1
00:00:02,418 --> 00:00:05,120
Vrasja ndodhi mbi 21 vite me parë

2
00:00:05,120 --> 00:00:10,910
18 Janar 1991

3
00:00:10,910 --> 00:00:15,969
në qytetin e vogël rezidencial

4
00:00:15,969 --> 00:00:17,126
të Lynwood,

5
00:00:17,126 --> 00:00:19,118
Kaliforni, vetëm pak km

6
00:00:19,118 --> 00:00:21,841
në juglindje të Los Angeles.

7
00:00:21,841 --> 00:00:24,766
Një baba doli nga shtëpia e tij

8
00:00:24,766 --> 00:00:27,386
për t'i treguar djalit te tij adoleshent e 
pesë miqëve të tij,

9
00:00:27,386 --> 00:00:30,211
se ishte koha të pushonin së luajturi

10
00:00:30,211 --> 00:00:32,507
në lëndinën e përparme dhe trotuar,

11
00:00:32,507 --> 00:00:36,001
të vinin në shtëpi, të përfundonin detyrat

12
00:00:36,001 --> 00:00:38,642
dhe të bëheshin gati për të fjetur.

13
00:00:38,642 --> 00:00:42,258
E ndërkohë që babai jepte këto intruksione

14
00:00:42,258 --> 00:00:45,937
një makinë u duk aty pranë, ngadalë

15
00:00:45,937 --> 00:00:48,537
dhe sapo kaloi pranë babait dhe të rinjve

16
00:00:48,537 --> 00:00:52,540
një dorë u zgjat jashtë nga dritarja e 
përparme e pasagjerit

17
00:00:52,540 --> 00:00:57,598
dhe -- "Bam, Bam!" -- vrau babain.

18
00:00:57,598 --> 00:01:00,809
Dhe makina shpejtoi të largohej.

19
00:01:00,809 --> 00:01:02,658
Policia,

20
00:01:02,658 --> 00:01:06,457
oficeret investigues, u treguan mjaft eficientë.

21
00:01:06,457 --> 00:01:08,915
Ata konsideruan fajtorët e mundshëm

22
00:01:08,915 --> 00:01:13,567
e në më pak se 24 orë, 
e kishin zgjedhur të dyshuarin

23
00:01:13,567 --> 00:01:17,123
Francisco Carrillo, një fëmijë 17 vjeçar

24
00:01:17,123 --> 00:01:18,992
që jetonte rreth dy-tre blloqe me larg

25
00:01:18,992 --> 00:01:21,877
nga vendi ku ndodhi vrasja.

26
00:01:21,877 --> 00:01:26,754
Ata gjetën foto të tij. 
Përgatitën një koleksion prej tyre,

27
00:01:26,754 --> 00:01:30,065
dhe një ditë pas vrasjes,

28
00:01:30,065 --> 00:01:32,727
ata ia treguan njërit prej adoleshentëve,
dhe ai tha,

29
00:01:32,727 --> 00:01:35,245
"Kjo është fotoja.

30
00:01:35,245 --> 00:01:40,711
Ky është vrasësi që pashë të gjuante,
te vriste babain."

31
00:01:40,711 --> 00:01:46,197
Kjo mjaftoi që gjyqtari të vendoste 
paraprakisht,

32
00:01:46,197 --> 00:01:48,309
të nënshtronte Z.Carrillo para gjyqit 
akuzuar

33
00:01:48,309 --> 00:01:51,073
për vrasje të gradës së parë.

34
00:01:51,073 --> 00:01:54,384
Në investigimin para gjyqit të mirfilltë,

35
00:01:54,384 --> 00:01:56,477
secilit prej pesë adoleshentëve të tjerë

36
00:01:56,477 --> 00:02:01,739
iu tregua i njejti grup fotosh.

37
00:02:01,739 --> 00:02:03,831
Fotoja më e mirë ndoshta

38
00:02:03,831 --> 00:02:04,889
ndër fotot që iu treguan atyre

39
00:02:04,889 --> 00:02:11,085
ështe fotoja në cepin e majtë ne fund
të këtyre portreteve.

40
00:02:11,085 --> 00:02:13,136
Arsyeja përse nuk jemi plotësisht të
sigurt,

41
00:02:13,136 --> 00:02:17,262
ështe natyra e ruajtes së provave

42
00:02:17,262 --> 00:02:19,862
në sistemin tonë gjyqsor, por

43
00:02:19,862 --> 00:02:25,510
ky do jetë një fjalim i veçantë më vonë
në një TEDx tjetër. (Të qeshura)

44
00:02:25,510 --> 00:02:28,395
Kështu, në gjyqin e mirëfilltë,

45
00:02:28,395 --> 00:02:32,336
të gjashtë adoleshentët dëshmuan, dhe

46
00:02:32,336 --> 00:02:38,005
identifikuan personin në foto.

