WEBVTT 00:00:07.445 --> 00:00:09.421 Od niepamiętnych czasów 00:00:09.421 --> 00:00:10.938 ludzie zastanawiali się 00:00:10.938 --> 00:00:12.192 "Skąd pochodzimy? 00:00:12.192 --> 00:00:14.165 Jakie jest nasze miejsce na świecie? 00:00:14.165 --> 00:00:16.505 Co dzieje się z nami po śmierci?". 00:00:16.505 --> 00:00:18.498 Religie to systemy wierzeń, 00:00:18.498 --> 00:00:20.634 które rozwijały się na przestrzeni lat 00:00:20.634 --> 00:00:21.803 w odpowiedzi na te 00:00:21.803 --> 00:00:23.464 i inne odwieczne pytania. 00:00:23.464 --> 00:00:25.920 Napędzało je przekonanie, że niektóre z niewiadomych 00:00:25.920 --> 00:00:27.744 może wyjaśnić tylko wiara. 00:00:27.744 --> 00:00:29.254 Opierały się też na przeczuciu, 00:00:29.254 --> 00:00:31.385 że istnieje coś potężniejszego od nas, 00:00:31.385 --> 00:00:33.584 czemu musimy być posłuszni, 00:00:33.584 --> 00:00:35.927 lub źródło, z którego wszyscy pochodzimy 00:00:35.927 --> 00:00:38.342 i do którego musimy powrócić. 00:00:39.342 --> 00:00:41.565 Hinduizm oznacza religie Indii. 00:00:41.565 --> 00:00:42.910 Nie jest to jedna religia, 00:00:42.910 --> 00:00:44.933 ale wiele powiązanych ze sobą wierzeń 00:00:44.933 --> 00:00:46.858 i praktyk duchowych. 00:00:46.858 --> 00:00:48.907 Jego początki sięgają 5000 lat wstecz 00:00:48.907 --> 00:00:50.373 do czasów Kryszny, 00:00:50.373 --> 00:00:51.850 człowieka tak cnotliwego, 00:00:51.850 --> 00:00:54.441 że stał się znany jako wcielenie Wisznu, 00:00:54.441 --> 00:00:57.282 inkarnację boga w człowieku. 00:00:57.282 --> 00:00:59.517 Nauczał, że życie podlega karmie, 00:00:59.517 --> 00:01:01.257 prawu przyczyny i skutku, 00:01:01.257 --> 00:01:04.491 a do nas należy wykonywanie swoich obowiązków, czyli dharmy, 00:01:04.491 --> 00:01:06.523 odpowiednich dla pozycji społecznej, 00:01:06.523 --> 00:01:09.048 nie martwiąc się o przebieg wydarzeń. 00:01:09.048 --> 00:01:12.190 Gdy umieramy, wcielamy się w nowe ciało. 00:01:12.190 --> 00:01:13.655 Jeśli wypełniliśmy dharmę 00:01:13.655 --> 00:01:15.814 i nasze zobowiązania w poprzednim życiu, 00:01:15.814 --> 00:01:17.185 otrzymujemy dobrą karmę, 00:01:17.185 --> 00:01:20.352 która wprowadza naszą duszę na wyższy szczebel drabiny społecznej. 00:01:20.352 --> 00:01:21.934 Reinkarnacja w kolejne życie 00:01:21.934 --> 00:01:24.888 zależy więc od dotychczasowego. 00:01:24.888 --> 00:01:28.253 Koło odrodzeń to sansara. 00:01:28.253 --> 00:01:30.199 Bardzo święta osoba, 00:01:30.199 --> 00:01:32.611 która przeżyła życie z wystarczająco dobrą karmą, 00:01:32.611 --> 00:01:34.409 może opuścić koło. 00:01:34.409 --> 00:01:36.869 Ta ucieczka nazywana jest mokszą. 00:01:36.869 --> 00:01:39.817 Hinduizm naucza, że wszystko to jedność. 00:01:39.817 --> 00:01:40.805 Cały wszechświat 00:01:40.805 --> 00:01:43.856 to nadzmysłowa rzeczywistość - Brahman. 00:01:43.856 --> 00:01:45.717 Jest tylko jeden Brahman, 00:01:45.717 --> 00:01:47.260 ale w nim wielu bogów, 00:01:47.260 --> 00:01:50.179 których role, wygląd i formy są różne 00:01:50.179 --> 00:01:52.470 w różnych tradycjach. 