0,0:00:54.25,0:00:57.02,Default,,0000,0000,0000,,W jaki sposób pobieramy tlen i jak wyrzucamy
Dialogue: 0,0:00:57.02,0:00:58.20,Default,,0000,0000,0000,,dwutlenek węgla?
Dialogue: 0,0:00:58.20,0:01:01.56,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie każdy z Was mógłby rozpocząć ten filmik,
Dialogue: 0,0:01:01.56,0:01:04.03,Default,,0000,0000,0000,,bo zaczyna się on w nosie lub ustach.
Dialogue: 0,0:01:04.03,0:01:07.83,Default,,0000,0000,0000,,Ja mam zwykle zatkane zatoki,
Dialogue: 0,0:01:07.83,0:01:08.72,Default,,0000,0000,0000,,więc muszę często oddychać ustami.
Dialogue: 0,0:01:08.72,0:01:10.11,Default,,0000,0000,0000,,Śpię też z otwartymi ustami.
Dialogue: 0,0:01:10.11,0:01:12.35,Default,,0000,0000,0000,,Początkiem układu oddechowego są jama nosowa i jama ustna.
Dialogue: 0,0:01:12.35,0:01:15.85,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję kogoś z nosem i ustami.
Dialogue: 0,0:01:15.85,0:01:17.85,Default,,0000,0000,0000,,To jest nasz bohater.
Dialogue: 0,0:01:17.85,0:01:21.86,Default,,0000,0000,0000,,Może jego usta są otwarte, tak, żeby mógł nimi zaczerpnąć powietrza.
Dialogue: 0,0:01:25.35,0:01:28.38,Default,,0000,0000,0000,,Oczy nie są w tym momencie istotne, ale je dorysuję,
Dialogue: 0,0:01:28.38,0:01:29.80,Default,,0000,0000,0000,,żeby było widać, że to człowiek.
Dialogue: 0,0:01:29.80,0:01:32.61,Default,,0000,0000,0000,,To jest mój przykładowy człowiek, którego
Dialogue: 0,0:01:32.61,0:01:34.90,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystam do dalszego rysowania.
Dialogue: 0,0:01:34.90,0:01:36.34,Default,,0000,0000,0000,,To jego ucho.
Dialogue: 0,0:01:36.34,0:01:41.48,Default,,0000,0000,0000,,Może ma jeszcze -- dorysuje mu trochę włosów.
Dialogue: 0,0:01:45.21,0:01:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Te szczegóły nie są istotne, ale nasz człowiek jest gotowy.
Dialogue: 0,0:01:47.79,0:01:51.20,Default,,0000,0000,0000,,Na przykładzie tego faceta zobaczymy, jak wdychamy powietrze,
Dialogue: 0,0:01:51.20,0:01:54.12,Default,,0000,0000,0000,,jak nasze ciało je pobiera.
Dialogue: 0,0:01:54.12,0:01:57.91,Default,,0000,0000,0000,,Zajrzyjmy do środka naszego modelu.
Dialogue: 0,0:01:57.91,0:02:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Ale najpierw narysuję go z zewnątrz.
Dialogue: 0,0:02:01.68,0:02:02.51,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczymy, jak mi to pójdzie.
Dialogue: 0,0:02:02.51,0:02:04.39,Default,,0000,0000,0000,,To widok z zewnątrz.
Dialogue: 0,0:02:04.39,0:02:06.44,Default,,0000,0000,0000,,Ale to nie wygląda najlepiej.
Dialogue: 0,0:02:06.44,0:02:09.42,Default,,0000,0000,0000,,Ten facet wygląda jakoś tak i ma --
Dialogue: 0,0:02:09.42,0:02:12.90,Default,,0000,0000,0000,,-- to są jego ramiona.
Dialogue: 0,0:02:12.90,0:02:14.01,Default,,0000,0000,0000,,To nasz model.
Dialogue: 0,0:02:14.01,0:02:14.90,Default,,0000,0000,0000,,W porządku.
Dialogue: 0,0:02:14.90,0:02:19.20,Default,,0000,0000,0000,,Usta prowadzą do jamy ustnej, która jest po prostu
Dialogue: 0,0:02:19.20,0:02:21.65,Default,,0000,0000,0000,,przestrzenią ograniczoną ustami i policzkami.
Dialogue: 0,0:02:21.65,0:02:22.77,Default,,0000,0000,0000,,To jest jama ustna.
Dialogue: 0,0:02:22.77,0:02:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Mógłbym narysować język i parę innych rzeczy, może to zrobię.
Dialogue: 0,0:02:25.96,0:02:28.06,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję język.
Dialogue: 0,0:02:32.02,0:02:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Przestrzeń ograniczona ustami i policzkami to
Dialogue: 0,0:02:34.78,0:02:36.03,Default,,0000,0000,0000,,jama ustna.
Dialogue: 0,0:02:46.90,0:02:50.34,Default,,0000,0000,0000,,Ustna, bo zamykają ją usta, a jama oznacza zamkniętą przestrzeń, jak "smocza jama".
Dialogue: 0,0:02:50.34,0:02:52.70,Default,,0000,0000,0000,,Mamy też nozdrza, które prowadzą do
Dialogue: 0,0:02:52.70,0:02:53.95,Default,,0000,0000,0000,,jamy nosowej.
Dialogue: 0,0:02:56.56,0:02:59.31,Default,,0000,0000,0000,,To kolejna zamknięta przestrzeń wewnątrz naszego ciała.
Dialogue: 0,0:02:59.31,0:03:03.80,Default,,0000,0000,0000,,Tylne części jamy ustnej i jamy nosowej
Dialogue: 0,0:03:03.80,0:03:05.02,Default,,0000,0000,0000,,łączą się ze sobą.
Dialogue: 0,0:03:05.02,0:03:10.88,Default,,0000,0000,0000,,Odcinek, na którym obie jamy się łączą
Dialogue: 0,0:03:10.88,0:03:12.13,Default,,0000,0000,0000,,to gardło.
Dialogue: 0,0:03:17.18,0:03:19.64,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy powietrze pobierane jest przez nos -- mówi się,
Dialogue: 0,0:03:19.64,0:03:21.68,Default,,0000,0000,0000,,że to jest zdrowsze, pewnie dlatego,
Dialogue: 0,0:03:21.68,0:03:24.82,Default,,0000,0000,0000,,że jest oczyszczane przez włoski w nosie, ogrzewane
Dialogue: 0,0:03:24.82,0:03:27.18,Default,,0000,0000,0000,,i nawilżane, ale można nabierać powietrze ustami.