47
00:02:38,005 --> 00:02:43,368
Ai u dënua me burgim të përjetshëm, dhe

48
00:02:43,368 --> 00:02:48,976
u dergua në burgun e Folsom.

49
00:02:48,976 --> 00:02:51,171
Pra, cfare nuk shkon?

50
00:02:51,171 --> 00:02:54,136
E qartë, hetim i plotë, gjykim i drejte.

51
00:02:54,136 --> 00:02:59,684
Ah, po, arma nuk u gjet ndonjëherë.

52
00:02:59,684 --> 00:03:02,000
Asnjë makinë nuk u identifikua si ajo

53
00:03:02,000 --> 00:03:07,911
nga e cila vrasësi nxorri armën, e asnjë

54
00:03:07,911 --> 00:03:13,215
person nuk u identifikua me shoferin.

55
00:03:13,215 --> 00:03:17,034
Alibia e Z.Carrillo?

56
00:03:17,034 --> 00:03:20,183
Cilët prindër këtu, në këtë sallë, nuk do

57
00:03:20,183 --> 00:03:24,206
të gënjenin, në mbrojtje të vajzës ose

58
00:03:24,206 --> 00:03:31,215
djalit të akuzuar për vrasje?

59
00:03:31,215 --> 00:03:33,918
Të dërguar në burg,

60
00:03:33,918 --> 00:03:37,432
duke ngulmuar për pafajësinë e tij,

61
00:03:37,432 --> 00:03:42,268
vazhdimisht për 21 vjet.

62
00:03:42,268 --> 00:03:45,681
Pra, kush ështe problemi?

63
00:03:45,681 --> 00:03:46,860
Problemet në fakt, në këtë rast

64
00:03:46,860 --> 00:03:50,639
janë me shumë dimensione, nga dekada

65
00:03:50,639 --> 00:03:53,178
të tëra kërkimesh shkencore duke përfshirë

66
00:03:53,178 --> 00:03:56,348
kujtesën njerëzore.

67
00:03:56,348 --> 00:03:58,947
Pikësëpari, kemi analizën statistikore nga

68
00:03:58,947 --> 00:04:01,305
Projekti i Pafajësisë (Innocent Project)

69
00:04:01,305 --> 00:04:03,845
ku e dimë se kemi, çfarë,

70
00:04:03,845 --> 00:04:07,502
250,280 raste të dokumentuara deri tani

71
00:04:07,502 --> 00:04:10,123
ku njerëzit janë dënuar gabimisht e më pas

72
00:04:10,123 --> 00:04:14,144
janë liruar, disa nga dënimi me vdekje,

73
00:04:14,144 --> 00:04:18,168
pas analizave të ADN-së të bëra më vone,

74
00:04:18,168 --> 00:04:21,866
e ju e dini se në treçerekun e këtyre

75
00:04:21,866 --> 00:04:27,290
rasteve, identifikimi dhe dënimi bazohen

76
00:04:27,290 --> 00:04:29,667
vetëm në dëshmitë okulare.

77
00:04:29,667 --> 00:04:36,697
Ne e dimë se identifikimet që vijnë nga
dëshmitë okulare nuk janë të besueshme.

78
00:04:36,697 --> 00:04:39,745
Kjo vjen nga nje aspekt interesant i

79
00:04:39,745 --> 00:04:42,792
kujtesës së njeriut që lidhet me funksione
të ndryshme të trurit,

80
00:04:42,792 --> 00:04:44,214
por për ta përmbledhur shkurt

81
00:04:44,214 --> 00:04:47,445
në një fjali të thjeshtë:

82
00:04:47,445 --> 00:04:51,894
Truri e urren zbrazëtinë.

83
00:04:51,894 --> 00:04:55,815
Në kushtet më të mira të vëzhgimit,

84
00:04:55,815 --> 00:04:57,705
absolutisht më të mirat,

85
00:04:57,705 --> 00:05:01,645
ne zbulojmë, kodojmë dhe ruajmë
në trurin tonë

86
00:05:01,645 --> 00:05:05,182
vetëm pjesë të vogla të një eksperiencë 
të plotë para nesh,

87
00:05:05,182 --> 00:05:07,681
dhe ato ruhen në pjesë të ndryshme 
të trurit.

