WEBVTT

00:00:00.843 --> 00:00:02.888
Sizlere çalıştığım modellerden bazılarının videosunu

00:00:02.888 --> 00:00:04.477
göstermek istiyorum.

00:00:04.477 --> 00:00:08.015
Hepsi de mükemmel bir şekle sahip ve hiçbiri de birazcık bile yağ barındırmıyor.

00:00:08.015 --> 00:00:10.553
Harikulade olduklarından bahsetmiş miydim?

00:00:10.553 --> 00:00:13.683
Ve de bilimsel model olduklarından? (Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:00:13.683 --> 00:00:16.026
Tahmin etmiş olabileceğiniz gibi, ben bir doku mühendisiyim

00:00:16.026 --> 00:00:18.475
ve bu da atan bir kalbin laboratuvarda tasarladığım

00:00:18.475 --> 00:00:20.691
bir kısmının videosu.

00:00:20.691 --> 00:00:22.573
Ve bir gün bu dokuların insan vücudunda

00:00:22.573 --> 00:00:25.517
yedek parça olarak kullanılabilmesini umuyoruz.

00:00:25.517 --> 00:00:27.797
Ama bugün size anlatacağım şey,

00:00:27.797 --> 00:00:32.244
bu dokuların nasıl harika model oldukları.

NOTE Paragraph

00:00:32.244 --> 00:00:34.971
Pekala, bir süre için ilaç tarama işlemini düşünelim.

00:00:34.971 --> 00:00:37.949
İlaçlar piyasa sürülmeden önce, ilaç formülasyonundan laboratuvar testine,

00:00:37.949 --> 00:00:40.452
hayvan testine ve daha sonra insan testi de diyebileceğiniz

00:00:40.452 --> 00:00:42.717
klinik denemelere maruz kalırlar.

00:00:42.717 --> 00:00:45.860
Bu çok fazla paraya ve çok fazla zamana

00:00:45.860 --> 00:00:48.670
mal olur ve bazen, bir ilaç piyasaya sürüldüğünde bile,

00:00:48.670 --> 00:00:52.605
tahmin edilemez bir yön çizer ve insanlara zarar verir.

00:00:52.605 --> 00:00:56.692
Ve daha sonra sonuçları kötü, başarısız olur.

NOTE Paragraph

00:00:56.692 --> 00:01:00.876
Hepsi özünde iki konuya indirgenir. Bir, insanlar deney faresi değildir

00:01:00.876 --> 00:01:04.964
ve iki, her ne kadar birbirimizle inanılmaz benzerliklere sahipsek de,

00:01:04.964 --> 00:01:07.405
aslında seninle benim aramdaki o küçük farklılıklar

00:01:07.405 --> 00:01:09.914
ilaçları metabolize edişimiz ve ilaçların bizi etkileyişi

00:01:09.914 --> 00:01:11.783
üzerine büyük etkiler yaratır.

NOTE Paragraph

00:01:11.783 --> 00:01:14.615
Peki ya laboratuvarlarımızda bize deney farelerinden

00:01:14.615 --> 00:01:17.885
daha çok benzemekle kalmayıp, çeşitliliklerimizi de

00:01:17.885 --> 00:01:21.805
yansıtan daha iyi modellerimiz olsaydı?

00:01:21.805 --> 00:01:25.732
Doku mühendisliğiyle bunu nasıl yapabileceğimizi görelim.

NOTE Paragraph

00:01:25.732 --> 00:01:28.261
Gerçekten önemli olan kilit teknolojilerden biri

00:01:28.261 --> 00:01:31.453
indüklenmiş pluripotent kök hücreleri.

00:01:31.453 --> 00:01:33.971
Yakın zamanda Japonya'da geliştirildiler.

00:01:33.971 --> 00:01:36.418
Tamam, indüklenmiş pluripotent kök hücreleri.

00:01:36.418 --> 00:01:38.531
Tartışmasız olarak bu hücreler, embriyonik

00:01:38.531 --> 00:01:40.748
kök hücrelerine çok benziyorlar.

00:01:40.748 --> 00:01:43.647
Hücreleri, peki, diyelim ki, deri hücrelerini,

00:01:43.647 --> 00:01:46.154
onlara biraz gen ekleyerek, onları üreterek, ve sonra

00:01:46.154 --> 00:01:47.775
hasat ederek indüklüyoruz.

00:01:47.775 --> 00:01:50.482
Yani bunlar, hücresel amnezi gibi bir şekilde,

00:01:50.482 --> 00:01:53.266
embriyonik bir duruma getirilebilen deri hücreleri.

00:01:53.266 --> 00:01:55.978
Yani tartışmasız bir şekilde bu, bir numaralı harika şey.

00:01:55.978 --> 00:01:58.527
İki numaralı harika şey, bunlardan herhangi bir dokuyu

00:01:58.527 --> 00:02:01.082
üretebilirsiniz: beyin, kalp, karaciğer, siz seçin,

00:02:01.082 --> 00:02:03.605
ama kendi hücrelerinizden.