Dialogue: 0,0:03:27.18,0:03:32.90,Default,,0000,0000,0000,,Powietrze przechodzi przez jamę nosową
Dialogue: 0,0:03:32.90,0:03:38.42,Default,,0000,0000,0000,,lub jamę ustną i przechodzi przez gardło, które
Dialogue: 0,0:03:38.42,0:03:41.22,Default,,0000,0000,0000,,dzieli się na dwa przewody.
Dialogue: 0,0:03:41.22,0:03:44.14,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z nich wędruje powietrze,
Dialogue: 0,0:03:44.14,0:03:45.66,Default,,0000,0000,0000,,a drugim jedzenie.
Dialogue: 0,0:03:45.66,0:03:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Gardło jest jednocześnie częścią układu pokarmowego i oddechowego.
Dialogue: 0,0:03:47.70,0:03:51.72,Default,,0000,0000,0000,,Z tyłu mamy przełyk, o którym
Dialogue: 0,0:03:51.72,0:03:54.29,Default,,0000,0000,0000,,opowiem w kolejnym filmiku.
Dialogue: 0,0:03:54.29,0:03:57.54,Default,,0000,0000,0000,,Z tyłu jest przełyk, a z przodu --
Dialogue: 0,0:03:57.54,0:04:00.03,Default,,0000,0000,0000,,narysuję to rozdzielenie.
Dialogue: 0,0:04:00.03,0:04:03.37,Default,,0000,0000,0000,,Z przodu mamy -- połączę to jeszcze.
Dialogue: 0,0:04:03.37,0:04:04.32,Default,,0000,0000,0000,,Rysowałem żółtym,
Dialogue: 0,0:04:04.32,0:04:05.87,Default,,0000,0000,0000,,więc będę go dalej używał, a na zielono
Dialogue: 0,0:04:05.87,0:04:07.73,Default,,0000,0000,0000,,zaznaczę powietrze.
Dialogue: 0,0:04:07.73,0:04:09.53,Default,,0000,0000,0000,,Gardło jest podzielone w ten sposób.
Dialogue: 0,0:04:12.35,0:04:16.55,Default,,0000,0000,0000,,Za przewodem, którym wędruje powietrze, mamy przełyk.
Dialogue: 0,0:04:21.47,0:04:22.72,Default,,0000,0000,0000,,Napiszę to innym kolorem.
Dialogue: 0,0:04:31.28,0:04:33.03,Default,,0000,0000,0000,,A tutaj mamy krtań.
Dialogue: 0,0:04:37.98,0:04:40.46,Default,,0000,0000,0000,,Na razie nie będziemy się nią zajmować.
Dialogue: 0,0:04:40.46,0:04:42.44,Default,,0000,0000,0000,,Przełyk to przewód, którym jedzenie wędruje do żołądka.
Dialogue: 0,0:04:42.44,0:04:44.91,Default,,0000,0000,0000,,Początkiem układu pokarmowego jest również jama ustna.
Dialogue: 0,0:04:44.91,0:04:46.71,Default,,0000,0000,0000,,A tu jedzenie ma z niej trafić --
Dialogue: 0,0:04:46.71,0:04:50.31,Default,,0000,0000,0000,,-- ma przemieszczać się przełykiem.
Dialogue: 0,0:04:50.31,0:04:52.70,Default,,0000,0000,0000,,Ale w tym filmiku skupiamy się na wymianie gazowej.
Dialogue: 0,0:04:52.70,0:04:54.60,Default,,0000,0000,0000,,Co dzieje się z powietrzem?
Dialogue: 0,0:04:54.60,0:04:59.26,Default,,0000,0000,0000,,Teraz opowiem, w jaki sposób powietrze przechodzi przez krtań.
Dialogue: 0,0:04:59.26,0:05:02.03,Default,,0000,0000,0000,,Krtań jest także jednym z naszych narządem mowy.
Dialogue: 0,0:05:02.03,0:05:05.46,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy słyszycie mój głos, to w mojej krtani te małe elementy
Dialogue: 0,0:05:05.46,0:05:08.36,Default,,0000,0000,0000,,właśnie się poruszają, wibrują z właściwą częstotliwością,
Dialogue: 0,0:05:08.36,0:05:10.90,Default,,0000,0000,0000,,a ja mogę te dźwięki modyfikować przy pomocy
Dialogue: 0,0:05:10.90,0:05:12.33,Default,,0000,0000,0000,,ust i mówić do Was.
Dialogue: 0,0:05:12.33,0:05:14.34,Default,,0000,0000,0000,,Krtań jest więc także narządem mowy, ale nie będę
Dialogue: 0,0:05:14.34,0:05:15.18,Default,,0000,0000,0000,,skupiał się teraz na tym.
Dialogue: 0,0:05:15.18,0:05:17.77,Default,,0000,0000,0000,,Budowa krtani przypomina trochę pudełko,
Dialogue: 0,0:05:17.77,0:05:19.58,Default,,0000,0000,0000,,krtań jest więc taką skrzynką, z której wydobywa się głos.
Dialogue: 0,0:05:19.58,0:05:22.61,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy powietrze opuszcza krtań --
Dialogue: 0,0:05:22.61,0:05:31.58,Default,,0000,0000,0000,,przechodzi do tchawicy. Jest to po prostu
Dialogue: 0,0:05:31.58,0:05:32.83,Default,,0000,0000,0000,,chrzęstna rura, którą wędruje powietrze.
Dialogue: 0,0:05:32.83,0:05:35.17,Default,,0000,0000,0000,,A przełyk to rura, którą wędruje jedzenie.
Dialogue: 0,0:05:35.17,0:05:36.42,Default,,0000,0000,0000,,Zapiszę to.
Dialogue: 0,0:05:36.42,0:05:40.96,Default,,0000,0000,0000,,To jest tchawica.
Dialogue: 0,0:05:40.96,0:05:43.28,Default,,0000,0000,0000,,Z tchawicy -- tchawica to dosyć
Dialogue: 0,0:05:43.28,0:05:44.59,Default,,0000,0000,0000,,sztywna, ale sprężysta rura.
Dialogue: 0,0:05:44.59,0:05:46.78,Default,,0000,0000,0000,,Usztywniają ją chrzęstne pierścienie, tworzące jej ściany.
Dialogue: 0,0:05:46.78,0:05:47.97,Default,,0000,0000,0000,,To usztywnienie jest całkiem sensowne.
Dialogue: 0,0:05:47.97,0:05:51.29,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie wąż -- jeśli się będzie
Dialogue: 0,0:05:51.29,0:05:53.24,Default,,0000,0000,0000,,bardzo wyginał, to nie przepłynie przez niego zbyt dużo
Dialogue: 0,0:05:53.24,0:05:54.31,Default,,0000,0000,0000,,wody czy powietrza.
