WEBVTT

00:00:00.925 --> 00:00:02.214
Çkemi.

NOTE Paragraph

00:00:02.214 --> 00:00:06.156
Dua t'ju bëj një pyetje.
Sa gjuhë flisni?

00:00:06.160 --> 00:00:07.821
Nuk është pyetje retorike.

00:00:07.821 --> 00:00:09.757
Dua në fakt të mendoni një numër.

00:00:09.757 --> 00:00:12.170
Disa prej jush e kanë shumë të lehtë.

00:00:12.170 --> 00:00:14.895
Keni një zë në kokë që thotë
"Një. atë që po flet. Pikë."

00:00:14.895 --> 00:00:16.740
Ndonjë tjeter nga ju mendon

00:00:16.740 --> 00:00:19.981
se mbase gjuha që ish i dashuri
apo ish e dashura ju ka mësuar,

00:00:19.981 --> 00:00:21.928
me gjithë sharjet e mallkimet,

00:00:21.928 --> 00:00:23.957
quhet si gjuhë e huaj, numrojeni dhe atë.

00:00:23.957 --> 00:00:26.718
Kur ia bera këtë pyetje vetes, 
arrita të numëroja katër,

00:00:26.718 --> 00:00:29.343
ose edhe pesë, kur jam i dehur.

NOTE Paragraph

00:00:29.343 --> 00:00:30.451
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:00:30.475 --> 00:00:33.329
Me ndihmën e verës
flas edhe italisht

NOTE Paragraph

00:00:33.329 --> 00:00:35.091
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:00:35.115 --> 00:00:36.524
Gëzuar!

NOTE Paragraph

00:00:36.548 --> 00:00:39.691
Por kur e mora seriozisht, 
arrita deri ne 83 -- 83 gjuhë,

00:00:39.691 --> 00:00:41.922
dhe si përfundim u lodha 
dhe e lashë numërimin

00:00:41.946 --> 00:00:44.996
Kjo më shtyu ta mendoj edhe një herë
përkufizimin e gjuhës.

00:00:44.996 --> 00:00:46.801
Përkufizimi i parë është si vijon,

00:00:46.801 --> 00:00:49.604
"Metoda e komunikimit njerëzor,
e folur ose e shkruar,

00:00:49.604 --> 00:00:51.142
që përfshin përdorimin e fjalëve

00:00:51.142 --> 00:00:53.561
në mënyrë të strukturuar
ose konvencionale."

00:00:53.561 --> 00:00:56.424
Përkufizimi në fund lidhet 
me fusha të ekspertizës,

00:00:56.448 --> 00:00:58.506
siç janë
mjekësia, shkenca, teknologjia.

00:00:58.530 --> 00:01:00.392
E dimë që këto kanë gjuhën e tyre,

00:01:00.416 --> 00:01:01.585
zhargonin e tyre.

00:01:01.609 --> 00:01:05.107
Por ajo që më tërhoqi më shumë vëmendjen
ishte përkufizimi në qendër:

00:01:05.131 --> 00:01:09.717
"sistemi i komunikimit që përdoret 
në një komunitet ose vend të caktuar."

00:01:09.741 --> 00:01:12.744
Dhe nuk dëshiroj ta ndryshoj 
këtë përkufizim.

00:01:12.768 --> 00:01:16.033
Dëshiroj ta zbatoj në
çdo gjë që bëjmë,

00:01:16.057 --> 00:01:19.452
sepse kam bindjen se ne flasim 
më shumë gjuhë se sa mendojmë.

00:01:19.476 --> 00:01:21.572
Sa i takon kohës që na mbetet bashkë,

00:01:21.596 --> 00:01:23.754
do të përpiqem të përdor një gjuhë

00:01:23.778 --> 00:01:27.241
që është gjuha e nënës 
për secilin në këtë ambient.

NOTE Paragraph

00:01:27.265 --> 00:01:29.033
Por pastaj ndryshon pak puna,

00:01:29.057 --> 00:01:32.435
sepse nuk do të jetë më prezantim.

00:01:32.459 --> 00:01:34.438
Kthehet në bisedë,

00:01:34.462 --> 00:01:35.882
dhe si në çdo bisedë,

00:01:35.906 --> 00:01:38.371
duhet të ketë pak ndërveprim.

00:01:38.395 --> 00:01:40.652
Dhe që të ketë ndërveprim,

00:01:40.676 --> 00:01:44.673
duhet të jetë një dëshirë e dyanshme.

00:01:44.673 --> 00:01:48.852
Dhe mendoj se sikur të kemi pak nga kjo 
dëshirë, kemi për të parë diçka magjike

00:01:48.876 --> 00:01:50.713
thjesht duhet pak vullnet.

00:01:50.737 --> 00:01:55.774
Kam zgjedhur diçka që ka 
rrezik të ulët që shumë e njohin

00:01:55.798 --> 00:01:58.540
dhe që mund të funksionojë
nëse të gjithë bashkëpunojmë.

00:01:58.564 --> 00:02:00.863
Nëse e kupton që je i lumtur,
përplas duart.

NOTE Paragraph

00:02:00.887 --> 00:02:01.980
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:02:02.004 --> 00:02:04.523
Tani po flisni!

NOTE Paragraph

00:02:04.547 --> 00:02:07.114
Për të gjithë njerëzit 
që flasin spanjollisht

00:02:07.144 --> 00:02:09.983
ju lutem ngrituni në këmbë

00:02:09.983 --> 00:02:14.244
Shikoni personin që është ulur 
pranë juve

00:02:14.268 --> 00:02:16.205
dhe filloni të qeshni

NOTE Paragraph

00:02:16.229 --> 00:02:19.552
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:02:19.552 --> 00:02:21.703
Shumë faleminderit. 
Ju lutem, uluni.

NOTE Paragraph

00:02:21.727 --> 00:02:23.825
Tani, nëse kjo u ndje pak 
çuditshëm

00:02:23.849 --> 00:02:27.466
ju premtoj se nuk kishte asnjë shaka 
në shpenzimin tuaj.

00:02:27.490 --> 00:02:31.773
Thjeshtë i kërkova publikut
spanjollisht-folës të ngrihej në këmbë,

00:02:31.797 --> 00:02:35.813
të shikonte personin pranë 
dhe të qeshte.

00:02:35.837 --> 00:02:38.514
E di që s'ishte e sjellshme,
andaj kërkoj falje

00:02:38.538 --> 00:02:40.511
por në atë moment,

00:02:40.511 --> 00:02:43.042
shumë nga ne, ndjen diçka.

00:02:43.066 --> 00:02:45.349
Shikoni, ne shpesh e
dimë se ç'bën gjuha

00:02:45.373 --> 00:02:47.034
kur e flasim gjuhën e dikujt,

00:02:47.058 --> 00:02:49.457
çfarë bën për të bashkuar,
çfarë bën për të lidhur

00:02:49.457 --> 00:02:52.437
Por ne shpesh harrojmë çfarë bën,
kur nuk e flasim atë gjuhë.

00:02:52.461 --> 00:02:55.165
çfarë bën për të izoluar,
çfarë bën për të përjashtuar.

00:02:55.189 --> 00:02:57.649
Dhe unë dua që ne ta vazhdojmë 
këtë rrugëtim

00:02:57.673 --> 00:03:01.256
përgjatë shëtitjes sonë të
vogël të gjuhëve

NOTE Paragraph

00:03:01.280 --> 00:03:04.388
Dëshiroj të përkthej idenë e "taarof"

00:03:04.412 --> 00:03:05.364
Thashë në persisht:

00:03:05.364 --> 00:03:08.981
"Dëshiroj të përkthej idenë e taarof" 
në kulturën perse.

00:03:08.981 --> 00:03:12.762
e cila në leksikun e
gjuhës angleze nuk ka përshtatshmëri.

00:03:12.786 --> 00:03:15.638
Përkufizimi më i mirë do të ishte 
diçka me hir të skajshëm

00:03:15.662 --> 00:03:16.992
ose përulje e skajshme.

00:03:17.016 --> 00:03:18.927
Por kjo në fakt nuk mjafton.