88
00:05:07,681 --> 00:05:10,281
Kështu pra, kur është e rëndësishme për
ne të rikujtojmë

89
00:05:10,281 --> 00:05:14,852
nje eksperiencë të kaluar

90
00:05:14,852 --> 00:05:18,469
ne kemi një kujtim jo të plotë, por 
të pjesshëm

91
00:05:18,469 --> 00:05:22,471
dhe çfarë ndodh?

92
00:05:22,471 --> 00:05:24,827
Pa vetëdije, pa nevojë të ndonjë

93
00:05:24,827 --> 00:05:30,375
proçesi motivues, truri plotëson 
informacionin

94
00:05:30,375 --> 00:05:32,833
që mungon,

95
00:05:32,833 --> 00:05:35,048
të paruajtur fillimisht,

96
00:05:35,048 --> 00:05:37,750
bazuar në inferencë, në spekulime,

97
00:05:37,750 --> 00:05:40,757
nga burime informacioni
që mbërritën te ty,

98
00:05:40,757 --> 00:05:44,028
si vëzhgues, pas vëzhgimit.

99
00:05:44,028 --> 00:05:45,958
Por kjo ndodh pa vetëdije, kështu që

100
00:05:45,958 --> 00:05:49,451
ti as nuk e di që kjo dukuri po ndodh

101
00:05:49,451 --> 00:05:51,585
Kjo dukuri quhet rindërtimi i kujtimeve.

102
00:05:51,585 --> 00:05:56,176
Na ndodh në të gjitha aspektet e jetës,
gjatë gjithë kohës.

103
00:05:56,176 --> 00:05:59,224
Ishin këto dy konsiderata, përveç 
të tjerash --

104
00:05:59,224 --> 00:06:03,654
kujtesë e rindërtuar, fakti rreth 
gabueshmerise se dëshmitarëve okulare --

105
00:06:03,654 --> 00:06:07,270
qe u be kryesisht shtysa

106
00:06:07,270 --> 00:06:09,607
për një grup avokatësh apeli

107
00:06:09,607 --> 00:06:13,304
të udhëhequr nga një jurist i mahnitshëm,
Ellen Eggers

108
00:06:13,304 --> 00:06:17,043
mbledhja e eksperiencës dhe e talenteve
të tyre së bashku

109
00:06:17,043 --> 00:06:19,278
për një peticion në gjykatën e lartë

110
00:06:19,278 --> 00:06:23,747
për rigjykimin e çështjes së 
Francisco Carrillo.

111
00:06:23,747 --> 00:06:28,358
Ata më zgjodhën mua,
si neurofiziolog mjeko-ligjor,

112
00:06:28,358 --> 00:06:30,432
sepse unë kisha ekspertizën

113
00:06:30,432 --> 00:06:33,459
në identifikimin me anë të kujtimeve nga
dëshmite okulare,

114
00:06:33,459 --> 00:06:35,977
gjë e cila ka kuptim në këtë rast, apo jo?

115
00:06:35,977 --> 00:06:38,437
Por edhe sepse une kam eksperiencë dhe
dëshmi

116
00:06:38,437 --> 00:06:43,455
mbi natyrën e vizionit njerëzor natën.

117
00:06:43,455 --> 00:06:47,274
Po mirë, ç'lidhje ka kjo me ngjarjen?

118
00:06:47,274 --> 00:06:50,119
Po të lexohen materialet e mbledhura

119
00:06:50,119 --> 00:06:52,414
për rastin Carrillo,

120
00:06:52,414 --> 00:06:54,934
një nga gjërat që të bën përshtypje 
menjëherë ështe

121
00:06:54,934 --> 00:07:00,521
fakti se investiguesit kanë thënë
se ndriçimi ishte i mirë

122
00:07:00,521 --> 00:07:02,532
në skenën e krimit, gjatë vrasjes.

123
00:07:02,532 --> 00:07:06,392
Të gjithë adoleshentët dëshmuan në gjyq

124
00:07:06,392 --> 00:07:09,786
se ata mund të shihnin shumë mirë.

125
00:07:09,786 --> 00:07:12,163
Por ngjarja ndodhi në mes Janari,

126
00:07:12,163 --> 00:07:18,949
në Hemisferën Veriore, në 7 të mbrëmjes.