Dialogue: 0,0:05:54.31,0:05:56.53,Default,,0000,0000,0000,,Tchawica nie powinna więc za bardzo się wyginać.
Dialogue: 0,0:05:56.53,0:05:58.63,Default,,0000,0000,0000,,Musi być usztywniona i stąd ten chrzęstny szkielet.
Dialogue: 0,0:05:59.93,0:06:06.09,Default,,0000,0000,0000,,Tchawica dzieli się na dwa przewody,
Dialogue: 0,0:06:06.09,0:06:08.27,Default,,0000,0000,0000,,wiecie pewnie dokąd one prowadzą.
Dialogue: 0,0:06:08.27,0:06:10.59,Default,,0000,0000,0000,,Nie będę rysował zbyt szczegółowo.
Dialogue: 0,0:06:10.59,0:06:13.41,Default,,0000,0000,0000,,Chcę, żebyście mieli o tym pewne pojęcie. Te dwa przewody
Dialogue: 0,0:06:13.41,0:06:15.77,Default,,0000,0000,0000,,to oskrzela. Każde z nich to jedno oskrzele.
Dialogue: 0,0:06:21.85,0:06:24.55,Default,,0000,0000,0000,,Też mają chrzęstne usztywnienia.
Dialogue: 0,0:06:24.55,0:06:26.48,Default,,0000,0000,0000,,Oskrzela dzielą się dalej,
Dialogue: 0,0:06:26.48,0:06:31.14,Default,,0000,0000,0000,,na coraz mniejsze rurki, które od pewnego momentu
Dialogue: 0,0:06:31.14,0:06:33.32,Default,,0000,0000,0000,,tracą chrzęstne usztywnienie.
Dialogue: 0,0:06:33.32,0:06:35.69,Default,,0000,0000,0000,,Przestają być sztywne, ale
Dialogue: 0,0:06:35.69,0:06:37.29,Default,,0000,0000,0000,,wciąż się dzielą.
Dialogue: 0,0:06:37.29,0:06:39.03,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję je jako drobne linie.
Dialogue: 0,0:06:39.03,0:06:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Te przewody stają się bardzo cienkie,
Dialogue: 0,0:06:42.53,0:06:44.17,Default,,0000,0000,0000,,ale ciągle się dzielą.
Dialogue: 0,0:06:44.17,0:06:47.56,Default,,0000,0000,0000,,Czyli pobrane powietrze musi się dzielić i rozchodzi się
Dialogue: 0,0:06:47.56,0:06:49.10,Default,,0000,0000,0000,,różnymi drogami.
Dialogue: 0,0:06:49.10,0:06:52.40,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy oskrzela nie mają już chrzęstnego wzmocnienia,
Dialogue: 0,0:06:52.40,0:06:53.49,Default,,0000,0000,0000,,sztywność.
Dialogue: 0,0:06:53.49,0:06:55.69,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze z przewodów bez usztywnienia -- a właściwe także
Dialogue: 0,0:06:55.69,0:06:59.48,Default,,0000,0000,0000,,wszystkie pozostałe nieusztywnione przewody to oskrzeliki.
Dialogue: 0,0:06:59.48,0:07:00.63,Default,,0000,0000,0000,,To są oskrzeliki.
Dialogue: 0,0:07:00.63,0:07:03.63,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład to jest oskrzelik.
Dialogue: 0,0:07:03.63,0:07:05.22,Default,,0000,0000,0000,,To nic nowego.
Dialogue: 0,0:07:05.22,0:07:07.38,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu przewód, rura staje się coraz cieńsza.
Dialogue: 0,0:07:08.11,0:07:10.92,Default,,0000,0000,0000,,Różne odcinki tych przewodów mają różne nazwy,
Dialogue: 0,0:07:10.92,0:07:13.38,Default,,0000,0000,0000,,ale generalnie chodzi o to, że powietrze dostaje się przez jamę gębową
Dialogue: 0,0:07:13.38,0:07:16.02,Default,,0000,0000,0000,,lub nosową, a odchodzący od nich przewód dzieli się
Dialogue: 0,0:07:16.02,0:07:19.31,Default,,0000,0000,0000,,na dwa kolejne, które prowadzą
Dialogue: 0,0:07:19.31,0:07:21.55,Default,,0000,0000,0000,,do dwóch płuc.
Dialogue: 0,0:07:21.55,0:07:24.01,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz narysuję płuca tego faceta.
Dialogue: 0,0:07:33.26,0:07:36.59,Default,,0000,0000,0000,,Oskrzela przechodzą w płuca --
Dialogue: 0,0:07:36.59,0:07:39.72,Default,,0000,0000,0000,,oskrzeliki są już elementami płuc.
Dialogue: 0,0:07:39.72,0:07:41.66,Default,,0000,0000,0000,,Oskrzeliki wreszcie się kończą.
Dialogue: 0,0:07:41.66,0:07:43.02,Default,,0000,0000,0000,,I to dopiero jest ciekawe.
Dialogue: 0,0:07:43.02,0:07:45.50,Default,,0000,0000,0000,,Dzielą się na coraz mniejsze i cieńsze,
Dialogue: 0,0:07:45.50,0:07:52.11,Default,,0000,0000,0000,,aż wreszcie kończą się małymi pęcherzykami z powietrzem.
Dialogue: 0,0:07:52.11,0:07:55.77,Default,,0000,0000,0000,,Na końcu najcieńszych oskrzelików znajdują się
Dialogue: 0,0:07:55.77,0:07:59.50,Default,,0000,0000,0000,,małe -- bardzo małe -- woreczki czy pęcherzyki z powietrzem.
Dialogue: 0,0:07:59.50,0:08:02.06,Default,,0000,0000,0000,,Za chwilę o nich opowiem.
Dialogue: 0,0:08:02.06,0:08:03.31,Default,,0000,0000,0000,,Te woreczki to pęcherzyki płucne.
Dialogue: 0,0:08:08.90,0:08:10.70,Default,,0000,0000,0000,,Użyłem do tej pory sporo fachowych słów,
Dialogue: 0,0:08:10.70,0:08:11.86,Default,,0000,0000,0000,,ale ogólna zasada jest prosta.
Dialogue: 0,0:08:11.86,0:08:13.05,Default,,0000,0000,0000,,Powietrze dostaje się do przewodu,
Dialogue: 0,0:08:13.05,0:08:15.02,Default,,0000,0000,0000,,który dzieli się i staje coraz cieńszy, aż wreszcie
Dialogue: 0,0:08:15.02,0:08:16.76,Default,,0000,0000,0000,,kończy się pęcherzykami płucnymi.
