WEBVTT

00:00:00.880 --> 00:00:03.096
Bayeku က ကြိုဆိုပါတယ်ရှင်၊

00:00:03.120 --> 00:00:06.496
Lagos က Ikorodu မှာရှိတဲ့ 
မြစ်ကမ်းနေ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပါ။

00:00:06.520 --> 00:00:12.896
Nigeria တစ်လွှားက များစွာသော လူမှုအဖွဲ့
အစည်းတွေရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ကိုယ်စားပြုချက်ပါ၊

00:00:12.920 --> 00:00:16.896
၎င်းတို့ရဲ့ ရေကြောင်းတွေဟာ 
တိုးဝင်ပြန့်ပွားတဲ့ ရေမှော်ပင်တွေရဲ့

00:00:16.920 --> 00:00:19.776
ဖိစီးတာခံနေရတဲ့ လူမှုအဖွဲ့
အစည်းတွေပါ။

00:00:19.800 --> 00:00:25.056
စီးပွားရေးရာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုတွေ 
ဟန့်တားခံရတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေပါ။

00:00:25.080 --> 00:00:28.296
ငါးဖမ်းခြင်း၊ ရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးနဲ့

00:00:28.320 --> 00:00:29.576
ရောင်းဝယ်၊ ဖောက်ကားကြတာပါ။

00:00:29.600 --> 00:00:33.776
ငါးအထွက်နှုန်း ဆုတ်ယုတ်လာတဲ့ 
လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေပါ။

00:00:33.800 --> 00:00:38.416
ကျောင်းသားငယ်လေးတွေ နေ့များစွာ၊ 
တစ်ခါတစ်လေ သီတင်းပတ်တွေချီပြီး

00:00:38.440 --> 00:00:42.736
ကျောင်းကို မသွားနိုင်တဲ့ 
လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေပါ။

00:00:42.760 --> 00:00:45.616
ဒီအရွက်ဝိုင်းဝိုင်း၊ ရိုးတံဖောင်းဖောင်းနဲ့

00:00:45.640 --> 00:00:52.376
ခပ်ကြွားကြွား လာဗင်ဒါပွင့်တွေနဲ့ 
အပင်တွေဟာ ဒီလူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေကို

00:00:52.400 --> 00:00:56.176
ဒီလောက် ဗြောင်းဆန်စေမယ်လို့ 
ဘယ်သူတွေးမိမှာတုန်း။

NOTE Paragraph

00:00:56.200 --> 00:00:58.976
ဒီအပင်ကို ဗေဒါပင်လို့ လူသိများပြီး

00:00:59.000 --> 00:01:02.296
ရုက္ခဗေဒ အမည်ကတော့ 
Eichhornia crassipes ပါ။

NOTE Paragraph

00:01:02.320 --> 00:01:06.856
စိတ်ဝင်စားစရာက Nigeria မှာ ဒီအပင်က 
အခြားအမည်တွေနဲ့ သိနေတာပါ။

00:01:06.880 --> 00:01:09.736
ဒဏ္ဍာရီတွေနဲ့ရှိသလို သမိုင်းဝင်အဖြစ်အပျက် 
တွေနဲ့

00:01:09.760 --> 00:01:11.656
ဆက်စပ် နေတဲ့ အမည်တွေပါ၊

00:01:11.680 --> 00:01:15.776
တစ်ချို့နေရာတွေမှာ ဒီအပင်ကို 
Babangida လို့ခေါ်တယ်။

00:01:15.800 --> 00:01:20.936
Babangida လို့ကြားတဲ့အခါ စစ်တပ်နဲ့ စစ်တပ်
အာဏာသိမ်းမှုတွေကို အမှတ်ရကြပါတယ်။

00:01:20.960 --> 00:01:24.296
တွေးမိတာက ကြောက်ရွံ့မှု၊ ချုပ်ထိန်းမှုပါ။

00:01:24.320 --> 00:01:29.696
Niger မြစ်ဝှမ်းက Nigeria ဒေသတွေမှာတော့ 
ဒီအပင်ကို Abiola လို့ လူသိများတယ်။

00:01:29.720 --> 00:01:34.136
Abiola လို့ကြားတဲ့အခါ ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့ 
ရွေးကောက်ပွဲတွေကို အမှတ်ရကြပြီး