00:02:03.605 --> 00:02:07.170
Yani bir çip üzerinde kalbinizin, beyninizin birer modelini

00:02:07.170 --> 00:02:09.802
yapabiliyoruz.

NOTE Paragraph

00:02:09.802 --> 00:02:12.658
Öngörülebilir yoğunlukta ve davranışta dokular üretmek

00:02:12.658 --> 00:02:15.490
burada ikinci konu, ve bu modellerin ilaç keşiflerinde

00:02:15.490 --> 00:02:18.162
benimsenmelerinde gerçekten de kilit nokta olacak.

00:02:18.162 --> 00:02:21.274
Ve bu, laboratuvarımızda geliştirdiğimiz, dokuları daha modüler, daha ölçeklenebilir

00:02:21.274 --> 00:02:24.722
bir biçimde üretmemize yardımcı olan bir biyolojik reaktörün şematiği.

00:02:24.722 --> 00:02:28.121
Daha ileri gidelim, bunun binlerce insan dokusu parçasıyla

00:02:28.121 --> 00:02:30.458
oluşabilecek tek parça paralel bir versiyonunu hayal eden.

00:02:30.458 --> 00:02:34.506
Bu bir çip üzerinde klinik bir araştırma yapmak gibi olurdu.

NOTE Paragraph

00:02:34.506 --> 00:02:38.301
Ama bu indüklenmiş pluripotent kök hücreleriyle alakalı diğer bir şey

00:02:38.301 --> 00:02:40.850
eğer genetik bir hastalığa sahip insanlardan,

00:02:40.850 --> 00:02:43.026
diyelim ki, bazı deri hücrelerini alırsak,

00:02:43.026 --> 00:02:45.282
ve bunlardan doku üretirsek,

00:02:45.282 --> 00:02:47.250
doku üretim tekniklerini, bu hastalık modellerini

00:02:47.250 --> 00:02:50.651
laboratuvarda üretmek için kullanabiliriz.

00:02:50.651 --> 00:02:54.235
İşte Harvard'daki Kevin Eggan'ın laboratuvarından bir örnek.

00:02:54.235 --> 00:02:56.525
Lou Gehrig hastalığına

00:02:56.525 --> 00:02:59.240
sahip hastaların indüklenmiş pluripotent

00:02:59.240 --> 00:03:01.869
kök hücrelerinden nöronlar üretti

00:03:01.869 --> 00:03:04.312
ve bunları nöronlara ayrıştırdı ve burdaki hayret verici olay,

00:03:04.312 --> 00:03:07.464
bu nöronların da hastalığın semptomlarını gösteriyor olması.

00:03:07.464 --> 00:03:09.563
Yani bunun gibi hastalık modelleriyle, hastalıklara

00:03:09.563 --> 00:03:12.145
her zamankinden daha hızlı karşı koyabilir, hastalığı çok

00:03:12.145 --> 00:03:16.108
daha iyi anlayabilir ve belki de ilaç keşfini çok daha hızlandırabiliriz.

00:03:16.108 --> 00:03:19.488
Bu da gece körlüğüne sahip birinden üretilen, hastaya özgü

00:03:19.488 --> 00:03:23.497
kök hücrelerinin bir başka örneği.

00:03:23.497 --> 00:03:25.251
Bu, retinanın bir dejenerasyonu.

00:03:25.251 --> 00:03:28.008
Bu, ailemden gelen bir hastalık ve gerçekten bu gibi hücrelerin

00:03:28.008 --> 00:03:30.232
bir tedavi bulunmasında yardımcı olabileceğini umuyoruz.

NOTE Paragraph

00:03:30.232 --> 00:03:33.040
Kimi insanlar bu modellerin iyi hoş olduğunu düşünüp bir yandan

00:03:33.040 --> 00:03:36.481
"Pekala, bunlar gerçekten deney fareleri kadar iyi mi?" diye de sorabilir.

00:03:36.481 --> 00:03:39.469
Sonuçta deney faresi, tüm organlarının

00:03:39.469 --> 00:03:41.175
içinde olduğu komple bir organizma.

00:03:41.175 --> 00:03:45.096
Kalp için bir ilaç karaciğerde metabolize edilebilir

00:03:45.096 --> 00:03:47.936
ve yan ürünlerin bir kısmı yağ içerisinde saklanabilir.

00:03:47.936 --> 00:03:52.463
Doku üzerinden üretilen modellerle tüm bunları kaçırmıyor musunuz?

00:03:52.463 --> 00:03:54.577
Bu da bu alanın ayrı bir gidişat yönü.