Dialogue: 0,0:08:16.76,0:08:20.45,Default,,0000,0000,0000,,Pytacie pewnie -- ale jak ten przewód
Dialogue: 0,0:08:20.45,0:08:22.93,Default,,0000,0000,0000,,dostarcza tlen mojemu ciału?
Dialogue: 0,0:08:22.93,0:08:26.46,Default,,0000,0000,0000,,Kluczem jest tutaj wielkość pęcherzyków - są bardzo, bardzo małe
Dialogue: 0,0:08:26.46,0:08:30.95,Default,,0000,0000,0000,,i mają bardzo cienkie ścianki zbudowane
Dialogue: 0,0:08:30.95,0:08:32.06,Default,,0000,0000,0000,,z jednej warstwy komórek nabłonka.
Dialogue: 0,0:08:32.06,0:08:33.70,Default,,0000,0000,0000,,Zrobię zbliżenie.
Dialogue: 0,0:08:33.70,0:08:36.74,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli powiększymy jeden z pęcherzyków --a są one
Dialogue: 0,0:08:36.74,0:08:39.95,Default,,0000,0000,0000,,na prawdę bardzo małe.
Dialogue: 0,0:08:39.95,0:08:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Narysowałem je dosyć duże, ale każdy pęcherzyk --
Dialogue: 0,0:08:43.80,0:08:45.93,Default,,0000,0000,0000,,narysuję jeszcze większe.
Dialogue: 0,0:08:45.93,0:08:48.78,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję te pęcherzyki.
Dialogue: 0,0:08:48.78,0:08:50.84,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tu pęcherzyki płucne.
Dialogue: 0,0:08:54.03,0:08:56.29,Default,,0000,0000,0000,,A to jest oskrzelik, który
Dialogue: 0,0:08:56.29,0:08:57.60,Default,,0000,0000,0000,,uchodzi do pęcherzyka.
Dialogue: 0,0:08:57.60,0:09:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Obok kolejny oskrzelik uchodzi do innego pęcherzyka płucnego.
Dialogue: 0,0:09:00.32,0:09:04.82,Default,,0000,0000,0000,,Do innej grupy pęcherzyków płucnych.
Dialogue: 0,0:09:04.82,0:09:10.30,Default,,0000,0000,0000,,Każdy z nich ma 200-300 mikrometrów średnicy.
Dialogue: 0,0:09:10.30,0:09:13.53,Default,,0000,0000,0000,,Czyli ta odległość -- zmienię kolor --
Dialogue: 0,0:09:13.53,0:09:18.72,Default,,0000,0000,0000,,ta odległość to 200-300 mikrometrów.
Dialogue: 0,0:09:18.72,0:09:22.05,Default,,0000,0000,0000,,Gdybyście nie wiedzieli ile to mikrometr,
Dialogue: 0,0:09:22.05,0:09:25.20,Default,,0000,0000,0000,,to jest to jedna milionowa metra, czyli jedna
Dialogue: 0,0:09:25.20,0:09:26.82,Default,,0000,0000,0000,,tysięczna milimetra.
Dialogue: 0,0:09:26.82,0:09:30.34,Default,,0000,0000,0000,,Czyli to 200 tysięcznych milimetra (0,2 mm).
Dialogue: 0,0:09:30.34,0:09:32.89,Default,,0000,0000,0000,,Możecie też uznać -- i to będzie proste do wyobrażenia --
Dialogue: 0,0:09:32.89,0:09:38.73,Default,,0000,0000,0000,,że to jedna piąta milimetra.
Dialogue: 0,0:09:40.92,0:09:42.79,Default,,0000,0000,0000,,Gdybym narysował to na tablicy -- jeżeli oglądacie to
Dialogue: 0,0:09:42.79,0:09:47.60,Default,,0000,0000,0000,,na pełnym ekranie -- to milimetr to mniej więcej tyle.
Dialogue: 0,0:09:47.60,0:09:48.69,Default,,0000,0000,0000,,Może trochę więcej.
Dialogue: 0,0:09:48.69,0:09:50.13,Default,,0000,0000,0000,,Może tyle.
Dialogue: 0,0:09:50.13,0:09:52.53,Default,,0000,0000,0000,,A teraz wyobraźcie sobie jedną piątą tego odcinka.
Dialogue: 0,0:09:52.53,0:09:54.58,Default,,0000,0000,0000,,Tyle wynosi średnica pęcherzyków płucnych.
Dialogue: 0,0:09:54.58,0:09:56.47,Default,,0000,0000,0000,,Żeby to jakoś odnieść do innych komórek,
Dialogue: 0,0:09:56.47,0:09:58.33,Default,,0000,0000,0000,,to przeciętna ludzka komórka ma około
Dialogue: 0,0:09:58.33,0:10:00.76,Default,,0000,0000,0000,,10 mikrometrów.
Dialogue: 0,0:10:00.76,0:10:04.45,Default,,0000,0000,0000,,Czyli średnica pęcherzyka to 20-30 przeciętnych komórek
Dialogue: 0,0:10:04.45,0:10:06.60,Default,,0000,0000,0000,,ułożonych jedna za drugą.
Dialogue: 0,0:10:06.60,0:10:08.36,Default,,0000,0000,0000,,Pęcherzyki mają bardzo cienkie ścianki.
Dialogue: 0,0:10:12.18,0:10:15.48,Default,,0000,0000,0000,,Możecie wyobrazić je sobie jako baloniki - ścianka balonu
Dialogue: 0,0:10:15.48,0:10:20.26,Default,,0000,0000,0000,,jest bardzo cienka, zbudowana z jednej warstwy komórek.
Dialogue: 0,0:10:20.26,0:10:22.41,Default,,0000,0000,0000,,I te baloniki są połączone z przepływem krwi.
Dialogue: 0,0:10:22.41,0:10:26.54,Default,,0000,0000,0000,,Elementy układu krążenia przechodzą tuż obok
Dialogue: 0,0:10:26.54,0:10:27.10,Default,,0000,0000,0000,,pęcherzyków płucnych.
Dialogue: 0,0:10:27.10,0:10:32.58,Default,,0000,0000,0000,,Naczynia prowadzą z serca do płuc odtlenowaną krew,
Dialogue: 0,0:10:32.58,0:10:33.86,Default,,0000,0000,0000,,która ma zostać utlenowana.
