1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Daha yeni, insanoğlunun

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
sırlarını barındıran bir topluluğun içinden geldim.

3
00:00:06,000 --> 00:00:09,000
Burası kadınların kendilerini sergilemek için yarıştığı,

4
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
merhaba demek için cinsel ilişkiye girdiği,

5
00:00:11,000 --> 00:00:13,000
o günün kurallarının oynandığı ve

6
00:00:13,000 --> 00:00:16,000
eğlencenin ciddi bir iş olduğu bir yer.

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
Yo, bu yer Burning Man ( Nevada festivali )

8
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
ya da San Francisco değil.

9
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
(Gülüşler)

10
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
Hanımefendiler ve beyefendiler, sizi kuzenlerinizle tanıştırayım.

11
00:00:25,000 --> 00:00:28,000
Burası Kongo'nun balta girmemiş ormanlarında

12
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
bonobo şempanzelerinin dünyası.

13
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
Diğer şempanzelerle birlikte bonobolar

14
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
sizlerin yaşayan en yakın akrabanızdır.

15
00:00:36,000 --> 00:00:39,000
Bu demek oluyor ki

16
00:00:39,000 --> 00:00:41,000
yaklaşık 6 milyon yıl önce yaşamış olan

17
00:00:41,000 --> 00:00:44,000
evrimsel bir büyükanne.

18
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
Şimdi, şempanzeler agrasiflikleriyle

19
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
biliniyorlar.

20
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
(Gülüşler)

21
00:00:52,000 --> 00:00:54,000
Fakat ne üzücü ki,

22
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
insanoğlu evrimini anlatırken

23
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
bu konu üzerine

24
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
gerçekten çok fazla vurgu yapmışız.

25
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
Fakat bonobolar bize

26
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
madalyanın diğer yüzünü gösteriyorlar.

27
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
Şempanzeler, büyük korkutucu adamların

28
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
hakimiyeti altında iken,

29
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
bonobo topluluğu

30
00:01:12,000 --> 00:01:15,000
yetkilendirilmiş dişiler tarafından yönetilmektedir.

31
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
Bu adamlar gerçekten birşeyler halletmişler,

32
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
çünkü bu durum, ölümcül bir cezanın

33
00:01:22,000 --> 00:01:24,000
henüz gözlenmediği

34
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
hayli yüksek toleransa sahip bir topluluğa yol açmış.

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
Fakat ne yazık ki,

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
bonobolar, kuyruksuz maymun türünün

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
en az anlaşılanı.

38
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
Onlar Kongo'nun balta girmemiş ormanlıklarının derinliklerinde yaşıyorlar,

39
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
ve bu yüzden onları incelemek çok zor.

40
00:01:39,000 --> 00:01:42,000
Kongo bir paradoks--

41
00:01:42,000 --> 00:01:46,000
olağanüstü biyolojik çeşitliliğin ve güzelliğe sahip bir memleket,

42
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
fakat aynı zamanda kendisi karanlığın kalbi--

43
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
on yıllarca sürmüş olan

44
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
vahşi çatışmaların sahnesi

45
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
ve yaklaşık Birinci Dünya Savaşı kadar

46
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
kayıbın olduğu iddia edildi.

47
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
Bu yıkımın bonobo maymunlarının

48
00:02:03,000 --> 00:02:07,000
hayatta kalmalarını tehlikeye atması şaşırtıcı olmaz.

49
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
Et ticareti ve ormanların yokoluşu demek oluyor ki

50
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
biz dünyadaki geride kalan bonoboları

51
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
küçük bir stadyumun içine dolduramıyoruz --

52
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
ve dürüst olmak gerekirse bunda da emin değiliz

53
00:02:19,000 --> 00:02:23,000
Buna rağmen, bu şiddet ve kaos topraklarında

54
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
siz ağaçlarda sallanan

55
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
gizli gülüşmeleri duyabilirsiniz.

56
00:02:28,000 --> 00:02:31,000
Kim bu kuzenler?

57
00:02:31,000 --> 00:02:35,000
Biz onları "sevişen, savaşmayan" maymunlar olarak biliyoruz

58
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
çünkü onlar çok sık, her önüne gelenle

59
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
ve biseksüel ilişkiye girmektediler

60
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
çatışmaları kontrol etmek

61
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
ve sosyal meseleleri çözmek için.

62
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
Şimdi, Ben demiyorum ki bu

63
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
insanlığın bütün problemlerinin bir çözümü --

64
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
çünkü bonoboların hayatında

65
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
Kama Sutra'dan daha fazlası var.

66
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
Bonobolar, insanlar gibi,

67
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
bütün hayatları boyunca oyun oynamayı severler.

68
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
Oyun sadece çocuklar için değildir.

69
00:02:59,000 --> 00:03:01,000
Bizim için, onlar için,

70
00:03:01,000 --> 00:03:04,000
oyun, dostluklar kurmak ve

71
00:03:04,000 --> 00:03:06,000
toleransları artımak için bir temeldir.

72
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
Oyun güvenmeyi öğrendiğimiz,

73
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
oyun kurallarını öğrendiğimiz yerdir.