00:03:18.951 --> 00:03:20.287
Ndaj po ju jap një shembull:

00:03:20.311 --> 00:03:22.357
Nëse dy zotërinj këmbehen rrugës,

00:03:22.357 --> 00:03:24.679
është shumë e zakonshme që njeri të thotë,

00:03:24.679 --> 00:03:26.286
Të detyrohem,

00:03:26.300 --> 00:03:28.343
që do të thotë, "të jam borxhli."

00:03:28.343 --> 00:03:30.202
Zotëria tjetër do i përgjigjej,

00:03:30.202 --> 00:03:32.025
Për ty unë hap këmishën

00:03:32.045 --> 00:03:34.722
që do të thotë, 
"zbërthej këmishen time për ty."

00:03:34.724 --> 00:03:36.591
I pari do të përgjigjej,

00:03:36.615 --> 00:03:38.020
Jam shërbëtori yt.

00:03:38.020 --> 00:03:39.749
Që domethënë : 
"Jam shërbëtori yt."

00:03:39.773 --> 00:03:42.139
Pastaj i dyti do ia kthente

00:03:42.163 --> 00:03:44.230
Unë jam balta
nën këmbet e tua

00:03:44.230 --> 00:03:46.904
që domethëne, "Jam balta
nën këmbet e tua."

NOTE Paragraph

00:03:46.904 --> 00:03:47.993
(Qeshje)

NOTE Paragraph

00:03:48.017 --> 00:03:51.239
Ja një ekspozim, 
nëse nuk e kuptuat.

NOTE Paragraph

00:03:51.263 --> 00:03:52.351
(Qeshje)

NOTE Paragraph

00:03:52.375 --> 00:03:54.744
Po jua tregoj këtë sepse,

00:03:54.768 --> 00:03:59.295
gjuhët e reja sjellin 
koncepte të papara.

00:03:59.319 --> 00:04:00.477
Arsyeja tjetër është se,

00:04:00.501 --> 00:04:04.455
kujtojmë se gjuha ka
të bëjë me kuptimin e fjalës,

00:04:04.479 --> 00:04:09.194
por sipas meje gjuhë domethënë
ti japësh kuptim fjalës për veten tënde.

NOTE Paragraph

00:04:09.194 --> 00:04:12.048
Nëse shfaq një seri 
fjalësh në ekran,

00:04:12.072 --> 00:04:15.139
disa nga ju direkt
do t'i kuptonin.

00:04:15.163 --> 00:04:17.545
Disa të tjerë do lodheshin pak.

00:04:17.569 --> 00:04:20.055
Dhe me bindje mund të bëj
një ndarje të prerë

00:04:20.079 --> 00:04:24.514
rreth moshës 35 vjeçare e lartë, 
35 vjeçare dhe poshtë.

00:04:24.538 --> 00:04:26.637
Sa për ata që i njohin,

00:04:26.661 --> 00:04:29.435
ata e dinë që është
gjuha e sms-ve.

00:04:29.459 --> 00:04:33.268
Një sërë simbolesh që duhet 
të japin sa më shumë kuptim

00:04:33.292 --> 00:04:35.280
në sa më pak hapësirë,

00:04:35.304 --> 00:04:38.074
gjë që ngjason shumë me
përkufizimin tonë për gjuhët:

00:04:38.098 --> 00:04:40.913
"Sistem komunikimi që përdoret
nga një bashkësi."

00:04:40.937 --> 00:04:44.324
Gjithë ata që janë zënë me sms

00:04:44.368 --> 00:04:48.700
e dinë që s'është mënyra
më e mirë e komunikimit,

00:04:48.700 --> 00:04:51.880
por po sikur t'ju them se 
ajo që patë pak më parë

00:04:51.904 --> 00:04:54.034
ishte një letër dashurie e 
kohëve moderne?

NOTE Paragraph

00:04:54.058 --> 00:04:55.630
Më ndiqni;

00:04:55.654 --> 00:04:58.057
"Tani të dua shumë,

00:04:58.081 --> 00:05:00.611
sepse më nxit të shfaq
anën time më pozitive,

00:05:00.635 --> 00:05:03.675
dhe qesh me të madhe,
domethënë, dua të flasim

00:05:03.699 --> 00:05:07.015
sepse mendoj që je e mirë,
dhe me c'kuptoj,

00:05:07.039 --> 00:05:08.462
nëse nuk ke njeri tjetër,

00:05:08.472 --> 00:05:10.149
do më lumturonte
të dilnim bashkë.

