[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.94,0:00:02.36,Default,,0000,0000,0000,,Tôi rất vui khi được ở đây Dialogue: 0,0:00:03.02,0:00:04.70,Default,,0000,0000,0000,,Tôi rất vui khi các bạn ở đây Dialogue: 0,0:00:04.73,0:00:06.56,Default,,0000,0000,0000,,vì điều này khá là kì cục. Dialogue: 0,0:00:07.46,0:00:09.56,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi mừng là chúng ta đều ở đây. Dialogue: 0,0:00:09.77,0:00:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Và ở đây, ý tôi không phải là nơi này. Dialogue: 0,0:00:14.83,0:00:15.98,Default,,0000,0000,0000,,Hay chỗ này. Dialogue: 0,0:00:16.73,0:00:17.88,Default,,0000,0000,0000,,Mà là chính tại đây. Dialogue: 0,0:00:17.90,0:00:19.05,Default,,0000,0000,0000,,Ý tôi là Trái Đất. Dialogue: 0,0:00:19.63,0:00:23.57,Default,,0000,0000,0000,,ý tôi không phải nói về chúng ta, \Nnhững người trong hội trường này, Dialogue: 0,0:00:23.59,0:00:25.06,Default,,0000,0000,0000,,mà là sự sống, Dialogue: 0,0:00:25.09,0:00:26.54,Default,,0000,0000,0000,,tất cả sự sống trên Trái Đất - Dialogue: 0,0:00:26.56,0:00:31.94,Default,,0000,0000,0000,,"tiếng cười" Dialogue: 0,0:00:32.28,0:00:34.27,Default,,0000,0000,0000,,từ đa bào cho đến đơn bào, Dialogue: 0,0:00:34.30,0:00:36.62,Default,,0000,0000,0000,,từ vi khuẩn đến nấm, Dialogue: 0,0:00:36.64,0:00:38.02,Default,,0000,0000,0000,,và cả gấu biết bay nữa. Dialogue: 0,0:00:38.04,0:00:39.41,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:00:41.74,0:00:43.24,Default,,0000,0000,0000,,Điều thú vị là, Dialogue: 0,0:00:43.27,0:00:46.30,Default,,0000,0000,0000,,Trái Đất là nơi duy nhất mà\Nchúng ta biết có sự sống tồn tại -- Dialogue: 0,0:00:46.32,0:00:48.20,Default,,0000,0000,0000,,8,7 triệu loài. Dialogue: 0,0:00:48.66,0:00:49.91,Default,,0000,0000,0000,,Ta đã tìm kiếm ở nơi khác, Dialogue: 0,0:00:49.94,0:00:52.04,Default,,0000,0000,0000,,có thể chưa kĩ lưỡng\Nnhư chúng ta đã có thể Dialogue: 0,0:00:52.06,0:00:53.99,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vẫn tìm kiếm và \Nchẳng phát hiện gì Dialogue: 0,0:00:54.01,0:00:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Trái Đất là nơi duy nhất\Nmà ta biết có sự sống tồn tại. Dialogue: 0,0:00:57.32,0:00:58.59,Default,,0000,0000,0000,,Trái Đất đặc biệt chứ? Dialogue: 0,0:00:59.59,0:01:02.04,Default,,0000,0000,0000,,Đây là câu hỏi mà tôi cần lời giải đáp Dialogue: 0,0:01:02.07,0:01:03.32,Default,,0000,0000,0000,,từ khi còn bé, Dialogue: 0,0:01:03.35,0:01:05.38,Default,,0000,0000,0000,,tôi đoán rằng 80% hội trường này, Dialogue: 0,0:01:05.40,0:01:08.41,Default,,0000,0000,0000,,cũng nghĩ vậy và \Nmuốn biết câu trả lời tương tự. Dialogue: 0,0:01:08.88,0:01:11.05,Default,,0000,0000,0000,,Để biết liệu có hành tinh nào khác Dialogue: 0,0:01:11.07,0:01:13.35,Default,,0000,0000,0000,,ngoài kia trong hệ mặt trời và hơn thế nữa Dialogue: 0,0:01:13.37,0:01:14.83,Default,,0000,0000,0000,,mà có thể duy trì sự sống, Dialogue: 0,0:01:14.85,0:01:18.05,Default,,0000,0000,0000,,bước đầu là tìm hiểu \Nsự sống ở đây cần những gì. Dialogue: 0,0:01:18.58,0:01:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Hóa ra, trong tất cả\N8.7 triệu loài, Dialogue: 0,0:01:22.16,0:01:23.15,Default,,0000,0000,0000,,nó chỉ cần ba điều. Dialogue: 0,0:01:25.03,0:01:27.88,Default,,0000,0000,0000,,Một là, tất cả sự sống\Ntrên Trái Đất cần năng lượng. Dialogue: 0,0:01:27.91,0:01:31.39,Default,,0000,0000,0000,,Những thực thể sống phức tạp như \Nchúng ta hấp thụ năng lượng từ mặt trời, Dialogue: 0,0:01:31.42,0:01:33.52,Default,,0000,0000,0000,,nhưng sâu trong lòng đất\Nchỉ có thể lấy Dialogue: 0,0:01:33.54,0:01:35.26,Default,,0000,0000,0000,,từ các thứ như phản ứng hóa học Dialogue: 0,0:01:35.29,0:01:37.44,Default,,0000,0000,0000,,Có rất nhiều nguồn năng lượng khác nhau Dialogue: 0,0:01:37.46,0:01:38.71,Default,,0000,0000,0000,,sẵn có trên mọi hành