WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
Daha yeni, insanoğlunun

00:00:02.000 --> 00:00:05.000
sırlarını barındıran bir topluluğun içinden geldim.

00:00:06.000 --> 00:00:09.000
Burası kadınların kendilerini sergilemek için yarıştığı,

00:00:09.000 --> 00:00:11.000
merhaba demek için cinsel ilişkiye girdiği,

00:00:11.000 --> 00:00:13.000
o günün kurallarının oynandığı ve

00:00:13.000 --> 00:00:16.000
eğlencenin ciddi bir iş olduğu bir yer.

00:00:16.000 --> 00:00:18.000
Yo, bu yer Burning Man ( Nevada festivali )

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
ya da San Francisco değil.

00:00:20.000 --> 00:00:22.000
(Gülüşler)

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
Hanımefendiler ve beyefendiler, sizi kuzenlerinizle tanıştırayım.

00:00:25.000 --> 00:00:28.000
Burası Kongo'nun balta girmemiş ormanlarında

00:00:28.000 --> 00:00:30.000
bonobo şempanzelerinin dünyası.

00:00:30.000 --> 00:00:33.000
Diğer şempanzelerle birlikte bonobolar

00:00:33.000 --> 00:00:36.000
sizlerin yaşayan en yakın akrabanızdır.

00:00:36.000 --> 00:00:39.000
Bu demek oluyor ki

00:00:39.000 --> 00:00:41.000
yaklaşık 6 milyon yıl önce yaşamış olan

00:00:41.000 --> 00:00:44.000
evrimsel bir büyükanne.

00:00:45.000 --> 00:00:47.000
Şimdi, şempanzeler agrasiflikleriyle

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
biliniyorlar.

NOTE Paragraph

00:00:49.000 --> 00:00:52.000
(Gülüşler)

NOTE Paragraph

00:00:52.000 --> 00:00:54.000
Fakat ne üzücü ki,

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
insanoğlu evrimini anlatırken

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
bu konu üzerine

00:00:58.000 --> 00:01:01.000
gerçekten çok fazla vurgu yapmışız.

00:01:01.000 --> 00:01:03.000
Fakat bonobolar bize

00:01:03.000 --> 00:01:05.000
madalyanın diğer yüzünü gösteriyorlar.

00:01:05.000 --> 00:01:07.000
Şempanzeler, büyük korkutucu adamların

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
hakimiyeti altında iken,

00:01:10.000 --> 00:01:12.000
bonobo topluluğu

00:01:12.000 --> 00:01:15.000
yetkilendirilmiş dişiler tarafından yönetilmektedir.

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
Bu adamlar gerçekten birşeyler halletmişler,

00:01:19.000 --> 00:01:22.000
çünkü bu durum, ölümcül bir cezanın

00:01:22.000 --> 00:01:24.000
henüz gözlenmediği

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
hayli yüksek toleransa sahip bir topluluğa yol açmış.

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
Fakat ne yazık ki,

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
bonobolar, kuyruksuz maymun türünün

00:01:31.000 --> 00:01:33.000
en az anlaşılanı.

00:01:33.000 --> 00:01:36.000
Onlar Kongo'nun balta girmemiş ormanlıklarının derinliklerinde yaşıyorlar,

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
ve bu yüzden onları incelemek çok zor.

NOTE Paragraph

00:01:39.000 --> 00:01:42.000
Kongo bir paradoks--

00:01:42.000 --> 00:01:46.000
olağanüstü biyolojik çeşitliliğin ve güzelliğe sahip bir memleket,

00:01:46.000 --> 00:01:49.000
fakat aynı zamanda kendisi karanlığın kalbi--

00:01:49.000 --> 00:01:52.000
on yıllarca sürmüş olan

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
vahşi çatışmaların sahnesi

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
ve yaklaşık Birinci Dünya Savaşı kadar

00:01:57.000 --> 00:02:00.000
kayıbın olduğu iddia edildi.

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
Bu yıkımın bonobo maymunlarının

00:02:03.000 --> 00:02:07.000
hayatta kalmalarını tehlikeye atması şaşırtıcı olmaz.