00:05:10.149 --> 00:05:12.823
Sa për ta ditur, 
të pres përgjithmonë.

00:05:12.847 --> 00:05:15.050
Sidoqoftë, flasim, 
s'ka nevojë për përgjigjie,

00:05:15.050 --> 00:05:18.274
gjithë të mirat, as nuk dua t'ia di 
nëse e sheh dikush tjetër këtë.

00:05:18.298 --> 00:05:21.133
Mos ik atje, shihemi më vonë,
pacim, përqafime dhe puthje,

00:05:21.157 --> 00:05:22.766
vetëm një jetë kemi."

NOTE Paragraph

00:05:22.790 --> 00:05:25.327
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:05:25.351 --> 00:05:28.730
Si tip Romeo dhe Zhulieta 
të kohëve moderne.

NOTE Paragraph

00:05:28.730 --> 00:05:31.181
Në atë moment, nëse qeshet,

00:05:31.205 --> 00:05:34.400
folët një gjuhë tjetër që s'ka nevojë 
për shpjegim, të qeshurën.

00:05:34.424 --> 00:05:37.020
Një nga gjuhët 
më të folura në botë.

00:05:37.044 --> 00:05:40.622
Nuk ka nevojë për shpjegim, 
sepse të gjithë e ndjejmë,

00:05:40.646 --> 00:05:44.322
prandaj gjërat si e qeshura dhe muzika
janë kaq të përhapura,

00:05:44.346 --> 00:05:47.515
sepse në një farë mënyre 
e anashkalojnë shpjegimin

00:05:47.539 --> 00:05:49.964
e prapëseprapë përçojnë 
një sasi të madhe kuptimi,

NOTE Paragraph

00:05:49.964 --> 00:05:53.706
çdo gjuhë që mësojmë
është një portë

00:05:53.730 --> 00:05:56.361
pas së cilës hyjmë 
në një gjuhë tjetër.

00:05:56.385 --> 00:05:59.314
Sa më shumë që di, 
aq më shumë mund të flasësh,

00:05:59.314 --> 00:06:01.686
është diçka e zakonshme
që e bëjmë të gjithë.

00:06:01.686 --> 00:06:04.174
Marrim një koncept të ri 
dhe e filtrojmë

00:06:04.198 --> 00:06:08.040
nëpër një koncept që ekziston 
që më herët brenda nesh.

00:06:08.064 --> 00:06:10.273
Ndaj gjuhët janë kaq të rëndësishme,

00:06:10.297 --> 00:06:12.957
sepse na lidhin me botë të reja,

00:06:12.981 --> 00:06:14.259
jo thjesht me njerëz.

00:06:14.283 --> 00:06:18.487
S'është vetëm të shikosh e të dëgjosh, 
por të ndiesh, përjetosh e ndash.

NOTE Paragraph

00:06:18.511 --> 00:06:20.710
Edhe pse përmendëm
tërë këto gjuhë,

00:06:20.714 --> 00:06:22.348
s'mendoj se përmendëm

00:06:22.348 --> 00:06:23.966
një prej gjuhëve më të thella,

00:06:23.966 --> 00:06:26.097
gjuhën e përvojës.

00:06:26.097 --> 00:06:28.204
Ndaj kur je duke folur me dikë,

00:06:28.204 --> 00:06:31.847
dhe të flet për diçka që e ke përjetuar,
s'ka nevojë për shumë shpjegim.

00:06:31.867 --> 00:06:34.607
Ose kur mbaron së treguari diçka,

00:06:34.607 --> 00:06:37.045
dhe ata që të dëgjuan nuk e kuptuan,

00:06:37.045 --> 00:06:38.927
ajo që themi është,

00:06:38.927 --> 00:06:41.259
"Ah, të kishit qenë atje!"

00:06:41.295 --> 00:06:45.096
Të kishit qenë atje këtë javë
e ta kuptonit vetë...

00:06:45.120 --> 00:06:47.412
është pak e vështirë për ta shpjeguar,
apo jo?

