[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Vandaag ga ik jullie 2 dingen vertellen. Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste is wat we hebben verloren, Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,en het tweede een manier om dit weer terug te krijgen. Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Laat ik hiermee beginnen. Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is mijn referentiekader. Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de Middellandse Zeekust Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,zonder vis, alleen kale rotsen Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en heel veel zee-egels die graag alle algen opeten. Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Iets als dit was wat ik als eerste zag Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,toen ik voor de eerste keer in het water Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Middellandse Zee bij Spanje sprong Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Als een buitenaardse naar de Aarde zou komen... Dialogue: 0,0:00:31.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we hem Jan noemen... Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat zou Jan zien? Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Als Jan in een koraalrif zou gaan duiken Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn er vele dingen die de buitenaardse zou kunnen zien. Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is zeer onwaarschijnlijk dat Jan Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,In een ongerept koraalrif zou gaan duiken, Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,een maagdelijk koraalrif met veel koraal, haaien, krokodillen, Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,zeekoeien, tandbaarzen, Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,schildpadden, etc. Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat Jan waarschijnlijk eerder zou zien Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,bevindt zich hier, in het groenige deel van het plaatje. Dialogue: 0,0:00:57.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Hier zien we het extreme deel met dode koraal, Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,microbiële soep en kwallen. Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,En waar de duiker nu is, Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:07.00,Default,,0000,0000,0000,,is waarschijnlijk hoe de meeste koraalrif in de wereld er nu voor staat, Dialogue: 0,0:01:07.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,met zeer weinig koraal, algen die de koralen overwoekeren, Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,veel bacteriën, Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,en waar de grote dieren verdwenen zijn. Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,En dit is wat de meeste zeebiologen ook zien. Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is hun referentiekader. Dit is wat zij natuurlijk vinden Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat we met moderne wetenschap Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,middels diepzee duiken zijn begonnen lang nadat Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,we begonnen zijn de zee-ecologie te degraderen. Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga ons nu in een tijdmachine plaatsen, Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,en we gaan naar links, we gaan terug naar het verleden Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,om te zien hoe de oceaan er toen uit zag. Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we de tijdmachine starten, de Line-eilanden, Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,waar we een serie Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,expedities voor National Geographics hebben uitgevoerd. Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een eilandengroep, behorend bij de Kiribati, Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,welke zich langs de evenaar uitstrekt. Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,En het heeft een aantal onbewoonde, Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,niet beviste, ongerepte eilanden Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,en een aantal bewoonde eilanden. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we met de eerste beginnen, Christmas Eiland -- meer dan 5.000 bewoners. Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Het merendeel van de riffen is dood. Dialogue: 0,0:01:57.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Het merendeel van de koralen is dood, overwoekerd door algen. Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,En de meeste van de vissen zijn kleiner dan Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,de potloden die we gebruiken om ze te tellen. Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben hier 250 uur gedoken Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,in 2005. Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben geen enkele haai gezien. Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de plek die Kapitein Cook ontdekte in 1777. Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,En hij beschreef een enorme overvloed aan haaien Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,die in de roeren en riemen van hun kleine boten beten Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,terwijl ze aan wal gingen. Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we de knop nog een beetje verder naar het verleden draaien. Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Fanning eiland, 2.500 bewoners. Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,De koralen doen het hier beter. Veel kleine visjes. Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is wat veel duikers een paradijs zouden noemen. Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is wat je kunt zien in de meeste Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Florida Keys marine reservaten. Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,En veel mensen vinden dit echt, echt heel mooi, Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,als dit je referentiekader is. Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we nu terug gaan naar een plaats Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,als Palmyra Atoll, Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,waar ik een paar jaar geleden samen met Jeremy Jackson was, Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,de koralen doen het beter en er zijn haaien. Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt haaien zien bij elke duik. Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,En dat is zeer ongebruikelijk in de koraalriffen van vandaag. Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar, als we de knop verder terug draaien Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,200 tot 500 jaar terug, Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,dan komen we bij plaatsen waar de koralen Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,absoluut gezond en schitterend zijn, Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,spectaculaire structuren vormen Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,en waar de roofdieren Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,de meest opvallende dieren zijn, Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,waar je tussen de 25 en de 50 haaien per duik ziet. Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat hebben we van deze plaatsen geleerd? Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze plaatsen waren naar onze mening natuurlijk. Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is wat we de biomassapiramide noemen. Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we alle vis van een koraalrif bij elkaar nemen en wegen, Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,dan is dit wat we zouden verwachten. Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,De meeste biomassa zit laag in de voedselketen, de planteneters, Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,de papegaaivissen en de steur, die de algen eten. Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan de planktoneters, deze kleine rifbaars, Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,de kleine dieren die in het water zweven. Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,En dan hebben we een lagere biomassa aan vleeseters, Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en een lagere biomassa aan de top, Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ofwel de haaien, de grote snappers, de grote tandbaarzen. Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit is een consequentie. Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit beeld van de wereld is een consequentie Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,van het bestuderen van gedegradeerde riffen. Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen we naar de ongerepte riffen gingen, Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,realiseerden we ons dat de natuurlijke wereld Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,op zijn kop stond. Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze piramide was geïnverteerd. Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,De top is goed voor het grootste deel van de biomassa, Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,op sommige plaatsen tot wel 85 procent Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,zoals op de Kingman riffen, welke nu beschermd zijn. Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Het goede nieuws is dat, naast het hebben van meer roofdieren, Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,er meer is van alles. Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Het formaat van deze vakken is groter. Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben meer haaien, meer biomassa aan snappers. Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ook meer biomassa aan planteneters. Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoals deze papegaaivissen, die zich gedragen als zee geiten, Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij houden de riffen schoon, alles wat voldoende groeit om gezien te worden Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:30.00,Default,,0000,0000,0000,,eten ze op, en houden zo de riffen schoon Dialogue: 0,0:04:30.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,en zorgen er zo voor dat de koralen kunnen herstellen. Dialogue: 0,0:04:32.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen hebben deze plaatsen, Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,deze oude ongerepte plaatsen heel veel vis, Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ze hebben ook andere belangrijke componenten Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,van het ecosysteem zoals doopvontschelpen. Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Lagen van doopvontschelpen in de lagunes. Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,tot wel 20, 25 per vierkante meter Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze zijn verdwenen uit iedere bewoonde rif in de wereld. Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,En ze filteren het water; Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ze houden het water schoon van Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,microben en ziekteverwekkers. Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,En nu, nu hebben we de opwarming van de aarde. Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we geen bevissing hebben omdat deze riffen zijn beschermd door de wet Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,of door hun afgelegen ligging, zou dat mooi zijn. Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het water is al te lang warmer geworden Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,en de koralen sterven. Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus hoe gaan deze vissen, Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,deze roofdieren, ons helpen? Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat we hebben gezien is dat, Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,in dit specifieke gebied, Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,gedurende het El Niño jaar, '97, '98, Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,het water te warm was gedurende een te lange tijd, Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en vele koralen verbleekten Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,en vele stierven. Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Gedurende de kersttijd, wanneer de hoeveelheden voedsel laag zijn, Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en de grote dieren zijn weg, Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn de koralen niet hersteld. Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Op Fanning eiland, de koralen zijn niet hersteld. Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar hier zie je Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,een grote tafel koraal die dood is gegaan en is ingestort. Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,En de vissen hebben de algen afgegraasd, Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat de algenmat een beetje lager is. Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan ga je naar Palmyra Atoll Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,die meer biomassa aan planteneters heeft, Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,en deze koralen zijn schoon. Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,En de koralen komen terug. Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,En als je naar de ongerepte kant gaat, Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,is die ooit gebleekt? Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze plaatsen zijn ook gebleekt, maar zij herstelden sneller. Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe meer intact, hoe meer compleet, Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe meer complex je voedselketen, Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe hoger de veerkracht, hoe waarschijnlijker Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,het is dat het systeem zich zal herstellen Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,van de korte-termijnimpact van opwarming. Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,En dat is goed nieuws. We moeten dus die structuur herstellen. Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,We moeten er zeker van zijn dat alle onderdelen van het ecosysteem er zijn Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat het ecosysteem zich kan aanpassen Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,aan de effecten van de opwarming van de aarde. Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus, als we het referentiekader moeten herkaderen, Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,als we het ecosysteem naar links moeten duwen, Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe moeten we dat dan aanpakken? Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nou, er zijn verschillende manieren. Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén heel duidelijke manier zijn de in zee beschermde gebieden, Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,vooral de reservaten waar het verboden is te vissen Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,die we hebben opgezet Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,om het zeeleven te laten herstellen. Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,En laat me terug gaan naar dat beeld Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:44.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Middellandse Zee. Dialogue: 0,0:06:44.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit was mijn referentiekader. Dit is wat ik zag als kind. Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,En tegelijkertijd keek ik naar Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Jacques Cousteau's programma's op TV, Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,met al die rijkdom en overvloed en diversiteit. Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik dacht dat die rijkdom Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,alleen in tropische zeeën voorkwam Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat de Middellandse Zee van nature een arme zee was. Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar, hoe weinig ik wist Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,bleek toen ik voor de eerste keer in een zeereservaat ging duiken Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,en dit zag, heel veel vis. Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Na een paar jaar, tussen de vijf en de zeven jaar, Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,komen de vissen terug en eten de zee-egels op, Dialogue: 0,0:07:12.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,en dan groeien de algen weer. Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus eerst heb je deze kleine algen, Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en in een ruimte zo groot als een laptop, Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kun je meer dan 100 soorten algen vinden Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,microscopisch voedsel, Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,honderden vissen en kleine diertjes Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,welke tot voedsel dienen voor de vissen Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat het systeem hersteld wordt. Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:33.00,Default,,0000,0000,0000,,En dit specifieke gebied, Het Medes eilanden zeereservaat, Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,is slechts 94 hectare, Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en het brengt 6 miljoen euro op voor de lokale economie, Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,20 keer meer dan middels visserij. Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:42.00,Default,,0000,0000,0000,,En het vertegenwoordigt 88 procent Dialogue: 0,0:07:42.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,van alle opbrengsten uit toerisme. Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze plaatsen helpen dus niet alleen het ecosysteem, Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,maar helpen ook de mensen Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,die kunnen profiteren van het ecosysteem. Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Laat ik een samenvatting geven Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,van wat visreservaten doen, Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:57.00,Default,,0000,0000,0000,,deze plaatsen, wanneer we ze beschermen. Dialogue: 0,0:07:57.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we ze vergelijken met onbeschermde gebieden in de buurt, gebeurt er dit. Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Het aantal soorten stijgt met 21 procent. Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus als je 1000 soorten hebt Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,kun je er 200 meer verwachten in een zeereservaat. Dialogue: 0,0:08:06.00,0:08:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is zeer substantieel. Dialogue: 0,0:08:08.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,De grootte van organismen groeit met een derde. Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus de vissen zijn nu zo groot. Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:16.00,Default,,0000,0000,0000,,De overvloed, hoeveel vis je hebt per vierkante meter, Dialogue: 0,0:08:16.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,neemt met bijna 170 procent toe. Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,En de biomassa -- dit is de meest spectaculaire verandering -- Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,4,5 keer meer biomassa Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,gemiddeld, na slechts vijf tot zeven jaar. Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Op sommige plaatsen wel tot 10 keer Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,meer biomassa binnen de reservaten. Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus we hebben al deze dingen Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,in de reservaten die groeien, en wat doen ze? Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze planten zich voort. Dat is populatiebiologie voor beginners. Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je de vis niet doodt, duurt het langer voordat ze dood gaan, Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ze worden groter en er komen er meer. Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,En dit geldt ook voor de ongewervelde dieren. Dit is het voorbeeld. Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn eierschalen Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Gelegd door een slak aan de kust van Chili. Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,En dit is hoeveel eieren ze leggen op de bodem. Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Buiten het reservaat Dialogue: 0,0:08:56.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,kun je dit niet eens detecteren. Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,1,3 miljoen eieren per vierkante meter Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,binnen de zeereservaten waar deze slakken zeer overvloedig aanwezig zijn. Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze organismen planten zich dus voort. Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,De kleine jonge larven komen ook buiten de grens van het reservaat, Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ze verspreiden zich allemaal over de grens heen Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:14.00,Default,,0000,0000,0000,,en dan kunnen mensen buiten het reservaat er ook van profiteren. Dialogue: 0,0:09:14.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is in de Bahamas, Nassau tandbaars. Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Een grote overvloed aan tandbaars leeft binnen het reservaat. Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,En hoe dichter je in de buurt van een reservaat komt, Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe meer vis je hebt. Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus vangen de vissers meer vis. Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet waar de grenzen van het reservaat zijn, Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,want je ziet de boten er langs liggen. Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Er is dus overschot. Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn voordelen buiten de grenzen van deze reservaten Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,die de mensen eromheen helpen, Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,terwijl tegelijkertijd Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:38.00,Default,,0000,0000,0000,,de reservaten bescherming bieden Dialogue: 0,0:09:38.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,aan de gehele leefomgeving; het bouwt veerkracht. Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus wat we nu hebben, Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,een wereld zonder reservaten, Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,is als een bankrekening, Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,waar we alleen maar geld van afhalen Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,en waar we nooit geld op storten. Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Reservaten zijn als spaarrekeningen; Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,we hebben dit principe dat dat wat we niet aanraken, Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,opbrengsten oplevert, Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,sociaal, economisch en ecologisch. Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,En als we even stilstaan bij de toename van biomassa in de reservaten, Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:07.00,Default,,0000,0000,0000,,dan is dat een gezamenlijk belang, nietwaar. Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Nogmaals twee voorbeelden, Dialogue: 0,0:10:09.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe deze reservaten mensen kunnen helpen. Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is hoe vissers, Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,iedere dag, in Kenia, hun vis vangen, Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,al gedurende een aantal jaren Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,op een plek waar Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,er geen bescherming is; het vrij voor allen is. Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen het meest vernielende visgereedschap, Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,sleepnetten, werden verwijderd, Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,gingen de vissers meer vangen. Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je minder vist, blijkt dat je meer vangt. Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar als we hier de visreservaten aan toevoegen, Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,blijkt dat de vissers nog meer geld verdienen Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,door minder te vissen rond het gebied dat is beschermd. Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Een ander voorbeeld: Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Nassau tandbaars in Belize in het Meso-Amerikaanse rif Dialogue: 0,0:10:46.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is tandbaarssex, Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,en de tandbaarzen groeperen zich gedurende volle maan Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,in december en januari gedurende een week. Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij groepeerden zich altijd tot wel Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,tienduizenden, 30.000 tandbaarzen ongeveer zo groot, Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,op één hectare, in één groep. Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Vissers wisten hiervan; vingen ze; en putten de visstand uit. Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik daar voor het eerst naartoe ging in 2000 Dialogue: 0,0:11:07.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,waren er nog maar 3.000 tandbaarzen over. Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,En de vissers mochten nog maar 30 procent vangen Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,van de totale kuitschietende populatie per jaar. Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus ik voerde een heel eenvoudige analyse uit, Dialogue: 0,0:11:17.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en het vergt geen hogere wiskunde Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,om uit te rekenen, dat als je 30 procent per jaar vangt, Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,de vis zeer snel zal verdwijnen. Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,En met de visvoorraad zal ook de mogelijkheid van voortplanting Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,van de soort uitsterven. Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is gebeurd op vele plaatsen rondom het Caribisch gebied. Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,En ze verdienden 4.000 dollar per jaar, Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,in totaal, voor het totale visbestand, Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,met verschillende visserijboten. Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je de economische analyse hiervan doet Dialogue: 0,0:11:39.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,en zou projecteren wat er zou gebeuren Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,als de vis niet werd opgevist, Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,als we niet meer dan 20 duikende toeristen zouden ontvangen Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,gedurende één maand per jaar Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:50.00,Default,,0000,0000,0000,,zou de opbrengst meer dan 20 keer hoger zijn. Dialogue: 0,0:11:50.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,En dat zou een duurzame oplossing zijn. Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,En hoeveel van deze reservaten hebben we? Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Als dit zo goed is, als dit zo overduidelijk logisch is, hoe veel hebben we er dan? Dialogue: 0,0:11:58.00,0:12:00.00,Default,,0000,0000,0000,,En je weet al dat Dialogue: 0,0:12:00.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,minder dan één procent van de oceaan is beschermd. Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,We komen dichter bij één procent nu Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dankzij de bescherming van de Chagos Archipel Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,En slechts een fractie van deze gebieden is volledig afgesloten voor visserij. Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Wetenschappelijke studies adviseren dat minimaal 20 procent Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,van de oceaan beschermd zou moeten worden. Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,De geschatte hoeveelheid ligt tussen de 20 en de 50 procent Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,voor een aantal doelen op het gebied van biodiversiteit Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:22.00,Default,,0000,0000,0000,,en vismeerdering en veerkracht. Dialogue: 0,0:12:22.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Welnu, is dit mogelijk? Mensen zouden vragen: hoeveel zou dat wel niet kosten? Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Wel, laten we eens bedenken Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,hoeveel we nu betalen Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:32.00,Default,,0000,0000,0000,,om de visserij te subsidiëren: Dialogue: 0,0:12:32.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,35 miljard dollar per jaar. Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Veel van deze subsidies gaan naar vernietigende visserij praktijken. Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn een paar schattingen Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,hoeveel het zou kosten om Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,een netwerk van beschermde gebieden te creëren Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ter grootte van 20 procent van de oceaan. Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat zou slechts een fractie zijn Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:51.00,Default,,0000,0000,0000,,van wat we nu betalen, Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,De overheid helpt nu een visserij Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,die op instorten staat. Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Mensen verliezen hun banen omdat de visserijen aan het instorten zijn. Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,De opbouw van een netwerk van reservaten Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,zou een primaire werkgelegenheid bieden aan meer dan een miljoen mensen. Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar komen alle secundaire banen en voordelen dan nog eens bij. Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe zouden we dat moeten aanpakken? Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is zo duidelijk dat deze spaarrekeningen Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,goed zijn voor het milieu en voor mensen, Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarom hebben we niet 20, 50 procent van de oceaan? Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:19.00,Default,,0000,0000,0000,,En hoe kunnen we dat doel bereiken? Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Welnu, er zijn twee manieren om er te komen. Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,De voor de hand liggende oplossing is om echt grote beschermde gebieden te creëren. Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoals de Chagos Archipel. Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Het probleem is dat we deze grote reservaten alleen kunnen opzetten Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,in gebieden waar geen mensen zijn, waar geen sociaal conflict is, Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:35.00,Default,,0000,0000,0000,,waar de politieke kosten hiervoor echt laag zijn Dialogue: 0,0:13:35.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en waar de economsiche kosten ook laag zouden zijn. Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,En een paar van ons, een paar organisaties in deze zaal en op andere plaatsen Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,werken hieraan. Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe moet het met de rest van de kusten van deze wereld, Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,waar mensen leven en afhankelijk zijn van visserij? Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Welnu, er zijn drie hoofdredenen waarom Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,we niet tienduizenden kleine reservaten hebben. Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,De eerste is dat mensen geen idee hebben Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,wat zeereservaten precies doen. Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,En vissers hebben de neiging zeer, zeer defensief te zijn Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:04.00,Default,,0000,0000,0000,,waar het het reguleren of sluiten Dialogue: 0,0:14:04.00,0:14:06.00,Default,,0000,0000,0000,,van een gebied betreft, zelfs al is het klein. Dialogue: 0,0:14:06.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede, het bestuur is niet goed Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat de meeste kustgemeenschappen in de wereld Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,niet de autoriteit hebben Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,om middelen beschikbaar te stellen om reservaten op te zetten en te handhaven. Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is een top down hiërarchische structuur Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij mensen wachten op de Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,overheidsinstanties. Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is niet effectief. De overheid heeft niet voldoende middelen hiervoor. Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit brengt ons naar de derde reden. Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,De reden dat we niet veel meer reservaten hebben, Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:32.00,Default,,0000,0000,0000,,komt omdat de financieringsmodellen verkeerd zijn. Dialogue: 0,0:14:32.00,0:14:34.00,Default,,0000,0000,0000,,NGO's en overheden Dialogue: 0,0:14:34.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,spenderen meestal veel tijd en energie en middelen Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,in een paar kleine gebieden. Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Hierdoor is zeeconservatie en kustbescherming Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,het afvalputje van de overheid en filantropische giften, Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is niet vol te houden. Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Het gaat er dus om Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,deze drie kwesties op te lossen. Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste moeten we een globale bewustzijnscampagne ontwikkelen Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:57.00,Default,,0000,0000,0000,,om lokale gemeenschappen en overheden te inspireren Dialogue: 0,0:14:57.00,0:14:59.00,Default,,0000,0000,0000,,om visreservaten te bouwen Dialogue: 0,0:14:59.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,die beter zijn dan wat we nu hebben. Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Het gaat om de spaarrekeningen Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,versus de bankrekeningen zonder stortingen. Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede moeten we ons bestuur hervormen Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat conserveringsinitiatieven kunnen worden gedecentraliseerd Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,en niet afhankelijk zijn van Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,het werk van NGO's Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,of van overheidsinstellingen, Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,en kunnen worden opgezet door lokale gemeenschappen Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoals het gedaan is in de Filipijnen en op een paar andere plaatsen Dialogue: 0,0:15:23.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,En ten derde, en dit is zeer belangrijk, Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,moeten we nieuwe bedrijfsmodellen ontwikkelen. Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,De filantropische aanpak als de enige manier om reservaten te creëren Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,is niet duurzaam. Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:36.00,Default,,0000,0000,0000,,We moeten echt modellen ontwikkelen, bedrijfsmodellen, Dialogue: 0,0:15:36.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij kustgebiedconservering Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,een investering wordt, Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat we nu al weten Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,dat deze zeereservaten Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,sociale, ecologische en economische voordelen zullen opleveren. Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik wil afsluiten met één gedachte, Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is dat geen enkele Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:55.00,Default,,0000,0000,0000,,organisatie alléén Dialogue: 0,0:15:55.00,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,de oceanen kan redden. Dialogue: 0,0:15:57.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Er is in het verleden veel competitie geweest. Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,We moeten een Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:04.00,Default,,0000,0000,0000,,nieuw soort samenwerkingsverband ontwikkelen. Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:06.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij we daadwerkelijk samenwerken, Dialogue: 0,0:16:06.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,en waar we elkaar aanvullen, Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,en niet vervangen. Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,De belangen zijn simpelweg te groot Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,om door te gaan op de huidige weg. Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we dit doen. Dank u wel. Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:23.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Chris Anderson: Dank je, Enric. Dialogue: 0,0:16:26.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Enric Sala: Dank je Dialogue: 0,0:16:29.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,CA: Dat was een meesterlijke manier Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:33.00,Default,,0000,0000,0000,,om de zaken samen te brengen. Dialogue: 0,0:16:33.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Allereerst, je piramide, je geïnverteerde piramide, Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,welke 85 procent aan biomassa in de roofdieren aangeeft, Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,dat lijkt onmogelijk. Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kan 85 procent Dialogue: 0,0:16:43.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,overleven op 15 procent? Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ES: Stel je voor dat je twee tandwielen hebt Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,van een horloge, een groot en een klein. Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Het grote draait langzaam, en het kleine draait snel. Dialogue: 0,0:16:53.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het eigenlijk. Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,De dieren in de lage delen van de voedselketen, Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:01.00,Default,,0000,0000,0000,,planten zich zeer snel voort, groeien echt snel, produceren miljoenen eitjes. Dialogue: 0,0:17:01.00,0:17:04.00,Default,,0000,0000,0000,,bovenin heb je haaien en grote vissen die 25, 30 jaar leven. Dialogue: 0,0:17:04.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij planten zich zeer langzaam voort. Zij hebben een trage stofwisseling. Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,En behouden ze hun biomassa. Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus, het productieoverschot van deze jongens hier beneden Dialogue: 0,0:17:12.00,0:17:14.00,Default,,0000,0000,0000,,is genoeg om deze biomassa Dialogue: 0,0:17:14.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,die niet beweegt, te onderhouden. Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn een soort van condensatoren van het systeem. Dialogue: 0,0:17:19.00,0:17:21.00,Default,,0000,0000,0000,,CA: Dat is heel fascinerend. Dialogue: 0,0:17:21.00,0:17:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus, eigenlijk, ons beeld van de voedselpiramide Dialogue: 0,0:17:23.00,0:17:25.00,Default,,0000,0000,0000,,is eigenlijk -- we moeten dat volledig veranderen. Dialogue: 0,0:17:25.00,0:17:28.00,Default,,0000,0000,0000,,ES: Tenminste voor wat betreft de zeeën. Dialogue: 0,0:17:28.