1
00:00:00,995 --> 00:00:02,682
Pat Mitchell: 8 januari 2011

2
00:00:02,682 --> 00:00:06,555
begon als een doodgewone dag.

3
00:00:06,555 --> 00:00:09,704
Jullie waren allebei bezig 
met dat wat jullie het liefste doen.

4
00:00:09,704 --> 00:00:11,885
Jij had een ontmoeting met kiezers,

5
00:00:11,885 --> 00:00:14,050
wat je dolgraag deed

6
00:00:14,050 --> 00:00:15,217
als lid van het Congres.

7
00:00:15,217 --> 00:00:17,622
En Mark, jij was je volop 
aan het voorbereiden

8
00:00:17,622 --> 00:00:20,901
voor je volgende missie
met de Space Shuttle.

9
00:00:20,901 --> 00:00:25,080
En alles wat jullie ooit gepland

10
00:00:25,080 --> 00:00:27,031
of gehoopt hadden in jullie leven

11
00:00:27,031 --> 00:00:30,660
veranderde plots onomkeerbaar.

12
00:00:30,660 --> 00:00:33,869
Mark Kelly: Ja, het is werkelijk 
indrukwekkend hoe alles zo plots

13
00:00:33,869 --> 00:00:35,860
kan veranderen voor ieder van ons.

14
00:00:35,860 --> 00:00:37,508
Mensen beseffen dat niet.

15
00:00:37,508 --> 00:00:38,698
Ik besefte het niet.

16
00:00:38,698 --> 00:00:39,356
Gabby Giffords: Ja.

17
00:00:39,356 --> 00:00:40,606
MK: Die zaterdagochtend

18
00:00:40,606 --> 00:00:43,570
Kreeg ik dat vreselijke telefoontje

19
00:00:43,570 --> 00:00:45,628
van Gabby’s stafchef.

20
00:00:45,628 --> 00:00:47,648
Ze kon geen verdere informatie geven,

21
00:00:47,648 --> 00:00:49,977
enkel “Gabby is neergeschoten.”

22
00:00:49,977 --> 00:00:51,194
Ik belde haar later terug

23
00:00:51,194 --> 00:00:53,575
en even was ik ervan overtuigd

24
00:00:53,575 --> 00:00:56,314
dat ik me dat telefoontje
gewoon had ingebeeld.

25
00:00:56,314 --> 00:00:58,016
Ik belde haar terug en ze zei me

26
00:00:58,016 --> 00:01:00,319
dat Gabby in het hoofd geschoten was.

27
00:01:00,319 --> 00:01:02,144
Vanaf dat moment wist ik

28
00:01:02,144 --> 00:01:05,756
dat ons leven helemaal anders zou zijn.

29
00:01:05,756 --> 00:01:07,733
PM: Welke prognose gaven de dokters jou,

30
00:01:07,733 --> 00:01:11,547
toen je in het ziekenhuis aankwam,
over Gabby's toestand

31
00:01:11,547 --> 00:01:13,705
en in welke mate je

32
00:01:13,705 --> 00:01:15,196
verbetering mocht verwachten?

33
00:01:15,196 --> 00:01:18,736
MK: Daarover kunnen ze 
bij een schotwond in het hoofd

34
00:01:18,736 --> 00:01:21,449
en een hersentrauma
meestal niet veel zeggen.

35
00:01:21,449 --> 00:01:23,351
Elk geval is anders.

36
00:01:23,351 --> 00:01:25,922
In tegenstelling tot een beroerte

37
00:01:25,922 --> 00:01:28,746
is het verdere verloop niet voorspelbaar.

38
00:01:28,746 --> 00:01:31,738
Dus ze wisten niet hoelang
Gabby in een coma zou liggen,

39
00:01:31,738 --> 00:01:34,533
wanneer dat zou veranderen,

40
00:01:34,533 --> 00:01:37,696
of wat de prognose zou zijn.

41
00:01:37,696 --> 00:01:41,502
PM: Gabby, ben je bij je herstel

42
00:01:41,502 --> 00:01:46,004
op zoek gegaan naar een nieuwe

43
00:01:46,004 --> 00:01:49,287
of naar de oude Gabby Giffords?

44
00:01:49,287 --> 00:01:53,853
GG: De nieuwe – beter, sterker, harder.

45
00:01:53,853 --> 00:01:58,210
(Applaus)

46
00:01:58,210 --> 00:02:00,570
MK: Om maar te zeggen,

47
00:02:00,570 --> 00:02:03,976
als je naar de foto hier achter ons kijkt,

48
00:02:03,976 --> 00:02:05,620
herstellen van zo’n verwonding

49
00:02:05,620 --> 00:02:07,848
en er dan sterk en zelfs
sterker uitkomen

50
00:02:07,848 --> 00:02:09,684
is heel moeilijk.

51
00:02:09,684 --> 00:02:11,178
Ik ken niemand

52
00:02:11,178 --> 00:02:13,800
die zo sterk is als mijn geweldige vrouw.