127
00:07:18,949 --> 00:07:21,508
Pra, kur unë bëra llogaritjet

128
00:07:21,508 --> 00:07:24,008
mbi të dhënat hënore dhe diellore

129
00:07:24,008 --> 00:07:25,613
në atë pozicion gjeografik, në kohën

130
00:07:25,613 --> 00:07:27,441
e vrasjes atë natë,

131
00:07:27,441 --> 00:07:31,322
kishte kaluar muzgu me kohë

132
00:07:31,322 --> 00:07:33,455
dhe hëna nuk dukej atë natë.

133
00:07:33,455 --> 00:07:36,503
Kështu, e gjithë drita e hënës dhe diellit
në këtë zonë

134
00:07:36,503 --> 00:07:41,318
është ajo çka shihni në ekran, tamam ketu.

135
00:07:41,318 --> 00:07:42,537
Ndriçimi i vetëm në atë zone vinte

136
00:07:42,537 --> 00:07:44,345
nga burime artificiale,

137
00:07:44,345 --> 00:07:47,982
dhe këtu vij unë në skenë dhe bëj
rindërtimin e mirëfilltë të skenës

138
00:07:47,982 --> 00:07:49,993
me fotometer, për matje të ndryshme

139
00:07:49,993 --> 00:07:51,760
të ndriçimit dhe matje të tjera

140
00:07:51,760 --> 00:07:56,109
të perceptimit të ngjyrave, duke përdorur
kamera speciale

141
00:07:56,109 --> 00:07:58,851
dhe film me shpejtesi te larte, ok?

142
00:07:58,851 --> 00:08:00,639
Marrim të gjitha matjet dhe i regjistrojmë.

143
00:08:00,639 --> 00:08:04,520
Dhe pastaj bëjmë fotografitë,
dhe kjo është skena

144
00:08:04,520 --> 00:08:06,836
se si dukej në momentin e vrasjes

145
00:08:06,836 --> 00:08:08,542
nga pozicioni i adoleshentëve

146
00:08:08,542 --> 00:08:11,265
duke vështruar makinën të vinte dhe
gjuajtjen.

147
00:08:11,265 --> 00:08:14,089
Kjo është pamja nga rruga

148
00:08:14,089 --> 00:08:16,527
ku ato po qëndronin.

149
00:08:16,527 --> 00:08:18,559
Kujtoni se raporti i hetuesve thoshte

150
00:08:18,559 --> 00:08:20,611
se ndriçimi ishte i mirë.

151
00:08:20,611 --> 00:08:24,268
Adoleshentët thanë se ata mund të shihnin
shumë mirë.

152
00:08:24,268 --> 00:08:26,239
Kjo është pamja nga lindja,

153
00:08:26,239 --> 00:08:31,237
ku makina e vrasësit u largua me shpejtësi

154
00:08:31,237 --> 00:08:34,955
dhe ky është ndriçimi direkt pas babait

155
00:08:34,955 --> 00:08:37,210
dhe adoleshentëve.

156
00:08:37,210 --> 00:08:41,212
Siç mund ta shihni, është mjaft i dobët.

157
00:08:41,212 --> 00:08:45,337
Askush nuk do ta quante ndriçim i mirë,

158
00:08:45,337 --> 00:08:48,181
dhe në fakt, sado të këndshme
janë këto foto,

159
00:08:48,181 --> 00:08:51,756
dhe arsyeja për të cilën i bëmë, është
se unë e dija që do duhej të dëshmoja,

160
00:08:51,756 --> 00:08:55,048
dhe një foto ka vlerën e një mijë fjalëve

161
00:08:55,048 --> 00:08:57,060
kur përpiqesh të komunikosh me numra,

162
00:08:57,060 --> 00:09:00,940
apo koncepte abstrakte si lux, njësia
ndërkombëtare e matjes së ndriçimit,

163
00:09:00,940 --> 00:09:05,227
vlerat e testit Ishihara për perceptimin 
e ngjyrave.

164
00:09:05,227 --> 00:09:09,108
Kur këto vlera i prezantohen njerëzve, të
cilët nuk janë të specializuar

165
00:09:09,108 --> 00:09:12,033
në këto aspekte të shkencës, ato
shndërrohen

166
00:09:12,033 --> 00:09:14,431
në salamandra të diellit të mesditës.

167
00:09:14,431 --> 00:09:17,681
Është si të flasësh për tangenten e këndit
të shikimit, apo jo?

168
00:09:17,681 --> 00:09:20,201
Syte e tyre nuk koncentrohen.

