[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.02,0:00:05.32,Default,,0000,0000,0000,,Na biurku trzymam \Nmałe gliniane naczynie, Dialogue: 0,0:00:05.32,0:00:09.78,Default,,0000,0000,0000,,zrobione na studiach. To jest raku, \Nrodzaj wyrobu ceramicznego, Dialogue: 0,0:00:09.78,0:00:14.29,Default,,0000,0000,0000,,który powstał w Japonii jako technika Dialogue: 0,0:00:14.29,0:00:18.34,Default,,0000,0000,0000,,wyrobu miseczek \Ndo ceremonii parzenia herbaty. Dialogue: 0,0:00:18.34,0:00:21.60,Default,,0000,0000,0000,,To naczynie ma ponad 400 lat. Dialogue: 0,0:00:21.60,0:00:26.07,Default,,0000,0000,0000,,Każde z nich zostało wyrzeźbione z gliny, Dialogue: 0,0:00:26.07,0:00:30.36,Default,,0000,0000,0000,,a najbardziej ceniono w nich \Nniedoskonałości. Dialogue: 0,0:00:30.36,0:00:38.44,Default,,0000,0000,0000,,Naczynia codziennego użytku \Nwypala się 10 godzin. Dialogue: 0,0:00:38.44,0:00:41.54,Default,,0000,0000,0000,,Ten wyjęłam z pieca \Nw zeszłym tygodniu. Dialogue: 0,0:00:41.54,0:00:46.03,Default,,0000,0000,0000,,Piec stygnie kolejny dzień lub dwa. Dialogue: 0,0:00:46.03,0:00:50.83,Default,,0000,0000,0000,,Wypalanie raku trwa krótko. \NStojący na dworze piec Dialogue: 0,0:00:50.83,0:00:55.39,Default,,0000,0000,0000,,rozgrzewa się do 1500 stopni \Nw 15 minut, Dialogue: 0,0:00:55.39,0:00:59.04,Default,,0000,0000,0000,,a gdy szkliwo stopi się w piecu, Dialogue: 0,0:00:59.04,0:01:01.86,Default,,0000,0000,0000,,widać słaby połysk \Ni można wyłączyć piec. Dialogue: 0,0:01:01.86,0:01:04.45,Default,,0000,0000,0000,,Długimi metalowymi szczypcami \Nwyciągamy naczynie. Dialogue: 0,0:01:04.45,0:01:08.94,Default,,0000,0000,0000,,W Japonii garnuszek \Nrozgrzany do czerwoności Dialogue: 0,0:01:08.94,0:01:13.85,Default,,0000,0000,0000,,zostałby od razu włożony \Ndo wywaru zielonej herbaty. Dialogue: 0,0:01:13.85,0:01:17.08,Default,,0000,0000,0000,,Możecie sobie wyobrazić zapach pary. Dialogue: 0,0:01:17.08,0:01:20.25,Default,,0000,0000,0000,,W USA robimy to bardziej dramatycznie Dialogue: 0,0:01:20.25,0:01:23.91,Default,,0000,0000,0000,,i wrzucamy garnek w trociny, \Nktóre zajmują się ogniem. Dialogue: 0,0:01:23.91,0:01:26.94,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy przykrywamy je \Nkubłem na śmieci, Dialogue: 0,0:01:26.94,0:01:31.85,Default,,0000,0000,0000,,spod którego zaczyna \Nsączyć się się dym. Dialogue: 0,0:01:31.85,0:01:36.73,Default,,0000,0000,0000,,Od moich ubrań jechało dymem. Dialogue: 0,0:01:36.73,0:01:41.82,Default,,0000,0000,0000,,Kocham raku, bo pozwala mi \Nbawić się żywiołami. Dialogue: 0,0:01:41.82,0:01:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Mogę ukształtować garnek z gliny \Ni wybrać glazurę, Dialogue: 0,0:01:46.32,0:01:50.62,Default,,0000,0000,0000,,ale potem muszę wypuścić go \Nw ogień i dym. Dialogue: 0,0:01:50.62,0:01:53.09,Default,,0000,0000,0000,,Najwspanialsze w tym są takie niespodzianki, Dialogue: 0,0:01:53.09,0:01:56.36,Default,,0000,0000,0000,,jak spękana powierzchnia, \Nbo garnki poddawane są Dialogue: 0,0:01:56.36,0:01:58.97,Default,,0000,0000,0000,,dużym naprężeniom. \NZ temperatury 1500 stopni Dialogue: 0,0:01:58.97,0:02:03.05,Default,,0000,0000,0000,,stygną do temperatury pokojowej \Nw ciągu minuty. Dialogue: 0,0:02:03.05,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Raku to cudowna metafora kreatywności. Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:12.77,Default,,0000,0000,0000,,W wielu rzeczach \Nistnieje napięcie pomiędzy tym, Dialogue: 0,0:02:12.77,0:02:16.20,Default,,0000,0000,0000,,co mogę kontrolować \Ni tym, co muszę odpuścić. Dialogue: 0,0:02:16.20,0:02:19.100,Default,,0000,0000,0000,,bez względu na to, \Nczy tworzę nowy program radiowy, Dialogue: 0,0:02:19.100,0:02:25.08,Default,,0000,0000,0000,,czy negocjuję z nastoletnimi synami. Dialogue: 0,0:02:25.08,0:02:29.06,Default,,0000,0000,0000,,Pisząc książkę o kreatywności Dialogue: 0,0:02:29.06,0:02:31.54,Default,,0000,0000,0000,,zdałam sobie sprawę, \Nże proces trzeba odwrócić. Dialogue: 0,0:02:31.54,0:02:35.19,Default,,0000,0000,0000,,Na