0:00:00.943,0:00:02.364
Tôi rất vui khi được ở đây

0:00:03.015,0:00:04.703
Tôi rất vui khi các bạn ở đây

0:00:04.727,0:00:06.560
vì điều này khá là kì cục.

0:00:07.460,0:00:09.565
nhưng tôi mừng là chúng ta đều ở đây.

0:00:09.768,0:00:13.156
Và ở đây, ý tôi không phải là nơi này.

0:00:14.831,0:00:15.981
Hay chỗ này.

0:00:16.728,0:00:17.880
Mà là chính tại đây.

0:00:17.904,0:00:19.054
Ý tôi là Trái Đất.

0:00:19.627,0:00:23.570
ý tôi không phải nói về chúng ta, [br]những người trong hội trường này,

0:00:23.594,0:00:25.064
mà là sự sống,

0:00:25.088,0:00:26.537
tất cả sự sống trên Trái Đất -

0:00:26.561,0:00:31.943
"tiếng cười"

0:00:32.280,0:00:34.271
từ đa bào cho đến đơn bào,

0:00:34.295,0:00:36.619
từ vi khuẩn đến nấm,

0:00:36.643,0:00:38.021
và cả gấu biết bay nữa.

0:00:38.045,0:00:39.411
(cười)

0:00:41.736,0:00:43.245
Điều thú vị là,

0:00:43.269,0:00:46.300
Trái Đất là nơi duy nhất mà[br]chúng ta biết có sự sống tồn tại --

0:00:46.324,0:00:48.201
8,7 triệu loài.

0:00:48.660,0:00:49.914
Ta đã tìm kiếm ở nơi khác,

0:00:49.938,0:00:52.035
có thể chưa kĩ lưỡng[br]như chúng ta đã có thể

0:00:52.059,0:00:53.986
nhưng vẫn tìm kiếm và [br]chẳng phát hiện gì

0:00:54.010,0:00:56.960
Trái Đất là nơi duy nhất[br]mà ta biết có sự sống tồn tại.

0:00:57.318,0:00:58.592
Trái Đất đặc biệt chứ?

0:00:59.591,0:01:02.045
Đây là câu hỏi mà tôi cần lời giải đáp

0:01:02.069,0:01:03.323
từ khi còn bé,

0:01:03.347,0:01:05.379
tôi đoán rằng 80% hội trường này,

0:01:05.403,0:01:08.411
cũng nghĩ vậy và [br]muốn biết câu trả lời tương tự.

0:01:08.879,0:01:11.046
Để biết liệu có hành tinh nào khác

0:01:11.070,0:01:13.348
ngoài kia trong hệ mặt trời và hơn thế nữa

0:01:13.372,0:01:14.830
mà có thể duy trì sự sống,

0:01:14.854,0:01:18.051
bước đầu là tìm hiểu [br]sự sống ở đây cần những gì.

0:01:18.575,0:01:22.138
Hóa ra, trong tất cả[br]8.7 triệu loài,

0:01:22.162,0:01:23.154
nó chỉ cần ba điều.

0:01:25.032,0:01:27.884
Một là, tất cả sự sống[br]trên Trái Đất cần năng lượng.

0:01:27.908,0:01:31.393
Những thực thể sống phức tạp như [br]chúng ta hấp thụ năng lượng từ mặt trời,

0:01:31.417,0:01:33.518
nhưng sâu trong lòng đất[br]chỉ có thể lấy

0:01:33.542,0:01:35.264
từ các thứ như phản ứng hóa học

0:01:35.288,0:01:37.439
Có rất nhiều nguồn năng lượng khác nhau

0:01:37.463,0:01:38.706
sẵn có trên mọi hành tinh.

0:01:39.400,0:01:40.556
Hai là,

0:01:40.580,0:01:43.285
mọi sự sống cần thức ăn [br]hay chất dinh dưỡng.

0:01:43.741,0:01:48.215
đây có vẻ là một yêu cầu cao, đặc biệt [br]nếu bạn muốn một quả cà chua ngon lành.

0:01:48.239,0:01:49.955
(cười)

0:01:49.979,0:01:53.045
Tuy nhiên, mọi sự sống trên Trái Đất [br]đều lấy dinh dưỡng

0:01:53.069,0:01:55.099
chỉ từ sáu nguyên tố hóa học,

0:01:55.123,0:01:58.127
và các nguyên tố này có thể [br]tìm thấy ở bất cứ hành tinh nào

0:01:58.151,0:01:59.487
trong hệ mặt trời của ta.