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
Et ticareti ve ormanların yokoluşu demek oluyor ki

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
biz dünyadaki geride kalan bonoboları

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
küçük bir stadyumun içine dolduramıyoruz --

00:02:15.000 --> 00:02:18.000
ve dürüst olmak gerekirse bunda da emin değiliz

00:02:19.000 --> 00:02:23.000
Buna rağmen, bu şiddet ve kaos topraklarında

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
siz ağaçlarda sallanan

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
gizli gülüşmeleri duyabilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:02:28.000 --> 00:02:31.000
Kim bu kuzenler?

00:02:31.000 --> 00:02:35.000
Biz onları "sevişen, savaşmayan" maymunlar olarak biliyoruz

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
çünkü onlar çok sık, her önüne gelenle

00:02:37.000 --> 00:02:39.000
ve biseksüel ilişkiye girmektediler

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
çatışmaları kontrol etmek

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
ve sosyal meseleleri çözmek için.

00:02:43.000 --> 00:02:45.000
Şimdi, Ben demiyorum ki bu

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
insanlığın bütün problemlerinin bir çözümü --

00:02:49.000 --> 00:02:51.000
çünkü bonoboların hayatında

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
Kama Sutra'dan daha fazlası var.

00:02:53.000 --> 00:02:55.000
Bonobolar, insanlar gibi,

00:02:55.000 --> 00:02:57.000
bütün hayatları boyunca oyun oynamayı severler.

00:02:57.000 --> 00:02:59.000
Oyun sadece çocuklar için değildir.

00:02:59.000 --> 00:03:01.000
Bizim için, onlar için,

00:03:01.000 --> 00:03:04.000
oyun, dostluklar kurmak ve

00:03:04.000 --> 00:03:06.000
toleransları artımak için bir temeldir.

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
Oyun güvenmeyi öğrendiğimiz,

00:03:08.000 --> 00:03:11.000
oyun kurallarını öğrendiğimiz yerdir.

00:03:11.000 --> 00:03:13.000
Oyun yaratıcılığı,

00:03:13.000 --> 00:03:16.000
dayanımı artırır,

00:03:16.000 --> 00:03:19.000
ve oyun tamamiyle neslin çeşitliliği ile alakalıdır --

00:03:19.000 --> 00:03:21.000
etkileşim çeşitliliği

00:03:21.000 --> 00:03:23.000
davranış çeşitliliği

00:03:23.000 --> 00:03:26.000
ilişki çeşitliliği.

00:03:26.000 --> 00:03:28.000
Ve siz bonoboların oyunun izlediğinizde

00:03:28.000 --> 00:03:31.000
insanoğlunun gülüşü, dansı ve

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
törelerinin çok evrimsel köklerini

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
göreceksiniz.

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
Oyun bizleri birarada tutan

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
bir tutkaldır.

NOTE Paragraph

00:03:39.000 --> 00:03:42.000
Şimdi, sizin nasıl oynadığınız bilmiyorum

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
fakat size bir çift emsalsiz klip izletmek istiyorum

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
vahşi hayattan taptaze.

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
Öncelikle, bu, bonobo tarzı bir top uyunu

00:03:49.000 --> 00:03:52.000
ve ben beysbolu kastetmiyorum.

00:03:52.000 --> 00:03:54.000
İşte burada,

00:03:54.000 --> 00:03:56.000
kovalamaca oyununa girmiş

00:03:56.000 --> 00:03:59.000
genç bir dişi ve erkek var

00:03:59.000 --> 00:04:01.000
Dişinin ne yaptığına bir bakın.

00:04:01.000 --> 00:04:03.000
Şu eski bir deyimin kökeni olmalı,

00:04:03.000 --> 00:04:05.000
"Onu taşaklarından yakaladı"

00:04:05.000 --> 00:04:08.000
(Gülüşler)

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
Düşünüyorum erkek bundan oldukça memnun, değil mi.

00:04:12.000 --> 00:04:14.000
Evet.

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
(Gülüşler)

00:04:16.000 --> 00:04:18.000
İşte, seks oyunu hem insanlarda

00:04:18.000 --> 00:04:20.000
hem de bonobolarda yaygın.

00:04:20.000 --> 00:04:22.000
Ve bu video gerçekten ilginç,

00:04:22.000 --> 00:04:24.000
Çünkü gösteriyor ki --

00:04:24.000 --> 00:04:26.000
Bu video gerçekten ilginç,

00:04:26.000 --> 00:04:28.000
çünkü oyuna alışık olmayan şeyler getirme

00:04:28.000 --> 00:04:31.000
yaratıcılığını gösteriyor,

00:04:31.000 --> 00:04:34.000
testisler gibi ---

00:04:34.000 --> 00:04:37.000
ve aynı zamanda oyunun nasıl

00:04:37.000 --> 00:04:40.000
güven gerektirdiği ve onu artırdığını gösteriyor

00:04:40.000 --> 00:04:42.000
müthiş eğlenceli olmasının yanında.