00:01:52.470 --> 00:01:54.387 Brahma jest stwórcą, 00:01:54.387 --> 00:01:56.089 Wisznu obrońcą, 00:01:56.089 --> 00:01:58.624 który czasem przyjmuje ludzką formę, 00:01:58.624 --> 00:02:00.910 a Śiwa potrafi przeistaczać 00:02:00.910 --> 00:02:02.572 lub jest Panem Tańca. 00:02:02.572 --> 00:02:06.069 Durga to zaciekła obrończyni, boska matka. 00:02:06.069 --> 00:02:07.939 Ganeśa, o głowie słonia, 00:02:07.939 --> 00:02:11.486 jest mądrym patronem sukcesu. 00:02:11.486 --> 00:02:14.717 Hinduizm jest trzecią z największych religii świata. 00:02:14.717 --> 00:02:17.075 I choć większość Hindusów żyje w Indiach, 00:02:17.075 --> 00:02:19.123 można ich znaleźć na każdym kontynencie, 00:02:19.123 --> 00:02:21.288 w sumie miliard ludzi. 00:02:22.010 --> 00:02:23.366 Przenieśmy się na zachód, 00:02:23.366 --> 00:02:24.978 przez pustynie i góry, 00:02:24.978 --> 00:02:28.253 aż do żyznego półksiężyca sprzed 4000 lat. 00:02:28.253 --> 00:02:30.040 Judaizm narodził się, gdy Bóg wezwał 00:02:30.040 --> 00:02:32.842 Abrahama i Sarę do opuszczenia Mezopotamii 00:02:32.842 --> 00:02:35.486 i udania się do ziemi Kanaan. 00:02:35.486 --> 00:02:38.481 W nagrodę za wiarę w jedynego Boga, 00:02:38.481 --> 00:02:39.885 dość rewolucyjny pogląd 00:02:39.885 --> 00:02:42.436 w ówczesnym, politeistycznym świecie, 00:02:42.436 --> 00:02:45.652 mieli otrzymać ziemię i liczne potomstwo. 00:02:45.652 --> 00:02:47.736 Z tej obietnicy pochodzą ziemie Izraela 00:02:47.736 --> 00:02:49.356 i naród wybrany. 00:02:49.356 --> 00:02:50.734 Jednak życie na tej ziemi 00:02:50.734 --> 00:02:52.236 i utrzymanie wspólnoty 00:02:52.236 --> 00:02:54.356 miały okazać się bardzo trudne. 00:02:54.356 --> 00:02:56.947 Izraelici byli niewolnikami w Egipcie, 00:02:56.947 --> 00:02:58.897 ale Bóg ich wyzwolił 00:02:58.897 --> 00:03:00.456 z pomocą proroka Mojżesza, 00:03:00.456 --> 00:03:02.112 który otrzymał Dziesięć Przykazań. 00:03:02.112 --> 00:03:04.532 Potem ich liczba wielokrotnie wzrosła. 00:03:04.532 --> 00:03:06.296 Izraelici podbili Ziemię Obiecaną, 00:03:06.296 --> 00:03:09.376 lecz ich panowanie trwało tylko kilkaset lat. 00:03:09.376 --> 00:03:11.232 Izrael leży na rozdrożu, 00:03:11.232 --> 00:03:12.811 przez które na przestrzeni wieków 00:03:12.811 --> 00:03:14.309 przemaszerowało wiele armii. 00:03:14.309 --> 00:03:15.509 W roku 70. 00:03:15.509 --> 00:03:16.952 Rzymianie zniszczyli świątynię 00:03:16.952 --> 00:03:19.147 znajdującą się w Jerozolimie. 00:03:19.147 --> 00:03:21.154 Tak oto religia ta przeobraziła się 00:03:21.154 --> 00:03:22.487 z religii świątynnej, 00:03:22.487 --> 00:03:24.247 ze składaniem ofiar i kapłanami, 00:03:24.247 --> 00:03:25.970 w religię księgi. 00:03:25.970 --> 00:03:28.263 Dlatego też Judaizm jest wiarą 00:03:28.263 --> 00:03:31.270 pełną symboli, czci i głębokich znaczeń 00:03:31.270 --> 00:03:33.491 powiązanych z historią. 00:03:33.491 --> 00:03:35.366 Wiele świętych tekstów składa się 00:03:35.366 --> 00:03:37.358 na hebrajską biblię, czyli Tanach, 00:03:37.358 --> 00:03:39.572 a setki dyskusji i spisanych interpretacji 00:03:39.572 --> 00:03:42.048 składają się na obszerne kompendium 00:03:42.048 --> 00:03:43.458 głębszych znaczeń, 00:03:43.458 --> 00:03:44.721 zwane Talmudem. 