0:02:00.537,0:02:03.764
Vậy điều đó nghĩa điều quan trọng nhất,

0:02:03.788,0:02:05.742
khó nhất để có được

0:02:05.766,0:02:07.658
là nước, không phải sừng nai.

0:02:07.682,0:02:10.463
(cười)

0:02:11.285,0:02:13.079
mặc dù sừng nai cũng khá là ngầu.

0:02:13.103,0:02:14.261
(cười)

0:02:14.285,0:02:19.820
Không phải nước đóng băng, không phải[br]nước ở dạng ga, mà nước ở thể lỏng.

0:02:20.748,0:02:23.201
Đó là những gì [br]mà mọi sự sống cần để tồn tại.

0:02:23.680,0:02:27.016
Và nhiều thiên thể của hệ mặt trời[br]không có nước ở dạng lỏng,

0:02:27.040,0:02:28.676
nên chúng ta sẽ không tìm ở đó.

0:02:28.700,0:02:31.693
Các thiên thể khác ở hệ mặt trời[br]có thế chứa nhiều nước lỏng,

0:02:31.717,0:02:33.052
thậm chí nhiều hơn Trái Đất,

0:02:33.076,0:02:35.526
nhưng chúng bị mắc kẹt dưới lớp băng,

0:02:35.550,0:02:37.811
vì thế thật khó để tiếp cận hay lấy nó,

0:02:37.835,0:02:40.554
Thậm chí rất khó để biết[br]liệu có sự sống ở đó không.

0:02:41.475,0:02:44.470
Vậy chúng ta chỉ còn[br]vài thiên thế khác để nghiên cứu.

0:02:44.494,0:02:46.923
Vì thế hãy đơn giản hóa vấn đề.

0:02:46.947,0:02:50.288
Hãy chỉ nghĩ đến nước lỏng[br]trên bề mặt một hành tinh.

0:02:50.312,0:02:53.268
Chỉ có ba thực thể [br]trong hệ mặt trời để tìm hiểu,

0:02:53.292,0:02:55.874
khi nhắc đến nước lỏng[br]trên bề mặt của một hành tinh,

0:02:55.898,0:03:00.724
theo thứ tự xa dần từ mặt trời, [br]đó là: sao Kim, Trái Đất và sao Hỏa.

0:03:01.265,0:03:04.637
Nếu bạn muốn một bầu khí quyển[br]để nước có thể ở dạng lỏng

0:03:04.661,0:03:07.039
bạn phải rất cẩn thận[br]với bầu khí quyển đó.

0:03:07.063,0:03:10.475
không thể có quá nhiều khí,[br]quá dày hay quá nóng,

0:03:10.499,0:03:13.404
nếu như vậy sẽ giống như sao Kim,

0:03:13.428,0:03:15.165
và bạn không thể có được nước lỏng.

0:03:15.189,0:03:19.142
Nhưng nếu quá ít khí,[br]quá mỏng hay quá lạnh,

0:03:19.166,0:03:21.190
mọi thứ sẽ giống như sao Hỏa, quá lạnh.

0:03:21.865,0:03:24.340
Vậy Kim Tinh quá nóng,[br]Hỏa Tinh quá lạnh,

0:03:24.364,0:03:25.528
và Trái Đất thì vừa phải

0:03:25.552,0:03:29.027
Nhìn các bức ảnh phía sau tôi [br]và các bạn sẽ thấy ngay

0:03:29.051,0:03:31.648
những nơi mà có[br]sự sống tồn tại trong hệ mặt trời.

0:03:32.296,0:03:33.896
Đó là một vấn đề kiểu Goldilocks,

0:03:33.920,0:03:36.410
nó đơn giản đến nỗi[br]một đứa trẻ cũng có thể hiểu.

0:03:37.452,0:03:38.632
Tuy nhiên,

0:03:39.450,0:03:42.378
tôi muốn nhắc các bạn hai điều

0:03:42.402,0:03:45.356
Từ câu chuyện Goldilocks[br]mà chúng ta có thể không bận tâm nhiều

0:03:45.380,0:03:47.476
nhưng tôi lại nghĩ nó khá là liên quan.