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat we hebben ontdekt in de koraalriffen is dat de geïnverteerde piramide Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,het equivalent is van de Serengeti Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:34.00,Default,,0000,0000,0000,,met vijf leeuwen per gnoe Dialogue: 0,0:17:34.00,0:17:36.00,Default,,0000,0000,0000,,en op het land kan dit niet werken. Dialogue: 0,0:17:36.00,0:17:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar tenminste op de koraalriffen zijn systemen Dialogue: 0,0:17:38.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,waar er een bodemcomponent met structuur aanwezig is. Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Wij denken dat dit universeel is. Dialogue: 0,0:17:42.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar, we zijn de ongerepte riffen nog maar Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:47.00,Default,,0000,0000,0000,,heel recent gaan bestuderen. Dialogue: 0,0:17:47.00,0:17:50.00,Default,,0000,0000,0000,,CA: De cijfers die je presenteert zijn verbazingwekkend. Dialogue: 0,0:17:50.00,0:17:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Je zegt dat we nu 35 miljard dollar spenderen Dialogue: 0,0:17:52.00,0:17:54.00,Default,,0000,0000,0000,,aan subsidies. Dialogue: 0,0:17:54.00,0:17:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Het zou slechts 16 miljard kosten om Dialogue: 0,0:17:56.00,0:17:59.00,Default,,0000,0000,0000,,20 procent van de oceaan op te zetten Dialogue: 0,0:17:59.00,0:18:01.00,Default,,0000,0000,0000,,als beschermde gebieden Dialogue: 0,0:18:01.00,0:18:03.00,Default,,0000,0000,0000,,die feitelijk ook nieuwe keuzes voor levensonderhoud Dialogue: 0,0:18:03.00,0:18:05.00,Default,,0000,0000,0000,,aan de vissers geven. Dialogue: 0,0:18:05.00,0:18:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Als de wereld een slimmere plaats was Dialogue: 0,0:18:07.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,zouden we dit probleem kunnen oplossen en 19 miljard dollar overhouden. Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:12.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben dan 19 miljard meer om aan gezondheidszorg e.d. te spenderen. Dialogue: 0,0:18:12.00,0:18:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ES: En dan hebben we ook nog de onderproductie van de visserijen Dialogue: 0,0:18:15.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,dat is ook nog eens 50 miljard dollar. Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus nogmaals, een van grote oplossingen is Dialogue: 0,0:18:20.00,0:18:22.00,Default,,0000,0000,0000,,om de Wereld Handels Organisatie de subsidies te laten gebruiken Dialogue: 0,0:18:22.00,0:18:25.00,Default,,0000,0000,0000,,voor duurzame oplossingen. Dialogue: 0,0:18:25.00,0:18:27.00,Default,,0000,0000,0000,,CA: Ok, er zijn veel voorbeelden die ik hier hoor Dialogue: 0,0:18:27.00,0:18:29.00,Default,,0000,0000,0000,,om deze subsidiewaanzin te beëindigen. Dialogue: 0,0:18:29.00,0:18:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus dank je wel voor deze cijfers. Dialogue: 0,0:18:31.00,0:18:33.00,Default,,0000,0000,0000,,De laatste vraag is een persoonlijke: Dialogue: 0,0:18:33.00,0:18:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Veel ervaringen van de mensen hier Dialogue: 0,0:18:35.00,0:18:37.00,Default,,0000,0000,0000,,die veel tijd op de oceanen hebben doorgebracht Dialogue: 0,0:18:37.00,0:18:40.00,Default,,0000,0000,0000,,hebben deze degradatie op plaatsen die eens prachtig waren Dialogue: 0,0:18:40.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,zien verergeren. Deprimerend. Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Vertel me over het gevoel dat je moet hebben ervaren Dialogue: 0,0:18:44.00,0:18:47.00,Default,,0000,0000,0000,,bij het bezoeken van deze onaangetaste gebieden Dialogue: 0,0:18:47.00,0:18:50.00,Default,,0000,0000,0000,,en dingen weer terug te zien komen. Dialogue: 0,0:18:50.00,0:18:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ES: Het is een spirituele ervaring. Dialogue: 0,0:18:53.00,0:18:55.00,Default,,0000,0000,0000,,We gaan ernaartoe om de ecosystemen te begrijpen, Dialogue: 0,0:18:55.00,0:18:58.00,Default,,0000,0000,0000,,om te proberen de vissen en haaien te meten en te tellen Dialogue: 0,0:18:58.00,0:19:01.00,Default,,0000,0000,0000,,en om te zien hoe deze plaatsen verschillen van de plaatsen die we kennen. Dialogue: 0,0:19:01.00,0:19:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het beste gevoel Dialogue: 0,0:19:04.00,0:19:06.00,Default,,0000,0000,0000,,is deze "biophilia" waar E.O. Wilson het over heeft, Dialogue: 0,0:19:06.00,0:19:09.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij mensen een gevoel van ontzag en verwondering hebben Dialogue: 0,0:19:09.00,0:19:12.00,Default,,0000,0000,0000,,in het aanzien van ongetemde, rauwe natuur. Dialogue: 0,0:19:12.00,0:19:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar, en daar alleen Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:17.00,Default,,0000,0000,0000,,voel je dat je werkelijk deel bent van een groter geheel, Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:20.00,Default,,0000,0000,0000,,of van een groter globaal ecosysteem. Dialogue: 0,0:19:20.00,0:19:23.00,Default,,0000,0000,0000,,En als het niet was voor deze hoopgevende plaatsen, Dialogue: 0,0:19:23.00,0:19:25.00,Default,,0000,0000,0000,,zou ik niet met dit werk door kunnen gaan. Dialogue: 0,0:19:25.00,0:19:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Het zou gewoon te depressief zijn. Dialogue: 0,0:19:27.00,0:19:29.00,Default,,0000,0000,0000,,CA: Wel, Enric, dank je ontzettend dat je Dialogue: 0,0:19:29.00,0:19:31.00,Default,,0000,0000,0000,,wat van deze spirituele ervaringen met ons allen wilde delen. Dank je. Dialogue: 0,0:19:31.00,0:19:33.00,Default,,0000,0000,0000,,ES: Dank je wel.