00:01:34.160 --> 00:01:36.776
တွေးမိတာက လွှင့်ပယ်သွားတဲ့ 
မျှော်လင့်ချက်တွေပေါ့။

00:01:36.800 --> 00:01:39.336
Nigeria ရဲ့ အနောက်တောင်ဘက်မှာတော့

00:01:39.360 --> 00:01:41.576
ဒီအပင်ကို Gbe'borun လို့ အသိများတယ်။

00:01:41.600 --> 00:01:43.376
Gbe'borun ဆိုတာက "အတင်းအဖျင်း"၊

00:01:43.400 --> 00:01:47.376
တနည်း "စကားသယ်သူ" လို့ ဘာသာပြန်လို့ရတဲ့ 
Yoruba စကားစုတစ်ခုပါ၊

00:01:47.400 --> 00:01:53.216
အတင်းအဖျင်းအကြောင်းဆိုတော့ တွေးမိတာ
က ပြန်လည်ထုတ်ပေးခြင်း၊ ဖျက်ဆီးခြင်းပါ။

00:01:53.240 --> 00:01:55.776
Nigeria ရဲ့ Igala စကားပြောတဲ့နေရာတွေမှာ

00:01:55.800 --> 00:01:58.656
ဒီအပင်ကို A Kp'iye Kp'oma 
လို့ အသိများပါတယ်။

00:01:58.680 --> 00:02:01.376
ပြီးတော့ ဒါကိုကြားတဲ့အခါ 
သေခြင်းတရားကို တွေးမိပါတယ်။

00:02:01.400 --> 00:02:06.256
တိုက်ရိုက် ပြန်ဆိုချက်က "မိခင်နဲ့ ကလေးကို 
သေစေခြင်း" ပါ။

NOTE Paragraph

00:02:06.280 --> 00:02:11.136
၂၀၀၉ ခုမှာ ဒီအပင်နဲ့ ကိုယ်တိုင်
ကြုံတွေ့ဖူးခဲ့တယ်။

00:02:11.160 --> 00:02:16.896
ဒါက US ကနေ Nigeria ကို ရုံးပြောင်းတဲ့ 
ခဏချင်းအတွင်းမှာပါ။

00:02:16.920 --> 00:02:19.456
America ကုမ္ပဏီက အလုပ်ကိုထွက်လိုက်ပြီး

00:02:19.480 --> 00:02:22.656
ဒီထူးခြားစွန့်စားတဲ့ စိတ်ကူးကို 
လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

00:02:22.680 --> 00:02:26.176
Nigeria က တည်တံ့တဲ့ 
ဖွံ့ဖြိုးမှုရဲ့ဒေသမှာ လုပ်စရာတွေ အများကြီး

00:02:26.200 --> 00:02:28.336
ရှိတယ်ဆို တဲ့ နက်ရှိုင်းတဲ့ ခံယူချက်ကနေ

00:02:28.360 --> 00:02:30.816
ပေါက်ဖွားလာတဲ့ ထူးခြားစွန့်စားတဲ့ 
စိတ်ကူးပါ။

00:02:30.840 --> 00:02:33.816
ဒါနဲ့ ၂၀၀၉ တွင် ဒီမှာ ရှိခဲ့တယ်၊

00:02:33.840 --> 00:02:35.976
တကယ်က ၂၀၀၉ အကုန်မှာပါ၊

00:02:36.000 --> 00:02:39.016
Third Mainland Bridge ပေါ်က Lagos မှာပါ။

NOTE Paragraph

00:02:39.040 --> 00:02:43.696
ဘယ်ဘက်ကို ကြည့်လိုက်တော့ အရမ်း 
ဖမ်းစားတဲ့ ဒီပုံရိပ်ကို မြင်ခဲ့တယ်။

00:02:43.720 --> 00:02:45.496
ဒါက ထူထပ် ကျပ်ခဲနေတဲ့

00:02:45.520 --> 00:02:51.256
ဗေဒါပင်တွေကြောင့် ပိတ်မိနေတဲ့ 
ငါးဖမ်းလှေတွေရဲ့ ပုံပါ။