0:03:48.056,0:03:49.206
Điều thứ nhất:

0:03:50.311,0:03:53.103
Nếu bát của gấu mẹ quá nguội

0:03:53.833,0:03:55.841
khi Goldilocks bước vào phòng,

0:03:56.642,0:03:58.785
liệu đó có nghĩa nó sẽ lạnh mãi như vậy?

0:03:59.825,0:04:03.093
Hay đó có thể là vừa đủ[br]vào thời điểm khác?

0:04:03.650,0:04:07.331
Khi Goldilocks bước vào phòng [br]để tìm ra câu trả lời

0:04:07.355,0:04:08.687
mà chúng ta có trong truyện.

0:04:09.114,0:04:10.844
Điều này cũng đúng với các hành tinh

0:04:10.868,0:04:12.894
Chúng không phải tĩnh vật.[br]Chúng thay đổi.

0:04:12.918,0:04:14.660
Chúng biến đổi. [br]Chúng tiến hóa.

0:04:14.684,0:04:16.727
và bầu khí quyển cũng vậy.

0:04:16.751,0:04:18.453
Để tôi cho các bạn một ví dụ.

0:04:18.477,0:04:20.479
Một bức ảnh [br]ưa thích của tôi về Sao Hỏa.

0:04:20.503,0:04:23.634
Nó không có độ phân giải cao nhất ,[br]cũng không sống động nhất.

0:04:23.658,0:04:25.161
Nó cũng không phải mới nhất,

0:04:25.185,0:04:28.679
nhưng nó cho thấy đáy sông[br]cắt vào bề mặt của hành tinh;

0:04:29.320,0:04:31.904
Lòng sông được khắc chạm [br]bởi dòng chảy của chất lỏng;

0:04:33.515,0:04:38.401
Mà mất hàng trăm hoặc hàng nghìn [br]hay chục nghìn năm để hình thành.

0:04:38.425,0:04:40.043
Điều này không khả thi ở Sao Hỏa.

0:04:40.067,0:04:42.548
Bầu khí quyển sao Hỏa[br]ngày nay quá mỏng và lạnh

0:04:42.572,0:04:44.713
để nước ổn định như một chất lỏng.

0:04:44.737,0:04:49.085
Hình ảnh này cho bạn biết [br]khí quyển của sao Hỏa đã thay đổi,

0:04:49.109,0:04:51.141
rất nhiều.

0:04:51.714,0:04:56.523
Nó thay đổi từ trạng thái[br]chúng ta định nghĩa là có thể định cư,

0:04:56.547,0:05:00.137
bởi ba điều kiện [br]cho sự sống đã có từ lâu.

0:05:01.049,0:05:03.117
Vậy bầu không khí đó đã đi đâu

0:05:03.141,0:05:05.961
để cho nước có thể [br]ở dạng lỏng trên bề mặt?

0:05:05.985,0:05:09.332
Một ý kiến cho rằng không khí[br]thoát khỏi không gian

0:05:09.356,0:05:12.023
Các phân tử khí có đủ năng lượng để thoát

0:05:12.047,0:05:13.700
ra khỏi trọng lực của hành tinh

0:05:13.724,0:05:16.413
rời khỏi không gian, [br]và không bao giờ trở lại

0:05:16.437,0:05:19.125
Và điều này xảy ra hầu hết với[br]các thiên thể có khí quyển

0:05:19.149,0:05:20.321
Sao chổi có đuôi

0:05:20.345,0:05:23.602
đó là bằng chứng cho[br]sự trốn thoát của không khí

0:05:23.626,0:05:27.035
nhưng sao Kim cũng có[br]bầu khí quyển thoát ra theo thời gian

0:05:27.059,0:05:28.719
sao Hỏa và Trái Đất cũng vậy.

0:05:28.743,0:05:31.711
Đó chỉ còn là vấn đề về nhiệt độ và quy mô

0:05:32.093,0:05:34.768
Ta muốn biết lượng [br]không khí đã rò rỉ qua thời gian

0:05:34.792,0:05:36.908
để có thể giải thích sự thay đổi này

0:05:36.932,0:05:39.543
Làm thế nào không khí[br]lấy năng lượng để thoát ra?