Dialogue: 0,0:10:33.86,0:10:37.81,Default,,0000,0000,0000,,Generalnie, naczynia niosące krew odtlenowaną --
Dialogue: 0,0:10:37.81,0:10:39.90,Default,,0000,0000,0000,,przedstawię to szczegółowo w filmikach
Dialogue: 0,0:10:39.90,0:10:43.25,Default,,0000,0000,0000,,o sercu i układzie krążenia -- naczynia
Dialogue: 0,0:10:43.25,0:10:45.57,Default,,0000,0000,0000,,niosące krew odtlenowaną są
Dialogue: 0,0:10:45.57,0:10:46.42,Default,,0000,0000,0000,,trochę ciemniejsze.
Dialogue: 0,0:10:46.42,0:10:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Są trochę fioletowe.
Dialogue: 0,0:10:47.77,0:10:49.40,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję je na niebiesko.
Dialogue: 0,0:10:49.40,0:10:55.89,Default,,0000,0000,0000,,To są naczynia prowadzące krew z serca.
Dialogue: 0,0:10:55.89,0:11:00.06,Default,,0000,0000,0000,,Ta krew nie zawiera tlenu, jest całkiem odtlenowana
Dialogue: 0,0:11:00.06,0:11:02.65,Default,,0000,0000,0000,,albo zawiera go bardzo mało.
Dialogue: 0,0:11:02.65,0:11:06.52,Default,,0000,0000,0000,,Naczynia prowadzące krew z serca to tętnice.
Dialogue: 0,0:11:08.01,0:11:08.76,Default,,0000,0000,0000,,Zapiszę to.
Dialogue: 0,0:11:08.76,0:11:11.29,Default,,0000,0000,0000,,Powtórzę to jeszcze, gdy będę mówił o sercu.
Dialogue: 0,0:11:11.29,0:11:21.59,Default,,0000,0000,0000,,Tętnice to naczynia prowadzące krew z serca.
Dialogue: 0,0:11:24.22,0:11:26.77,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie słyszeliście o tętnicach.
Dialogue: 0,0:11:26.77,0:11:29.19,Default,,0000,0000,0000,,Naczynia, które prowadzą krew do serca to żyły.
Dialogue: 0,0:11:36.01,0:11:39.16,Default,,0000,0000,0000,,Ważne, żebyście to zapamiętali, bo później
Dialogue: 0,0:11:39.16,0:11:42.27,Default,,0000,0000,0000,,przekonacie się, że tętnice nie zawsze niosą
Dialogue: 0,0:11:42.27,0:11:45.10,Default,,0000,0000,0000,,krew odtlenowaną ani nie zawsze krew natlenowaną,
Dialogue: 0,0:11:45.10,0:11:45.90,Default,,0000,0000,0000,,podobnie jest z żyłami.
Dialogue: 0,0:11:45.90,0:11:47.52,Default,,0000,0000,0000,,Opowiem o tym szczegółowo, przy omawianiu
Dialogue: 0,0:11:47.52,0:11:49.78,Default,,0000,0000,0000,,budowy serca i układy krążenia, a teraz pamiętajcie,
Dialogue: 0,0:11:49.78,0:11:51.63,Default,,0000,0000,0000,,że tętnice wychodzą z serca,
Dialogue: 0,0:11:51.63,0:11:53.51,Default,,0000,0000,0000,,a żyły prowadzą do serca.
Dialogue: 0,0:11:53.51,0:11:58.61,Default,,0000,0000,0000,,Mamy więc tutaj tętnice prowadzące z serca do płuc,
Dialogue: 0,0:11:58.61,0:12:03.02,Default,,0000,0000,0000,,do pęcherzyków płucnych, ponieważ krew w tych tętnicach
Dialogue: 0,0:12:03.02,0:12:05.31,Default,,0000,0000,0000,,musi zostać natlenowana.
Dialogue: 0,0:12:05.31,0:12:09.72,Default,,0000,0000,0000,,A co się dzieje, kiedy powietrze przechodzi przez
Dialogue: 0,0:12:09.72,0:12:16.06,Default,,0000,0000,0000,,oskrzeliki i dociera do pęcherzyków,
Dialogue: 0,0:12:16.06,0:12:20.65,Default,,0000,0000,0000,,które wypełnia -- kiedy pęcherzyki się wypełniają,
Dialogue: 0,0:12:20.65,0:12:27.68,Default,,0000,0000,0000,,cząsteczki tlenu przechodzą przez
Dialogue: 0,0:12:27.68,0:12:30.22,Default,,0000,0000,0000,,ich cienkie ścianki i zostają
Dialogue: 0,0:12:30.22,0:12:31.53,Default,,0000,0000,0000,,wchłonięte przez krew.
Dialogue: 0,0:12:31.53,0:12:33.85,Default,,0000,0000,0000,,Opowiem o tym znacznie więcej, kiedy będziemy
Dialogue: 0,0:12:33.85,0:12:35.74,Default,,0000,0000,0000,,mówić o hemoglobinie i erytrocytach, a teraz musicie sobie zdawać
Dialogue: 0,0:12:35.74,0:12:38.92,Default,,0000,0000,0000,,sprawę, że wokół pęcherzyków jest wiele naczyń włosowatych.
Dialogue: 0,0:12:38.92,0:12:41.81,Default,,0000,0000,0000,,Naczynia włosowate (kapilarne) to bardzo cienkie naczynia krwionośne,
Dialogue: 0,0:12:41.81,0:12:44.85,Default,,0000,0000,0000,,przez ścianki których może przechodzić powietrze --
Dialogue: 0,0:12:44.85,0:12:46.56,Default,,0000,0000,0000,,a konkretnie cząsteczki tlenu i dwutlenku węgla.
Dialogue: 0,0:12:46.56,0:12:48.58,Default,,0000,0000,0000,,Pęcherzyki otacza rozbudowana sieć naczyń włosowatych,
Dialogue: 0,0:12:48.58,0:12:51.45,Default,,0000,0000,0000,,a to umożliwia wymianę gazów.
Dialogue: 0,0:12:51.45,0:12:56.47,Default,,0000,0000,0000,,Tlen może dostać się do krwi, a kiedy się tam dostanie --
Dialogue: 0,0:12:56.47,0:13:00.31,Default,,0000,0000,0000,,to naczynie prowadzące krew z serca,
Dialogue: 0,0:13:00.31,0:13:01.10,Default,,0000,0000,0000,,to po prosty rurka.
Dialogue: 0,0:13:01.10,0:13:03.71,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy krew wysyci się już tlenem, to rurka poprowadzi
Dialogue: 0,0:13:03.71,0:13:04.96,Default,,0000,0000,0000,,ją z powrotem do serca.