tinh. Dialogue: 0,0:01:39.40,0:01:40.56,Default,,0000,0000,0000,,Hai là, Dialogue: 0,0:01:40.58,0:01:43.28,Default,,0000,0000,0000,,mọi sự sống cần thức ăn \Nhay chất dinh dưỡng. Dialogue: 0,0:01:43.74,0:01:48.22,Default,,0000,0000,0000,,đây có vẻ là một yêu cầu cao, đặc biệt \Nnếu bạn muốn một quả cà chua ngon lành. Dialogue: 0,0:01:48.24,0:01:49.96,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:01:49.98,0:01:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, mọi sự sống trên Trái Đất \Nđều lấy dinh dưỡng Dialogue: 0,0:01:53.07,0:01:55.10,Default,,0000,0000,0000,,chỉ từ sáu nguyên tố hóa học, Dialogue: 0,0:01:55.12,0:01:58.13,Default,,0000,0000,0000,,và các nguyên tố này có thể \Ntìm thấy ở bất cứ hành tinh nào Dialogue: 0,0:01:58.15,0:01:59.49,Default,,0000,0000,0000,,trong hệ mặt trời của ta. Dialogue: 0,0:02:00.54,0:02:03.76,Default,,0000,0000,0000,,Vậy điều đó nghĩa điều quan trọng nhất, Dialogue: 0,0:02:03.79,0:02:05.74,Default,,0000,0000,0000,,khó nhất để có được Dialogue: 0,0:02:05.77,0:02:07.66,Default,,0000,0000,0000,,là nước, không phải sừng nai. Dialogue: 0,0:02:07.68,0:02:10.46,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:02:11.28,0:02:13.08,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù sừng nai cũng khá là ngầu. Dialogue: 0,0:02:13.10,0:02:14.26,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:02:14.28,0:02:19.82,Default,,0000,0000,0000,,Không phải nước đóng băng, không phải\Nnước ở dạng ga, mà nước ở thể lỏng. Dialogue: 0,0:02:20.75,0:02:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Đó là những gì \Nmà mọi sự sống cần để tồn tại. Dialogue: 0,0:02:23.68,0:02:27.02,Default,,0000,0000,0000,,Và nhiều thiên thể của hệ mặt trời\Nkhông có nước ở dạng lỏng, Dialogue: 0,0:02:27.04,0:02:28.68,Default,,0000,0000,0000,,nên chúng ta sẽ không tìm ở đó. Dialogue: 0,0:02:28.70,0:02:31.69,Default,,0000,0000,0000,,Các thiên thể khác ở hệ mặt trời\Ncó thế chứa nhiều nước lỏng, Dialogue: 0,0:02:31.72,0:02:33.05,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí nhiều hơn Trái Đất, Dialogue: 0,0:02:33.08,0:02:35.53,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng bị mắc kẹt dưới lớp băng, Dialogue: 0,0:02:35.55,0:02:37.81,Default,,0000,0000,0000,,vì thế thật khó để tiếp cận hay lấy nó, Dialogue: 0,0:02:37.84,0:02:40.55,Default,,0000,0000,0000,,Thậm chí rất khó để biết\Nliệu có sự sống ở đó không. Dialogue: 0,0:02:41.48,0:02:44.47,Default,,0000,0000,0000,,Vậy chúng ta chỉ còn\Nvài thiên thế khác để nghiên cứu. Dialogue: 0,0:02:44.49,0:02:46.92,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế hãy đơn giản hóa vấn đề. Dialogue: 0,0:02:46.95,0:02:50.29,Default,,0000,0000,0000,,Hãy chỉ nghĩ đến nước lỏng\Ntrên bề mặt một hành tinh. Dialogue: 0,0:02:50.31,0:02:53.27,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ có ba thực thể \Ntrong hệ mặt trời để tìm hiểu, Dialogue: 0,0:02:53.29,0:02:55.87,Default,,0000,0000,0000,,khi nhắc đến nước lỏng\Ntrên bề mặt của một hành tinh, Dialogue: 0,0:02:55.90,0:03:00.72,Default,,0000,0000,0000,,theo thứ tự xa dần từ mặt trời, \Nđó là: sao Kim, Trái Đất và sao Hỏa. Dialogue: 0,0:03:01.26,0:03:04.64,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn muốn một bầu khí quyển\Nđể nước có thể ở dạng lỏng Dialogue: 0,0:03:04.66,0:03:07.04,Default,,0000,0000,0000,,bạn phải rất cẩn thận\Nvới bầu khí quyển đó. Dialogue: 0,0:03:07.06,0:03:10.48,Default,,0000,0000,0000,,không thể có quá nhiều khí,\Nquá dày hay quá nóng, Dialogue: 0,0:03:10.50,0:03:13.40,Default,,0000,0000,0000,,nếu như vậy sẽ giống như sao Kim, Dialogue: 0,0:03:13.43,0:03:15.16,Default,,0000,0000,0000,,và bạn không thể có được nước lỏng. Dialogue: 0,0:03:15.19,0:03:19.14,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nếu quá ít khí,\Nquá mỏng hay quá lạnh, Dialogue: 0,0:03:19.17,0:03:21.19,Default,,0000,0000,0000,,mọi thứ sẽ giống như sao Hỏa, quá lạnh. Dialogue: 0,0:03:21.86,0:03:24.34,Default,,0000,0000,0000,,Vậy Kim Tinh quá nóng,\NHỏa Tinh quá lạnh, Dialogue: 0,0:03:24.36,0:03:25.53,Default,,0000,0000,0000,,và Trái Đất thì vừa phải Dialogue: 0,0:03:25.55,0:03:29.03,Default,,0000,0000,0000,,Nhìn các bức ảnh phía sau tôi \Nvà các bạn sẽ thấy ngay Dialogue: 0,0:03:29.05,0:03:31.65,Default,,0000,0000,0000,,những nơi mà có\Nsự sống tồn tại trong hệ mặt trời. Dialogue: 0,0:03:32.30,0:03:33.90,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một vấn đề kiểu Goldilocks, Dialogue: 0,0:03:33.92,0:03:36.41,Default,,0000,0000,0000,,nó đơn giản đến nỗi\Nmột đứa trẻ cũng có thể hiểu. Dialogue: 0,0:03:37.45,0:03:38.63,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, Dialogue: 0,0:03:39.45,0:03:42.38,Default,,0000,0000,0000,,tôi muốn nhắc các bạn hai điều Dialogue: 0,0:03:42.40,0:03:45.36,Default,,0000,0000,0000,,Từ câu chuyện Goldilocks\Nmà chúng ta có thể không bận tâm nhiều Dialogue: 0,0:03:45.38,0:03:47.48,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi lại nghĩ nó khá là liên quan. Dialogue: 0,0:03:48.06,0:03:49.21,Default,,0000,0000,0000,,Điều thứ nhất: Dialogue: 0,0:03:50.31,0:03:53.10,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bát của gấu mẹ quá nguội Dialogue: 0,0:03:53.83,0:03:55.84,Default,,0000,0000,0000,,khi Goldilocks bước vào phòng, Dialogue: 0,0:03:56.64,0:03:58.78,Default,,0000,0000,0000,,liệu đó có nghĩa nó sẽ lạnh mãi như vậy? Dialogue: 0,0:03:59.82,0:04:03.09,Default,,0000,0000,0000,,Hay đó có thể là vừa đủ\Nvào thời điểm khác? Dialogue: 0,0:04:03.65,0:04:07.33,Default,,0000,0000,0000,,Khi Goldilocks bước vào phòng \Nđể tìm ra câu trả lời Dialogue: 0,0:04:07.36,0:04:08.69,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta có trong truyện. Dialogue: 0,0:04:09.11,0:04:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Điều này cũng đúng với các hành tinh Dialogue: 0,0:04:10.87,0:04:12.89,Default,,0000,0000,0000,,Chúng không phải tĩnh vật.\NChúng thay đổi. Dialogue: 0,0:04:12.92,0:04:14.66,Default,,0000,0000,0000,,Chúng biến đổi. \NChúng tiến hóa. Dialogue: 0,0:04:14.68,0:04:16.73,Default,,0000,0000,0000,,và bầu khí quyển cũng vậy. Dialogue: 0,0:04:16.75,0:04:18.45,Default,,0000,0000,0000,,Để tôi cho các bạn một ví dụ. Dialogue: 0,0:04:18.48,0:04:20.48,Default,,0000,0000,0000,,Một bức ảnh \Nưa thích của tôi về Sao Hỏa. Dialogue: 0,0:04:20.50,0:04:23.63,Default,,0000,0000,0000,,Nó không có độ phân giải cao nhất ,\Ncũng không sống động nhất. Dialogue: 0,0:04:23.66,0:04:25.16,Default,,0000,0000,0000,,Nó cũng không phải mới nhất, Dialogue: 0,0:04:25.18,0:04:28.68,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó cho thấy đáy sông\Ncắt vào bề mặt của hành tinh; Dialogue: 0,0:04:29.32,0:04:31.90,Default,,0000,0000,0000,,Lòng sông được khắc chạm \Nbởi dòng chảy của chất lỏng; Dialogue: 0,0:04:33.52,0:04:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Mà mất hàng trăm hoặc hàng nghìn \Nhay chục nghìn năm để hình thành. Dialogue: 0,0:04:38.42,0:04:40.04,Default,,0000,0000,0000,,Điều này không khả thi ở Sao Hỏa. Dialogue: 0,0:04:40.07,0:04:42.55,Default,,0000,0000,0000,,Bầu khí quyển sao Hỏa\Nngày nay quá mỏng và lạnh Dialogue: 0,0:04:42.57,0:04:44.71,Default,,0000,0000,0000,,để nước ổn định như một chất lỏng. Dialogue: 0,0:04:44.74,0:04:49.08,Default,,0000,0000,0000,,Hình ảnh này cho bạn biết \Nkhí quyển của sao Hỏa đã thay đổi, Dialogue: 0,0:04:49.11,0:04:51.14,Default,,0000,0000,0000,,rất nhiều. Dialogue: 0,0:04:51.71,0:04:56.52,Default,,0000,0000,0000,,Nó thay đổi từ trạng thái\Nchúng ta định nghĩa là có thể định cư, Dialogue: 0,0:04:56.55,0:05:00.14,Default,,0000,0000,0000,,bởi ba điều kiện \Ncho sự sống đã có từ lâu. Dialogue: 0,0:05:01.05,0:05:03.12,Default,,0000,0000,0000,,Vậy bầu không khí đó đã đi đâu Dialogue: 0,0:05:03.14,0:05:05.96,Default,,0000,0000,0000,,để