00:03:54.577 --> 00:03:57.444
Doku mühendisliği teknikleriyle mikroakışkanları birleştirerek,

00:03:57.444 --> 00:03:59.608
bu alan aslında vücudun bütün organ sistemleri

00:03:59.608 --> 00:04:02.114
ile birlikte tüm ekosistemini kullanarak,

00:04:02.114 --> 00:04:04.514
kan basıncınız için aldığınız bir ilacın karaciğerinizi

00:04:04.514 --> 00:04:06.117
nasıl etkileyebileceğini ya da bir antidepresanın kalbinizi

00:04:06.117 --> 00:04:09.384
nasıl etkileyebileceğini test edebilen bir model geliştirmeye doğru gidiyor.

00:04:09.384 --> 00:04:13.456
Böyle sistemleri kurabilmek gerçekten çok zor, ama o noktaya ulaşabilmeye henüz başladık,

00:04:13.456 --> 00:04:16.760
yani, dikkatle izleyin.

NOTE Paragraph

00:04:16.760 --> 00:04:19.392
Ama bunlar hepsi de değil, çünkü bir ilaç onaylandığında,

00:04:19.392 --> 00:04:23.074
doku mühendisliği teknikleri, daha da kişiselleştirilmiş tedaviler geliştirmemizde yardımcı olabilir.

00:04:23.074 --> 00:04:26.816
Bu, belki bir gün önemseyebileceğiniz bir örnek,

00:04:26.816 --> 00:04:28.936
ama umarım böyle bir şeyle karşılaşmazsınız,

00:04:28.936 --> 00:04:31.456
çünkü, bir gün size kanser olduğunuzu haber veren

00:04:31.456 --> 00:04:34.664
bir telefon aldığınızı hayal edin.

00:04:34.664 --> 00:04:37.200
Bundan sonra alacağınız kanser ilaçlarının,

00:04:37.200 --> 00:04:39.960
sizin kanseriniz üzerinde etkili olup olmadığını test etmek istemez miydiniz?

00:04:39.960 --> 00:04:42.382
Bu, Karen Burg'ün laboratuvarından bir örnek,

00:04:42.382 --> 00:04:45.288
göğüs kanseri hücrelerinin izini basmak için mürekkep püskürtme teknolojileri kullanıyorlar

00:04:45.288 --> 00:04:47.759
ve kanserin ilerlemesi ve tedavisi üzerine çalışıyorlar.

00:04:47.759 --> 00:04:50.312
Ve Tufts'taki bazı meslektaşlarımız bunun gibi modelleri

00:04:50.312 --> 00:04:53.400
dokudan üretilmiş kemikle harmanlayarak kanserin

00:04:53.400 --> 00:04:56.120
vücudun bir parçasından bir sonrakine nasıl yayıldığını izliyorlar

00:04:56.120 --> 00:04:58.504
ve bu tip çoklu-doku çiplerinin, bu tarz çalışmaların

00:04:58.504 --> 00:05:01.489
gelecek nesli olacağını düşünebilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:05:01.489 --> 00:05:03.911
Az önce konuştuğumuz modelleri düşünecek olursak,

00:05:03.911 --> 00:05:05.824
doku mühendisliğinin, ilerleyerek, her bir aşamada

00:05:05.824 --> 00:05:08.280
ilaç taramayı kökten değiştirmeye yardım etmeye

00:05:08.280 --> 00:05:11.058
hazır olduğunu görebilirsiniz:

00:05:11.058 --> 00:05:13.632
hastalık modelleri daha iyi ilaç formülasyonları yapmada,

00:05:13.632 --> 00:05:17.503
çok büyük ölçekte paralel insan doku modelleri laboratuvar testinde devrim yapmada,

00:05:17.503 --> 00:05:21.728
klinik denemelerde hayvan ve instan testlerini azaltmada

00:05:21.728 --> 00:05:23.420
ve bir pazar olarak bile gördüğümüz şeyi

00:05:23.420 --> 00:05:27.008
engelleyen bireyselleşmiş terapilerde.

00:05:27.008 --> 00:05:29.552
Aslen, bir molekülü geliştirme ve bu molekülün

00:05:29.552 --> 00:05:31.875
insan vücudunda nasıl davrandığını öğrenme arasındaki

00:05:31.875 --> 00:05:34.224
bilgi akışını önemli ölçüde hızlandırıyoruz.

00:05:34.224 --> 00:05:36.552
Bunu gerçekleştirmek için bizim yaptığımız aslında

00:05:36.552 --> 00:05:41.413
biyoteknoloji ve farmakolojiyi, bir bilişim teknolojisine dönüştürerek,

00:05:41.413 --> 00:05:44.392
ilaçları daha hızlı, daha ucuz ve daha etkili bir biçimde

00:05:44.392 --> 00:05:47.608
keşfedip değerlendirmemizi sağlamak.

00:05:47.608 --> 00:05:51.688
Bu da hayvan testlerinin karşılığı olan bu modellere yeni anlamlar yüklüyor, öyle değil mi?

00:05:51.688 --> 00:05:58.503
Teşekkür ederim. (Alkışlar)