Μόλις επέστρεψα από μια κοινότητα
που κρατάει το μυστικό
για την ανθρώπινη επιβίωση.
Είναι ένα μέρος
όπου κυβερνούν οι γυναίκες,
κάνουν σεξ για να πουν ένα γεια,
και το παιχνίδι είναι
βασικό στοιχείο της μέρας --
όπου η διασκέδαση είναι σοβαρή υπόθεση.
Και όχι, δεν είναι το Φεστιβάλ
του Φλεγόμενου Ανθρώπου
ή το Σαν Φρανσίσκο.
(Γέλια)
Κυρίες και κύριοι,
γνωρίστε τα ξαδέρφια σας.
Αυτός είναι ο κόσμος των άγριων μπονόμπο
στις ζούγκλες του Κογκό.
Οι μπονόμπο είναι,
μαζί με τους χιμπατζήδες,
οι κοντινότεροι εν ζωή συγγενείς σας.
Αυτό σημαίνει ότι έχουμε
έναν κοινό πρόγονο,
μια εξελικτική γιαγιά
που έζησε περίπου
έξι εκατομμύρια χρόνια πριν.
Λοιπόν, οι χιμπατζήδες είναι γνωστοί
για την επιθετικότητά τους.
(Γέλια)
Αλλά δυστυχώς,
δώσαμε πολύ μεγάλη έμφαση
στην πλευρά αυτή
όταν μιλάμε για ανθρώπινη εξέλιξη.
Οι μπονόμπο μας δείχνουν
την άλλη πλευρά του νομίσματος.
Ενώ οι χιμπατζήδες
κυριαρχούνται από μεγαλόσωμους,
φοβερούς αρσενικούς,
η κοινωνία μπονόμπο
διοικείται από δυναμικά θηλυκά.
Κάτι έχουν καταφέρει πραγματικά,
καθώς έχουν δημιουργήσει
μια πολύ ανεκτική κοινωνία
όπου βία που προκαλεί θάνατο
δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη.
Αλλά δυστυχώς,
οι μπονόμπο είναι οι λιγότερο γνωστοί
από τους ανώτερους πιθήκους.
Ζουν στα βάθη της ζούγκλας του Κογκό
και είναι πολύ δύσκολη η μελέτη τους.
Το Κογκό αποτελεί παράδοξο --
μια γη εξαιρετικής βιοποικιλότητας
και ομορφιάς,
αλλά ταυτόχρονα η πηγή του σκότους --
πεδίο βίαιων συγκρούσεων
που μαίνονται για δεκαετίες
και έχουν πάρει τόσες ζωές
όσες ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Δεν αποτελεί έκπληξη
ότι η καταστροφή αυτή προκαλεί
κίνδυνο στην επιβίωση των μπονόμπο.
Εμπόριο κρέατος αγρίων ζώων
και αποψιλώσεις δασών
σημαίνουν ότι δεν μπορεί
να γεμίσει ένα μικρό στάδιο
με τους μπονόμπο
που απέμειναν στον κόσμο --
και δεν είμαστε καν σίγουροι
για αυτό, ειλικρινά.
Παρ' όλα αυτά, στη γη
της βίας και του χάους,
ακούς κρυφά γέλια
ανάμεσα στα δέντρα.
Ποια είναι αυτά τα ξαδέρφια;
Τους ξέρουμε ως πιθήκους
«κάντε έρωτα, όχι πόλεμο»,
καθώς έχουν συχνό, ασύδοτο
και αμφισεξουαλικό σεξ
για να διαχειριστούν τις συγκρούσεις
και να επιλύσουν κοινωνικά θέματα.
Καλά, δε λέω ότι αυτή είναι η λύση
για όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητας --
καθώς η ζωή των μπονόμπο
είναι πολλά περισσότερα
από το Κάμα Σούτρα.
Οι μπονόμπο, όπως οι άνθρωποι,
τρελαίνονται να παίζουν
σε όλη τους τη ζωή.
Το παιχνίδι δεν είναι μόνο για τα παιδιά.
Για εμάς και εκείνους,
το παιχνίδι είναι θεμελιώδες
για τη σύναψη σχέσεων
και την προώθηση της ανοχής.
Εκεί μαθαίνουμε να εμπιστευόμαστε
και μαθαίνουμε
τους κανόνες του παιχνιδιού.