cho nước có thể \Nở dạng lỏng trên bề mặt? Dialogue: 0,0:05:05.98,0:05:09.33,Default,,0000,0000,0000,,Một ý kiến cho rằng không khí\Nthoát khỏi không gian Dialogue: 0,0:05:09.36,0:05:12.02,Default,,0000,0000,0000,,Các phân tử khí có đủ năng lượng để thoát Dialogue: 0,0:05:12.05,0:05:13.70,Default,,0000,0000,0000,,ra khỏi trọng lực của hành tinh Dialogue: 0,0:05:13.72,0:05:16.41,Default,,0000,0000,0000,,rời khỏi không gian, \Nvà không bao giờ trở lại Dialogue: 0,0:05:16.44,0:05:19.12,Default,,0000,0000,0000,,Và điều này xảy ra hầu hết với\Ncác thiên thể có khí quyển Dialogue: 0,0:05:19.15,0:05:20.32,Default,,0000,0000,0000,,Sao chổi có đuôi Dialogue: 0,0:05:20.34,0:05:23.60,Default,,0000,0000,0000,,đó là bằng chứng cho\Nsự trốn thoát của không khí Dialogue: 0,0:05:23.63,0:05:27.04,Default,,0000,0000,0000,,nhưng sao Kim cũng có\Nbầu khí quyển thoát ra theo thời gian Dialogue: 0,0:05:27.06,0:05:28.72,Default,,0000,0000,0000,,sao Hỏa và Trái Đất cũng vậy. Dialogue: 0,0:05:28.74,0:05:31.71,Default,,0000,0000,0000,,Đó chỉ còn là vấn đề về nhiệt độ và quy mô Dialogue: 0,0:05:32.09,0:05:34.77,Default,,0000,0000,0000,,Ta muốn biết lượng \Nkhông khí đã rò rỉ qua thời gian Dialogue: 0,0:05:34.79,0:05:36.91,Default,,0000,0000,0000,,để có thể giải thích sự thay đổi này Dialogue: 0,0:05:36.93,0:05:39.54,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào không khí\Nlấy năng lượng để thoát ra? Dialogue: 0,0:05:39.57,0:05:41.70,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào phân tử có\Nđủ năng lượng để thoát Dialogue: 0,0:05:41.72,0:05:44.91,Default,,0000,0000,0000,,Có hai cách nếu chúng ta \Nbớt đi vài thứ một chút. Dialogue: 0,0:05:44.93,0:05:46.08,Default,,0000,0000,0000,,Thứ nhất, ánh mặt trời Dialogue: 0,0:05:46.11,0:05:49.52,Default,,0000,0000,0000,,Ánh sáng tỏa ra từ mặt trời được hấp thụ\Nbởi các phân tử khí Dialogue: 0,0:05:49.54,0:05:51.26,Default,,0000,0000,0000,,và sưởi ấm các phân tử. Dialogue: 0,0:05:51.28,0:05:53.39,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, đúng là tôi đang nhảy, nhưng chúng Dialogue: 0,0:05:53.41,0:05:54.88,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:05:55.69,0:05:57.60,Default,,0000,0000,0000,,Ôi ở đám cưới của tôi \Ntôi còn không nhảy Dialogue: 0,0:05:57.63,0:05:59.12,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:05:59.14,0:06:02.15,Default,,0000,0000,0000,,Chúng lấy năng lượng\Nđể trốn thoát và thoát khỏi Dialogue: 0,0:06:02.17,0:06:04.67,Default,,0000,0000,0000,,trọng lực của hành tinh\Nchỉ bằng cách làm nóng Dialogue: 0,0:06:04.70,0:06:07.86,Default,,0000,0000,0000,,Cách thứ hai để lấy năng lượng\Nlà từ gió mặt trời. Dialogue: 0,0:06:07.88,0:06:12.91,Default,,0000,0000,0000,,Chúng là các phân tử, khối, vật chất\Nbắn ra khỏi bề mặt mặt trời Dialogue: 0,0:06:12.93,0:06:15.34,Default,,0000,0000,0000,,và chúng bay tứ tung\Ntrong hệ mặt trời Dialogue: 0,0:06:15.36,0:06:17.14,Default,,0000,0000,0000,,với vận tốc 400 km/s Dialogue: 0,0:06:17.17,0:06:19.76,Default,,0000,0000,0000,,đôi khi nhanh hơn bão mặt trời Dialogue: 0,0:06:19.79,0:06:22.51,Default,,0000,0000,0000,,và chúng va chạm\Nnhiều hành tinh trong không gian Dialogue: 0,0:06:22.53,0:06:24.98,Default,,0000,0000,0000,,về phía các hành tinh\Nvà bầu khí quyển của chúng Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:26.63,Default,,0000,0000,0000,,chúng có thể cung cấp năng lượng Dialogue: 0,0:06:26.65,0:06:28.78,Default,,0000,0000,0000,,cho các phân tử khí để thoát ra. Dialogue: 0,0:06:29.18,0:06:31.15,Default,,0000,0000,0000,,Đây là điều mà tôi quan tâm Dialogue: 0,0:06:31.18,0:06:32.89,Default,,0000,0000,0000,,vì nó liên quan đến khả năng cư trú Dialogue: 0,0:06:33.38,0:06:36.51,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nói rằng có hai điều\Ntừ câu chuyện Goldiocks Dialogue: 0,0:06:36.53,0:06:39.52,Default,,0000,0000,0000,,tôi