00:02:51.280 --> 00:02:53.656
မြင်လိုက်ရတာကြောင့် တကယ်ကို 
နာကျင်သွားမိတာက

00:02:53.680 --> 00:02:55.176
ကိုယ့်ကိုယ်ကို တွေ့မိလိုက်တာက

00:02:55.200 --> 00:02:57.056
"ဒီ ဆင်းရဲသား တံငါသည်တွေ၊

00:02:57.080 --> 00:03:01.936
ဒီကန့်သတ်မှုတွေနဲ့ နေ့စဉ်ဘဝ 
လုပ်ဆောင်မှုတွေကို

00:03:01.960 --> 00:03:04.056
ဘယ်လိုများ လုပ်ကြမလဲ" လို့ပါ။

00:03:04.080 --> 00:03:07.136
ပြီတော့ "ပိုကောင်းတဲ့ နည်းလမ်းရှိဖို့ 
လိုပြီ"လို့ တွေးမိတယ်။

00:03:07.160 --> 00:03:12.176
နှစ်ဘက်လှ ဖြေရှင်းချက်ဖြစ်တဲ့ လမ်း 
ကြောင်းကနေ ဒီမှော်ပင်တွေကို

00:03:12.200 --> 00:03:14.576
ရှင်းလိုက်ခြင်းအားဖြင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို

00:03:14.600 --> 00:03:17.736
စောင့်ရှောက်ခြင်းနဲ့ မှော်ပင်ပွားတာ
ကြောင့် အများဆုံး

00:03:17.760 --> 00:03:20.576
ထိခိုက်နေတဲ့ ရပ်ရွာတွေကလူတွေရဲ့ 
ဘဝတွေအတွက် စီးပွားရေး

00:03:20.600 --> 00:03:22.360
အကျိုးကျေးဇူး အသွင် ပြောင်းလိုက်တာပါ။

NOTE Paragraph

00:03:23.160 --> 00:03:26.736
ဒါက ကျွန်မရဲ့ လင်းလက်သွားတဲ့ 
ကာလလို့ ပြောရမှာပါ။

NOTE Paragraph

00:03:26.760 --> 00:03:30.216
ဒါနဲ့ ဒီမှော်ပင်တွေရဲ့ အကျိုးပြုတဲ့ 
အသုံးတွေကို

00:03:30.240 --> 00:03:33.176
ပိုရှာတွေ့ဖို့ သုသေသနပြုခဲ့တယ်။

00:03:33.200 --> 00:03:36.616
အများကြီးထဲကမှ ကျွန်မကို 
ခိုက်သွားစေတဲ့ တစ်ခုက

00:03:36.640 --> 00:03:39.736
ဒီအပင်ကို လက်မှုပစ္စည်းတွေအတွက် 
အသုံးပြုတာပါ။

NOTE Paragraph

00:03:39.760 --> 00:03:42.096
"ကောင်းလိုက်တဲ့ အကြံပဲ"လို့ တွေးမိတယ်။

00:03:42.120 --> 00:03:44.496
ကျွန်မသဘောအရ လက်မှုပစ္စည်းတွေကို 
ကြိုက်တယ်၊

00:03:44.520 --> 00:03:49.176
အထူးသဖြင့် ပုံပြင်တစ်ခုကို ဝန်းရံ 
ရက်ထားတဲ့ လက်မှုပစ္စည်းတွေပေါ့။

00:03:49.200 --> 00:03:53.816
ဒါနဲ့ "ဒါဟာ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ အတွင်းမှာ 
နည်းပညာ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ မပါဘဲနဲ့

00:03:53.840 --> 00:03:57.376
လွယ်လွယ် အသုံးချလို့ရနိုင်တယ်"လို့
တွေးမိတယ်။

00:03:57.400 --> 00:04:02.040
" ဒါတွေဟာ ဧရာမ အဖြေ အတွက် ရိုးစင်းတဲ့ 
ခြေလှမ်းတွေ"လို့ ကိုယ့်ဘာသာတွေးမိတယ်။

NOTE Paragraph

00:04:03.040 --> 00:04:08.136
ပထမအဆင့်၊ ရေလမ်းကြောင်းတွေထဲကို 
သွားပြီး ဗေဒါတွေကို ရိတ်သိမ်းတာပါ။

00:04:08.160 --> 00:04:10.456
ဒီနည်းက အခွင့်အလမ်းကို ဖန်တီးတာပေါ့။

NOTE Paragraph

00:04:10.480 --> 00:04:15.056
ဒုတိယအနေနဲ့ ဗေဒါရိုးတွေကို 
အခြောက်လှန်းတာပါ။

NOTE Paragraph

00:04:15.080 --> 00:04:20.495
တတိယက ဗေဒါတွေကို ထုတ်ကုန်အဖြစ် 
ရက်လုပ်တာပါ။

NOTE Paragraph

00:04:20.519 --> 00:04:22.896
တတိယအဆင့်က စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုပါ။