Dialogue: 0,0:13:09.89,0:13:13.79,Default,,0000,0000,0000,,To jest ten moment, w którym naczynie, ta rurka,
Dialogue: 0,0:13:13.79,0:13:16.84,Default,,0000,0000,0000,,element układu krążenia, przestaje być tętnicą,
Dialogue: 0,0:13:16.84,0:13:19.74,Default,,0000,0000,0000,,która prowadzi krew z serca, i staje się żyłą,
Dialogue: 0,0:13:19.74,0:13:22.32,Default,,0000,0000,0000,,która prowadzi krew z powrotem do serca.
Dialogue: 0,0:13:22.32,0:13:26.01,Default,,0000,0000,0000,,Te tętnice i żyły mają swoje określenie.
Dialogue: 0,0:13:26.01,0:13:28.90,Default,,0000,0000,0000,,To tętnice płucne i żyły płucne.
Dialogue: 0,0:13:28.90,0:13:34.98,Default,,0000,0000,0000,,Krew z serca do płuc płynie
Dialogue: 0,0:13:34.98,0:13:40.84,Default,,0000,0000,0000,,tętnicami płucnymi.
Dialogue: 0,0:13:40.84,0:13:44.78,Default,,0000,0000,0000,,A z płuc z powrotem do serca - żyłami płucnymi.
Dialogue: 0,0:13:49.80,0:13:53.09,Default,,0000,0000,0000,,Po angielsku określenia związane z płucami będą opisywane przymiotnikiem "pulmonary".
Dialogue: 0,0:13:53.09,0:13:55.92,Default,,0000,0000,0000,,Przedrostek "pulmo" pochodzi z łaciny
Dialogue: 0,0:13:55.92,0:13:59.09,Default,,0000,0000,0000,,i oznacza po prostu płuca. Czyli "pulmonary artery" to tętnica płucna,
Dialogue: 0,0:13:59.09,0:14:01.38,Default,,0000,0000,0000,,a "pulmonary vein" to żyła płucna.
Dialogue: 0,0:14:01.38,0:14:02.30,Default,,0000,0000,0000,,Po polsku odpowiada mu przymiotnik "płucny".
Dialogue: 0,0:14:02.30,0:14:04.84,Default,,0000,0000,0000,,Za każdym razem, kiedy mówimy o czymś "płucnym",
Dialogue: 0,0:14:04.84,0:14:09.20,Default,,0000,0000,0000,,mówimy o płucach lub czymś, co jest związane
Dialogue: 0,0:14:09.20,0:14:09.77,Default,,0000,0000,0000,,z wymianą gazową.
Dialogue: 0,0:14:09.77,0:14:13.20,Default,,0000,0000,0000,,Warto o tym pamiętać.
Dialogue: 0,0:14:13.20,0:14:19.30,Default,,0000,0000,0000,,Zawierające tlen powietrze dostaje się
Dialogue: 0,0:14:19.30,0:14:22.67,Default,,0000,0000,0000,,do jamy ustnej lub nosowej, stamtąd do gardła
Dialogue: 0,0:14:22.67,0:14:23.20,Default,,0000,0000,0000,,i mogłoby właściwie napełnić nam żołądek.
Dialogue: 0,0:14:23.20,0:14:25.55,Default,,0000,0000,0000,,Nadmuchać go, jak balon, ale
Dialogue: 0,0:14:25.55,0:14:29.15,Default,,0000,0000,0000,,w ten sposób nie dostarczylibyśmy tlenu do krwi.
Dialogue: 0,0:14:29.15,0:14:32.99,Default,,0000,0000,0000,,Powietrze przejdzie więc przez gardło do krtani, stamtąd
Dialogue: 0,0:14:32.99,0:14:36.27,Default,,0000,0000,0000,,do tchawicy, przez oskrzela do oskrzelików
Dialogue: 0,0:14:36.27,0:14:40.12,Default,,0000,0000,0000,,kończących się pęcherzykami płucnymi, z których
Dialogue: 0,0:14:40.12,0:14:42.57,Default,,0000,0000,0000,,tlen może zostać wchłonięty do krwi w naczyniach włosowatych,
Dialogue: 0,0:14:42.57,0:14:44.49,Default,,0000,0000,0000,,które z tętnic stają się żyłami, niosącymi utlenowaną krew do serca.
Dialogue: 0,0:14:44.49,0:14:50.14,Default,,0000,0000,0000,,Czerwone krwinki (erytrocyty) stają się czerwone dopiero, gdy
Dialogue: 0,0:14:50.14,0:14:53.98,Default,,0000,0000,0000,,hemoglobina przyłączy tlen i stanie się czerwona,
Dialogue: 0,0:14:53.98,0:14:55.30,Default,,0000,0000,0000,,wtedy krew może wracać do serca.
Dialogue: 0,0:14:55.30,0:14:58.14,Default,,0000,0000,0000,,Ale tu nie chodzi tylko o doprowadzenie tlenu
Dialogue: 0,0:14:58.14,0:15:01.85,Default,,0000,0000,0000,,do tętnic, o przyłączenie go do hemoglobiny.
Dialogue: 0,0:15:01.85,0:15:05.11,Default,,0000,0000,0000,,Chodzi również o uwolnienie dwutlenku węgla.
Dialogue: 0,0:15:05.11,0:15:10.61,Default,,0000,0000,0000,,Te niebieskie tętnice prowadzące krew z serca do płuc
Dialogue: 0,0:15:10.61,0:15:14.73,Default,,0000,0000,0000,,muszą uwolnić dwutlenek węgla w pęcherzykach płucnych.
Dialogue: 0,0:15:14.73,0:15:16.56,Default,,0000,0000,0000,,Dwutlenek węgla będziemy później wydychać.
Dialogue: 0,0:15:16.56,0:15:18.36,Default,,0000,0000,0000,,Mamy więc wchłaniany tlen.
Dialogue: 0,0:15:21.97,0:15:24.11,Default,,0000,0000,0000,,Inne gazy też dostają się do płuc, ale to tlen
Dialogue: 0,0:15:24.11,0:15:25.79,Default,,0000,0000,0000,,jest wchłaniany z pęcherzyków do krwi w kapilarach.
Dialogue: 0,0:15:25.79,0:15:30.68,Default,,0000,0000,0000,,W wydychanym powietrzu będzie się znajdował
Dialogue: 0,0:15:30.68,0:15:33.85,Default,,0000,0000,0000,,dwutlenek węgla, który był we krwi, ale
Dialogue: 0,0:15:33.85,0:15:35.84,Default,,0000,0000,0000,,pęcherzyków płucnych i musi zostać z nich wypchnięty.