muốn các bạn chú ý và nhớ về nó Dialogue: 0,0:06:39.54,0:06:41.78,Default,,0000,0000,0000,,điều thứ hai thì hơi khó để hiểu Dialogue: 0,0:06:41.80,0:06:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bát của gấu bố quá nóng, Dialogue: 0,0:06:46.18,0:06:49.41,Default,,0000,0000,0000,,bát của gấu mẹ thì quá nguội Dialogue: 0,0:06:51.06,0:06:54.17,Default,,0000,0000,0000,,không phải bát của gấu con còn lạnh hơn ư? Dialogue: 0,0:06:55.08,0:06:56.88,Default,,0000,0000,0000,,Nếu chúng ta nghĩ theo hướng đó? Dialogue: 0,0:06:58.20,0:07:00.51,Default,,0000,0000,0000,,Điều này bạn đã chấp nhận\Nsuốt cuộc đời của mình Dialogue: 0,0:07:00.53,0:07:03.60,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn nghĩ về nó nhiều hơn\Nnó không đơn giản đến vậy Dialogue: 0,0:07:04.51,0:07:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Hiển nhiên khoảng cách giữa 1 hành tinh và\Nmặt trời quyết định nhiệt độ hành tinh đó Dialogue: 0,0:07:08.56,0:07:10.83,Default,,0000,0000,0000,,Điều này chắc chắn tạo ra sự cư trú Dialogue: 0,0:07:10.86,0:07:13.78,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vẫn còn nhiều thứ\Nchúng ta nên quan tâm tới Dialogue: 0,0:07:13.81,0:07:15.42,Default,,0000,0000,0000,,Có thế chính những chiếc bát Dialogue: 0,0:07:15.45,0:07:18.50,Default,,0000,0000,0000,,lại giúp xác định kết quả câu chuyện Dialogue: 0,0:07:18.53,0:07:19.83,Default,,0000,0000,0000,,điều gì là vừa đủ Dialogue: 0,0:07:20.76,0:07:23.63,Default,,0000,0000,0000,,Tôi có thể nói cho bạn\Nnhiều đặc điểm khác nhau Dialogue: 0,0:07:23.65,0:07:24.80,Default,,0000,0000,0000,,của ba hành tinh trên Dialogue: 0,0:07:24.83,0:07:26.40,Default,,0000,0000,0000,,ảnh hưởng đến khả năng cư trú Dialogue: 0,0:07:26.42,0:07:29.02,Default,,0000,0000,0000,,vì lí do cá nhân \Nliên quan đến nghiên cứu của tôi Dialogue: 0,0:07:29.04,0:07:32.63,Default,,0000,0000,0000,,và sự thực là tôi đang đứng đây nhấp chuột\Ncòn bạn thì không Dialogue: 0,0:07:32.65,0:07:33.66,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:07:33.68,0:07:35.79,Default,,0000,0000,0000,,Tôi muốn nói trong khoảng 1-2 phút Dialogue: 0,0:07:35.82,0:07:37.11,Default,,0000,0000,0000,,về từ trường Dialogue: 0,0:07:37.72,0:07:40.25,Default,,0000,0000,0000,,Trái Đất có, sao Kim và sao Hỏa thì không Dialogue: 0,0:07:40.82,0:07:43.95,Default,,0000,0000,0000,,Từ trường được sinh ra\Nsâu trong lòng của một hành tinh Dialogue: 0,0:07:43.97,0:07:47.69,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách dẫn điện các chất lỏng hỗn độn Dialogue: 0,0:07:47.71,0:07:50.62,Default,,0000,0000,0000,,tạo nên lớp từ trường lớn\Nbao quang trái đất Dialogue: 0,0:07:50.64,0:07:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn có la bàn \Nbạn sẽ biết Bắc là hướng nào Dialogue: 0,0:07:53.06,0:07:54.58,Default,,0000,0000,0000,,Sao Kim, sao Hỏa không như thế Dialogue: 0,0:07:54.58,0:07:56.49,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn dùng la bàn ở sao Kim và sao Hỏa Dialogue: 0,0:07:56.52,0:07:57.91,Default,,0000,0000,0000,,Chúc mừng, bạn đã bị lạc Dialogue: 0,0:07:57.94,0:07:59.84,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:07:59.86,0:08:01.90,Default,,0000,0000,0000,,Điều này có ảnh hưởng tới sự cư trú? Dialogue: 0,0:08:03.18,0:08:04.48,Default,,0000,0000,0000,,Vậy, ảnh hưởng thế nào? Dialogue: 0,0:08:05.02,0:08:07.63,Default,,0000,0000,0000,,nhiều nhà khoa học cho rằng\Ntừ trường của 1 hành tinh Dialogue: 0,0:08:07.65,0:08:10.05,Default,,0000,0000,0000,,có chức năng là lá chắn cho khí quyển Dialogue: 0,0:08:10.07,0:08:13.43,Default,,0000,0000,0000,,làm chệch hướng các phân tử gió mặt trời \Nra khỏi hành tinh Dialogue: 0,0:08:13.45,0:08:15.26,Default,,0000,0000,0000,,trong hiệu ứng kiểu trường lực Dialogue: 0,0:08:15.29,0:08:17.99,Default,,0000,0000,0000,,liên quan tới điện tích \Ncủa những phân tử này Dialogue: 0,0:08:18.36,0:08:21.99,Default,,0000,0000,0000,,Tôi