NOTE Paragraph

00:06:47.436 --> 00:06:50.377
Dhe për hir të këtij hulumtimi,
po e mbyll duke ju kërkuar

00:06:50.401 --> 00:06:53.515
të merrni pjesë edhe një herë
në gjuhën e përvojës.

00:06:53.539 --> 00:06:55.569
Do përdor disa gjuhë,

00:06:55.593 --> 00:06:57.636
dhe nëse dëgjoni gjuhën tuaj,

00:06:57.660 --> 00:07:00.466
ngrihuni dhe qëndroni në këmbë.

00:07:00.490 --> 00:07:02.079
S'ka nevojë për leje,

00:07:02.103 --> 00:07:04.736
thjesht më lejoni të kuptoj 
që më shikoni,

00:07:04.736 --> 00:07:06.956
dhe unë 
ju shikoj juve

00:07:06.956 --> 00:07:09.870
nëse e flisni 
gjuhën e përvojes.

00:07:09.870 --> 00:07:13.346
A e flisni këtë gjuhë?

00:07:13.346 --> 00:07:15.813
Kur isha në 
shkollën fillore,

00:07:15.837 --> 00:07:18.315
kishim një festë 
në fund të vitit,

00:07:18.339 --> 00:07:21.793
dhe votonim nëse e donim
festën në park lojrash

00:07:21.817 --> 00:07:23.270
apo në park ujor.

00:07:23.294 --> 00:07:25.997
Unë shpresoja që festa 
mos të ishte në ujë,

00:07:26.021 --> 00:07:28.752
se duhet të vishja rroba banje.

00:07:28.752 --> 00:07:31.797
Se di ju, po kur i afrohem 
dhomës së zhveshjes,

00:07:31.797 --> 00:07:34.984
më gjallërohen 
gjëndrat e djersës,

00:07:35.008 --> 00:07:37.516
se e di që rrobat nuk 
do më rrinë aq bukur

00:07:37.540 --> 00:07:39.123
sa i rrinin manekinit.

NOTE Paragraph

00:07:39.147 --> 00:07:40.299
Si thoni për këtë,

00:07:40.323 --> 00:07:43.367
kur kishim 
organizime familjare,

00:07:43.391 --> 00:07:46.222
sa herë që
doja prapë ushqim,

00:07:46.222 --> 00:07:49.289
dhe zakonisht doja prapë

NOTE Paragraph

00:07:49.289 --> 00:07:50.495
(Të qeshura)

00:07:50.495 --> 00:07:53.527
ishte e tëra një ushtrim
i analizës së kostos dhe dobisë,

00:07:53.527 --> 00:07:55.674
dhe të gjithë të afërmit 
sikur më thonin,

00:07:55.674 --> 00:07:58.640
"Nuk e di. Të duhet patjetër?
Duket se po kalon mirë, shoku."

00:07:58.640 --> 00:08:02.500
Mos e kishin faqet e mia një shenjë 
"më picko" që unë nuk e shihja?

00:08:02.500 --> 00:08:05.468
Nëse po qeshni 
ose nëse jeni në këmbë,

00:08:05.468 --> 00:08:07.354
ose sapo po ngriheni,

00:08:07.354 --> 00:08:09.744
po flisni gjuhën që me dashuri e quaj:

00:08:09.744 --> 00:08:11.903
"gjuha e rritjes si bullafiq."

NOTE Paragraph

00:08:11.903 --> 00:08:16.733
Dhe çdo problem i gjuhës së trupit
është dialekt i saj.

00:08:16.733 --> 00:08:18.445
Dua të qëndroni në këmbë.

00:08:18.445 --> 00:08:22.688
Nëse sërish flas gjuhën tuaj
ju lutem ngrituni.

00:08:22.688 --> 00:08:26.085
Imagjinoni sikur kam
dy fatura në dorë.

00:08:26.085 --> 00:08:27.894
Njëra është e telefonit,

00:08:27.894 --> 00:08:31.482
tjetra e elektricitetit.

00:08:31.482 --> 00:08:33.895
Kë të marr e kë të lë?

00:08:33.895 --> 00:08:38.093
Domethënë s'kam para për të dyja 
në momenin aktual.

00:08:38.093 --> 00:08:41.865
Duhet të jeni të shkathët.
Duhet të gjeni zgjidhje.

