[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.24,Default,,0000,0000,0000,,Czas ma sens w małych kawałkach Dialogue: 0,0:00:03.82,0:00:06.47,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy popatrzysz na duży odcinek czasu, Dialogue: 0,0:00:06.47,0:00:09.70,Default,,0000,0000,0000,,to prawie niemożliwe, żeby go całego zrozumieć. Dialogue: 0,0:00:09.70,0:00:11.80,Default,,0000,0000,0000,,Więc zacznijmy od małych kawałków! Dialogue: 0,0:00:11.80,0:00:14.97,Default,,0000,0000,0000,,Z minutami, godzinami, dniami Dialogue: 0,0:00:14.97,0:00:20.79,Default,,0000,0000,0000,,Prawdopodobnie spędziłeś ostatnią dobę w większości pracując i śpiąc. Z małą przerwą na kawę! Dialogue: 0,0:00:21.24,0:00:23.53,Default,,0000,0000,0000,,Proszę oglądaj mniej telewizji! Dialogue: 0,0:00:23.93,0:00:27.76,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczmy na 2013: stosunkowo niezauważalny, Dialogue: 0,0:00:27.76,0:00:31.30,Default,,0000,0000,0000,,ochroniaż Hitlera zmarł w wieku 96 lat Dialogue: 0,0:00:31.30,0:00:35.38,Default,,0000,0000,0000,,kiedy w czerwcu, Edward Snowden zaczął skandal z NSA Dialogue: 0,0:00:35.38,0:00:39.96,Default,,0000,0000,0000,,Cofając się trochę, XXI wiek jest wciąż całkiem młody i głównie ukształtowany Dialogue: 0,0:00:39.96,0:00:44.71,Default,,0000,0000,0000,,przez ataki z 11 września które to doprowadziły do Trzeciej Wojny w Iraku. Dialogue: 0,0:00:44.71,0:00:48.55,Default,,0000,0000,0000,,Oh... pojawił się też Facebook i smartphony. Dialogue: 0,0:00:48.58,0:00:50.82,Default,,0000,0000,0000,,Ale dopiero zaczynamy : Dialogue: 0,0:00:50.82,0:00:53.03,Default,,0000,0000,0000,,Cofnijmy się dalej! Dialogue: 0,0:01:00.06,0:01:03.30,Default,,0000,0000,0000,,XX wiek też widział parę konfliktów zbrojnych Dialogue: 0,0:01:03.30,0:01:05.33,Default,,0000,0000,0000,,i dwie wyniszczające wojny światowe, Dialogue: 0,0:01:05.33,0:01:09.18,Default,,0000,0000,0000,,po których zimna wojna trwała prawie przez pół wieku Dialogue: 0,0:01:09.18,0:01:12.15,Default,,0000,0000,0000,,Średnia długość życia pokrywa większość tych rzeczy Dialogue: 0,0:01:12.15,0:01:16.39,Default,,0000,0000,0000,,z narodzeniem się internetu i początkiem ery informacji. Dialogue: 0,0:01:17.19,0:01:23.83,Default,,0000,0000,0000,,Najstarsza żyjąca osoba na ziemi to obecnie pani Misao Okawa, która się urodziła w 1898 roku, Dialogue: 0,0:01:23.83,0:01:26.43,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza że jej urodziny były bliżej do Napoleona Dialogue: 0,0:01:26.43,0:01:30.09,Default,,0000,0000,0000,,rządzącego Europą, niż do dzisiejszego dnia. Dialogue: 0,0:01:30.09,0:01:35.50,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie pięćset lat historii człowieka przyniosły niesamowite zmiany w naszym życiu: Dialogue: 0,0:01:35.50,0:01:39.37,Default,,0000,0000,0000,,Industrializacja dała możliwość powstania takich ideologii jak komunizm Dialogue: 0,0:01:39.37,0:01:44.08,Default,,0000,0000,0000,,rolnicy stali się pracownikami a wiedzę można było łatwiej udostępniać Dialogue: 0,0:01:44.08,0:01:48.44,Default,,0000,0000,0000,,Teoria Ewolucji zmieniła to, jak widzimy samych siebie i