53
00:02:13,800 --> 00:02:17,052
(Applaus)

54
00:02:17,052 --> 00:02:19,980
PM: Wanneer wist je

55
00:02:19,980 --> 00:02:23,445
dat herstel niet enkel mogelijk was

56
00:02:23,445 --> 00:02:26,096
maar dat je zelfs
nog iets zou terugkrijgen

57
00:02:26,096 --> 00:02:28,701
van het leven dat 
jij en Gabby gepland hadden?

58
00:02:28,701 --> 00:02:30,979
MK: Voor mij was dat

59
00:02:30,979 --> 00:02:34,439
toen Gabby nog half bewusteloos was,

60
00:02:34,439 --> 00:02:39,565
en ze iets deed in haar bed
op de afdeling Intensieve Zorgen

61
00:02:39,565 --> 00:02:41,490
dat ze vroeger altijd deed

62
00:02:41,490 --> 00:02:43,875
wanneer we bijvoorbeeld 
aten in een restaurant.

63
00:02:43,875 --> 00:02:45,828
Ze deed mijn ring uit

64
00:02:45,828 --> 00:02:48,897
en verplaatste hem 
van de ene vinger naar de andere.

65
00:02:48,897 --> 00:02:50,812
Toen wist ik

66
00:02:50,812 --> 00:02:52,396
dat ze er nog was.

67
00:02:52,396 --> 00:02:54,062
PM: Er waren ook bepaalde woorden.

68
00:02:54,062 --> 00:02:57,113
Verraste ze je niet
met woorden in het begin?

69
00:02:57,113 --> 00:03:03,050
MK: Het was moeilijk in het begin.
GG: Wat? Wat? Kip. Kip. Kip.

70
00:03:03,050 --> 00:03:04,430
MK: Ja, dat was het.

71
00:03:04,430 --> 00:03:07,670
Dat was Gabby’s volledige woordenschat

72
00:03:07,670 --> 00:03:09,146
in die eerste maand.

73
00:03:09,146 --> 00:03:11,782
Om een of andere reden heeft ze afasie,

74
00:03:11,782 --> 00:03:13,778
moeilijkheden om te communiceren.

75
00:03:13,778 --> 00:03:16,220
Ze vond een houvast in het woord "kip"

76
00:03:16,220 --> 00:03:19,496
wat niet het beste,
maar zeker niet het slechte is.

77
00:03:19,496 --> 00:03:20,981
(Gelach)

78
00:03:20,981 --> 00:03:22,644
We waren eigenlijk bezorgd

79
00:03:22,644 --> 00:03:26,585
dat ze een slechter woord zou kiezen.

80
00:03:26,585 --> 00:03:29,215
PM: Gabby, wat was jouw grootste uitdaging

81
00:03:29,215 --> 00:03:31,737
tijdens jouw herstel?

82
00:03:31,737 --> 00:03:36,041
GG: Praten. Heel, heel moeilijk.

83
00:03:36,041 --> 00:03:39,265
MK: Gabby weet wat ze wilt zeggen,

84
00:03:39,265 --> 00:03:41,013
maar dat lukt niet altijd.

85
00:03:41,013 --> 00:03:42,425
Ze begrijpt alles,

86
00:03:42,425 --> 00:03:44,775
maar communiceren is moeilijk voor haar

87
00:03:44,775 --> 00:03:48,237
omdat het gedeelte van het brein

88
00:03:48,237 --> 00:03:50,703
dat daarvoor instaat

89
00:03:50,703 --> 00:03:53,053
aan de linkerkant van het hoofd ligt

90
00:03:53,053 --> 00:03:55,220
en de kogel is daar doorheen gegaan.

91
00:03:55,220 --> 00:03:57,433
PM: Dus jij hebt een gevaarlijke taak:

92
00:03:57,433 --> 00:03:59,129
spreken in haar plaats.

93
00:03:59,129 --> 00:04:00,684
MK: Inderdaad.

94
00:04:00,684 --> 00:04:05,020
Dat is misschien wel het gevaarlijkste
wat ik ooit gedaan heb.

95
00:04:05,020 --> 00:04:06,920
PM: Gabby, ben je optimistisch

96
00:04:06,920 --> 00:04:10,183
over je verdere herstel -

97
00:04:10,183 --> 00:04:12,407
lopen, praten,

98
00:04:12,407 --> 00:04:14,911
je arm en been kunnen bewegen?

99
00:04:14,911 --> 00:04:19,265
GG: Ik ben optimistisch.
Ik heb een lange, moeilijke weg te gaan,

100
00:04:19,265 --> 00:04:22,113
maar ik ben optimistisch.

101
00:04:22,113 --> 00:04:25,317
PM: Dat lijkt de belangrijkste eigenschap
van Gabby Giffords, niet?

102
00:04:25,317 --> 00:04:26,596
(Applaus)

103
00:04:26,596 --> 00:04:28,026
MK: Dat is altijd zo geweest.

104
00:04:28,026 --> 00:04:30,804
Gabby werkt ongelooflijk hard, elke dag.