Dialogue: 0,0:15:35.84,0:15:37.68,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz powiem, jak zostaje wypchnięty z płuc.
Dialogue: 0,0:15:43.32,0:15:46.12,Default,,0000,0000,0000,,Zostaje wypchnięty -- kiedy powietrze jest wydychane
Dialogue: 0,0:15:46.12,0:15:51.16,Default,,0000,0000,0000,,może poruszać moimi strunami głosowymi,
Dialogue: 0,0:15:51.16,0:15:53.21,Default,,0000,0000,0000,,co pozwala mi mówić, ale na razie nie będę
Dialogue: 0,0:15:53.21,0:15:54.62,Default,,0000,0000,0000,,wchodził w szczegóły.
Dialogue: 0,0:15:54.62,0:15:58.20,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnia sprawa, którą powinniśmy się zająć przy omawianiu
Dialogue: 0,0:15:58.20,0:16:04.36,Default,,0000,0000,0000,,układu oddechowego, to to w jaki sposób powietrze dostaje się do środka
Dialogue: 0,0:16:04.36,0:16:06.69,Default,,0000,0000,0000,,i jak jest potem wypychane.
Dialogue: 0,0:16:06.69,0:16:09.66,Default,,0000,0000,0000,,Sposób w jaki to się dzieje przypomina --
Dialogue: 0,0:16:09.66,0:16:12.70,Default,,0000,0000,0000,,możecie sobie wyobrazić, że to rodzaj pompy albo balonu --
Dialogue: 0,0:16:12.70,0:16:15.68,Default,,0000,0000,0000,,mamy tu rozpięty duży płaski mięsień.
Dialogue: 0,0:16:15.68,0:16:17.17,Default,,0000,0000,0000,,Wybiorę dobry kolor.
Dialogue: 0,0:16:17.17,0:16:25.86,Default,,0000,0000,0000,,To moje płuca, a tu jest ten płaski mięsień.
Dialogue: 0,0:16:25.86,0:16:27.40,Default,,0000,0000,0000,,Tuż poniżej płuc --
Dialogue: 0,0:16:27.40,0:16:28.65,Default,,0000,0000,0000,,ten mięsień to przepona.
Dialogue: 0,0:16:38.32,0:16:41.28,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy jest w spoczynku, przepona ma kształt wypukłej ku górze
Dialogue: 0,0:16:41.28,0:16:43.70,Default,,0000,0000,0000,,kopuły, więc płuca są ściśnięte.
Dialogue: 0,0:16:43.70,0:16:45.44,Default,,0000,0000,0000,,Nie mają dużej objętości.
Dialogue: 0,0:16:45.44,0:16:49.38,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy nabieram powietrza, to przepona
Dialogue: 0,0:16:49.38,0:16:52.17,Default,,0000,0000,0000,,kurczy się, a kiedy się kurczy,
Dialogue: 0,0:16:52.17,0:16:55.95,Default,,0000,0000,0000,,to staje się krótsza i, co ważniejsze, opuszcza się,
Dialogue: 0,0:16:55.95,0:17:00.44,Default,,0000,0000,0000,,co zwiększa objętość płuc.
Dialogue: 0,0:17:00.44,0:17:02.33,Default,,0000,0000,0000,,Płuca mogą zwiększyć swoją pojemność.
Dialogue: 0,0:17:02.33,0:17:04.92,Default,,0000,0000,0000,,To mniej więcej tak, jakby rozciągnąć balon,
Dialogue: 0,0:17:04.92,0:17:07.42,Default,,0000,0000,0000,,zwiększyć objętość płuc.
Dialogue: 0,0:17:10.06,0:17:13.31,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy zwiększamy objętość czegoś --
Dialogue: 0,0:17:13.31,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,płuca zwiększają swoją objętość, kiedy przepona
Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:18.63,Default,,0000,0000,0000,,kurczy się i opuszcza, zwiększając miejsce dla płuc.
Dialogue: 0,0:17:18.63,0:17:22.15,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy objętość czegoś się zwiększa,
Dialogue: 0,0:17:22.15,0:17:24.14,Default,,0000,0000,0000,,to ciśnienie wewnątrz spada.
Dialogue: 0,0:17:24.14,0:17:26.42,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli pamiętacie z fizyki, to
Dialogue: 0,0:17:26.42,0:17:27.72,Default,,0000,0000,0000,,iloczyn ciśnienia i objętości jest stały.
Dialogue: 0,0:17:27.72,0:17:31.28,Default,,0000,0000,0000,,Zapiszę to.
Dialogue: 0,0:17:31.28,0:17:39.05,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy wdychamy powietrze, to przepona kurczy się
Dialogue: 0,0:17:39.05,0:17:40.30,Default,,0000,0000,0000,,pod wpływem sygnału z mózgu.
Dialogue: 0,0:17:40.30,0:17:48.55,Default,,0000,0000,0000,,Przepona się kurczy.
Dialogue: 0,0:17:48.55,0:17:51.12,Default,,0000,0000,0000,,Wokół płuc w klatce piersiowej powstaje więcej miejsca.
Dialogue: 0,0:17:51.12,0:17:56.39,Default,,0000,0000,0000,,Płuca rozciągają się, żeby to miejsce wypełnić.
Dialogue: 0,0:17:56.39,0:17:59.87,Default,,0000,0000,0000,,Ciśnienie wewnątrz płuc jest niższe niż na zewnątrz,
Dialogue: 0,0:17:59.87,0:18:01.54,Default,,0000,0000,0000,,pojawia się więc podciśnienie.
Dialogue: 0,0:18:01.54,0:18:04.44,Default,,0000,0000,0000,,Powietrze zawsze przepływa zgodnie z różnicą ciśnień,
Dialogue: 0,0:18:04.44,0:18:07.06,Default,,0000,0000,0000,,od wysokiego do niskiego, więc wypełnia nam płuca.
Dialogue: 0,0:18:07.06,0:18:10.71,Default,,0000,0000,0000,,W powietrzu powinien być tlen, który dostanie się
Dialogue: 0,0:18:10.71,0:18:13.53,Default,,0000,0000,0000,,do pęcherzyków płucnych, a z nich do
Dialogue: 0,0:18:13.53,0:18:17.19,Default,,0000,0000,0000,,tętniczek włosowatych, które staną się żyłkami włosowatymi,
Dialogue: 0,0:18:17.19,0:18:17.82,Default,,0000,0000,0000,,gdy tlen przyłączy się do hemoglobiny.