00:04:22.920 --> 00:04:25.616
နောက်ခံအနေနဲ့ ကျွန်မက ကွန်ပြူတာ 
သိပ္ပံပညာရှင်ဖြစ်ပြီး

00:04:25.640 --> 00:04:28.296
ဖန်တီးတဲ့ အနုပညာရှင် တစ်ယောက်မဟုတ်ဘူး။

00:04:28.320 --> 00:04:30.016
ဒီတော့ ဘယ်လို ရက်လုပ်တယ်ဆိုတာ

00:04:30.040 --> 00:04:32.976
သိရအောင် စတင် စူးစမ်းတယ်။

NOTE Paragraph

00:04:33.000 --> 00:04:37.136
ဒီရှာဖွေမှုက ကျွန်မကို က Sabo လို့ခေါ် တဲ့
ကျွန်နေတဲ့ Ibadan က လူမှုအဖွဲ့အစည်း

00:04:37.160 --> 00:04:38.576
တစ်ခုဆီ ခေါ်သွားတယ်။

00:04:38.600 --> 00:04:41.456
Sabo ကို "သူစိမ်း ရပ်ကွက်"လို့ 
ပြန်ဆိုပါတယ်

00:04:41.480 --> 00:04:44.496
ဒီလူမှုအဖွဲ့အစည်းက တိုင်းပြည်ရဲ့ 
မြောက်ပိုင်းကလူတွေနဲ့

00:04:44.520 --> 00:04:46.496
အဓိက ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။

00:04:46.520 --> 00:04:49.456
ဒီတော့ မှော်ပင်ခြောက်တွေကို တကယ့်ကို 
လက်ထဲကိုင် ယူလာခဲ့တယ်၊

00:04:49.480 --> 00:04:51.056
ဒီထက်အများကြီး ပိုများခဲ့ပြီး

00:04:51.080 --> 00:04:54.416
ဒီကြာပင်တွေကို ကြိုးကျစ်ဖို့
ဘယ်သူ ကိုယ့်ကိုသင်ပေးနိုင်မလဲဆိုပြီး

00:04:54.440 --> 00:04:58.856
အိမ်ပေါက်စေ့ တံခါးဆက်ခေါက်ခဲ့တယ်။

00:04:58.880 --> 00:05:02.000
ကျွန်မကို Mariam Yahaya တို့ရဲ့ ရုံကို 
သွားဖို့လမ်းညွန်ခဲ့တယ်။

NOTE Paragraph

00:05:02.880 --> 00:05:05.896
ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက Mariam Yahaya တို့က 
အင်္ဂလိပ်လို မပြောဘူး၊

00:05:05.920 --> 00:05:08.016
ကျွန်မကလည်း Huasa စကား မပြောတတ်ဘူးလေ။

00:05:08.040 --> 00:05:10.176
ဒါပေမဲ့ ကလေးငယ်လေးတွေ အကူရောက်လာပြီး

00:05:10.200 --> 00:05:11.976
ဝိုင်းကူ ဘာသာပြန်ပေးကြတယ်။

00:05:12.000 --> 00:05:15.256
ဒါက ကျွန်မရဲ့ ရက်လုပ်နည်း 
သင်ယူခြင်း ခရီးစတင်ခဲ့ပြီး

00:05:15.280 --> 00:05:19.856
ဒီဗေဒါရိုးခြောက်တွေကို ကြိုးရှည်တွေအဖြစ်

00:05:19.880 --> 00:05:22.760
ပြောင်းလဲခဲ့တာပေါ့။

NOTE Paragraph

00:05:23.400 --> 00:05:25.656
လက်ထဲက ကြိုးရှည်တွေနဲ့

00:05:25.680 --> 00:05:28.776
ထုတ်ကုန်တွေ ဖန်တီးဖို့ အခု 
ပစ္စည်းစုံသွားတာပေါ့။

00:05:28.800 --> 00:05:31.216
ပြီတော့ ဒါက အစုစပ်လုပ်ငန်းရဲ့ 
နိဒါန်းပဲပေါ့။

00:05:31.240 --> 00:05:35.216
ထုတ်ကုန်တွေရလာဖို့ ကြိမ်ထည် 
ရက်လုပ်သူတွေနဲ့ တွဲလုပ်တာပါ။

