WEBVTT

00:00:00.843 --> 00:00:02.888
Pokazaću vam video snimak pojedinih modela

00:00:02.888 --> 00:00:04.477
na kojima radim.

00:00:04.477 --> 00:00:08.015
Savršene su veličine i nemaju ni trunke sala.

00:00:08.015 --> 00:00:10.553
Da li sam već spomenula da su savršeni?

00:00:10.553 --> 00:00:13.683
I da su to naučni modeli? (Smijeh)

NOTE Paragraph

00:00:13.683 --> 00:00:16.026
Vjerovatno ste već shvatili 
da se bavim inžinjeringom tkiva,

00:00:16.026 --> 00:00:18.475
a ovo je video snimak srca koje kuca,

00:00:18.475 --> 00:00:20.691
proizvela sam ga u laboratoriji.

00:00:20.691 --> 00:00:22.573
Nadamo se da ćemo jednog dana ova tkiva

00:00:22.573 --> 00:00:25.517
koristiti za zamjenu organa u ljudskom tijelu.

00:00:25.517 --> 00:00:27.797
Danas ću vam objasniti zašto su ova tkiva

00:00:27.797 --> 00:00:32.244
odlični laboratorijski modeli.

NOTE Paragraph

00:00:32.244 --> 00:00:34.971
Hajde da porazmislimo o testiranju ljekova.

00:00:34.971 --> 00:00:37.949
Neophodno je da smislite lijek, 
odradite testiranja u laboratoriji,

00:00:37.949 --> 00:00:40.452
testiranja na životinjama i potom 
kliničke studije, tj. testiranja na ljudima,

00:00:40.452 --> 00:00:42.717
prije nego što lijek izađe na tržište.

00:00:42.717 --> 00:00:45.860
To zahtjeva mnogo novca i vremena

00:00:45.860 --> 00:00:48.670
i ponekad, tek kada lijek izađe na tržište

00:00:48.670 --> 00:00:52.605
uočimo mehanizam djelovanja 
koji nije očekivan i šteti ljudima.

00:00:52.605 --> 00:00:56.692
Što kasnije ustanovimo loše strane, 
posljedice su gore.

NOTE Paragraph

00:00:56.692 --> 00:01:00.876
Sve se svodi na dva problema. 
Prvo, ljudi nijesu pacovi

00:01:00.876 --> 00:01:04.964
i drugo, bez obzira na sve sličnosti među nama,

00:01:04.964 --> 00:01:07.405
baš te male razlike između vas i mene

00:01:07.405 --> 00:01:09.914
značajno utiču na način obrade lijeka

00:01:09.914 --> 00:01:11.783
i na to kako ti ljekovi utiču na nas.

NOTE Paragraph

00:01:11.783 --> 00:01:14.615
A šta ako bismo imali bolje 
modele u samoj laboratoriji

00:01:14.615 --> 00:01:17.885
koji bi nas predstavili bolje nego pacovi,

00:01:17.885 --> 00:01:21.805
kao i našu raznolikost?

00:01:21.805 --> 00:01:25.732
Hajde da vidimo kako se to 
može postići uz pomoć inžinjeringa tkiva.

NOTE Paragraph

00:01:25.732 --> 00:01:28.261
Jedna od ključnih tehnologija za to su

00:01:28.261 --> 00:01:31.453
takozvane indukovane pluripotentne matične ćelije.

00:01:31.453 --> 00:01:33.971
Nedavno su razvijene u Japanu.

00:01:33.971 --> 00:01:36.418
Znači, indukovane pluripotentne matične ćelije.

00:01:36.418 --> 00:01:38.531
U mnogome podsjećaju na 
embrionalne matične ćelije,

00:01:38.531 --> 00:01:40.748
ali ih ne prate kontroverze.

00:01:40.748 --> 00:01:43.647
Indukujemo ćelije, na primjer ćelije kože,

00:01:43.647 --> 00:01:46.154
tako što im dodamo nekoliko gena, 
gajimo ih

00:01:46.154 --> 00:01:47.775
i potom ih sakupimo.

00:01:47.775 --> 00:01:50.482
Prosto možemo da prevarimo te ćelije kože

00:01:50.482 --> 00:01:53.266
da se vrate u embrionalno stanje, 
to je kao ćelijska amnezija.

00:01:53.266 --> 00:01:55.978
Dakle, ništa nije kontroverzno, 
što je super stvar broj jedan.

00:01:55.978 --> 00:01:58.527
Super stvar broj dva, 
možete od njih uzgajati bilo koji

00:01:58.527 --> 00:02:01.082
tip tkiva: mozak, srce, jetru,
shvatili ste već

00:02:01.082 --> 00:02:03.605
i to sa vašim ćelijama.