00:03:44.721 --> 00:03:47.817 Żydzi odnajdują bogate, symboliczne znaczenia w codziennym życiu. 00:03:47.817 --> 00:03:49.150 Podczas wieczerzy sederowej 00:03:49.150 --> 00:03:50.946 każde danie symbolizuje 00:03:50.946 --> 00:03:53.696 aspekt wyjścia z niewoli. 00:03:53.696 --> 00:03:55.736 Wagę dorastania podkreśla się, 00:03:55.736 --> 00:03:56.867 kiedy młodzi ludzie 00:03:56.867 --> 00:03:59.171 osiągają wiek bat i bar micwy - 00:03:59.171 --> 00:04:01.443 ceremonii przejęcia odpowiedzialności 00:04:01.443 --> 00:04:02.380 za swoje czyny 00:04:02.380 --> 00:04:03.644 i uroczystego 00:04:03.644 --> 00:04:04.692 wejścia w dorosłość 00:04:04.692 --> 00:04:06.678 w duchu wiary, historii i tekstów 00:04:06.678 --> 00:04:08.357 narodu żydowskiego. 00:04:08.357 --> 00:04:11.266 Na świecie jest 14 milionów Żydów. 00:04:11.266 --> 00:04:12.738 6 mln w Izraelu, 00:04:12.738 --> 00:04:14.119 który uzyskał niepodległość 00:04:14.119 --> 00:04:17.233 po tragedii Holocaustu podczas II Wojny Światowej, 00:04:17.233 --> 00:04:19.824 oraz 5 mln w USA. 00:04:20.408 --> 00:04:23.566 Wróćmy teraz do Indii sprzed 2500 lat, 00:04:23.566 --> 00:04:25.116 gdzie narodził się buddyzm 00:04:25.116 --> 00:04:27.263 dzięki młodemu księciu Siddharcie. 00:04:27.263 --> 00:04:29.167 Mówi się, że w nocy, gdy został poczęty, 00:04:29.167 --> 00:04:30.766 jego matkę, królową Mayę, 00:04:30.766 --> 00:04:32.476 odwiedził we śnie biały słoń, 00:04:32.476 --> 00:04:35.049 który się zbliżył do jej boku. 00:04:35.049 --> 00:04:37.806 10 miesięcy później przyszedł na świat książę Siddhartha 00:04:37.806 --> 00:04:39.558 i wiódł życie pełne luksusu. 00:04:39.558 --> 00:04:41.974 Porzucił wygody po tym, 00:04:41.974 --> 00:04:43.088 gdy jako młodzieniec 00:04:43.088 --> 00:04:44.426 zobaczył ludzkie cierpienie, 00:04:44.426 --> 00:04:45.926 które dotąd przed nim skrywano, 00:04:45.926 --> 00:04:49.310 i od razu postanowił szukać jego źródeł. 00:04:49.310 --> 00:04:51.502 Dlaczego ludzie muszą cierpieć? 00:04:51.502 --> 00:04:54.235 Czy musimy wcielać się w setki żyć? 00:04:54.235 --> 00:04:56.019 Na początku myślał, że problem tkwi 00:04:56.019 --> 00:04:58.055 w przywiązaniu do rzeczy materialnych. 00:04:58.055 --> 00:04:59.943 Porzucił więc wszystkie dobra 00:04:59.943 --> 00:05:01.669 i został włóczęgą, 00:05:01.669 --> 00:05:04.994 ale to z pewnością go nie uszczęśliwiło. 00:05:04.994 --> 00:05:07.693 Wtedy usłyszał słowa nauczyciela muzyki: 00:05:07.693 --> 00:05:09.947 "Nie naprężaj zbyt struny, bo pęknie, 00:05:09.947 --> 00:05:11.657 ale nie pozwól by była zbyt luźna, 00:05:11.657 --> 00:05:13.584 bo nie wyda dźwięku". 00:05:13.584 --> 00:05:14.752 Nagle zrozumiał, 00:05:14.752 --> 00:05:16.916 że popadanie ze skrajności w skrajność 00:05:16.916 --> 00:05:18.343 było błędem. 00:05:18.343 --> 00:05:20.847 Wypośrodkowanie między bogactwem a biedą 00:05:20.847 --> 00:05:22.163 wydawało się najmądrzejsze. 