0:05:39.567,0:05:41.698
Làm thế nào phân tử có[br]đủ năng lượng để thoát

0:05:41.722,0:05:44.907
Có hai cách nếu chúng ta [br]bớt đi vài thứ một chút.

0:05:44.931,0:05:46.082
Thứ nhất, ánh mặt trời

0:05:46.106,0:05:49.518
Ánh sáng tỏa ra từ mặt trời được hấp thụ[br]bởi các phân tử khí

0:05:49.542,0:05:51.256
và sưởi ấm các phân tử.

0:05:51.280,0:05:53.388
Vâng, đúng là tôi đang nhảy, nhưng chúng

0:05:53.412,0:05:54.883
(cười)

0:05:55.693,0:05:57.605
Ôi ở đám cưới của tôi [br]tôi còn không nhảy

0:05:57.629,0:05:59.121
(cười)

0:05:59.145,0:06:02.148
Chúng lấy năng lượng[br]để trốn thoát và thoát khỏi

0:06:02.172,0:06:04.672
trọng lực của hành tinh[br]chỉ bằng cách làm nóng

0:06:04.696,0:06:07.858
Cách thứ hai để lấy năng lượng[br]là từ gió mặt trời.

0:06:07.882,0:06:12.908
Chúng là các phân tử, khối, vật chất[br]bắn ra khỏi bề mặt mặt trời

0:06:12.932,0:06:15.336
và chúng bay tứ tung[br]trong hệ mặt trời

0:06:15.360,0:06:17.145
với vận tốc 400 km/s

0:06:17.169,0:06:19.763
đôi khi nhanh hơn bão mặt trời

0:06:19.787,0:06:22.509
và chúng va chạm[br]nhiều hành tinh trong không gian

0:06:22.533,0:06:24.979
về phía các hành tinh[br]và bầu khí quyển của chúng

0:06:25.003,0:06:26.628
chúng có thể cung cấp năng lượng

0:06:26.652,0:06:28.780
cho các phân tử khí để thoát ra.

0:06:29.182,0:06:31.151
Đây là điều mà tôi quan tâm

0:06:31.175,0:06:32.888
vì nó liên quan đến khả năng cư trú

0:06:33.378,0:06:36.510
Tôi nói rằng có hai điều[br]từ câu chuyện Goldiocks

0:06:36.534,0:06:39.518
tôi muốn các bạn chú ý và nhớ về nó

0:06:39.542,0:06:41.781
điều thứ hai thì hơi khó để hiểu

0:06:41.805,0:06:44.593
Nếu bát của gấu bố quá nóng,

0:06:46.180,0:06:49.414
bát của gấu mẹ thì quá nguội

0:06:51.057,0:06:54.168
không phải bát của gấu con còn lạnh hơn ư?

0:06:55.081,0:06:56.877
Nếu chúng ta nghĩ theo hướng đó?

0:06:58.195,0:07:00.507
Điều này bạn đã chấp nhận[br]suốt cuộc đời của mình

0:07:00.531,0:07:03.601
khi bạn nghĩ về nó nhiều hơn[br]nó không đơn giản đến vậy

0:07:04.513,0:07:08.541
Hiển nhiên khoảng cách giữa 1 hành tinh và[br]mặt trời quyết định nhiệt độ hành tinh đó

0:07:08.565,0:07:10.831
Điều này chắc chắn tạo ra sự cư trú

0:07:10.855,0:07:13.785
nhưng vẫn còn nhiều thứ[br]chúng ta nên quan tâm tới

0:07:13.809,0:07:15.425
Có thế chính những chiếc bát

0:07:15.449,0:07:18.505
lại giúp xác định kết quả câu chuyện

0:07:18.529,0:07:19.829
điều gì là vừa đủ

0:07:20.765,0:07:23.630
Tôi có thể nói cho bạn[br]nhiều đặc điểm khác nhau

0:07:23.654,0:07:24.805
của ba hành tinh trên

0:07:24.829,0:07:26.398
ảnh hưởng đến khả năng cư trú

0:07:26.422,0:07:29.016
vì lí do cá nhân [br]liên quan đến nghiên cứu của tôi

0:07:29.040,0:07:32.628
và sự thực là tôi đang đứng đây nhấp chuột[br]còn bạn thì không

0:07:32.652,0:07:33.658
(cười)