Το παιχνίδι αυξάνει τη δημιουργικότητα
και την αντοχή
και έχει να κάνει
με τη γενιά της ποικιλίας --
ποικιλία αλληλεπιδράσεων,
ποικιλία συμπεριφορών,
ποικιλία δεσμών.
Και όταν βλέπεις το παιχνίδι των μπονόμπο,
βλέπεις τις εξελικτικές ρίζες
του ανθρώπινου γέλιου, του χορού
και του τελετουργικού.
Το παιχνίδι είναι η κόλλα
που μας συνδέει.
Δεν ξέρω πώς παίζετε εσείς,
αλλά θέλω να σας δείξω
κάποια μοναδικά βίντεο,
φρέσκα από τη ζούγκλα.
Πρώτον, ένα παιχνίδι
με μπάλα αλά μπονόμπο --
και δεν εννοώ ποδόσφαιρο.
Να εδώ,
έχουμε ένα νεαρό θηλυκό και ένα αρσενικό
σε ένα παιχνίδι κυνηγητού.
Δείτε τι κάνει εκείνη.
Μπορεί να αποτελεί
την εξελικτική προέλευση της φράσης
«τον σέρνει από τα μπαλάκια».
(Γέλια)
Μόνο που νομίζω ότι του αρέσει, σωστά;
Ναι.
(Γέλιο)
Άρα το σεξουαλικό παιχνίδι είναι σύνηθες
τόσο στους μπονόμπο
όσο και στους ανθρώπους.
Αυτό το βίντεο είναι ενδιαφέρον
γιατί δείχνει --
Αυτό το βίντεο είναι πολύ ενδιαφέρον
γιατί δείχνει την εφευρετικότητα
εισαγωγής στο παιχνίδι
ασυνήθιστων στοιχείων --
όπως τους όρχεις --
και επίσης πώς το παιχνίδι
απαιτεί εμπιστοσύνη
και την ενισχύει --
και ταυτόχρονα είναι τρομερή διασκέδαση.
Αλλά το παιχνίδι μπορεί να αλλάξει.
(Γέλια)
Το παιχνίδι μπορεί να αλλάξει
και να πάρει πολλές μορφές,
κάποιες πιο ήσυχες,
δημιουργικές, περίεργες --
ίσως εκεί όπου ξαναανακαλύπτουμε το θαύμα.
Θέλω να το δείτε,
να η Φούκου, ένα νεαρό θηλυκό
που παίζει ήσυχα με το νερό.
Νομίζω, όπως αυτή,
κάποιες φορές παίζουμε μόνοι μας
και εξερευνούμε τα όρια
του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου μας.
Είναι η παιχνιδιάρικη περιέργεια
που μας ωθεί να εξερευνήσουμε
και να αλληλεπιδράσουμε.
Και μετά, οι απρόσμενοι δεσμοί
που σχηματίζουμε
είναι το αληθινό πεδίο
της δημιουργικότητας.
Έτσι, αυτά είναι όλα ορεκτικά
στις ματιές που μας δίνουν οι μπονόμπο
στο παρελθόν και στο παρόν μας.
Αλλά επίσης κρατούν
ένα μυστικό για το μέλλον μας,
ένα μέλλον όπου πρέπει να προσαρμοστούμε
σε έναν αυξανόμενα προκλητικό κόσμο
μέσα από περισσότερη δημιουργικότητα
και περισσότερη συνεργασία.
Το μυστικό είναι
ότι το παιχνίδι είναι το κλειδί
για αυτά τα δύο.
Με άλλα λόγια,
το παιχνίδι είναι
ο προσαρμοστικός μπαλαντέρ μας.
Για να προσαρμοστούμε επιτυχώς
σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο,
πρέπει να παίξουμε.
Αλλά θα πάρουμε το καλύτερο
από το παιχνίδι μας;
Το παιχνίδι δεν είναι επιπόλαιο,
είναι απαραίτητο.
Για τους μπονόμπο και τους ανθρώπους,
η ζωή δεν είναι μόνο κόκκινη
στα δόντια και στα νύχια.
Κατά καιρούς, όταν φαίνεται
λιγότερο σωστό να παίζουμε,
μπορεί να είναι τότε
που απαιτείται περισσότερο.
Έτσι, φίλοι μου πρωτεύοντα,
ας αγκαλιάσουμε αυτό το δώρο της εξέλιξης
και ας παίξουμε μαζί
ανακαλύπτοντας ξανά τη δημιουργικότητα,
τη συντροφικότητα και το θαύμα.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)