00:08:41.865 --> 00:08:47.697
Nëse u ngritët, dini gjuhën 
e vështirësive ekonomike.

00:08:47.697 --> 00:08:51.137
Nëse keni patur fatin
të flisni këtë gjuhë,

00:08:51.161 --> 00:08:55.463
e kuptoni se nuk ka motivim
më të madh se mungesa,

00:08:55.487 --> 00:09:00.053
mungesa e burimeve, 
paraqitjes, ekonomisë

00:09:00.077 --> 00:09:01.674
shpesh janë toka shtërpe

00:09:01.698 --> 00:09:07.103
te e cila mbillet e korret
fara më produktive.

NOTE Paragraph

00:09:07.103 --> 00:09:10.200
Ju kërkoj që nëse e flisni këtë gjuhë,

00:09:11.604 --> 00:09:14.165
në momentin që e dalloni,
lirisht të ngriheni.

00:09:16.159 --> 00:09:20.188
Kur dëgjuam diagnozën,

00:09:21.600 --> 00:09:23.745
thashë me vete, "Jo atë fjalë,

00:09:24.269 --> 00:09:25.882
çdo gjë të jetë,
por jo ajo fjalë.

00:09:25.906 --> 00:09:27.304
E urrej atë fjalë."

00:09:28.638 --> 00:09:30.648
Më pas bën një seri të pyetjeve

00:09:31.297 --> 00:09:32.482
"A je i sigurt?"

00:09:33.633 --> 00:09:35.021
"A është përhapur?"

00:09:35.988 --> 00:09:37.149
"Sa gjatë?"

00:09:37.173 --> 00:09:38.466
"Doktor, sa gjatë?"

00:09:39.237 --> 00:09:42.821
Dhe një sërë përgjigjiesh 
përcaktojnë jetën e një njeriu.

00:09:44.230 --> 00:09:47.655
Kur im atë ishte i uritur, 
vraponim për te tryeza për të ngrënë,

00:09:47.679 --> 00:09:49.344
sepse kështu 
bënim edhe më parë.

00:09:49.368 --> 00:09:52.104
hanim bashkë, ndaj donim 
të ishte ende kështu.

00:09:52.104 --> 00:09:54.521
Dhe se kuptoja pse 
po e humbnim këtë betejë,

00:09:54.521 --> 00:09:57.267
sepse më patën mësuar që
po të luftoje me tërë forcat,

00:09:57.267 --> 00:09:58.777
dhe nëse ke shpirtin e duhur

00:09:58.777 --> 00:10:00.183
supozohet të fitosh.

00:10:00.207 --> 00:10:01.502
Por ne s'po fitonim.

00:10:02.657 --> 00:10:04.049
Ata që u ngritën,

00:10:04.073 --> 00:10:06.469
e dinë shumë mirë

00:10:06.493 --> 00:10:07.789
që kjo është gjuha

NOTE Paragraph

00:10:07.789 --> 00:10:13.180
e pamjes së të afërmit 
që lufton kancerin.

NOTE Paragraph

00:10:13.180 --> 00:10:14.442
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:10:14.442 --> 00:10:18.676
Cdo sëmundje fatale është 
derivat i kësaj gjuhe

00:10:18.676 --> 00:10:25.629
Do flas një gjuhë të fundit.

00:10:27.014 --> 00:10:30.080
Jo, jo, po dëgjoj.

NOTE Paragraph

00:10:30.080 --> 00:10:34.018
Po, po, jo, jo, 
unë dhe ti, pikërisht këtu, po.

NOTE Paragraph

00:10:34.018 --> 00:10:34.894
(Qeshje)

NOTE Paragraph

00:10:34.894 --> 00:10:38.076
Jo, jam me ty. Jam me ty!

NOTE Paragraph

00:10:38.076 --> 00:10:38.836
(Qeshje)

00:10:38.836 --> 00:10:43.858
Ose, imagjino dritat fikur dhe 
një dritë blu të ndrin në fytyrë

00:10:43.858 --> 00:10:46.089
teksa je shtrirë në krevat.

00:10:46.113 --> 00:10:48.971
Dhe jam i sigurtë që shumë nga juve,
ashtu si mua,

NOTE Paragraph

00:10:48.971 --> 00:10:51.174
ju ka rënë telefoni në fytyrë.