169
00:09:20,201 --> 00:09:24,466
Një ekspert i mirë mjeko-ligjor, duhet të
jetë gjithashtu dhe një mësues i mirë,

170
00:09:24,466 --> 00:09:27,027
një komunikues i mirë, dhe kjo është një
nga arsyet

171
00:09:27,027 --> 00:09:29,364
se pse ne bëjmë foto, të tregojmë jo vetëm

172
00:09:29,364 --> 00:09:32,472
ku janë burimet e dritës, dhe se 
çfarë ne quajmë shpërndarje të saj,

173
00:09:32,472 --> 00:09:34,544
por gjithashtu që ta bëjmë më të lehtë

174
00:09:34,544 --> 00:09:39,481
shpjegimin e rrethanave.

175
00:09:39,481 --> 00:09:41,472
Pra, këto janë disa nga fotot që, në fakt,

176
00:09:41,472 --> 00:09:43,728
unë i përdora kur dëshmova,

177
00:09:43,728 --> 00:09:45,312
por më të rëndësishme,
për mua si shkenctar,

178
00:09:45,312 --> 00:09:47,771
janë vlerat qe tregon fotometri,

179
00:09:47,771 --> 00:09:52,240
të cilat une mund t'i konvertoj në
parashikime

180
00:09:52,240 --> 00:09:56,121
të aftësisë vizuale të syrit njerëzor

181
00:09:56,121 --> 00:09:58,233
në ato rrethana,

182
00:09:58,233 --> 00:10:01,646
dhe nga vlerat e regjistruara ne skenën 
e ngjarjes

183
00:10:01,646 --> 00:10:03,272
nën të njejtat kushte diellore dhe hënore

184
00:10:03,272 --> 00:10:06,869
në të njejtën kohë, e kështu me rradhë,

185
00:10:06,869 --> 00:10:08,596
Une munda të parashikoj

186
00:10:08,596 --> 00:10:10,891
se nuk mund të kishte një perceptim të
besueshëm të ngjyrave,

187
00:10:10,891 --> 00:10:13,695
faktor që është kryesor per dallimin 
e fytyrave,

188
00:10:13,695 --> 00:10:16,316
dhe se do të kishte vetëm një vizion
skotopik,

189
00:10:16,316 --> 00:10:17,697
që do të thotë një rezolucion shumë 
të ulët,

190
00:10:17,697 --> 00:10:19,689
që ne e quajmë detektim i teheve 
dhe skajeve,

191
00:10:19,689 --> 00:10:21,985
dhe se për më tepër, për shkak se sytë
do të ishin

192
00:10:21,985 --> 00:10:24,992
totalisht të zgjeruar nën këtë dritë,
thellësia e fushës,

193
00:10:24,992 --> 00:10:28,750
distanca në të cilën mund të fokusohesh
e të shohësh detaje,

194
00:10:28,750 --> 00:10:34,764
do të ishte më pak se 50 cm larg.

195
00:10:34,764 --> 00:10:37,446
Dëshmova për këtë edhe në gjyq,

196
00:10:37,446 --> 00:10:39,742
dhe ndërkohë që gjykatësi ishte shumë 
i vëmendshëm,

197
00:10:39,742 --> 00:10:42,322
ishte një seancë shumë, shumë e gjatë

198
00:10:42,322 --> 00:10:46,609
për këtë peticion për rigjykimin, dhe si
përfundim,

199
00:10:46,609 --> 00:10:48,701
unë vura re me bisht syri

200
00:10:48,701 --> 00:10:51,790
dhe mendova se ndoshta gjykatësit do t'i

201
00:10:51,790 --> 00:10:55,386
duhej më shume për tu bindur

202
00:10:55,386 --> 00:10:57,153
sesa thjesht numra.

203
00:10:57,153 --> 00:10:59,815
Në atë moment u bëra i guximshëm,

204
00:10:59,815 --> 00:11:02,294
dhe u ktheva

205
00:11:02,294 --> 00:11:04,000
dhe e pyeta gjykatësin,

206
00:11:04,000 --> 00:11:06,012
Thashë, "I Nderuar, unë mendoj se ju
duhet të dilni jashtë

207
00:11:06,012 --> 00:11:08,124
dhe ta shihni skenën me sytë tuaj."

208
00:11:08,124 --> 00:11:11,578
Ndoshta mund të kem përdorur një ton
që tingëlloi më shumë si sfidues

209
00:11:11,578 --> 00:11:14,159
sesa një kërkesë -- (Të qeshura) --

210
00:11:14,159 --> 00:11:17,308
por megjithatë, është falë guximit të
këtij njeriu

211
00:11:17,308 --> 00:11:22,407
kur tha, "Po, do ta bëj."