00:05:22.163 --> 00:05:24.419 Medytując pod drzewkiem bodhi, 00:05:24.419 --> 00:05:26.588 doczekał się reszty odpowiedzi. 00:05:26.588 --> 00:05:29.344 Życie jest pełne cierpienia. 00:05:29.344 --> 00:05:31.209 Jego źródłem jest pragnienie 00:05:31.209 --> 00:05:34.386 zaspokajania własnych potrzeb kosztem innych ludzi. 00:05:34.386 --> 00:05:36.058 Realizacja ośmiostopniowego planu, 00:05:36.058 --> 00:05:38.224 może nauczyć ograniczania tej potrzeby, 00:05:38.224 --> 00:05:40.641 a tym samym zmniejszyć cierpienie. 00:05:40.641 --> 00:05:43.799 Tego dnia Siddhartha stał się Buddą, 00:05:43.799 --> 00:05:45.307 czyli oświeconym. 00:05:45.307 --> 00:05:47.681 Nie jedynym, ale pierwszym. 00:05:47.681 --> 00:05:49.122 Plan buddyzmu nazywany jest 00:05:49.122 --> 00:05:50.414 Ośmioraką Ścieżką 00:05:50.414 --> 00:05:51.916 i choć nie łatwo nią podążać, 00:05:51.916 --> 00:05:52.991 jest drogowskazem 00:05:52.991 --> 00:05:55.060 do oświecenia dla milionów ludzi. 00:05:55.060 --> 00:05:57.144 To właśnie oznacza Buddyzm. 00:05:57.144 --> 00:05:58.285 Stan miłosierdzia, 00:05:58.285 --> 00:05:59.160 wnikliwość, 00:05:59.160 --> 00:06:00.034 spokój 00:06:00.034 --> 00:06:01.807 i niezłomność. 00:06:01.807 --> 00:06:03.989 Odkąd powstał z medytacji, 00:06:03.989 --> 00:06:06.097 aż do śmierci w starczym wieku, 00:06:06.097 --> 00:06:08.251 Budda nauczał ludzi, jak doznać oświecenia. 00:06:08.251 --> 00:06:09.048 Właściwa mowa, 00:06:09.048 --> 00:06:09.805 cele, 00:06:09.805 --> 00:06:11.939 umysł skupiony na prawdzie 00:06:11.939 --> 00:06:14.688 i serce skupione na miłości do bliźniego. 00:06:14.688 --> 00:06:17.181 Wielu buddystów wierzy w Boga lub bogów, 00:06:17.181 --> 00:06:20.269 ale czyny są ważniejsze od wierzeń. 00:06:20.269 --> 00:06:21.588 Obecnie na świecie 00:06:21.588 --> 00:06:23.117 jest koło miliarda buddystów, 00:06:23.117 --> 00:06:27.057 głównie na wschodzie, południowym wschodzie i południu Azji. 00:06:27.948 --> 00:06:31.221 2000 lat temu w żydowskiej Ziemi Obiecanej 00:06:31.221 --> 00:06:33.237 narodziło się chrześcijaństwo. 00:06:33.237 --> 00:06:36.439 Tak jak hinduiści nazywają Krysznę "bogiem w ludzkiej postaci”, 00:06:36.439 --> 00:06:38.609 tak samo chrześcijanie nazywają Jezusa. 00:06:38.609 --> 00:06:40.361 Chrześcijaństwo wyrosło z judaizmu, 00:06:40.361 --> 00:06:43.463 tak jak buddyzm wyrósł z hinduizmu. 00:06:43.463 --> 00:06:45.946 Anioła Gabriel został zesłany przez Boga Abrahama, 00:06:45.946 --> 00:06:47.860 by prosić młodą kobietę, Maryję, 00:06:47.860 --> 00:06:50.195 aby ta została matką Syna Bożego. 00:06:50.195 --> 00:06:51.694 Był nim Jezus. 00:06:51.694 --> 00:06:53.214 Wychowany na stolarza 00:06:53.214 --> 00:06:55.136 przez Maryję i jej męża Józefa. 00:06:55.136 --> 00:06:56.859 W wieku 30 lat 00:06:56.859 --> 00:06:58.644 zaczął publicznie głosić 00:06:58.644 --> 00:07:00.688 żywe słowo Boże. 00:07:00.688 --> 00:07:02.766 Mniej zainteresowany religijnością 00:07:02.766 --> 00:07:04.190 niż sprawiedliwością i łaską, 00:07:04.190 --> 00:07:06.612 Jezus uleczał chorych, by porwać tłumy 00:07:06.612 --> 00:07:09.608 i nauczać ich o swym niebieskim ojcu, 00:07:09.608 --> 00:07:12.524 czułym, przebaczającym i uważnym. 