105
00:04:30,804 --> 00:04:33,808
GG: Op de loopband,
ik heb op mijn loopband gelopen,

106
00:04:33,808 --> 00:04:37,285
lessen Spaans, hoorn spelen.

107
00:04:37,285 --> 00:04:39,930
MK: Enkel mijn vrouw zou dat kunnen -

108
00:04:39,930 --> 00:04:41,678
als je haar vroeger al kende,

109
00:04:41,678 --> 00:04:43,590
zou je dit begrijpen -

110
00:04:43,590 --> 00:04:45,300
iemand die gewond raakte,

111
00:04:45,300 --> 00:04:48,220
zulke moeilijkheden heeft
om te communiceren

112
00:04:48,220 --> 00:04:50,130
en spraaktherapie volgt,

113
00:04:50,130 --> 00:04:52,165
die plots, nu een maand geleden, zegt:

114
00:04:52,165 --> 00:04:55,867
"Ik wil weer Spaans gaan leren."

115
00:04:55,867 --> 00:04:58,621
PM: Laten we eens kijken
naar de vrouw zelf.

116
00:04:58,621 --> 00:05:02,289
Dit is uit de tijd
voordat jij Gabby ontmoet had.

117
00:05:02,289 --> 00:05:04,565
Hier zit ze op een bromfiets,

118
00:05:04,565 --> 00:05:06,935
maar ik heb begrepen

119
00:05:06,935 --> 00:05:10,581
dat ze op deze foto 
braver lijkt dan ze toen was.

120
00:05:10,581 --> 00:05:13,333
MK: Gabby reed vroeger met motoren.

121
00:05:13,333 --> 00:05:15,253
Dat is een bromfiets

122
00:05:15,253 --> 00:05:18,739
maar ze heeft nog altijd een BMW-motor.

123
00:05:18,739 --> 00:05:21,415
PM: Rijdt ze daar nog mee?
MK: Dat is moeilijk

124
00:05:21,415 --> 00:05:24,063
omdat ze haar rechterarm niet kan bewegen.

125
00:05:24,063 --> 00:05:28,249
Maar ik ken wel wat van klittenband,

126
00:05:28,249 --> 00:05:30,505
misschien kunnen we haar
op de motor krijgen,

127
00:05:30,505 --> 00:05:35,119
en haar rechterhand met klittenband
aan het stuur vastmaken.

128
00:05:35,119 --> 00:05:37,417
PM: Misschien krijgen we binnenkort

129
00:05:37,417 --> 00:05:39,050
die foto te zien, Gabby.

130
00:05:39,050 --> 00:05:41,495
Voordat jullie elkaar ontmoetten,

131
00:05:41,495 --> 00:05:44,485
had jij al beslist

132
00:05:44,485 --> 00:05:46,492
dat je bij het leger ging

133
00:05:46,492 --> 00:05:48,773
en astronaut ging worden.

134
00:05:48,773 --> 00:05:51,293
Toen ontmoetten jullie elkaar.

135
00:05:51,293 --> 00:05:54,070
Wat trok jou zo aan in Gabby?

136
00:05:54,070 --> 00:05:57,674
MK: Vreemd genoeg hebben we elkaar ontmoet

137
00:05:57,674 --> 00:06:00,280
de vorige keer dat we in Vancouver waren,

138
00:06:00,280 --> 00:06:02,726
zo’n 10 jaar geleden. 
We ontmoetten elkaar

139
00:06:02,726 --> 00:06:06,675
op de luchthaven toen we 
allebei onderweg waren

140
00:06:06,675 --> 00:06:08,530
naar China.

141
00:06:08,530 --> 00:06:10,574
Een reis die ik, vanuit mijn achtergrond,

142
00:06:10,574 --> 00:06:12,802
eigenlijk zinloos zou noemen.

143
00:06:12,802 --> 00:06:15,624
GG: Studiereis.

144
00:06:15,624 --> 00:06:19,194
MK: Zij noemt het een studiereis.

145
00:06:19,194 --> 00:06:21,580
Ze was toen senator in haar thuisstaat,

146
00:06:21,580 --> 00:06:24,614
We ontmoetten elkaar hier, in Vancouver,

147
00:06:24,614 --> 00:06:26,132
op weg naar China.

148
00:06:26,132 --> 00:06:28,738
PM: Zou je jullie relatie
als halsoverkop omschrijven?


149
00:06:28,738 --> 00:06:30,786
GG: Nee, nee, nee.

150
00:06:30,786 --> 00:06:33,486
(Gelach)

151
00:06:33,486 --> 00:06:35,252
Een goede vriend.

152
00:06:35,252 --> 00:06:37,830
MK: Ja, we zijn lange tijd
gewoon vrienden geweest.

153
00:06:37,830 --> 00:06:42,711
GG: Ja. (Gelach)

154
00:06:42,711 --> 00:06:48,567
MK: Ongeveer een jaar later

155
00:06:48,567 --> 00:06:51,267
vroeg ze me mee uit.

156
00:06:51,267 --> 00:06:52,701
Naar waar was dat, Gabby?