212
00:11:22,407 --> 00:11:26,186
Një tronditje për jurisprudencën 
Amerikane.

213
00:11:26,186 --> 00:11:28,340
Pra, ne gjetëm të njejtat kushte identike,

214
00:11:28,340 --> 00:11:30,412
rindërtuam të gjithë skenën sërish,

215
00:11:30,412 --> 00:11:34,191
ai erdhi me të gjithë brigadën e oficerëve

216
00:11:34,191 --> 00:11:41,119
për t'a mbrojtur ate në këtë komunitet, 
apo jo? (Të qeshura)

217
00:11:41,119 --> 00:11:45,344
E bëmë të qëndronte shumë pranë rrugës,

218
00:11:45,344 --> 00:11:46,910
më afër makinës së vrasësit,

219
00:11:46,910 --> 00:11:50,973
sesa kishin qenë adoleshentët,

220
00:11:50,973 --> 00:11:56,539
kështu ai qëndroi pranë buzës së trotuarit

221
00:11:56,539 --> 00:11:57,515
drejt mesit të rrugës.

222
00:11:57,515 --> 00:12:00,339
Kishim një makinë në rolin e makinës së
vrasësit,

223
00:12:00,339 --> 00:12:02,940
e njëjta siç e kishin përshkruar 
adoleshentët, në rregull?

224
00:12:02,940 --> 00:12:05,378
Kishte një shofer dhe një pasagjer,

225
00:12:05,378 --> 00:12:09,421
dhe pasi makina kaloi pranë gjykatësit,

226
00:12:09,421 --> 00:12:12,245
pasagjeri zgjati dorën,

227
00:12:12,245 --> 00:12:17,446
e ia drejtoi gjykatësit, ndërkohë që
makina largohej,

228
00:12:17,446 --> 00:12:19,539
tamam ashtu siç e kishin përshkruar
adoleshentët, në rregull?

229
00:12:19,539 --> 00:12:22,302
Ai nuk përdori një armë të vërtetë,

230
00:12:22,302 --> 00:12:24,659
por një objekt të zi të ngjashëm

231
00:12:24,659 --> 00:12:26,629
me armën që ishte përshkruar.

232
00:12:26,629 --> 00:12:29,657
Ai i drejtoi "armën" dhe kjo ishte 
ajo që gjykatësi pa.

233
00:12:29,657 --> 00:12:36,889
Kjo është makina 9 metra larg nga 
gjykatësi.

234
00:12:36,889 --> 00:12:40,851
Nga ana e pasagjerit mund të shihni të
dalë një krah

235
00:12:40,851 --> 00:12:41,947
drejtuar tek ju.

236
00:12:41,947 --> 00:12:44,182
Eshtë 9 metra larg.

237
00:12:44,182 --> 00:12:46,601
Disa nga adoleshentët deklaruan në fakt
se makina

238
00:12:46,601 --> 00:12:48,369
ishte 4,5 metra larg kur ndodhi gjuajtja.

239
00:12:48,369 --> 00:12:53,265
Okay. Le të themi 4,5 metra.

240
00:12:53,265 --> 00:12:56,210
Në këtë pikë, unë fillova 
të shqetësohem pak.

241
00:12:56,210 --> 00:13:00,864
Ky gjykatësi është dikush me të cilin nuk
do doje kurre të luaje poker.

242
00:13:00,864 --> 00:13:04,499
Ai ishte krejtësisht stoik. Nuk mund të
dalloja asnjë shprehje në sytë e tij.

243
00:13:04,499 --> 00:13:08,867
As përkuljen më të vogël të kokës.

244
00:13:08,867 --> 00:13:12,485
Nuk e kisha idenë më të vogël se si
ai do reagonte,

245
00:13:12,485 --> 00:13:14,963
dhe pas këtij inskenimi,

246
00:13:14,963 --> 00:13:16,447
ai u kthye drejt meje e më tha,

247
00:13:16,447 --> 00:13:21,038
"A ka ndonjë gjë tjetër që doni të 
shoh unë?"