0:07:33.682,0:07:35.791
Tôi muốn nói trong khoảng 1-2 phút

0:07:35.815,0:07:37.112
về từ trường

0:07:37.715,0:07:40.247
Trái Đất có, sao Kim và sao Hỏa thì không

0:07:40.825,0:07:43.948
Từ trường được sinh ra[br]sâu trong lòng của một hành tinh

0:07:43.972,0:07:47.689
bằng cách dẫn điện các chất lỏng hỗn độn

0:07:47.713,0:07:50.618
tạo nên lớp từ trường lớn[br]bao quang trái đất

0:07:50.642,0:07:53.038
Nếu bạn có la bàn [br]bạn sẽ biết Bắc là hướng nào

0:07:53.062,0:07:54.576
Sao Kim, sao Hỏa không như thế

0:07:54.580,0:07:56.494
Nếu bạn dùng la bàn ở sao Kim và sao Hỏa

0:07:56.518,0:07:57.914
Chúc mừng, bạn đã bị lạc

0:07:57.938,0:07:59.841
(cười)

0:07:59.865,0:08:01.905
Điều này có ảnh hưởng tới sự cư trú?

0:08:03.175,0:08:04.477
Vậy, ảnh hưởng thế nào?

0:08:05.024,0:08:07.628
nhiều nhà khoa học cho rằng[br]từ trường của 1 hành tinh

0:08:07.652,0:08:10.047
có chức năng là lá chắn cho khí quyển

0:08:10.071,0:08:13.426
làm chệch hướng các phân tử gió mặt trời [br]ra khỏi hành tinh

0:08:13.450,0:08:15.265
trong hiệu ứng kiểu trường lực

0:08:15.289,0:08:17.989
liên quan tới điện tích [br]của những phân tử này

0:08:18.362,0:08:21.989
Tôi muốn coi nó như là [br]tấm kính chắn hắt hơi cho hành tinh

0:08:22.013,0:08:24.292
(cười)

0:08:24.962,0:08:28.343
vâng, nhiều đồng nghiệp của tôi[br]sau khi xem sẽ nhận ra

0:08:28.367,0:08:30.911
đây là lần đầu tiên trong [br]lịch sử con người

0:08:30.935,0:08:33.214
gió mặt trời được so sánh với nước mũi

0:08:33.238,0:08:34.888
(cười)

0:08:36.978,0:08:40.453
vậy tác động là Trái Đất[br]có thể được bảo vệ

0:08:40.477,0:08:41.646
trong hàng tỷ năm

0:08:41.670,0:08:43.520
vì chúng ta có từ trường

0:08:43.544,0:08:45.723
Khí quyển không thể thoát được

0:08:45.747,0:08:47.854
sao Hỏa, mặt khác, không được bảo vệ

0:08:47.878,0:08:49.720
bởi vì không có từ trường

0:08:49.744,0:08:51.696
và qua hàng tỉ năm

0:08:51.720,0:08:53.900
có thể không khí đã bị hút đi

0:08:53.924,0:08:56.517
để giải thích sự thay đổi[br]từ một tinh cầu có thể cư trú

0:08:56.541,0:08:58.207
sang hành tinh như ta biết ngày nay

0:08:59.059,0:09:02.048
Các nhà khoa học khác[br]cho rằng từ trường

0:09:02.072,0:09:04.235
hoạt động giống chiếc buồm trên thuyền

0:09:04.958,0:09:09.995
cho phép hành tinh tương tác với [br]năng lượng từ gió mặt trời nhiều hơn

0:09:10.019,0:09:13.291
là nó có thể tự mình tương tác

0:09:13.315,0:09:15.806
chiếc buồm này tích tụ năng lượng[br]từ gió mặt trời

0:09:15.830,0:09:18.496
Từ trường có thể thu thập [br]năng lượng từ gió mặt trời

0:09:18.520,0:09:21.764
cho phép càng nhiều sự thoát khí xảy ra

0:09:21.788,0:09:24.042
Ý kiến này cần được kiểm chứng

0:09:24.066,0:09:25.951
nhưng tác động và cách nó hoạt động

0:09:25.975,0:09:27.126
có vẻ rõ ràng

0:09:27.150,0:09:28.301
vì chúng ta biết rằng

0:09:28.325,0:09:31.400
năng lượng từ gió mặt trời[br]được tích trữ vào khí quyển

0:09:31.424,0:09:32.575
trên Trái Đất

0:09:32.599,0:09:35.004
Năng lượng đó được dẫn[br]dọc các đường sức từ

0:09:35.028,0:09:36.376
xuống các vùng cực

0:09:36.400,0:09:38.536
tạo nên cực quang tuyệt đẹp.