157
00:06:52,701 --> 00:06:53,899
GG: De dodencellen.

158
00:06:53,899 --> 00:06:58,245
MK: Ons eerste afspraakje
was naar de dodencellen

159
00:06:58,245 --> 00:07:01,549
in de staatsgevangenis
in Florence, Arizona,

160
00:07:01,549 --> 00:07:06,959
net buiten het district
waarvan Gabby senator was.

161
00:07:06,959 --> 00:07:09,196
Er werd gewerkt aan wetgeving

162
00:07:09,196 --> 00:07:11,691
rond criminaliteit en straffen

163
00:07:11,691 --> 00:07:13,625
en de doodstraf in Arizona.

164
00:07:13,625 --> 00:07:16,449
Niemand wilde meegaan maar ik zei:

165
00:07:16,449 --> 00:07:20,248
"Natuurlijk wil ik mee naar de dodencellen."

166
00:07:20,248 --> 00:07:22,637
Dat was ons eerste afspraakje.

167
00:07:22,637 --> 00:07:25,367
En sindsdien zijn we een koppel.
GG: Ja.

168
00:07:25,367 --> 00:07:27,457
PM: Dat heeft misschien ertoe bijgedragen

169
00:07:27,457 --> 00:07:30,009
dat Gabby besloot met jou te trouwen.

170
00:07:30,009 --> 00:07:32,781
Je was immers bereid
naar de dodencel te gaan.

171
00:07:32,781 --> 00:07:33,865
MK: Ik denk het ook.

172
00:07:33,865 --> 00:07:37,545
PM: Gabby, wat heeft jou 
doen besluiten met Mark te trouwen?

173
00:07:37,545 --> 00:07:43,781
GG: Goede vrienden. Beste vrienden.

174
00:07:43,781 --> 00:07:47,271
MK: Ik denk dat we altijd al

175
00:07:47,271 --> 00:07:49,503
een heel bijzondere relatie gehad hebben.

176
00:07:49,503 --> 00:07:51,395
We hebben samen harde momenten doorstaan

177
00:07:51,395 --> 00:07:55,421
en zijn er sterker uitgekomen.
GG: Sterker.

178
00:07:55,421 --> 00:07:57,967
PM: Maar ook toen jullie getrouwd waren,

179
00:07:57,967 --> 00:08:00,890
bleven jullie heel onafhankelijk.

180
00:08:00,890 --> 00:08:03,211
Jullie woonden zelfs niet samen.

181
00:08:03,211 --> 00:08:05,045
MK: We pendelden voortdurend op en af

182
00:08:05,045 --> 00:08:08,100
tussen Washington, D.C., Houston

183
00:08:08,100 --> 00:08:09,223
en Tucson.

184
00:08:09,223 --> 00:08:10,903
Soms pendelden we met de klok mee,

185
00:08:10,903 --> 00:08:12,457
en soms tegen de klok in,

186
00:08:12,457 --> 00:08:14,072
naar die verschillende locaties.

187
00:08:14,072 --> 00:08:17,949
We woonden nooit echt samen

188
00:08:17,949 --> 00:08:20,249
tot die zaterdagochtend.

189
00:08:20,249 --> 00:08:22,547
Binnen het uur nadat 
Gabby was neergeschoten

190
00:08:22,547 --> 00:08:24,129
zat ik op een vlucht naar Tucson

191
00:08:24,129 --> 00:08:26,010
en dat was het moment

192
00:08:26,010 --> 00:08:28,753
dat alles veranderde.

193
00:08:28,753 --> 00:08:31,245
PM: Gabby, jij was eerst senator geweest

194
00:08:31,245 --> 00:08:33,517
in je thuisstaat

195
00:08:33,517 --> 00:08:36,541
en zat toen zes jaar 
in het Amerikaanse Congres.

196
00:08:36,541 --> 00:08:38,497
Wat vond jij het leukste

197
00:08:38,497 --> 00:08:40,745
aan deel uitmaken van het Congres?

198
00:08:40,745 --> 00:08:44,231
GG: Hoog tempo. Hoog tempo.

199
00:08:44,231 --> 00:08:46,639
PM: Dat was jouw stijl.
GG: Ja, ja. Hoog tempo.

200
00:08:46,639 --> 00:08:49,483
PM: Ik weet niet of iedereen
dat zo zou omschrijven.

201
00:08:49,483 --> 00:08:51,196
(Gelach)

202
00:08:51,196 --> 00:08:53,466
MK: Weet je, wetten maken

203
00:08:53,466 --> 00:08:55,683
duurt vaak vreselijk lang,

204
00:08:55,683 --> 00:08:58,111
maar mijn vrouw 
en vele andere congresleden

205
00:08:58,111 --> 00:08:59,780
die ik persoonlijk ken,

206
00:08:59,780 --> 00:09:01,188
werken enorm hard.

