Wróciłam z miejsca,
które kryje tajemnicę naszego przetrwania.
Tam kobiety wszystkim rządzą,
na powitanie uprawiają seks,
przez cały dzień się bawią...
Zabawa to poważna sprawa.
To nie festiwal Burning Man
czy San Francisco.
(Śmiech)
Panie i Panowie, poznajcie kuzynów.
To świat dzikich szympansów karłowatych
w dżunglach Konga.
Oprócz szympansów
to nasi najbliżsi krewni.
Mamy wspólnego przodka,
ewolucyjną babcię,
która żyła 6 milionów lat temu.
Szympansy są znane
ze swojej agresji.
(Śmiech)
Ale przykładamy zbyt dużą wagę
Ale przykładamy zbyt dużą wagę
do tego aspektu
w opisach ewolucji człowieka.
Szympansy karłowate
pokazują coś innego.
U szympansów dominują
duże, przerażające samce,
ale szympansy karłowate
dają władzę samicom.
Dobrze sobie poradziły,
mają tolerancyjne społeczeństwo,
w którym nie zaobserwowano
śmiertelnej przemocy.
O szympansach karłowatych,
wiemy najmniej
ze wszystkich hominidów.
Żyją w dżungli Konga,
więc trudno je badać.
Samo Kongo to paradoks,
jest niezwykle piękne i różnorodne
ale to też jądro ciemności...
Scena ostrego konfliktu,
który nie ustaje od dziesiątek lat.
Pochłonął on prawie tyle żywotów
co Pierwsza Wojna Światowa.
Nic dziwnego,
że szympansy karłowate są zagrożone.
Handel mięsem i wylesienie sprawiły,
że nie wystarczy ich nawet,
by zapełnić mały stadion.
by zapełnić mały stadion.
W tym chaotycznym miejscu
słychać jednak ukryty śmiech
poruszający drzewa.
Kim są nasi kuzyni?
Żyją pod hasłem "Kochaj a nie walcz",
utrzymują częste kontakty płciowe,
nawet biseksualne
by zażegnać konflikty
i rozwiązać problemy.
Nie twierdzę, że takie zachowanie
rozwiąże problemy ludzkości...
Żywot szympansów karłowatych
to więcej niż Kama Sutra.
Tak jak ludzie uwielbiają
bawić się przez całe życie.
Zabawa to nie dziecięce igraszki.
Dla nich jak i dla nas
zabawa to podstawa budowania związków
i rozwijania tolerancji.
Dzięki niej uczymy się ufać
i poznajemy reguły gry.
Zabawa zwiększa kreatywność
i odporność,
generuje różnorodność...
Różnorodność interakcji i zachowań
Różnorodność interakcji i zachowań
oraz związków.
Szympansy karłowate bawiąc się
pokazują nam ewolucyjne korzenie
ludzkiego śmiechu, tańca i rytuałów.
ludzkiego śmiechu, tańca i rytuałów.
Zabawa jest spoiwem
które utrzymuje nas razem.
Nie wiem jak bawicie się wy,
ale obejrzyjcie te niezwykłe filmy
prosto z dziczy.
To gra w piłkę,
ale nie nożną.
Widać młode,
samca i samicę.
Bawią się w berka.
Zobaczcie co ona robi.
To ewolucyjne źródło powiedzenia:
"Trzyma go za jaja".
(Śmiech)
Podoba mu się to.
Zdecydowanie.
(Śmiech)
Zabawy seksualne są typowe
dla ludzi i dla szympansów karłowatych.
Ten film jest ciekawy,
bo pokazuje...
Jest bardzo ciekawy,
widać inwencję we wprowadzaniu
nowych elementów do gry...
Takich jak jądra...
Widać, że gra wymaga zaufania
i że go uczy...
No i jest bardzo fajna.
Gra jest zmienna.
(Śmiech)
Jest zmienna
i może przybrać wiele form,
niektóre bardzo ciche,
inne kreatywne i ciekawe...
Dzięki niej odkrywa się zachwyt na nowo.
Popatrzcie.
To Fuku, młoda samica,
cicho bawi się wodą.
Tak jak ona,
czasem bawimy się sami,
odkrywając granicę
między wnętrzem i światem zewnętrznym.
To ta zadziorna ciekawość
każe nam odkrywać i wchodzić w interakcje.
Zaskakujące połączenia, które tworzymy
są siedliskiem kreatywności.
To tylko przedsmak tego,
co mówią nam szympansy karłowate
o przeszłości i teraźniejszości
One też, są w posiadaniu klucza
do przyszłości, w której musimy się
przystosować do nowego świata
dzięki większej kreatywności
i umiejętności współdziałania.
Tym kluczem jest zabawa,
to ona rozwija te umiejętności.
Innymi słowy,
zabawa to adaptacyjna dzika karta.
By móc się przystosować
do zmieniającego się świata,
musimy się bawić.
Czy uda nam się dobrze ją wykorzystać?
Zabawa nie jest niepoważna,
jest niezbędna.
Życie to nie tylko
krew na kłach i pazurach.
Gdy zabawa wydaje się nieodpowiednia,
może być najbardziej potrzebna.
Jako ssaki naczelne
podziękujmy ewolucji za ten dar
i bawmy się razem
by odkryć kreatywność,
braterstwo i zachwyt. Dziękuję.
braterstwo i zachwyt. Dziękuję.
(Brawa)