świat w którym żyjemy. Dialogue: 0,0:01:48.44,0:01:51.10,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko to w kilka wieków! Dialogue: 0,0:01:51.10,0:01:53.46,Default,,0000,0000,0000,,Piętnaste stulecie miało wiele wydarzeń: Dialogue: 0,0:01:53.46,0:01:59.100,Default,,0000,0000,0000,,Odkrycie Ameryki przez Kolumba i upadek Konstantynopola zaznaczają koniec Wieków Średnich Dialogue: 0,0:01:59.100,0:02:03.82,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie w Średniowieczu cierpieli w wojnach o terytorium i religię... Dialogue: 0,0:02:03.82,0:02:10.40,Default,,0000,0000,0000,,...ale czarna śmierć była o wiele bardziej efektywna niż wojna, zabijając jedną trzecią Europejczyków w ciągu 6 lat. Dialogue: 0,0:02:10.40,0:02:15.12,Default,,0000,0000,0000,,Wchodząc w antyk\Nzobaczmy skąd zaczeliśmy! Dialogue: 0,0:02:15.12,0:02:21.21,Default,,0000,0000,0000,,Nasz obecny wiek jest mały, a 2013 prawie niewidoczny. Dialogue: 0,0:02:21.28,0:02:23.86,Default,,0000,0000,0000,,To jest historia pisana człowieka! Dialogue: 0,0:02:23.86,0:02:27.70,Default,,0000,0000,0000,,Piramidy zostały zbudowane 4500 lat temu, Dialogue: 0,0:02:27.70,0:02:30.92,Default,,0000,0000,0000,,początki Imperium Rzymskiego były 2000 lat temu Dialogue: 0,0:02:30.92,0:02:36.23,Default,,0000,0000,0000,,więc dla Rzymian,\Npiramidy były tak stare jak Rzymianie dla nas dziś. Dialogue: 0,0:02:37.43,0:02:41.43,Default,,0000,0000,0000,,Historia rozpoczęła się z pismem.\NAle co było wcześniej? Dialogue: 0,0:02:41.43,0:02:45.49,Default,,0000,0000,0000,,Jakieś 12 000 lat temu,\Nrozpoczeła się rewolucja neolityczna. Dialogue: 0,0:02:45.49,0:02:51.14,Default,,0000,0000,0000,,Ludzkość rozpoczęła uprawiać ziemię co dało możliwość wniesienia się miast i większych społeczności. Dialogue: 0,0:02:51.14,0:02:55.58,Default,,0000,0000,0000,,Dominacja gatunku ludzkiego nad planetą Ziemią tak na prawdę zaczęła się tu. Dialogue: 0,0:02:55.58,0:02:59.92,Default,,0000,0000,0000,,90 000 lat temu, neandertalczycy i ludzie koegzystowali w Europie. Dialogue: 0,0:02:59.92,0:03:03.70,Default,,0000,0000,0000,,Ciekawostka: to mniej więcej czas w jakim nowoczesny statek kosmiczny Dialogue: 0,0:03:03.70,0:03:06.92,Default,,0000,0000,0000,,potrzebuje czasu by dolecieć do najbliższej gwiazdy.\N(nie licząc Słońca oczywiście) Dialogue: 0,0:03:06.92,0:03:11.89,Default,,0000,0000,0000,,Homo Sapiens, człowiek współczesny, wyewoluował 200 000 lat temu. Dialogue: 0,0:03:11.89,0:03:17.96,Default,,0000,0000,0000,,Patrząc na historię człowieka, to co nazywamy naszą erą jest całkiem małe, czyż nie? Dialogue: 0,0:03:17.96,0:03:20.18,Default,,0000,0000,0000,,6 000 000 lat temu nasi przodkowie Dialogue: 0,0:03:20.18,0:03:24.93,Default,,0000,0000,0000,,i współczesny szympans dzielili\Nostatniego wspólnego przodka po raz ostatni Dialogue: 0,0:03:24.93,0:03:30.37,Default,,0000,0000,0000,,i przez 2 750 000 lat używaliśmy kamiennych narzędzi. Dialogue: 0,0:03:30.73,0:03:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Około 65 000 000 lat temu era dinozaurów skończyła się w ogromnej eksplozji Dialogue: 0,0:03:36.30,0:03:38.85,Default,,0000,0000,0000,,co