00:02:03.605 --> 00:02:07.170
Tako da možemo da modelujemo 
vaše srce, vaš mozak

00:02:07.170 --> 00:02:09.802
na čipu.

NOTE Paragraph

00:02:09.802 --> 00:02:12.658
Pravljenje tkiva tačno određene gustine i ponašanja

00:02:12.658 --> 00:02:15.490
je drugi dio slagalice. 
To će biti ključno za upotrebu

00:02:15.490 --> 00:02:18.162
ovih modela u procesu otkrivanja ljekova.

00:02:18.162 --> 00:02:21.274
Ovo je shematski prikaz bioreaktora 
koji razvijamo u našoj laboratoriji,

00:02:21.274 --> 00:02:24.722
koji nam pomaže u stvaranju 
tkiva na modularan i mjerljiv način.

00:02:24.722 --> 00:02:28.121
Dalje, zamislite sada masivnu, 
paralelnu verziju reaktora

00:02:28.121 --> 00:02:30.458
koji sadrži hiljade djelova ljudskog tkiva.

00:02:30.458 --> 00:02:34.506
To bi bilo kliničko istraživanje na čipu.

NOTE Paragraph

00:02:34.506 --> 00:02:38.301
Druga prednost indukovanih 
pluripotentnih matičnih ćelija

00:02:38.301 --> 00:02:40.850
je u tome što, ukoliko uzmemo 
ćelije kože ljudi

00:02:40.850 --> 00:02:43.026
koji boluju od određene genetičke bolesti

00:02:43.026 --> 00:02:45.282
i napravimo tkiva od njih,

00:02:45.282 --> 00:02:47.250
onda možemo uz pomoć 
tehnika inžinjeringa tkiva

00:02:47.250 --> 00:02:50.651
napraviti modele tih bolesti u laboratoriji.

00:02:50.651 --> 00:02:54.235
Ovo je primjer koji je razvila 
laboratorija Kevina Igana na Harvardu.

00:02:54.235 --> 00:02:56.525
Oni su proizveli neurone

00:02:56.525 --> 00:02:59.240
od indukovanih pluripotentnih matičnih ćelija

00:02:59.240 --> 00:03:01.869
od ćelija pacijenata koji pate 
od Lu Gerigove bolesti.

00:03:01.869 --> 00:03:04.312
Dakle, ćelije su diferencirali 
u neurone i fantastično je to

00:03:04.312 --> 00:03:07.464
što su ti neuroni takođe 
pokazivali simptome bolesti.

00:03:07.464 --> 00:03:09.563
Dakle, uz pomoć takvih modela 
možemo se efikasnije boriti

00:03:09.563 --> 00:03:12.145
nego ikada prije, 
možemo bolje razumjeti bolesti

00:03:12.145 --> 00:03:16.108
nego ranije i možda možemo 
otkriti brže i same ljekove.

00:03:16.108 --> 00:03:19.488
Ovo je takođe primjer upotrebe 
matičnih ćelija pacijenata,

00:03:19.488 --> 00:03:23.497
a ćelije su izolovane iz osobe 
koja boluje od retinitis pigmentoze.

00:03:23.497 --> 00:03:25.251
Ovdje se radi o propadanju retine.

00:03:25.251 --> 00:03:28.008
Članovi moje porodice pate od te bolesti 
i zaista se nadamo

00:03:28.008 --> 00:03:30.232
da će nam ovakve ćelije pomoći 
da nađemo lijek.

NOTE Paragraph

00:03:30.232 --> 00:03:33.040
Neki ljudi misle da sve to dobro zvuči
i da su modeli dobri,

00:03:33.040 --> 00:03:36.481
ali se pitaju: "Da li su zaista dobri koliko i pacovi?"

00:03:36.481 --> 00:03:39.469
Pacov je organizam, na kraju,

00:03:39.469 --> 00:03:41.175
tu postoji čitava mreža 
međusobno povezanih organa.

00:03:41.175 --> 00:03:45.096
U jetri se obrađuje lijek koji djeluje na srce

00:03:45.096 --> 00:03:47.936
i pojedini sporedni proizvodi mogu biti 
uskladišteni u masnom tkivu.

00:03:47.936 --> 00:03:52.463
Zar u radu sa tim napravljenim modelima 
ne propuštate te interakcije?

00:03:52.463 --> 00:03:54.577
To je drugi pravac razvoja ovog polja.