207
00:09:01,188 --> 00:09:03,463
Gabby liep vaak rond als een halve gek,

208
00:09:03,463 --> 00:09:05,317
nam nooit een dag vrijaf,

209
00:09:05,317 --> 00:09:07,443
of misschien een halve dag per maand,

210
00:09:07,443 --> 00:09:09,923
en werkte elke minuut dat ze wakker was

211
00:09:09,923 --> 00:09:12,308
en dat stuwde haar ook vooruit.

212
00:09:12,308 --> 00:09:14,689
Nu nog steeds eigenlijk.
GG: Ja, ja.

213
00:09:14,689 --> 00:09:17,067
PM: Ze installeerde zelf zonnepanelen

214
00:09:17,067 --> 00:09:18,349
op haar dak.

215
00:09:18,349 --> 00:09:21,747
Mark, na dat tragische voorval

216
00:09:21,747 --> 00:09:23,656
besloot jij te stoppen als astronaut

217
00:09:23,656 --> 00:09:25,476
terwijl het de bedoeling was

218
00:09:25,476 --> 00:09:26,970
dat je zou meegaan

219
00:09:26,970 --> 00:09:28,651
met de volgende ruimtemissie.

220
00:09:28,651 --> 00:09:30,332
Iedereen, ook Gabby,

221
00:09:30,332 --> 00:09:31,912
zei dat je toch moest gaan

222
00:09:31,912 --> 00:09:33,785
en dat deed je uiteindelijk ook.

223
00:09:33,785 --> 00:09:36,953
MK: Ongeveer ja. De dag
nadat Gabby gewond raakte,

224
00:09:36,953 --> 00:09:39,057
belde ik mijn baas, de hoofdastronaut,

225
00:09:39,057 --> 00:09:41,009
Dr. Peggy Whitson, en ik zei tegen haar:

226
00:09:41,009 --> 00:09:42,674
"Ik weet dat ik naar de ruimte ga

227
00:09:42,674 --> 00:09:44,967
binnen drie maanden.

228
00:09:44,967 --> 00:09:47,418
Gabby ligt in coma, ik zit in Tucson.

229
00:09:47,418 --> 00:09:49,233
Je moet een vervanger zoeken."

230
00:09:49,233 --> 00:09:50,953
Ik stopte niet echt als astronaut,

231
00:09:50,953 --> 00:09:53,875
maar liet me vervangen voor die ene job.

232
00:09:53,875 --> 00:09:56,865
Zo'n twee maanden later begon ik te werken

233
00:09:56,865 --> 00:09:59,075
aan het terugkrijgen van mijn job,

234
00:09:59,075 --> 00:10:00,740
wat niet gemakkelijk is

235
00:10:00,740 --> 00:10:03,153
als je de voornaamste zorgverlener bent.

236
00:10:03,153 --> 00:10:05,545
Sommigen hier in het publiek

237
00:10:05,545 --> 00:10:08,093
hebben zeker al in die situatie gezeten.

238
00:10:08,093 --> 00:10:09,870
Het is een uitdaging maar ooit

239
00:10:09,870 --> 00:10:12,591
moet je beslissen wanneer je
je leven terug gaat opnemen

240
00:10:12,591 --> 00:10:14,364
en ik kon toen niet vragen aan Gabby

241
00:10:14,364 --> 00:10:18,045
of ze het goed vond dat ik weer
met de Space Shuttle meeging.

242
00:10:18,045 --> 00:10:20,607
Maar ik weet dat ze -
GG: Ja. Ja. Ja.

243
00:10:20,607 --> 00:10:22,647
MK: Ze steunde mijn carriëre voluit

244
00:10:22,647 --> 00:10:24,843
en ik wist dat ik deed wat juist was.

245
00:10:24,843 --> 00:10:26,848
PM: Ik probeer me voor te stellen, Mark,

246
00:10:26,848 --> 00:10:30,126
hoe dat voor jou was
om op missie te vertrekken,

247
00:10:30,126 --> 00:10:33,623
hopelijk veilig maar dat is nooit zeker,

248
00:10:33,623 --> 00:10:36,450
terwijl je weet dat Gabby -

249
00:10:36,450 --> 00:10:40,128
MK: Niet alleen lag ze 
nog in het ziekenhuis,

250
00:10:40,128 --> 00:10:42,408
maar op de derde dag van de vlucht,

251
00:10:42,408 --> 00:10:45,550
letterlijk terwijl ik het 
internationale ruimtestation ISS naderde

252
00:10:45,550 --> 00:10:48,874
en we beiden 28 000 
kilometer per uur vlogen,

253
00:10:48,874 --> 00:10:51,489
en terwijl ik uit het raam keek en ook

254
00:10:51,489 --> 00:10:53,168
computers in de gaten moest houden,

255
00:10:53,168 --> 00:10:55,992
onderging Gabby een hersenoperatie.

256
00:10:55,992 --> 00:10:59,326
Dat was om een stuk schedel te vervangen

257
00:10:59,326 --> 00:11:01,378
dat ze weggenomen hadden

258
00:11:01,378 --> 00:11:03,367
vlak nadat ze was neergeschoten.

259
00:11:03,367 --> 00:11:07,060
Die prothese vormt nu 
één hele kant van haar hoofd.