rozpoczęło ścieżkę do rozwoju ssaków Dialogue: 0,0:03:38.85,0:03:41.60,Default,,0000,0000,0000,,ale dinozaury rządziły Ziemią\Nprzez niemożliwie długi czas: Dialogue: 0,0:03:41.60,0:03:45.06,Default,,0000,0000,0000,,Ponad 165 000 000 lat! Dialogue: 0,0:03:45.06,0:03:49.88,Default,,0000,0000,0000,,To tak długo że T-Rex\Nktóry żył 65 000 000 lat temu Dialogue: 0,0:03:49.88,0:03:53.09,Default,,0000,0000,0000,,jest bliżej zobaczenia koncertu Miley Cyrus na żywo Dialogue: 0,0:03:53.09,0:03:56.03,Default,,0000,0000,0000,,niż zobaczenia żyjącego stegozaura! Dialogue: 0,0:03:56.03,0:03:59.94,Default,,0000,0000,0000,,Życie zwierzęce na planecie rozpoczęło się 600 000 000 lat temu: Dialogue: 0,0:03:59.94,0:04:06.04,Default,,0000,0000,0000,,najwcześniejsze zwierzęta były rybami i innymi prostymi stworzeniami. Potem przyszły insekty i gady Dialogue: 0,0:04:06.04,0:04:09.27,Default,,0000,0000,0000,,i nareszcie, około 200 000 000 lat temu: Dialogue: 0,0:04:09.27,0:04:11.10,Default,,0000,0000,0000,,ssaki dołączyły do zabawy! Dialogue: 0,0:04:12.08,0:04:14.95,Default,,0000,0000,0000,,Życie same w sobie powstało dużo wcześniej: Dialogue: 0,0:04:14.95,0:04:18.09,Default,,0000,0000,0000,,3 600 000 000 lat temu Dialogue: 0,0:04:18.09,0:04:21.39,Default,,0000,0000,0000,,Zanim pojawiły się jakiekolwiek zwierzęta\Nbyło 2 400 000 000 lat Dialogue: 0,0:04:21.39,0:04:25.02,Default,,0000,0000,0000,,kiedy życie istniało tylko jako małe mikroby, Dialogue: 0,0:04:25.02,0:04:27.80,Default,,0000,0000,0000,,niezliczone pojedyńcze bakterie. Dialogue: 0,0:04:27.80,0:04:33.57,Default,,0000,0000,0000,,Przez 3 000 000 000 lat całe życie na Ziemi\Nbyło niewidzialne dla ludzkiego oka. Dialogue: 0,0:04:33.57,0:04:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Ciężko zrozumieć jak pojedyńcze komórki Dialogue: 0,0:04:36.62,0:04:40.89,Default,,0000,0000,0000,,mogły przeobrazić się w skomplikowane formy życia jak ryby lub leniwce. Dialogue: 0,0:04:40.89,0:04:44.82,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedzią jest CZAS, dużo czasu: Dialogue: 0,0:04:44.82,0:04:49.26,Default,,0000,0000,0000,,2 400 000 000 lat to dużo czasu by móc coś zrobić! Dialogue: 0,0:04:49.26,0:04:53.90,Default,,0000,0000,0000,,4 600 000 000 lat temu, Słońce narodziło się z pozostałości po gigantycznej eksplozji, Dialogue: 0,0:04:53.90,0:04:57.06,Default,,0000,0000,0000,,60 000 000 lat później, ziemia się uformowała. Dialogue: 0,0:04:57.06,0:05:01.18,Default,,0000,0000,0000,,Przez te wczesne lata, częste bombardowania\Nprzez komety i asteroidy Dialogue: 0,0:05:01.18,0:05:05.46,Default,,0000,0000,0000,,dały ziemi ogromne oceany\Ni księżyc, na który można wysyłać statki. Dialogue: 0,0:05:05.46,0:05:11.78,Default,,0000,0000,0000,,Ale w porównaniu do wszechświata\Nnasz system słoneczny wydaje się być całkiem nowy. Dialogue: 0,0:05:11.78,0:05:15.90,Default,,0000,0000,0000,,13 750 000 000 lat temu Wszechświat powstał i Dialogue: 0,0:05:15.90,0:05:21.07,Default,,0000,0000,0000,,600 000 000 lat później, nasza własna galaktyka utworzyła się w miliardów gwiazd, ale... Dialogue: 0,0:05:21.07,0:05:23.58,Default,,0000,0000,0000,,co