muốn coi nó như là \Ntấm kính chắn hắt hơi cho hành tinh Dialogue: 0,0:08:22.01,0:08:24.29,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:08:24.96,0:08:28.34,Default,,0000,0000,0000,,vâng, nhiều đồng nghiệp của tôi\Nsau khi xem sẽ nhận ra Dialogue: 0,0:08:28.37,0:08:30.91,Default,,0000,0000,0000,,đây là lần đầu tiên trong \Nlịch sử con người Dialogue: 0,0:08:30.94,0:08:33.21,Default,,0000,0000,0000,,gió mặt trời được so sánh với nước mũi Dialogue: 0,0:08:33.24,0:08:34.89,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:08:36.98,0:08:40.45,Default,,0000,0000,0000,,vậy tác động là Trái Đất\Ncó thể được bảo vệ Dialogue: 0,0:08:40.48,0:08:41.65,Default,,0000,0000,0000,,trong hàng tỷ năm Dialogue: 0,0:08:41.67,0:08:43.52,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng ta có từ trường Dialogue: 0,0:08:43.54,0:08:45.72,Default,,0000,0000,0000,,Khí quyển không thể thoát được Dialogue: 0,0:08:45.75,0:08:47.85,Default,,0000,0000,0000,,sao Hỏa, mặt khác, không được bảo vệ Dialogue: 0,0:08:47.88,0:08:49.72,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì không có từ trường Dialogue: 0,0:08:49.74,0:08:51.70,Default,,0000,0000,0000,,và qua hàng tỉ năm Dialogue: 0,0:08:51.72,0:08:53.90,Default,,0000,0000,0000,,có thể không khí đã bị hút đi Dialogue: 0,0:08:53.92,0:08:56.52,Default,,0000,0000,0000,,để giải thích sự thay đổi\Ntừ một tinh cầu có thể cư trú Dialogue: 0,0:08:56.54,0:08:58.21,Default,,0000,0000,0000,,sang hành tinh như ta biết ngày nay Dialogue: 0,0:08:59.06,0:09:02.05,Default,,0000,0000,0000,,Các nhà khoa học khác\Ncho rằng từ trường Dialogue: 0,0:09:02.07,0:09:04.24,Default,,0000,0000,0000,,hoạt động giống chiếc buồm trên thuyền Dialogue: 0,0:09:04.96,0:09:09.100,Default,,0000,0000,0000,,cho phép hành tinh tương tác với \Nnăng lượng từ gió mặt trời nhiều hơn Dialogue: 0,0:09:10.02,0:09:13.29,Default,,0000,0000,0000,,là nó có thể tự mình tương tác Dialogue: 0,0:09:13.32,0:09:15.81,Default,,0000,0000,0000,,chiếc buồm này tích tụ năng lượng\Ntừ gió mặt trời Dialogue: 0,0:09:15.83,0:09:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Từ trường có thể thu thập \Nnăng lượng từ gió mặt trời Dialogue: 0,0:09:18.52,0:09:21.76,Default,,0000,0000,0000,,cho phép càng nhiều sự thoát khí xảy ra Dialogue: 0,0:09:21.79,0:09:24.04,Default,,0000,0000,0000,,Ý kiến này cần được kiểm chứng Dialogue: 0,0:09:24.07,0:09:25.95,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tác động và cách nó hoạt động Dialogue: 0,0:09:25.98,0:09:27.13,Default,,0000,0000,0000,,có vẻ rõ ràng Dialogue: 0,0:09:27.15,0:09:28.30,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng ta biết rằng Dialogue: 0,0:09:28.32,0:09:31.40,Default,,0000,0000,0000,,năng lượng từ gió mặt trời\Nđược tích trữ vào khí quyển Dialogue: 0,0:09:31.42,0:09:32.58,Default,,0000,0000,0000,,trên Trái Đất Dialogue: 0,0:09:32.60,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Năng lượng đó được dẫn\Ndọc các đường sức từ Dialogue: 0,0:09:35.03,0:09:36.38,Default,,0000,0000,0000,,xuống các vùng cực Dialogue: 0,0:09:36.40,0:09:38.54,Default,,0000,0000,0000,,tạo nên cực quang tuyệt đẹp. Dialogue: 0,0:09:38.56,0:09:41.22,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn từng thấy nó, quả là tuyệt vời Dialogue: 0,0:09:41.24,0:09:43.25,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã năng lượng đi vào Dialogue: 0,0:09:43.27,0:09:46.30,Default,,0000,0000,0000,,Ta đang cố tìm cách ước lượng xem có \Nbao nhiêu phân tử ra ngoài Dialogue: 0,0:09:46.33,0:09:49.36,Default,,0000,0000,0000,,và từ trường có ảnh hướng \Ntới điều này hay không Dialogue: 0,0:09:50.72,0:09:53.10,Default,,0000,0000,0000,,vậy tôi đã đặt ra vấn đề cho các bạn ở đây Dialogue: 0,0:09:53.13,0:09:54.67,Default,,0000,0000,0000,,mà vẫn chưa có hướng giải quyết Dialogue: 0,0:09:54.70,0:09:55.97,Default,,0000,0000,0000,,Ta