260
00:11:07,060 --> 00:11:09,420
Als jullie ooit zouden langskomen

261
00:11:09,420 --> 00:11:11,676
bij ons thuis, in Tucson,

262
00:11:11,676 --> 00:11:14,012
zou Gabby naar de diepvriezer gaan

263
00:11:14,012 --> 00:11:16,080
om het Tupperware-doosje te halen

264
00:11:16,080 --> 00:11:19,140
waar de echte schedel in zit. (Gelach)

265
00:11:19,140 --> 00:11:22,244
GG: De echte schedel.
MK: Soms zijn mensen daardoor geschokt.

266
00:11:22,244 --> 00:11:25,936
PM: Is dat dan het voorgerecht of dessert?

267
00:11:25,936 --> 00:11:30,034
MK: Het brengt het gesprek op gang.

268
00:11:30,034 --> 00:11:32,062
PM: Gabby, er is veel gezegd

269
00:11:32,062 --> 00:11:35,140
over iets dat jij 
gedaan hebt na Marks vlucht.

270
00:11:35,140 --> 00:11:38,578
Je hebt een moedige stap moeten zetten

271
00:11:38,578 --> 00:11:42,380
want het Congres zat 
weer eens in een impasse

272
00:11:42,380 --> 00:11:48,302
en jij bent van het revalidatiecentrum

273
00:11:48,302 --> 00:11:50,763
naar Washington gegaan

274
00:11:50,773 --> 00:11:53,670
zodat je daar aanwezig was -

275
00:11:53,670 --> 00:11:56,322
ik kan dit amper zeggen
zonder emotioneel te worden -

276
00:11:56,322 --> 00:11:59,281
en de stem kon uitbrengen

277
00:11:59,281 --> 00:12:01,116
die mogelijk de beslissende was.

278
00:12:01,116 --> 00:12:04,365
GG: Het schuldenplafond. Schuldenplafond.

279
00:12:04,365 --> 00:12:06,924
MK: Die stemming vond plaats

280
00:12:06,924 --> 00:12:08,874
ongeveer vijf maanden na de schietpartij

281
00:12:08,874 --> 00:12:11,372
en ze nam de moedige beslissing
om terug te gaan.

282
00:12:11,372 --> 00:12:13,525
Een omstreden stemming,

283
00:12:13,525 --> 00:12:15,034
maar ze wilde er toch bij zijn

284
00:12:15,034 --> 00:12:17,631
om haar stem nog één keer te laten horen.

285
00:12:17,631 --> 00:12:20,076
PM: Ze nam toen ontslag uit het Congres

286
00:12:20,076 --> 00:12:22,960
en begon aan haar trage

287
00:12:22,960 --> 00:12:25,848
en moeizame herstel.

288
00:12:25,848 --> 00:12:28,986
Hoe ziet je dagelijkse leven er nu uit?

289
00:12:28,986 --> 00:12:31,973
MK: Daar zie je Nelson,
Gabby's assistentiehond.

290
00:12:31,973 --> 00:12:32,936
GG: Nelson.

291
00:12:32,936 --> 00:12:35,479
MK: Ons nieuwe gezinslid.
GG: Ja, ja.

292
00:12:35,479 --> 00:12:38,271
MK: We haalden hem uit een -

293
00:12:38,271 --> 00:12:39,596
GG: Gevangenis. Moord.

294
00:12:39,596 --> 00:12:42,081
MK: We hebben dus
veel connecties met gevangenissen.

295
00:12:42,081 --> 00:12:42,786
(Gelach)

296
00:12:42,786 --> 00:12:44,765
Nelson kwam van een gevangenis,

297
00:12:44,765 --> 00:12:48,719
hij is opgevoed door 
een moordenaar in Massachusetts.

298
00:12:48,719 --> 00:12:53,049
Maar met deze hond heeft ze 
goed werk geleverd.

299
00:12:53,049 --> 00:12:55,436
Hij is een geweldige assistentiehond.

300
00:12:55,436 --> 00:12:58,379
PM: Gabby, wat heb je geleerd

301
00:12:58,379 --> 00:13:02,513
uit je ervaringen van de afgelopen jaren?

302
00:13:02,513 --> 00:13:08,521
MK: Ja, wat heb je geleerd?
GG: Hechter. Hechter.

303
00:13:08,521 --> 00:13:10,383
PM: Jullie relatie is hechter.

304
00:13:10,383 --> 00:13:13,582
Dat moet wel. Jullie zijn
voortdurend samen.

305
00:13:13,582 --> 00:13:16,040
MK: En ook dankbaar, niet?

306
00:13:16,040 --> 00:13:17,422
GG: Dankbaar.

307
00:13:17,422 --> 00:13:19,489
PM: Dit zijn familie en vrienden.

308
00:13:19,489 --> 00:13:23,822
Ik hou van deze foto's omdat ze

309
00:13:23,822 --> 00:13:27,357
een beeld geven van 
jullie relatie op dit moment.

310
00:13:27,357 --> 00:13:29,885
En Gabby, jij omschrijft het voortdurend

311
00:13:29,885 --> 00:13:35,710
als hechter op zoveel manieren. Juist?