było przed Wielkim Wybuchem? Dialogue: 0,0:05:23.58,0:05:27.68,Default,,0000,0000,0000,,Prawda jest taka: nie wiemy tego jeszcze\N... i może nigdy się nie dowiemy! Dialogue: 0,0:05:27.68,0:05:31.68,Default,,0000,0000,0000,,Ale dodajmy trochę kolorów, przynajmniej mamy tyle! Dialogue: 0,0:05:31.68,0:05:33.57,Default,,0000,0000,0000,,I mamy jak na razie mamy jedną rzecz: Dialogue: 0,0:05:33.57,0:05:35.69,Default,,0000,0000,0000,,Przeszłość Dialogue: 0,0:05:35.69,0:05:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Teraz zobaczmy co możemy powiedzieć o Przyszłości Dialogue: 0,0:05:39.48,0:05:41.26,Default,,0000,0000,0000,,Po 1 000 000 000 latach Dialogue: 0,0:05:41.26,0:05:45.46,Default,,0000,0000,0000,,słońce stanie się tak gorące\Nże życie na Ziemi stanie się nie możliwe\N Dialogue: 0,0:05:45.46,0:05:50.82,Default,,0000,0000,0000,,śmierć Słońca 4 000 000 000 lat po tym\Nzaznacza koniec Układu Słonecznego. Dialogue: 0,0:05:50.82,0:05:53.46,Default,,0000,0000,0000,,Ok, więc nie ma więcej Układu Słonecznego!... Dialogue: 0,0:05:53.46,0:05:55.99,Default,,0000,0000,0000,,...I co dalej? Dialogue: 0,0:05:55.99,0:05:59.28,Default,,0000,0000,0000,,Kilka trylionów lat od teraz, produkcja gwiazd zmaleje Dialogue: 0,0:05:59.28,0:06:03.44,Default,,0000,0000,0000,,i pewnego dnia kiedy ostatnia gwiazda we wszechświecie umrze Dialogue: 0,0:06:03.44,0:06:05.62,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat stanie się ciemny, Dialogue: 0,0:06:05.62,0:06:08.68,Default,,0000,0000,0000,,zamieszkany tylko przez czarne dziury. Dialogue: 0,0:06:08.68,0:06:11.04,Default,,0000,0000,0000,,Długo po tym jak ostatnia czarna dziura wyparowała, Dialogue: 0,0:06:11.04,0:06:15.43,Default,,0000,0000,0000,,nasz wszechświat doszedł do jego ostatecznego stadium\Nktóry został nazwany: Dialogue: 0,0:06:15.43,0:06:16.90,Default,,0000,0000,0000,,ŚMIERĆ CIEPLNA Dialogue: 0,0:06:16.90,0:06:18.68,Default,,0000,0000,0000,,Nic się już nie zmienia Dialogue: 0,0:06:18.68,0:06:19.84,Default,,0000,0000,0000,,wszechświat... Dialogue: 0,0:06:19.84,0:06:21.40,Default,,0000,0000,0000,,...umarł Dialogue: 0,0:06:21.40,0:06:22.47,Default,,0000,0000,0000,,NA ZAWSZE Dialogue: 0,0:06:23.93,0:06:26.74,Default,,0000,0000,0000,,Pewnie masz teraz takie dziwne uczucia Dialogue: 0,0:06:26.74,0:06:27.91,Default,,0000,0000,0000,,Prawda? Dialogue: 0,0:06:27.91,0:06:29.18,Default,,0000,0000,0000,,My też! Dialogue: 0,0:06:29.18,0:06:31.54,Default,,0000,0000,0000,,To naturalne :) Dialogue: 0,0:06:31.54,0:06:32.65,Default,,0000,0000,0000,,Dobre wieści to: Dialogue: 0,0:06:32.65,0:06:35.14,Default,,0000,0000,0000,,to wszystko się stanie za długi, długi okres czasu! Dialogue: 0,0:06:35.14,0:06:38.93,Default,,0000,0000,0000,,Jedyny czas który się liczy, jest teraz! Dialogue: 0,0:06:38.93,0:06:41.04,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chodzi o tą słodką dziewczynę którą lubisz... Dialogue: 0,0:06:41.04,0:06:42.43,Default,,0000,0000,0000,,... umów się z nią! Dialogue: 0,0:06:42.43,0:06:43.64,Default,,0000,0000,0000,,Czas jest cenny, Dialogue: 0,0:06:43.64,0:06:46.79,Default,,0000,0000,0000,,licz się z nim!