chưa có câu trả lời Dialogue: 0,0:09:56.70,0:09:59.06,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đang tiếp tục tìm \NChúng ta tìm thế nào? Dialogue: 0,0:09:59.08,0:10:01.38,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta cho các tàu vũ trụ\Ntới cả 3 hành tinh. Dialogue: 0,0:10:01.40,0:10:02.88,Default,,0000,0000,0000,,Một vài tàu đang vào quỹ đạo Dialogue: 0,0:10:02.90,0:10:05.98,Default,,0000,0000,0000,,có cả tàu MAVEN\Nđang quay quanh sao Hỏa Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:09.53,Default,,0000,0000,0000,,thứ mà tôi liên quan và \Nđược trích ra ở đây, Dialogue: 0,0:10:09.56,0:10:11.37,Default,,0000,0000,0000,,từ ở trường đại học Colorado Dialogue: 0,0:10:11.39,0:10:13.67,Default,,0000,0000,0000,,Nó được thiết kế để \Nđo lượng khí thoát ra Dialogue: 0,0:10:14.02,0:10:16.50,Default,,0000,0000,0000,,Ta có vài số liệu tương đồng\Nở sao Kim và Trái Đất Dialogue: 0,0:10:16.95,0:10:18.62,Default,,0000,0000,0000,,Khi đã có tất cả các số liệu Dialogue: 0,0:10:18.64,0:10:21.52,Default,,0000,0000,0000,,kết hợp chúng với nhau\Nchúng ta có thể hiểu Dialogue: 0,0:10:21.54,0:10:24.96,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách nào 3 hành tinh tác động với \Nmôi trường không gian Dialogue: 0,0:10:24.98,0:10:26.14,Default,,0000,0000,0000,,với khu vực xung quanh Dialogue: 0,0:10:26.17,0:10:29.69,Default,,0000,0000,0000,,và ta có thể biết được liệu từ \Ntrường có quan trọng đối với sự sống Dialogue: 0,0:10:29.71,0:10:30.87,Default,,0000,0000,0000,,hay không. Dialogue: 0,0:10:30.90,0:10:33.16,Default,,0000,0000,0000,,Khi đã có câu trả lời,\Ntại sao ta nên quan tâm? Dialogue: 0,0:10:33.18,0:10:34.48,Default,,0000,0000,0000,,ý tôi là tôi quan tâm sâu sắc Dialogue: 0,0:10:36.13,0:10:38.13,Default,,0000,0000,0000,,cũng như về mặt kinh tế\Nnhưng cũng sâu sắc Dialogue: 0,0:10:38.16,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:10:40.76,0:10:42.68,Default,,0000,0000,0000,,Trước tiên, câu trả lời cho câu hỏi này Dialogue: 0,0:10:42.70,0:10:44.81,Default,,0000,0000,0000,,sẽ cho ta biết nhiều hơn về cả 3 hành tinh Dialogue: 0,0:10:44.83,0:10:45.99,Default,,0000,0000,0000,,sao Kim Trái Đất sao Hỏa Dialogue: 0,0:10:46.02,0:10:48.93,Default,,0000,0000,0000,,không những về cách chúng tương tác\Nvới môi trường ngày nay Dialogue: 0,0:10:48.95,0:10:50.88,Default,,0000,0000,0000,,mà cả cách đây hàng tỉ năm Dialogue: 0,0:10:50.90,0:10:52.96,Default,,0000,0000,0000,,liệu chúng có từng cư trú được\Nhay không Dialogue: 0,0:10:52.99,0:10:54.63,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ cho ta biết về bầu khí quyển Dialogue: 0,0:10:54.66,0:10:56.65,Default,,0000,0000,0000,,xung quanh và gần ta. Dialogue: 0,0:10:57.13,0:10:59.31,Default,,0000,0000,0000,,Hơn nữa, điều mà ta biết\Ntừ các hành tinh trên Dialogue: 0,0:10:59.34,0:11:01.36,Default,,0000,0000,0000,,có thể áp dụng ở bất cứ bầu khí quyển nào. Dialogue: 0,0:11:02.48,0:11:05.40,Default,,0000,0000,0000,,bao gồm cả những thiên thể\Nta đang quan sát quanh các vì sao Dialogue: 0,0:11:05.42,0:11:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, tàu vũ trụ Kepler Dialogue: 0,0:11:07.20,0:11:10.41,Default,,0000,0000,0000,,được lắp ráp và điều khiển ở Boulder Dialogue: 0,0:11:10.43,0:11:13.72,Default,,0000,0000,0000,,theo dõi 1 vùng trời kích cỡ bằng con tem Dialogue: 0,0:11:13.74,0:11:14.99,Default,,0000,0000,0000,,đã được 2 năm. Dialogue: 0,0:11:15.01,0:11:17.24,Default,,0000,0000,0000,,con tàu tìm thấy được hàng nghìn hành tinh Dialogue: 0,0:11:17.26,0:11:20.18,Default,,0000,0000,0000,,với kích cỡ bằng con tem trên bầu trời Dialogue: 0,0:11:20.20,0:11:24.29,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta cho rằng không khác mấy\Nvới vùng khác của bầu trời Dialogue: 0,0:11:24.82,0:11:26.62,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã đi qua 20 năm Dialogue: 