0:09:38.560,0:09:41.216
Nếu bạn từng thấy nó, quả là tuyệt vời

0:09:41.240,0:09:43.246
Chúng ta đã năng lượng đi vào

0:09:43.270,0:09:46.303
Ta đang cố tìm cách ước lượng xem có [br]bao nhiêu phân tử ra ngoài

0:09:46.327,0:09:49.365
và từ trường có ảnh hướng [br]tới điều này hay không

0:09:50.722,0:09:53.102
vậy tôi đã đặt ra vấn đề cho các bạn ở đây

0:09:53.126,0:09:54.672
mà vẫn chưa có hướng giải quyết

0:09:54.696,0:09:55.972
Ta chưa có câu trả lời

0:09:56.702,0:09:59.059
Chúng ta đang tiếp tục tìm [br]Chúng ta tìm thế nào?

0:09:59.083,0:10:01.381
Chúng ta cho các tàu vũ trụ[br]tới cả 3 hành tinh.

0:10:01.405,0:10:02.881
Một vài tàu đang vào quỹ đạo

0:10:02.905,0:10:05.977
có cả tàu MAVEN[br]đang quay quanh sao Hỏa

0:10:06.001,0:10:09.533
thứ mà tôi liên quan và [br]được trích ra ở đây,

0:10:09.557,0:10:11.366
từ ở trường đại học Colorado

0:10:11.390,0:10:13.672
Nó được thiết kế để [br]đo lượng khí thoát ra

0:10:14.022,0:10:16.496
Ta có vài số liệu tương đồng[br]ở sao Kim và Trái Đất

0:10:16.953,0:10:18.618
Khi đã có tất cả các số liệu

0:10:18.642,0:10:21.517
kết hợp chúng với nhau[br]chúng ta có thể hiểu

0:10:21.541,0:10:24.958
bằng cách nào 3 hành tinh tác động với [br]môi trường không gian

0:10:24.982,0:10:26.144
với khu vực xung quanh

0:10:26.168,0:10:29.690
và ta có thể biết được liệu từ [br]trường có quan trọng đối với sự sống

0:10:29.714,0:10:30.872
hay không.

0:10:30.896,0:10:33.161
Khi đã có câu trả lời,[br]tại sao ta nên quan tâm?

0:10:33.185,0:10:34.485
ý tôi là tôi quan tâm sâu sắc

0:10:36.128,0:10:38.134
cũng như về mặt kinh tế[br]nhưng cũng sâu sắc

0:10:38.158,0:10:40.000
(cười)

0:10:40.763,0:10:42.681
Trước tiên, câu trả lời cho câu hỏi này

0:10:42.705,0:10:44.808
sẽ cho ta biết nhiều hơn về cả 3 hành tinh

0:10:44.832,0:10:45.992
sao Kim Trái Đất sao Hỏa

0:10:46.016,0:10:48.927
không những về cách chúng tương tác[br]với môi trường ngày nay

0:10:48.951,0:10:50.878
mà cả cách đây hàng tỉ năm

0:10:50.902,0:10:52.964
liệu chúng có từng cư trú được[br]hay không

0:10:52.988,0:10:54.632
Nó sẽ cho ta biết về bầu khí quyển

0:10:54.656,0:10:56.651
xung quanh và gần ta.

0:10:57.127,0:10:59.311
Hơn nữa, điều mà ta biết[br]từ các hành tinh trên

0:10:59.335,0:11:01.356
có thể áp dụng ở bất cứ bầu khí quyển nào.

0:11:02.485,0:11:05.398
bao gồm cả những thiên thể[br]ta đang quan sát quanh các vì sao

0:11:05.422,0:11:07.177
Ví dụ, tàu vũ trụ Kepler

0:11:07.201,0:11:10.409
được lắp ráp và điều khiển ở Boulder

0:11:10.433,0:11:13.718
theo dõi 1 vùng trời kích cỡ bằng con tem

0:11:13.742,0:11:14.989
đã được 2 năm.