312
00:13:35,710 --> 00:13:37,262
MK: Als zoiets tragisch gebeurt,

313
00:13:37,262 --> 00:13:39,916
kan het een familie 
dichter bij elkaar brengen.

314
00:13:39,916 --> 00:13:42,080
Hier kijken we naar de Space Shuttle

315
00:13:42,080 --> 00:13:44,130
toen die over Tucson vloog,

316
00:13:44,130 --> 00:13:45,276
ruimteveer Endeavour.

317
00:13:45,276 --> 00:13:47,847
Ik was gezagvoerder 
tijdens zijn laatste missie.

318
00:13:47,847 --> 00:13:51,353
En hier bij zijn allerlaatste vlucht,
bovenop een vliegtuig,

319
00:13:51,353 --> 00:13:54,473
een Boeing 747, op weg naar Los Angeles,

320
00:13:54,473 --> 00:13:59,083
liet de NASA hem over Tucson vliegen.

321
00:13:59,083 --> 00:14:02,559
PM: Jullie doorstaan

322
00:14:02,559 --> 00:14:04,141
al die uitdagingen,

323
00:14:04,141 --> 00:14:06,533
dat langzame herstel.

324
00:14:06,533 --> 00:14:09,214
Gabby, hoe behoud je ondanks alles

325
00:14:09,214 --> 00:14:12,941
toch je optimisme en 
positieve vooruitzichten?

326
00:14:12,941 --> 00:14:16,086
GG: Ik wil de wereld verbeteren.

327
00:14:16,086 --> 00:14:23,508
(Applaus)

328
00:14:23,508 --> 00:14:25,366
PM: En dat doe je

329
00:14:25,366 --> 00:14:27,560
terwijl je herstel voor jullie allebei

330
00:14:27,560 --> 00:14:29,462
centraal moet blijven staan.

331
00:14:29,462 --> 00:14:31,740
Jullie hebben beiden ten dienste gestaan

332
00:14:31,740 --> 00:14:35,442
van jullie land en 
jullie blijven dat ook doen

333
00:14:35,442 --> 00:14:38,461
met nieuwe initiatieven, een nieuw doel.

334
00:14:38,461 --> 00:14:41,868
Gabby, wat staat er nu gepland?

335
00:14:41,868 --> 00:14:45,223
GG: Amerikanen voor 
Verantwoorde Oplossingen.

336
00:14:45,223 --> 00:14:49,362
MK: Dat is onze commissie
voor politieke actie

337
00:14:49,362 --> 00:14:52,759
waarmee we leden van het Congres
proberen te overtuigen

338
00:14:52,759 --> 00:14:55,820
wapengeweld ernstig te nemen

339
00:14:55,820 --> 00:14:59,210
en te proberen redelijke wetten 
doorgevoerd te krijgen.

340
00:14:59,210 --> 00:15:07,213
GG: Ja. Ja. (Applaus)

341
00:15:07,213 --> 00:15:09,690
MK: Weet je, dit heeft ons
persoonlijk geraakt,

342
00:15:09,690 --> 00:15:12,412
maar we zijn hier pas
bij betrokken geraakt

343
00:15:12,412 --> 00:15:16,240
na de dood van 20 scholieren

344
00:15:16,240 --> 00:15:19,178
en kleuters in Newtown, Connecticut

345
00:15:19,178 --> 00:15:21,732
en de reacties die we nadien zagen

346
00:15:21,732 --> 00:15:25,157
waarbij - wel, kijk wat er
tot nu toe gebeurd is.

347
00:15:25,157 --> 00:15:27,182
De algemene reactie was

348
00:15:27,182 --> 00:15:28,510
niets doen.

349
00:15:28,510 --> 00:15:30,322
En dat willen we veranderen.

350
00:15:30,322 --> 00:15:31,814
PM: 11 grote schietpartijen

351
00:15:31,814 --> 00:15:32,972
sinds Newtown,

352
00:15:32,972 --> 00:15:36,186
een school per week in
de eerste twee maanden van vorig jaar.

353
00:15:36,186 --> 00:15:37,810
Wat doen jullie anders

354
00:15:37,810 --> 00:15:40,390
dan anderen om een evenwicht te creëren

355
00:15:40,390 --> 00:15:42,962
tussen rechten en plichten
voor wapeneigenaars?

356
00:15:42,962 --> 00:15:45,354
MK: Wij hebben zelf wapens,
we steunen wapenbezit.

357
00:15:45,354 --> 00:15:47,686
Maar tegelijk moeten we
er ook alles aan doen

358
00:15:47,686 --> 00:15:49,903
om wapens uit de handen te houden

359
00:15:49,903 --> 00:15:51,976
van criminelen en psychisch gestoorden.

360
00:15:51,976 --> 00:15:54,494
Dat is niet zo moeilijk.