0,0:11:26.65,0:11:30.69,Default,,0000,0000,0000,,từ không biết về bất cứ hành tinh nào\Nngoài hệ mặt trời Dialogue: 0,0:11:30.71,0:11:32.46,Default,,0000,0000,0000,,tới bây giờ, có rất nhiều hành tinh Dialogue: 0,0:11:32.49,0:11:35.63,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta không biết\Nphải nghiên cứu cái nào trước Dialogue: 0,0:11:37.27,0:11:38.73,Default,,0000,0000,0000,,mọi sự thúc đẩy đều có ích Dialogue: 0,0:11:40.54,0:11:44.12,Default,,0000,0000,0000,,thực tế, dựa vào sự theo dõi\Ncủa tàu Kepler Dialogue: 0,0:11:44.15,0:11:46.28,Default,,0000,0000,0000,,và các quan sát khác, Dialogue: 0,0:11:46.30,0:11:47.47,Default,,0000,0000,0000,,giờ chúng ta tin rằng Dialogue: 0,0:11:47.49,0:11:52.19,Default,,0000,0000,0000,,Trong 200 tỉ ngôi sao trong\Nriêng Dải Ngân hà thôi Dialogue: 0,0:11:52.79,0:11:57.39,Default,,0000,0000,0000,,trung bình, cứ 1 ngôi sao \Nlại có 1 hành tinh Dialogue: 0,0:11:58.82,0:12:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Thêm vào đó, Dialogue: 0,0:12:00.35,0:12:06.05,Default,,0000,0000,0000,,ước tính cho thấy\Nở đâu đó giữa 40 và 100 tỉ Dialogue: 0,0:12:06.07,0:12:09.40,Default,,0000,0000,0000,,trong hành tinh này chúng ta định nghĩa\Ncó thể cư trú được Dialogue: 0,0:12:11.14,0:12:12.55,Default,,0000,0000,0000,,chỉ ở dải ngân hà của ta thôi Dialogue: 0,0:12:14.59,0:12:16.63,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta theo dõi các hành tinh này Dialogue: 0,0:12:16.65,0:12:19.14,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vẫn chưa biết hành tinh nào\Ncó thể sống được Dialogue: 0,0:12:19.16,0:12:22.76,Default,,0000,0000,0000,,giống như là bị mắc kẹt trong chấm đỏ này Dialogue: 0,0:12:22.79,0:12:23.96,Default,,0000,0000,0000,,(cười) Dialogue: 0,0:12:23.98,0:12:25.22,Default,,0000,0000,0000,,trên sân khấu này vậy. Dialogue: 0,0:12:26.18,0:12:29.74,Default,,0000,0000,0000,,biết rằng có thế giới khác ngoài kia Dialogue: 0,0:12:31.04,0:12:33.82,Default,,0000,0000,0000,,và cực kì muốn biết thêm về chúng Dialogue: 0,0:12:35.17,0:12:39.11,Default,,0000,0000,0000,,muốn tra hỏi chúng và tìm ra\Nnếu có thể, một vài thứ Dialogue: 0,0:12:39.13,0:12:40.74,Default,,0000,0000,0000,,có gì đó giống bạn Dialogue: 0,0:12:42.24,0:12:44.80,Default,,0000,0000,0000,,bạn chưa thể làm thể,\Nbạn vẫn chưa thể đi đến đó Dialogue: 0,0:12:44.83,0:12:48.82,Default,,0000,0000,0000,,và bạn phải sử dụng công cụ\Nbạn phát triển quanh bạn Dialogue: 0,0:12:48.84,0:12:50.14,Default,,0000,0000,0000,,ở sao Kim Trái Đất sao Hỏa. Dialogue: 0,0:12:50.16,0:12:52.98,Default,,0000,0000,0000,,và bạn phải áp dụng chúng \Nlên các trường hợp khác Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:57.70,Default,,0000,0000,0000,,và hy vọng mình đang tạo nên\Nsự liên hệ hợp lý từ dữ liệu Dialogue: 0,0:12:57.72,0:13:00.84,Default,,0000,0000,0000,,rằng bạn có thể quyết định\Nứng viên phù hợp nhất Dialogue: 0,0:13:00.86,0:13:03.26,Default,,0000,0000,0000,,cho các hành tinh có thể cư trú \Nhay không. Dialogue: 0,0:13:04.14,0:13:06.85,Default,,0000,0000,0000,,cuối cùng thì, tính đến giờ, ít nhất, Dialogue: 0,0:13:06.88,0:13:09.66,Default,,0000,0000,0000,,Trái Đất là chấm đỏ của chúng ta, ở đây Dialogue: 0,0:13:10.38,0:13:13.71,Default,,0000,0000,0000,,Đây là hành tinh duy nhất mà ta biết\Nlà có thể sinh sống được Dialogue: 0,0:13:13.74,0:13:16.93,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù sẽ sớm thôi\Nchúng ta sẽ biết hơn nữa Dialogue: 0,0:13:16.95,0:13:19.69,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng hiện tại đây là\Nhành tinh duy nhất có thể sống được Dialogue: 0,0:13:19.71,0:13:21.01,Default,,0000,0000,0000,,và nó là chấm đỏ của ta Dialogue: 0,0:13:21.98,0:13:23.40,Default,,0000,0000,0000,,Tôi rất vui vì chúng ta ở đây Dialogue: 0,0:13:24.51,0:13:25.68,Default,,0000,0000,0000,,Cám ơn. Dialogue: 0,0:13:25.71,0:13:28.94,Default,,0000,0000,0000,,(vỗ tay)