00:03:54.577 --> 00:03:57.444
Kombinujući tehniku inžinjeringa tkiva 
sa sistemom mikrofluida,

00:03:57.444 --> 00:03:59.608
ova oblast napreduje upravo u tom pravcu,

00:03:59.608 --> 00:04:02.114
ka modelu cjelokupnog ekosistema tijela,

00:04:02.114 --> 00:04:04.514
povezanom sistemu brojnih 
organskih sistema kako bismo

00:04:04.514 --> 00:04:06.117
mogli da testiramo način 
na koji lijek koji utiče na krvni pritisak,

00:04:06.117 --> 00:04:09.384
može da utiče na vašu jetru 
ili kako antidepresivi utiču na vaše srce.

00:04:09.384 --> 00:04:13.456
Nije lako uspostaviti te sisteme, 
ali sada smo na dobrom putu

00:04:13.456 --> 00:04:16.760
da u tome uspijemo, zato pratite novosti.

NOTE Paragraph

00:04:16.760 --> 00:04:19.392
To nije sve jer jednom 
kada dođe do odobrenja lijeka,

00:04:19.392 --> 00:04:23.074
tehnike inženjeringa tkiva mogu nam pomoći 
da razvijemo personalizovane tretmane.

00:04:23.074 --> 00:04:26.816
Možda ćete jednog dana 
razmišljati o ovom primjeru,

00:04:26.816 --> 00:04:28.936
mada se nadam da se to neće desiti.

00:04:28.936 --> 00:04:31.456
Zamislite da vas neko pozove

00:04:31.456 --> 00:04:34.664
i saopšti vam loše vijesti 
da možda bolujete od raka.

00:04:34.664 --> 00:04:37.200
Zar ne biste prije provjerili da li ljekovi protiv raka

00:04:37.200 --> 00:04:39.960
koji su vam prepisani zaista deluju efektivno na Vas?

00:04:39.960 --> 00:04:42.382
Ovo je primjer rada iz laboratorije Karen Burg,

00:04:42.382 --> 00:04:45.288
oni se koriste tehnologijom 
štampanja kako bi odštampali

00:04:45.288 --> 00:04:47.759
ćelije raka dojke i tako izučavali 
razvoj bolesti i njen tretman.

00:04:47.759 --> 00:04:50.312
Naše kolege na Tufts univerzitetu kombinuju modele

00:04:50.312 --> 00:04:53.400
kao što su modeli tkivnog inžinjeringa, 
kako bi studirali

00:04:53.400 --> 00:04:56.120
na koji način se ćelije raka šire 
od jednog organa u tijelu do drugog.

00:04:56.120 --> 00:04:58.504
I možete zamisliti da će se 
sljedeća generacija ovog tipa izučavanja

00:04:58.504 --> 00:05:01.489
zasnivati na čipovima koji oslikavaju 
mnogobrojna tkiva.

NOTE Paragraph

00:05:01.489 --> 00:05:03.911
Razmišljajući o modelima o kojima smo upravo pričali

00:05:03.911 --> 00:05:05.824
možete uvidjeti da će u budućnosti 
inžinjering tkiva

00:05:05.824 --> 00:05:08.280
sigurno dovesti do revolucije 
u procesu razvoja ljekova

00:05:08.280 --> 00:05:11.058
na svakom pojedinačnom koraku na tom putu:

00:05:11.058 --> 00:05:13.632
modeli bolesti koji će omogućiti 
sintezu boljih ljekova,

00:05:13.632 --> 00:05:17.503
masivne, paralelne modele ljudskih tkiva 
koji će u laboratorijskom testiranju

00:05:17.503 --> 00:05:21.728
smanjiti broj testiranja na životinjama i ljudima

00:05:21.728 --> 00:05:23.420
i razviće se terapije podešene 
prema pojedincu, koje utiču

00:05:23.420 --> 00:05:27.008
na ono što smatramo tržištem.

00:05:27.008 --> 00:05:29.552
U suštini, značajno ubrzavamo taj odnos

00:05:29.552 --> 00:05:31.875
između razvoja određenog molekula i saznanja

00:05:31.875 --> 00:05:34.224
kako to utiče na ljudsko tijelo.

00:05:34.224 --> 00:05:36.552
Način na koji to činimo suštinski transformiše

00:05:36.552 --> 00:05:41.413
biotehnologiju i farmakologiju 
u informacione tehnologije

00:05:41.413 --> 00:05:44.392
i pomaže nam da brže, jeftinije i efektivnije

00:05:44.392 --> 00:05:47.608
otkrijemo i proučimo ljekove.

00:05:47.608 --> 00:05:51.688
Daje novo značanje modelima protiv testiranja 
na životinjama, zar ne?

00:05:51.688 --> 00:05:58.503
Hvala vam. (Aplauz)