74
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
Oyun yaratıcılığı,

75
00:03:13,000 --> 00:03:16,000
dayanımı artırır,

76
00:03:16,000 --> 00:03:19,000
ve oyun tamamiyle neslin çeşitliliği ile alakalıdır --

77
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
etkileşim çeşitliliği

78
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
davranış çeşitliliği

79
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
ilişki çeşitliliği.

80
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
Ve siz bonoboların oyunun izlediğinizde

81
00:03:28,000 --> 00:03:31,000
insanoğlunun gülüşü, dansı ve

82
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
törelerinin çok evrimsel köklerini

83
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
göreceksiniz.

84
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
Oyun bizleri birarada tutan

85
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
bir tutkaldır.

86
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
Şimdi, sizin nasıl oynadığınız bilmiyorum

87
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
fakat size bir çift emsalsiz klip izletmek istiyorum

88
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
vahşi hayattan taptaze.

89
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
Öncelikle, bu, bonobo tarzı bir top uyunu

90
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
ve ben beysbolu kastetmiyorum.

91
00:03:52,000 --> 00:03:54,000
İşte burada,

92
00:03:54,000 --> 00:03:56,000
kovalamaca oyununa girmiş

93
00:03:56,000 --> 00:03:59,000
genç bir dişi ve erkek var

94
00:03:59,000 --> 00:04:01,000
Dişinin ne yaptığına bir bakın.

95
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
Şu eski bir deyimin kökeni olmalı,

96
00:04:03,000 --> 00:04:05,000
"Onu taşaklarından yakaladı"

97
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
(Gülüşler)

98
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
Düşünüyorum erkek bundan oldukça memnun, değil mi.

99
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
Evet.

100
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
(Gülüşler)

101
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
İşte, seks oyunu hem insanlarda

102
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
hem de bonobolarda yaygın.

103
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
Ve bu video gerçekten ilginç,

104
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
Çünkü gösteriyor ki --

105
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
Bu video gerçekten ilginç,

106
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
çünkü oyuna alışık olmayan şeyler getirme

107
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
yaratıcılığını gösteriyor,

108
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
testisler gibi ---

109
00:04:34,000 --> 00:04:37,000
ve aynı zamanda oyunun nasıl

110
00:04:37,000 --> 00:04:40,000
güven gerektirdiği ve onu artırdığını gösteriyor

111
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
müthiş eğlenceli olmasının yanında.

112
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Fakat oyun şekil değiştiren bir şey.

113
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
(Gülüşler)

114
00:04:47,000 --> 00:04:49,000
Fakat oyun şekil değiştiren bir şey,

115
00:04:49,000 --> 00:04:51,000
ve birçok forma girebilir,

116
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
bunlardan bazıları daha sessizdir,

117
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
daha haya gücüne dayalı, daha meraklı,

118
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
belki merağın yeniden keşfedildiği bir yer.

119
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Ve sizin görmenizi istiyorum,

120
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
Bu Fuku, genç bir dişi,

121
00:05:02,000 --> 00:05:04,000
ve o sessizce suyla oynuyor.

122
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
Düşünüyorum da, o gibi,

123
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
biz de bazen tekbaşına oynarız

124
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
ve biz iç ve dış dünyamızın

125
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
sınırlarını keşfederiz.

126
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Ve bu öyle bir oyunlu bir merak ki

127
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
bizi araştırmaya, etkileşime itiyor.

128
00:05:19,000 --> 00:05:22,000
Ve sonra kurduğumuz umulmadık bağlantılar

129
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
yaratıcılığın gerçek yuvası oluyor.

130
00:05:26,000 --> 00:05:29,000
Bunlar bonoboların bize

131
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
geçmiş ve mevcut zamanımızın içlerine

132
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
sunduğu küçük tatlandırıcılar.

133
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
Fakat onlar aynı zamanda geleceğimiz içinde sırlar barındırıyorlar.

134
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
zorlayıcılığı artan bir dünyaya

135
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
adapte olmamız için ihtiyaç duyduğumuz bir gelecek

136
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
daha büyük yaratıcılık ve

137
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
daha büyük işbirliği aracığılıyla.

138
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
Sır şu ki

139
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
oyun bütün bu kapasitelerin anahtarı.

140
00:05:51,000 --> 00:05:53,000
Diğer bir deyişle,

141
00:05:53,000 --> 00:05:55,000
oyun bizim uyumsal vahşi kartımız.

142
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
zorlayıcılığı artan bir dünyaya

143
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
başarılı bir şekilde uyum sağlayabilmek için

144
00:05:59,000 --> 00:06:02,000
oyuna ihtiyacımız var.

145
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
Ama oyunumuzun çoğunu yapacak mıyız?

146
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
Oyun anlamsız bir şey değil;

147
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
oyun olmazsa olmaz.

148
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
Bonobo ve insanlar için

149
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
hayat sadece diş ve tırnaktaki kırmızılık değil.

150
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Oyunun en gereksiz olduğu görüldüğü zaman

151
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
en elzem olduğu zaman olabilir.

152
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
Ve işte, benim primat akranlarım,

153
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
Haydi evrimden gelen bu hediyeyi kucaklayalım

154
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
birlikte oynayalım,

155
00:06:31,000 --> 00:06:34,000
ve yaratıcılığı, dostluğu ve

156
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
merağı yeniden keşfedelim.

157
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
Teşekkür ederim.

158
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
(Alkışlar)