361
00:15:54,494 --> 00:15:56,170
Dit is tegenwoordig

362
00:15:56,170 --> 00:16:00,159
een van de zeer polariserende
en politiek gevoelige onderwerpen

363
00:16:00,159 --> 00:16:02,460
en we willen terug wat evenwicht brengen

364
00:16:02,460 --> 00:16:03,924
in het debat in Washington.

365
00:16:03,924 --> 00:16:05,962
PM: Dank je wel voor die inspanning.

366
00:16:05,962 --> 00:16:09,196
Voor een moedige vrouw zoals jij,
met zin voor avontuur

367
00:16:09,196 --> 00:16:10,992
is het geen verrassing

368
00:16:10,992 --> 00:16:13,351
dat je jezelf blijft uitdagen

369
00:16:13,351 --> 00:16:15,154
en er lijken geen grenzen te zijn.

370
00:16:15,154 --> 00:16:17,168
Ik wil deze video laten zien

371
00:16:17,168 --> 00:16:19,446
van je meest recente avontuur.

372
00:16:19,446 --> 00:16:22,380
Kijk eens naar Gabby.

373
00:16:22,380 --> 00:16:25,579
MK: Dit is een paar maanden geleden.

374
00:16:29,879 --> 00:16:32,375
(Video) MK: Alles in orde? 
Je hebt dat goed gedaan.

375
00:16:32,375 --> 00:16:38,563
GG: Ja, prachtig. Dank je wel.
Prachtig. Oh, dank je wel.

376
00:16:38,563 --> 00:16:42,941
Bergen. Prachtige bergen.

377
00:16:47,477 --> 00:16:49,071
(Applaus)

378
00:16:49,071 --> 00:16:51,913
MK: Ik wil dit nog even zeggen.

379
00:16:51,913 --> 00:16:53,948
Eén van de mannen
met wie Gabby toen sprong

380
00:16:53,948 --> 00:16:56,018
was een Navy SEAL

381
00:16:56,018 --> 00:16:58,286
die ze ontmoet heeft in Afghanistan

382
00:16:58,286 --> 00:16:59,835
en die gewond was geraakt

383
00:16:59,835 --> 00:17:01,327
en het heel zwaar heeft gehad.

384
00:17:01,327 --> 00:17:02,861
Gabby bezocht hem

385
00:17:02,861 --> 00:17:04,539
in het veteranencentrum

386
00:17:04,539 --> 00:17:06,940
toen hij door een moeilijke periode ging.

387
00:17:06,940 --> 00:17:08,266
Hij herstelde en

388
00:17:08,266 --> 00:17:10,606
enkele maanden later 
werd Gabby neergeschoten.

389
00:17:10,606 --> 00:17:13,981
Toen was hij er voor haar 
in het ziekenhuis in Houston.

390
00:17:13,981 --> 00:17:16,178
Dus ze hebben een hele mooie band.

391
00:17:16,178 --> 00:17:17,420
GG: Ja.

392
00:17:17,420 --> 00:17:18,576
PM: Wat een mooi moment.

393
00:17:18,576 --> 00:17:20,532
Dit is het podium van TED, Gabby,

394
00:17:20,532 --> 00:17:23,955
en ik weet dat je heel hard gewerkt hebt

395
00:17:23,955 --> 00:17:27,270
om te kiezen welke woorden
je wilde meegeven

396
00:17:27,270 --> 00:17:28,840
aan het publiek.

397
00:17:28,840 --> 00:17:32,690
GG: Dank je wel.

398
00:17:34,732 --> 00:17:36,950
Hallo iedereen.

399
00:17:36,950 --> 00:17:41,250
Bedankt dat we vandaag hier mochten zijn.

400
00:17:41,250 --> 00:17:43,380
Het is een lang, moeilijke weg geweest,

401
00:17:43,380 --> 00:17:46,521
maar ik merk beterschap.

402
00:17:46,521 --> 00:17:48,430
Ik werk hard,

403
00:17:48,430 --> 00:17:51,901
met veel therapie - spraaktherapie,

404
00:17:51,901 --> 00:17:55,166
fysiotherapie en ook yoga.

405
00:17:55,166 --> 00:17:57,680
Maar mijn geest is sterker dan ooit.

406
00:17:57,680 --> 00:18:01,880
Ik vecht nog steeds voor een betere wereld

407
00:18:01,880 --> 00:18:04,832
en dat kan jij ook doen.

408
00:18:04,832 --> 00:18:08,319
Wees betrokken bij je gemeenschap.

409
00:18:08,319 --> 00:18:11,941
Wees een leider. Geef het goede voorbeeld.

410
00:18:11,941 --> 00:18:14,998
Wees gepassioneerd. Wees moedig.

411
00:18:14,998 --> 00:18:18,620
Wees je beste zelf. Dank je wel.

412
00:18:18,620 --> 00:18:21,435
(Applaus)

413
00:18:21,435 --> 00:18:25,455
MK: Dank je wel.
GG: Dank je wel.

414
00:18:25,455 --> 00:18:27,806
(Applaus)

415
00:18:27,806 --> 00:18:31,724
MK: Bedankt, iedereen.
GG: Tot ziens. (Applaus)