NOTE Paragraph

00:10:51.174 --> 00:10:51.918
(Qeshje)

00:10:51.918 --> 00:10:54.269
Ose ja një shembull tjetër.

00:10:54.269 --> 00:10:58.489
Pasagjeri ulëret i tmerruar, 
"A mund të shikosh rrugën?"

00:10:58.489 --> 00:11:00.867
Ata që sapo u ngritën

00:11:00.867 --> 00:11:06.504
flasin gjuhën që unë
e quaj "gjuha e shkëputjes."

00:11:06.504 --> 00:11:09.981
Të tjerë e kanë quajtur
gjuha e lidhjes,

00:11:09.981 --> 00:11:11.838
por për mua është gjuha e shkëputjes.

00:11:11.838 --> 00:11:14.565
Nuk nënkuptoj "shkëputje",
nënkuptoj shkëputje

00:11:14.565 --> 00:11:16.310
shkëputje njerëzore,

00:11:16.310 --> 00:11:18.002
shkëputje nga njëri tjetri,

00:11:18.002 --> 00:11:20.958
nga aty ku jemi, nga mendimet tona,

00:11:20.958 --> 00:11:23.444
që të pushtojmë një vend tjetër.

NOTE Paragraph

00:11:24.930 --> 00:11:26.957
Nëse nuk jeni në këmbë,

00:11:28.901 --> 00:11:31.295
besoj e dini ç'do të thotë 
të të përjashtojnë.

NOTE Paragraph

00:11:32.382 --> 00:11:33.433
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:11:35.333 --> 00:11:36.587
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:11:38.235 --> 00:11:43.320
Ka mundësi ta dini si është kur 
të gjithë janë pjesë e diçkaje,

00:11:44.389 --> 00:11:46.055
kurse ti s'je.

00:11:46.950 --> 00:11:49.043
E dini si është të jesh minoritet.

00:11:49.401 --> 00:11:51.356
Tani që jam duke folur gjuhën tuaj,

00:11:51.356 --> 00:11:52.782
ju kërkoj të ngriteni,

00:11:52.782 --> 00:11:54.322
duke qenë se po
flasim një gjuhë.

00:11:54.322 --> 00:11:56.766
Sepse kam bindjen se gjuha
e të qenit minoritet

00:11:56.766 --> 00:11:58.644
është një nga gjuhët më të rëndëshishme

00:11:58.644 --> 00:12:00.974
që mund të flisni
ndonjëherë në jetën tuaj.

00:12:00.974 --> 00:12:03.648
sepse si do të ndjeheni
në atë pozitë të kompromisit

00:12:03.648 --> 00:12:07.234
do të përcaktoj direkt mënyrën si veproni
në një pozitë të pushtetit.

NOTE Paragraph

00:12:07.937 --> 00:12:09.366
Faleminderit për pjesëmarrjen.

00:12:09.390 --> 00:12:12.027
Nëse uleni, dua të flas 
një gjuhë të fundit.

NOTE Paragraph

00:12:12.051 --> 00:12:14.074
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:12:17.449 --> 00:12:19.107
Për këtë s'ka nevojë të ngriheni.

00:12:19.131 --> 00:12:21.734
Dua vetëm të di a e njihni.

NOTE Paragraph

00:12:23.783 --> 00:12:26.492
Shumica e vajzave në botë
ankohen për të.

00:12:27.279 --> 00:12:28.314
Shumica e poezive në

00:12:28.314 --> 00:12:30.150
botë për të janë shkruar.

00:12:30.174 --> 00:12:32.663
Shumica e muzikës 
në radio për të është.

00:12:32.663 --> 00:12:35.528
Shumica e vargjeve të thëna në lojëra
për të janë,

00:12:35.528 --> 00:12:38.016
shumica e këngëve në botë,
njerëzit për to flasin.

00:12:38.016 --> 00:12:40.649
Shumica e zemrave të thyera 
që njoh ecin pa të

00:12:40.649 --> 00:12:43.508
kanë filluar të dyshojnë në të,

00:12:43.508 --> 00:12:44.772
ose kanë humbur pa të.

00:12:44.772 --> 00:12:47.586
Shumicave e hijëve në errësirë
e kanë harruar.