248
00:13:21,038 --> 00:13:24,675
Unë thashë, "I Nderuar", dhe nuk e di
nëse kisha marrë krahë

249
00:13:24,675 --> 00:13:26,910
nga matjet shkencore që kisha bërë


250
00:13:26,910 --> 00:13:30,445
dhe siguria se ato ishin të sakta,

251
00:13:30,445 --> 00:13:32,985
apo ishte thjeshtë marrëzi,

252
00:13:32,985 --> 00:13:36,053
siç menduan avokatët e mbrojtjes 
-- (Të qeshura) --

253
00:13:36,053 --> 00:13:37,799
kur më dëgjuan të thoja,

254
00:13:37,799 --> 00:13:41,030
"Po, I Nderuar, dua të qëndroni
pikërisht aty

255
00:13:41,030 --> 00:13:46,028
dhe dua që makina të shkoje
rreth bllokut sërish

256
00:13:46,028 --> 00:13:48,812
dhe dua të vijë e të ndalojë

257
00:13:48,812 --> 00:13:52,205
tamam përballë jush, 1 meter larg,

258
00:13:52,205 --> 00:13:57,243
dhe dua që pasagjeri të zgjasë dorën

259
00:13:57,243 --> 00:13:59,294
me një objekt të zi dhe ta drejtojë atë
drejt jush,

260
00:13:59,947 --> 00:14:03,541
dhe ju mund ta shihni aq gjatë sa të
dëshironi."

261
00:14:03,541 --> 00:14:08,499
Dhe kjo është ajo çka ai pa. (Të qeshura)

262
00:14:08,499 --> 00:14:11,464
Do ta vini re, diçka që e kam shkruar 
dhe në raportin e testit,

263
00:14:11,464 --> 00:14:14,127
e gjithë drita mbizotëruese
vjen nga ana veriore,

264
00:14:14,127 --> 00:14:15,854
fakt që tregon se fytyra e gjuajtësit

265
00:14:15,854 --> 00:14:18,027
do të ishte e errët. Do ta kishte dritën
mbrapa.

266
00:14:18,027 --> 00:14:20,323
Për më tepër, çatia e makinës

267
00:14:20,323 --> 00:14:24,056
shkakton brenda makinës atë që ne quajmë 
reja e hijes

268
00:14:24,963 --> 00:14:27,486
dhe e bën akoma më të errët.

269
00:14:27,602 --> 00:14:30,499
Dhe kjo është 1 metër larg.

270
00:14:32,712 --> 00:14:34,464
Pse e ndërmora unë këtë rrezik?

271
00:14:34,827 --> 00:14:39,155
Unë e dij që thellësia e fushës ishte
45 cm apo më pak.

272
00:14:39,155 --> 00:14:41,471
1 metër, mund edhe të kishte qenë

273
00:14:41,471 --> 00:14:45,859
një fushë futbolli larg.

274
00:14:45,859 --> 00:14:47,688
Kjo ishte ajo çka ai pa.

275
00:14:47,688 --> 00:14:51,791
Ai u kthye mbrapsht, kaluan ca ditë të 
tjera me dëgjimin

276
00:14:51,791 --> 00:14:54,635
e dëshmive. Në fund,

277
00:14:54,635 --> 00:14:56,627
ai gjykoi se duhej të jepte të drejtën

278
00:14:56,627 --> 00:14:59,410
për një rigjykim.

279
00:14:59,410 --> 00:15:02,376
Dhe për më tepër, ai e liroi Z.Carrillo

280
00:15:02,376 --> 00:15:04,246
kështu që ai të mund të përgatitej për
vetëmbrojtje

281
00:15:04,246 --> 00:15:11,560
nëse prokurori do të vendoste ta gjykonte 
sërish.

282
00:15:11,560 --> 00:15:14,303
Gje e cila nuk ndodhi.

283
00:15:14,303 --> 00:15:22,694
Ai është tashmë një njeri i lirë. 
(Duartrokitje)

284
00:15:22,694 --> 00:15:23,750
(Duartrokitje)

285
00:15:23,750 --> 00:15:28,382
Ky është ai duke përqafuar gjyshen 
e të dashurës.

286
00:15:28,382 --> 00:15:31,755
E dashura e tij ishte shtatzënë kur ai 
u dërgua në gjyq,

287
00:15:31,755 --> 00:15:35,575
dhe ajo lindi një djalë të vogël.

288
00:15:35,575 --> 00:15:38,826
Ai dhe i biri janë të dy duke ndjekur 
tani, California State University,

289
00:15:38,826 --> 00:15:44,961
në Long Beach, për studime.
(Duartrokitje)

290
00:15:44,961 --> 00:15:49,350
Dhe çfarë tregon ky shembull --

291
00:15:49,350 --> 00:15:54,084
çfarë është e rëndësishme të mbajmë mend, 
cili është mësimi?

292
00:15:54,084 --> 00:15:56,379
Pikë së pari, ka një histori të gjatë 
antipatie

293
00:15:56,379 --> 00:15:58,594
mes shkencës dhe ligjit

294
00:15:58,594 --> 00:16:01,134
në jurisprudencën Amerikane.