0:11:15.013,0:11:17.241
con tàu tìm thấy được hàng nghìn hành tinh

0:11:17.265,0:11:20.178
với kích cỡ bằng con tem trên bầu trời

0:11:20.202,0:11:24.291
mà chúng ta cho rằng không khác mấy[br]với vùng khác của bầu trời

0:11:24.815,0:11:26.625
Chúng ta đã đi qua 20 năm

0:11:26.649,0:11:30.686
từ không biết về bất cứ hành tinh nào[br]ngoài hệ mặt trời

0:11:30.710,0:11:32.463
tới bây giờ, có rất nhiều hành tinh

0:11:32.487,0:11:35.626
mà chúng ta không biết[br]phải nghiên cứu cái nào trước

0:11:37.269,0:11:38.729
mọi sự thúc đẩy đều có ích

0:11:40.539,0:11:44.123
thực tế, dựa vào sự theo dõi[br]của tàu Kepler

0:11:44.147,0:11:46.276
và các quan sát khác,

0:11:46.300,0:11:47.469
giờ chúng ta tin rằng

0:11:47.493,0:11:52.192
Trong 200 tỉ ngôi sao trong[br]riêng Dải Ngân hà thôi

0:11:52.786,0:11:57.390
trung bình, cứ 1 ngôi sao [br]lại có 1 hành tinh

0:11:58.819,0:12:00.322
Thêm vào đó,

0:12:00.346,0:12:06.047
ước tính cho thấy[br]ở đâu đó giữa 40 và 100 tỉ

0:12:06.071,0:12:09.403
trong hành tinh này chúng ta định nghĩa[br]có thể cư trú được

0:12:11.139,0:12:12.551
chỉ ở dải ngân hà của ta thôi

0:12:14.590,0:12:16.627
Chúng ta theo dõi các hành tinh này

0:12:16.651,0:12:19.135
nhưng vẫn chưa biết hành tinh nào[br]có thể sống được

0:12:19.159,0:12:22.765
giống như là bị mắc kẹt trong chấm đỏ này

0:12:22.789,0:12:23.960
(cười)

0:12:23.984,0:12:25.216
trên sân khấu này vậy.

0:12:26.178,0:12:29.740
biết rằng có thế giới khác ngoài kia

0:12:31.042,0:12:33.818
và cực kì muốn biết thêm về chúng

0:12:35.174,0:12:39.108
muốn tra hỏi chúng và tìm ra[br]nếu có thể, một vài thứ

0:12:39.132,0:12:40.742
có gì đó giống bạn

0:12:42.244,0:12:44.803
bạn chưa thể làm thể,[br]bạn vẫn chưa thể đi đến đó

0:12:44.827,0:12:48.820
và bạn phải sử dụng công cụ[br]bạn phát triển quanh bạn

0:12:48.844,0:12:50.139
ở sao Kim Trái Đất sao Hỏa.

0:12:50.163,0:12:52.976
và bạn phải áp dụng chúng [br]lên các trường hợp khác

0:12:53.000,0:12:57.696
và hy vọng mình đang tạo nên[br]sự liên hệ hợp lý từ dữ liệu

0:12:57.720,0:13:00.838
rằng bạn có thể quyết định[br]ứng viên phù hợp nhất

0:13:00.862,0:13:03.261
cho các hành tinh có thể cư trú [br]hay không.

0:13:04.139,0:13:06.854
cuối cùng thì, tính đến giờ, ít nhất,

0:13:06.878,0:13:09.665
Trái Đất là chấm đỏ của chúng ta, ở đây

0:13:10.376,0:13:13.712
Đây là hành tinh duy nhất mà ta biết[br]là có thể sinh sống được

0:13:13.736,0:13:16.927
mặc dù sẽ sớm thôi[br]chúng ta sẽ biết hơn nữa

0:13:16.951,0:13:19.687
Nhưng hiện tại đây là[br]hành tinh duy nhất có thể sống được

0:13:19.711,0:13:21.013
và nó là chấm đỏ của ta

0:13:21.976,0:13:23.396
Tôi rất vui vì chúng ta ở đây

0:13:24.507,0:13:25.682
Cám ơn.

0:13:25.706,0:13:28.937
(vỗ tay)