00:12:47.586 --> 00:12:49.639
Pa të të gjithë në botë
do të fikeshin.

00:12:49.639 --> 00:12:52.029
Pa të çdo djalë e vajzë
do ishte i vdekur,

00:12:52.029 --> 00:12:55.342
do të vuante pa të, asgjë pa të.

00:12:55.342 --> 00:12:58.552
Shumica e fletëve të shkruara 
për të janë.

00:12:58.552 --> 00:13:01.574
Lotët e derdhur për të janë.

00:13:01.574 --> 00:13:03.011
Janë derdhur për të.

00:13:03.011 --> 00:13:05.114
Njerëzit që e kanë ndjerë,
janë real me të.

00:13:05.114 --> 00:13:07.172
Në jetë pa të, do të ishe i humbur.

00:13:07.172 --> 00:13:09.666
Kur e kam dhe e ndjej 
dua të bërtas për të.

00:13:09.666 --> 00:13:11.598
Të gjithë në botë 
duke e ditur për të.

00:13:11.598 --> 00:13:13.912
Jam i lënduar e i dërrmuar,
dhe duke e ndjekur,

00:13:13.912 --> 00:13:16.266
do e shaj ,
sepse nuk e lejova.

00:13:16.266 --> 00:13:19.534
A shërohet plaga pa të?

00:13:19.534 --> 00:13:22.415
A fshihen ndjenjat që ke për të?

00:13:22.415 --> 00:13:24.185
Të gjithë kanë idealin e tyre për të,

00:13:24.185 --> 00:13:25.760
ëndrrojnë për të,

00:13:25.760 --> 00:13:26.948
ndjellin për të.

00:13:26.948 --> 00:13:29.402
Si është pra puna?

00:13:29.402 --> 00:13:31.642
E pranon që jeta
është një ëndërr

00:13:31.642 --> 00:13:33.902
dhe e pavërtetë pa të?

00:13:33.902 --> 00:13:35.632
Por unë jam thjesht një shkrimtar,

00:13:35.632 --> 00:13:37.035
çfare mund t'ju them për të?

00:13:37.035 --> 00:13:38.584
A më thoni dot si është e mundur

00:13:38.584 --> 00:13:42.417
që gjuha më e folur në botë

00:13:42.417 --> 00:13:46.589
është më e vështira për
ta folur ose shprehur.

NOTE Paragraph

00:13:46.589 --> 00:13:48.723
Pavarësisht sa libra,
sa seminare,

00:13:48.723 --> 00:13:50.411
sa mësime për jetën na dhurohen,

00:13:50.411 --> 00:13:53.257
ne thjesht nuk arrijmë 
të ngopemi me to.

00:13:53.257 --> 00:13:55.057
Tani po ju pyes:

00:13:55.057 --> 00:13:58.070
Kujtoni numrin që menduat 
ne fillim. A ka ndryshuar?

00:13:58.070 --> 00:14:00.274
Ju sfidoj që kur të takoni ndonjë,

00:14:00.274 --> 00:14:02.036
të pyesni veten:

00:14:02.036 --> 00:14:03.958
Cilën gjuhë e ndajmë ne?

00:14:03.958 --> 00:14:06.881
Po nuk ju kujtua asgjë,

00:14:06.881 --> 00:14:09.470
pyesni veten: 
"Cila gjuhë mund të na lidhë?"

00:14:09.470 --> 00:14:11.867
Dhe nëse prapëseprapë nuk 
ju vjen gjë ndërmend,

00:14:11.867 --> 00:14:14.558
pyeteni veten: 
"Cilën gjuhë mund të mësoj?"

00:14:14.558 --> 00:14:18.815
Dhe pavarësisht sa pa kuptim

00:14:18.815 --> 00:14:22.915
apo sa pa rëndesi duket 
kjo bisedë në fillim,

00:14:22.915 --> 00:14:27.365
ju premtoj se në të ardhmen 
do ju hyjë në punë.

00:14:27.365 --> 00:14:28.774
Unë quhem Poet Ali.

00:14:28.774 --> 00:14:30.793
Faleminderit.

00:14:30.793 --> 00:14:33.290
(Duartrokitje)