295
00:16:01,134 --> 00:16:05,379
Unë mund t'ju servirja histori të 
tmerrshme injorance

296
00:16:05,379 --> 00:16:09,057
nga dekada eksperience si ekspert 
mjeko-ligjor

297
00:16:09,057 --> 00:16:13,243
duke u munduar ta fusja shkencën në 
dhomën e gjykimit.

298
00:16:13,243 --> 00:16:18,789
Avokatin mbrojtes gjithmonë e luftojnë 
dhe e kundërshtojnë.

299
00:16:18,789 --> 00:16:22,203
Nje sugjerim do ishte që secili prej nesh
të pajtohej pak më shumë

300
00:16:22,203 --> 00:16:25,656
me domosdoshmërinë e shkencës 
dhe përmes politikave,

301
00:16:25,656 --> 00:16:27,322
e proçedurave,

302
00:16:27,322 --> 00:16:30,187
të përfshijmë më shumë shkencë 
në dhomën e gjykimit,

303
00:16:30,187 --> 00:16:32,178
dhe unë mendoj se një hap i madh drejt saj

304
00:16:32,178 --> 00:16:33,844
do ishte rritja e kërkesave,

305
00:16:33,844 --> 00:16:35,998
me gjithë respektin që kam për shkollat 
e ligjit,

306
00:16:35,998 --> 00:16:41,544
të shkencës, teknologjisë, inxhinierisë, 
matematikës

307
00:16:41,544 --> 00:16:43,576
për çdokënd që studion ligjin,

308
00:16:43,576 --> 00:16:46,969
sepse janë ata që bëhen gjykatës.

309
00:16:46,969 --> 00:16:50,017
Mendoni se si ne i zgjedhim gjykatësit në
vendin tonë.

310
00:16:50,017 --> 00:16:54,039
Është shumë më ndryshe sesa shumica e 
kulturave të tjera, apo jo?

311
00:16:54,039 --> 00:16:56,152
Diçka tjetër që doja të sugjeroja,

312
00:16:56,152 --> 00:16:58,590
kujdesi që të gjithë duhet të tregojmë,

313
00:16:58,590 --> 00:17:00,520
më duhet t'ia rikujtoj rregullisht vetes,

314
00:17:00,520 --> 00:17:03,405
ndaj saktësisë së kujtimeve tona

315
00:17:03,405 --> 00:17:09,561
të cilat mendojmë se janë të vërteta, 
tek të cilat besojmë.

316
00:17:09,561 --> 00:17:12,975
Dekada kërkimi,

317
00:17:12,975 --> 00:17:16,530
me shembuj e shembuj të rasteve të tilla,

318
00:17:16,530 --> 00:17:18,054
ku individët

319
00:17:18,054 --> 00:17:22,077
vërtet, vërtet besojnë. Asnjë nga ato
adoleshentë

320
00:17:22,077 --> 00:17:24,312
që e identifikuan

321
00:17:24,312 --> 00:17:27,054
nuk e menduan se po zgjidhnin personin 
e gabuar.

322
00:17:27,054 --> 00:17:30,346
Asnjë nga ata nuk mendoi se nuk mund 
ta shihte fytyrën e personit.

323
00:17:30,346 --> 00:17:32,215
Duhet të jemi të gjithë mjaft të 
kujdesshëm.

324
00:17:32,215 --> 00:17:36,136
Të gjitha kujtimet tona janë kujtime të 
rindërtuara.

325
00:17:36,136 --> 00:17:38,127
Ato janë produkt i asaj që ne vërtet kemi 
përjetuar

326
00:17:38,127 --> 00:17:41,336
dhe çdo gjë e ndodhur në vazhdim.

327
00:17:41,336 --> 00:17:43,389
Ato janë dinamike.

328
00:17:43,389 --> 00:17:45,726
Janë të deformueshëm, të paqëndrueshëm,

329
00:17:45,726 --> 00:17:48,570
dhe si pasojë, duhet të gjithë te jemi 
të ndërgjegjshëm,

330
00:17:48,570 --> 00:17:52,715
se saktësia e kujtimeve tona

331
00:17:52,715 --> 00:17:57,672
nuk matet me gjallërinë e tyre

332
00:17:57,672 --> 00:18:02,040
as me se sa të sigurtë jemi se ato janë 
të sakta.

333
00:18:02,040 --> 00:18:06,266
Faleminderit. (Duartrokitje)