00:07:12.524 --> 00:07:14.737 Zapraszał wszystkich do wspólnego stołu 00:07:14.737 --> 00:07:17.489 by pokazać, na czym polega Boże Królestwo, 00:07:17.489 --> 00:07:21.506 wspólnota wyrzutków, grzeszników i świętych. 00:07:21.506 --> 00:07:22.612 Minęły zaledwie 3 lata, 00:07:22.612 --> 00:07:24.381 zanim jego niekonwencjonalna mądrość 00:07:24.381 --> 00:07:25.659 wpędziła go w kłopoty. 00:07:25.659 --> 00:07:26.860 Został aresztowany 00:07:26.860 --> 00:07:28.635 i stracony przez Rzym 00:07:28.635 --> 00:07:30.940 w sposób typowy dla awanturników, 00:07:30.940 --> 00:07:33.551 przez śmierć na krzyżu. 00:07:34.114 --> 00:07:36.197 Krótko po pogrzebie 00:07:36.197 --> 00:07:38.194 kobiety odkryły, że grób jest pusty 00:07:38.194 --> 00:07:39.520 i szybko rozniosły wieści, 00:07:39.520 --> 00:07:42.553 przekonane, że powstał z martwych. 00:07:42.553 --> 00:07:44.180 Pierwsi chrześcijanie opisywali 00:07:44.180 --> 00:07:46.023 spotkania ze zmartwychwstałym Jezusem, 00:07:46.023 --> 00:07:49.798 budząc zaufanie do jego przesłania: 00:07:49.798 --> 00:07:53.307 "Miłujcie się, jak ja was umiłowałem". 00:07:53.307 --> 00:07:55.350 Chrześcijanie świętują narodziny Jezusa 00:07:55.350 --> 00:07:57.443 w grudniu, w Boże Narodzenie, 00:07:57.443 --> 00:07:59.706 a Jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie 00:07:59.706 --> 00:08:01.915 podczas Wielkiego Tygodnia na wiosnę. 00:08:01.915 --> 00:08:03.246 W sakramencie chrztu 00:08:03.246 --> 00:08:04.686 zmycie grzechu 00:08:04.686 --> 00:08:06.961 i przyjęcie do wspólnoty chrześcijan 00:08:06.961 --> 00:08:08.787 jest wspomnieniem chrztu Jezusa, 00:08:08.787 --> 00:08:10.958 kiedy to porzucił życie stolarza. 00:08:10.958 --> 00:08:12.430 W sakramencie komunii 00:08:12.430 --> 00:08:14.461 chrześcijanie jedzą chleb i piją wino 00:08:14.461 --> 00:08:17.127 konsekrowane jako ciało i krew Jezusa, 00:08:17.127 --> 00:08:19.593 wspominając ostatnią wieczerzę. 00:08:19.593 --> 00:08:22.017 Na świecie są dwa miliardy chrześcijan, 00:08:22.017 --> 00:08:25.821 co stanowi prawie 1/3 światowej populacji. 00:08:27.081 --> 00:08:29.568 Islam rozpoczął się 1400 lat temu, 00:08:29.568 --> 00:08:31.359 gdy mężczyzna wielkiej cnoty 00:08:31.359 --> 00:08:33.028 medytował w jaskini 00:08:33.028 --> 00:08:34.743 na arabskiej pustyni. 00:08:34.743 --> 00:08:36.997 Mężczyzną tym był Mahomet. 00:08:36.997 --> 00:08:39.249 Nawiedził go boski posłaniec, 00:08:39.249 --> 00:08:41.162 ponownie - anioł Gabriel, 00:08:41.162 --> 00:08:43.335 po arabsku Dżibril, 00:08:43.335 --> 00:08:46.002 przynosząc słowa Allaha, 00:08:46.002 --> 00:08:47.988 jedynego Boga Abrahama. 00:08:47.988 --> 00:08:49.182 W następnych latach 00:08:49.182 --> 00:08:50.869 Mahomet otrzymywał kolejnej wieści, 00:08:50.869 --> 00:08:53.108 które zapamiętywał i których nauczał. 