Dialogue: 0,0:18:17.82,0:18:19.53,Default,,0000,0000,0000,,Później opowiem o tym szczegółowo.
Dialogue: 0,0:18:19.53,0:18:21.96,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy przepona przestanie się kurczyć,
Dialogue: 0,0:18:21.96,0:18:23.98,Default,,0000,0000,0000,,wraca do wysklepionej pozycji, znów ma kształt kopuły.
Dialogue: 0,0:18:23.98,0:18:25.02,Default,,0000,0000,0000,,Kurczy się.
Dialogue: 0,0:18:25.02,0:18:26.55,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak gumka recepturka.
Dialogue: 0,0:18:26.55,0:18:30.48,Default,,0000,0000,0000,,Ściska więc z powrotem płuca i wypycha
Dialogue: 0,0:18:30.48,0:18:33.78,Default,,0000,0000,0000,,znajdujące się w nich powietrze, które ma mniej tlenu, a więcej
Dialogue: 0,0:18:33.78,0:18:35.12,Default,,0000,0000,0000,,dwutlenku węgla niż powietrze atmosferyczne.
Dialogue: 0,0:18:35.12,0:18:39.13,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy patrzę na moje płuca -- chociaż dosłownie nie mogę tego zrobić
Dialogue: 0,0:18:39.13,0:18:42.13,Default,,0000,0000,0000,,-- nie wydają się bardzo duże.
Dialogue: 0,0:18:42.13,0:18:45.35,Default,,0000,0000,0000,,W jaki sposób pobieram więc wystarczającą ilość tlenu?
Dialogue: 0,0:18:45.35,0:18:52.09,Default,,0000,0000,0000,,Jest to możliwe dzięki rozgałęzianiu się oskrzelików i dużej ilości drobnych pęcherzyków.
Dialogue: 0,0:18:52.09,0:18:55.92,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu sumaryczna powierzchnia płuc jest znacznie większa
Dialogue: 0,0:18:55.92,0:18:59.31,Default,,0000,0000,0000,,niż byście się spodziewali -- albo niż ja mógłbym
Dialogue: 0,0:18:59.31,0:19:01.83,Default,,0000,0000,0000,,sobie wyobrazić, gdyby mi ktoś nie powiedział.
Dialogue: 0,0:19:01.83,0:19:04.09,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się -- sprawdziłem to -- że sumaryczna powierzchnia
Dialogue: 0,0:19:04.09,0:19:08.65,Default,,0000,0000,0000,,pęcherzyków płucnych -- czyli cała powierzchnia,
Dialogue: 0,0:19:08.65,0:19:11.47,Default,,0000,0000,0000,,przez któą tlen może być wchłaniany, a dwutlenek węgla
Dialogue: 0,0:19:11.47,0:19:13.95,Default,,0000,0000,0000,,uwalniany z krwi -- ta powierzchnia to
Dialogue: 0,0:19:13.95,0:19:18.61,Default,,0000,0000,0000,,75 metrów kwadratowych.
Dialogue: 0,0:19:18.61,0:19:19.91,Default,,0000,0000,0000,,Metrów kwadratowych.
Dialogue: 0,0:19:22.47,0:19:24.73,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli się nad tym zastanowić -- wyobraźcie sobie
Dialogue: 0,0:19:24.73,0:19:26.31,Default,,0000,0000,0000,,kawałek materiału albo pole.
Dialogue: 0,0:19:26.31,0:19:29.93,Default,,0000,0000,0000,,Będzie miało prawie 9 na 9 metrów.
Dialogue: 0,0:19:29.93,0:19:36.34,Default,,0000,0000,0000,,Czyli 27 na 27 stóp.
Dialogue: 0,0:19:36.34,0:19:38.53,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie mają podwórka tej wielkości.
Dialogue: 0,0:19:38.53,0:19:41.14,Default,,0000,0000,0000,,Taką powierzchnię mają Wasze płuca.
Dialogue: 0,0:19:41.14,0:19:42.24,Default,,0000,0000,0000,,Ta powierzchnia jest spakowana.
Dialogue: 0,0:19:42.24,0:19:45.31,Default,,0000,0000,0000,,Upakowana w płuca, które z zewnątrz wyglądają
Dialogue: 0,0:19:45.31,0:19:46.22,Default,,0000,0000,0000,,na całkiem małe.
Dialogue: 0,0:19:46.22,0:19:48.41,Default,,0000,0000,0000,,A dzięki temu mamy wystarczającą powierzchnię, przez którą
Dialogue: 0,0:19:48.41,0:19:51.68,Default,,0000,0000,0000,,przechodzi wystarczająca ilość powietrza, wystarczająco dużo tlenu
Dialogue: 0,0:19:51.68,0:19:54.98,Default,,0000,0000,0000,,przechodzi przez ścianki pęcherzyków do krwi i wystarczająco dużo
Dialogue: 0,0:19:54.98,0:19:56.56,Default,,0000,0000,0000,,dwutlenku węgla przechodzi w przeciwnym kierunku.
Dialogue: 0,0:19:56.56,0:19:59.37,Default,,0000,0000,0000,,A żebyście mieli wyobrażenie, ile mamy pęcherzyków płucnych --
Dialogue: 0,0:19:59.37,0:20:02.24,Default,,0000,0000,0000,,mówiłem już, że są bardzo małe -- mamy ich po
Dialogue: 0,0:20:02.24,0:20:04.41,Default,,0000,0000,0000,,300 milionów w każdym płucu.
Dialogue: 0,0:20:04.41,0:20:09.35,Default,,0000,0000,0000,,W każdym płucu po 300 milionów pęcherzyków.
Dialogue: 0,0:20:09.35,0:20:12.02,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję, że teraz już wiecie przynajmniej,
Dialogue: 0,0:20:12.02,0:20:16.23,Default,,0000,0000,0000,,jak tlen dostaje się do krwi,
Dialogue: 0,0:20:16.23,0:20:17.64,Default,,0000,0000,0000,,a dwutlenek węgla z niej wydostaje.
Dialogue: 0,0:20:17.64,0:20:20.20,Default,,0000,0000,0000,,W następnym filmiku opowiem więcej o samym
Dialogue: 0,0:20:20.20,0:20:26.52,Default,,0000,0000,0000,,układzie krążenia i o tym, jak tlen dociera z płuc
Dialogue: 0,0:20:26.52,0:20:28.24,Default,,0000,0000,0000,,do innych części ciała i jak dwutlenek węgla
Dialogue: 0,0:20:28.24,0:20:31.64,Default,,0000,0000,0000,,z różnych narządów trafia do płuc.