00:05:35.240 --> 00:05:38.016
ဒီတော့ ဒါလက်ထဲမှာ ရှိပြီဆိုတော့ 
ဒီဗဟုသုတကို

00:05:38.040 --> 00:05:40.040
မြစ်ကမ်းဘေးနေ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေဆီ

00:05:40.064 --> 00:05:42.616
ပြန်ပေးနိုင်ကာ သူတို့ရဲ့ ဒုက္ခကို

00:05:42.640 --> 00:05:47.896
ကြီးပွားခြင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ ကူညီ
နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်မိသွားတယ်။

00:05:47.920 --> 00:05:51.096
ဒါနဲ့ ဒီမှော်ပင်တွေကိုယူပြီး ရောင်းလို့ 
ရတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေအဖြစ်

00:05:51.120 --> 00:05:53.696
တကယ်ကို ရက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:05:53.720 --> 00:05:57.456
ဒါနဲ့ ကျွန်မတို့မှာ ဘောပင်တွေ၊ 
ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေ ရှိတယ်။

00:05:57.480 --> 00:06:01.256
ပိုက်ဆံအိတ်တွေ၊ တစ်ရှူးဘူးတွေ ရှိတယ်။

00:06:01.280 --> 00:06:03.816
ဒီနည်းနဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေကို 
ဗေဒါပင်ကို ထူးခြားတဲ့

00:06:03.840 --> 00:06:07.016
အလင်းရောင်တစ်ခုအဖြစ် 
သိမြင်ဖို့ ကူညီခြင်းပါ။

00:06:07.040 --> 00:06:09.696
ဗေဒါပင်ကို အဖိုးတန်တဲ့၊ သုခုမမြောက်တဲ့၊

00:06:09.720 --> 00:06:15.856
တာရှည်ခံ၊ ခိုင်ခံ့ပြီး 
ဒူပေနာပေခံတာအဖြစ် သိစေခြင်းပါ။

00:06:15.880 --> 00:06:19.256
အမည်တွေကိုပြောင်းခြင်း၊ အသက်မွေး
မှုတွေကို ပြောင်းပေးခြင်းပါ။

NOTE Paragraph

00:06:19.280 --> 00:06:22.256
Gbe'borun အတင်းအဖျင်းကနေ

00:06:22.280 --> 00:06:25.096
Olusotan ပုံပြောသူ လို့ပေါ့။

00:06:25.120 --> 00:06:29.136
ပြီးတော့ A Kp'iye Kp'Oma " 
မိခင်နဲ့ ကလေးကို သတ်သူ" ဆိုတာကနေ

00:06:29.160 --> 00:06:31.496
Ya du j'wlye Kp'Oma ဆိုတဲ့

00:06:31.520 --> 00:06:34.896
"မိခင်နဲ့ ကလေးကို အစာထောက်ပံ့သူ " လို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:06:34.920 --> 00:06:38.776
Michael Maegolis ရဲ့ 
အဆိုအမိန့်လေးနဲ့ နိဂုံးချုပ်ချင်ပါတယ်။

00:06:38.800 --> 00:06:43.816
သူပြောတာက " ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုအကြောင်း 
လေ့လာချင်ရင် ပုံပြင်တွေကို နားထောင်ပါ။

00:06:43.840 --> 00:06:47.896
ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုကို ပြောင်းလဲချင်ရင် 
ပုံပြင်တွေကို ပြောင်းလိုက်ပါ "တဲ့။

NOTE Paragraph

00:06:47.920 --> 00:06:53.016
ဒီလိုနဲ့ Makoko လူမှုအဖွဲ့အစည်းကနေ 
Abobiri သို့ Ewoi သို့

00:06:53.040 --> 00:06:56.696
Kolo သို့ Owahwa Esaba သို့

00:06:56.720 --> 00:06:59.296
ကျွန်မတို့ ပုံပြင်ကို ပြောင်းလိုက်ပါပြီ။

NOTE Paragraph

00:06:59.320 --> 00:07:00.856
နားဆင်ပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါ။

NOTE Paragraph

00:07:00.880 --> 00:07:04.000
(လက်ခုပ်သံများ)