NOTE Paragraph

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
Fakat oyun şekil değiştiren bir şey.

00:04:44.000 --> 00:04:47.000
(Gülüşler)

00:04:47.000 --> 00:04:49.000
Fakat oyun şekil değiştiren bir şey,

00:04:49.000 --> 00:04:51.000
ve birçok forma girebilir,

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
bunlardan bazıları daha sessizdir,

00:04:53.000 --> 00:04:55.000
daha haya gücüne dayalı, daha meraklı,

00:04:55.000 --> 00:04:58.000
belki merağın yeniden keşfedildiği bir yer.

00:04:58.000 --> 00:05:00.000
Ve sizin görmenizi istiyorum,

00:05:00.000 --> 00:05:02.000
Bu Fuku, genç bir dişi,

00:05:02.000 --> 00:05:04.000
ve o sessizce suyla oynuyor.

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
Düşünüyorum da, o gibi,

00:05:06.000 --> 00:05:08.000
biz de bazen tekbaşına oynarız

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
ve biz iç ve dış dünyamızın

00:05:10.000 --> 00:05:13.000
sınırlarını keşfederiz.

00:05:13.000 --> 00:05:15.000
Ve bu öyle bir oyunlu bir merak ki

00:05:15.000 --> 00:05:18.000
bizi araştırmaya, etkileşime itiyor.

00:05:19.000 --> 00:05:22.000
Ve sonra kurduğumuz umulmadık bağlantılar

00:05:22.000 --> 00:05:25.000
yaratıcılığın gerçek yuvası oluyor.

NOTE Paragraph

00:05:26.000 --> 00:05:29.000
Bunlar bonoboların bize

00:05:29.000 --> 00:05:31.000
geçmiş ve mevcut zamanımızın içlerine

00:05:31.000 --> 00:05:34.000
sunduğu küçük tatlandırıcılar.

00:05:34.000 --> 00:05:37.000
Fakat onlar aynı zamanda geleceğimiz içinde sırlar barındırıyorlar.

00:05:37.000 --> 00:05:39.000
zorlayıcılığı artan bir dünyaya

00:05:39.000 --> 00:05:42.000
adapte olmamız için ihtiyaç duyduğumuz bir gelecek

00:05:42.000 --> 00:05:44.000
daha büyük yaratıcılık ve

00:05:44.000 --> 00:05:46.000
daha büyük işbirliği aracığılıyla.

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
Sır şu ki

00:05:49.000 --> 00:05:51.000
oyun bütün bu kapasitelerin anahtarı.

00:05:51.000 --> 00:05:53.000
Diğer bir deyişle,

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
oyun bizim uyumsal vahşi kartımız.

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
zorlayıcılığı artan bir dünyaya

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
başarılı bir şekilde uyum sağlayabilmek için

00:05:59.000 --> 00:06:02.000
oyuna ihtiyacımız var.

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
Ama oyunumuzun çoğunu yapacak mıyız?

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
Oyun anlamsız bir şey değil;

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
oyun olmazsa olmaz.

00:06:10.000 --> 00:06:13.000
Bonobo ve insanlar için

00:06:13.000 --> 00:06:16.000
hayat sadece diş ve tırnaktaki kırmızılık değil.

00:06:16.000 --> 00:06:19.000
Oyunun en gereksiz olduğu görüldüğü zaman

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
en elzem olduğu zaman olabilir.

NOTE Paragraph

00:06:23.000 --> 00:06:26.000
Ve işte, benim primat akranlarım,

00:06:26.000 --> 00:06:29.000
Haydi evrimden gelen bu hediyeyi kucaklayalım

00:06:29.000 --> 00:06:31.000
birlikte oynayalım,

00:06:31.000 --> 00:06:34.000
ve yaratıcılığı, dostluğu ve

00:06:34.000 --> 00:06:36.000
merağı yeniden keşfedelim.

NOTE Paragraph

00:06:36.000 --> 00:06:38.000
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:06:38.000 --> 00:06:40.000
(Alkışlar)