00:08:53.108 --> 00:08:55.814 Recytował wersy pełne mądrości, 00:08:55.814 --> 00:08:56.916 pięknych rymów 00:08:56.916 --> 00:08:58.981 i tajemniczych metafor. 00:08:58.981 --> 00:09:01.764 Jednak Mahomet był kupcem, nie poetą. 00:09:01.764 --> 00:09:03.321 Wielu uznało, że wersy 00:09:03.321 --> 00:09:05.135 rzeczywiście musiały być słowami Boga, 00:09:05.135 --> 00:09:08.011 i ci stali się pierwszymi muzułmanami. 00:09:08.011 --> 00:09:11.016 Słowo muzułmanin oznacza tego, 00:09:11.016 --> 00:09:14.334 który poddaje się woli Boga. 00:09:14.334 --> 00:09:16.368 Pięć obowiązków muzułmanina, 00:09:16.368 --> 00:09:18.516 zwanych Pięcioma Filarami, to: 00:09:18.516 --> 00:09:21.626 szahada: publiczne zapewnienie, 00:09:21.626 --> 00:09:24.681 że nie ma Boga prócz Allaha, 00:09:24.681 --> 00:09:27.502 a Mahomet jest jego prorokiem, 00:09:27.502 --> 00:09:31.436 salat: modlitwa odmawiana 5 razy dziennie z twarzą zwróconą w stronę Mekki, 00:09:31.436 --> 00:09:34.050 zakat - obowiązek oddania biednym 00:09:34.050 --> 00:09:37.712 2 lub 3% swoich dochodów, 00:09:37.712 --> 00:09:41.033 saum – post od wschodu do zachodu słońca 00:09:41.033 --> 00:09:43.001 podczas księżycowego miesiąca Ramadan, 00:09:43.001 --> 00:09:44.551 aby wzmocnić siłę woli 00:09:44.551 --> 00:09:46.318 i zaufanie Bogu 00:09:46.318 --> 00:09:48.590 oraz hadżdż – raz w życiu 00:09:48.590 --> 00:09:51.635 każdy muzułmanin, którego na to stać, powinien odbyć pielgrzymkę 00:09:51.635 --> 00:09:53.379 do świętego miasta – Mekki, 00:09:53.379 --> 00:09:54.440 jako próbę czasu, 00:09:54.440 --> 00:09:55.941 w którym stanie przed Bogiem 00:09:55.941 --> 00:09:58.061 decydującym czy jest godny 00:09:58.061 --> 00:10:00.388 dostąpić życia wiecznego u Jego boku. 00:10:00.388 --> 00:10:01.522 Słowa Boga 00:10:01.522 --> 00:10:04.340 wyjawiane prorokowi przez 23 lata 00:10:04.340 --> 00:10:06.161 są zebrane w Koranie, 00:10:06.161 --> 00:10:09.995 co dosłownie oznacza "recytację”. 00:10:09.995 --> 00:10:12.355 Muzułmanie uważają Koran za jedyną świętą księgę 00:10:12.355 --> 00:10:14.244 nieskalaną przez człowieka. 00:10:14.244 --> 00:10:15.745 Wielu uważa ją również 00:10:15.745 --> 00:10:17.157 za najwybitniejsze dzieło 00:10:17.157 --> 00:10:19.235 literatury arabskiej. 00:10:19.235 --> 00:10:21.882 Islam jest drugą pod względem wielkości religią świata, 00:10:21.882 --> 00:10:25.714 wyznawaną przez ponad 1,5 miliarda muzułmanów na całym świecie. 00:10:26.820 --> 00:10:29.013 Religia była i jest jednym z aspektów kultury 00:10:29.013 --> 00:10:30.803 odkąd tylko powstała, 00:10:30.803 --> 00:10:33.997 a sposoby jej praktykowania są niezliczone. 00:10:33.997 --> 00:10:35.572 Wspólną cechą wszystkich religii 00:10:35.572 --> 00:10:37.600 jest szukanie sensu 00:10:37.600 --> 00:10:38.971 ponad pustymi zachciankami 00:10:38.971 --> 00:10:41.634 i szarą rzeczywistością, 00:10:41.634 --> 00:10:42.732 ponad grzechem, 00:10:42.732 --> 00:10:43.564 cierpieniem 00:10:43.564 --> 00:10:45.665 i śmiercią. 00:10:45.665 --> 00:10:47.248 Ponad strachem 00:10:47.248 --> 00:10:49.376 i ponad nami.