samym początku musiałam odpuścić Dialogue: 0,0:02:35.19,0:02:39.79,Default,,0000,0000,0000,,i zanurzyć się w historiach setek artystów, Dialogue: 0,0:02:39.79,0:02:44.27,Default,,0000,0000,0000,,pisarzy, muzyków i filmowców. Dialogue: 0,0:02:44.27,0:02:49.58,Default,,0000,0000,0000,,Zrozumiałam, że kreatywność Dialogue: 0,0:02:49.58,0:02:52.91,Default,,0000,0000,0000,,wyrasta z codziennych doświadczeń, Dialogue: 0,0:02:52.91,0:02:56.61,Default,,0000,0000,0000,,częściej niż nam się zdaje, Dialogue: 0,0:02:56.61,0:02:59.53,Default,,0000,0000,0000,,włączając w to odpuszczanie. Dialogue: 0,0:02:59.53,0:03:03.32,Default,,0000,0000,0000,,Miało się rozbić, ale tak też jest dobrze. (Śmiech) Dialogue: 0,0:03:03.32,0:03:06.27,Default,,0000,0000,0000,,To część odpuszczania: czasem się zdarza, Dialogue: 0,0:03:06.27,0:03:09.68,Default,,0000,0000,0000,,a czasem nie, bo kreatywność Dialogue: 0,0:03:09.68,0:03:12.45,Default,,0000,0000,0000,,wyrasta także z potłuczonych kawałków. Dialogue: 0,0:03:12.45,0:03:15.10,Default,,0000,0000,0000,,Najlepszym sposobem \Nna naukę czegokolwiek Dialogue: 0,0:03:15.10,0:03:19.14,Default,,0000,0000,0000,,są opowiadania. Chcę opowiedzieć historię Dialogue: 0,0:03:19.14,0:03:24.32,Default,,0000,0000,0000,,o pracy, zabawie i o czterech aspektach życia, Dialogue: 0,0:03:24.32,0:03:26.71,Default,,0000,0000,0000,,które musimy przyswoić, Dialogue: 0,0:03:26.71,0:03:30.78,Default,,0000,0000,0000,,aby nasza kreatywność kwitła. Dialogue: 0,0:03:30.78,0:03:32.80,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy aspekt z początku \Nwydaje się bardzo łatwy, Dialogue: 0,0:03:32.80,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,ale z czasem staje cię coraz trudniejszy. Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:40.100,Default,,0000,0000,0000,,Chodzi o poświęcanie uwagi temu, \Nco nas otacza. Dialogue: 0,0:03:40.100,0:03:45.45,Default,,0000,0000,0000,,Wielu artystów mówi o potrzebie otwartości, Dialogue: 0,0:03:45.45,0:03:48.89,Default,,0000,0000,0000,,przyjmowaniu doświadczeń. To niełatwe, Dialogue: 0,0:03:48.89,0:03:52.51,Default,,0000,0000,0000,,kiedy świecący prostokąt w kieszeni Dialogue: 0,0:03:52.51,0:03:56.10,Default,,0000,0000,0000,,zajmuje ci całą uwagę. Dialogue: 0,0:03:56.10,0:04:00.24,Default,,0000,0000,0000,,Filmowiec Mira Nair mówi o dorastaniu Dialogue: 0,0:04:00.24,0:04:04.84,Default,,0000,0000,0000,,w Bhubaneswar, małym miasteczku w Indiach. Dialogue: 0,0:04:04.84,0:04:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Oto zdjęcie jednej ze świątyń w mieście. Dialogue: 0,0:04:08.54,0:04:11.41,Default,,0000,0000,0000,,Mira Nair: W miasteczku było ze 2000 świątyń. Dialogue: 0,0:04:11.41,0:04:14.26,Default,,0000,0000,0000,,Graliśmy w krykieta. Dorastaliśmy w gruzie. Dialogue: 0,0:04:14.26,0:04:17.52,Default,,0000,0000,0000,,Moją główną inspiracją, Dialogue: 0,0:04:17.52,0:04:21.17,Default,,0000,0000,0000,,dzięki której jestem dziś filmowcem, Dialogue: 0,0:04:21.17,0:04:24.72,Default,,0000,0000,0000,,był podróżny teatr ludowy. Przyjeżdżali do miasta, Dialogue: 0,0:04:24.72,0:04:28.03,Default,,0000,0000,0000,,a ja oglądałam zmagania dobra ze złem, Dialogue: 0,0:04:28.03,0:04:31.45,Default,,0000,0000,0000,,przedstawiane przez dwie osoby \Nna boisku szkolnym, Dialogue: 0,0:04:31.45,0:04:33.98,Default,,0000,0000,0000,,bez rekwizytów, ale z ogromną pasją Dialogue: 0,0:04:33.98,0:04:37.68,Default,,0000,0000,0000,,i haszyszem. To było cudowne. Dialogue: 0,0:04:37.68,0:04:40.47,Default,,0000,0000,0000,,Opowieści ludowe z dwóch świętych ksiąg Dialogue: 0,0:04:40.47,0:04:43.97,Default,,0000,0000,0000,,Mahabharaty i Ramajany,\Nz których ponoć wszystko się w Indiach wywodzi. Dialogue: 0,0:04:43.97,0:04:47.50,Default,,0000,0000,0000,,Po zobaczeniu Jatry, tego teatru ludowego, Dialogue: 0,0:04:47.50,0:04:52.49,Default,,0000,0000,0000,,wiedziałam, że muszę iść i występować. Dialogue: 0,0:04:52.49,0:04:54.40,Default,,0000,0000,0000,,Julie Burstein: Czy nie jest to wspaniała historia? Dialogue: 0,0:04:54.40,0:04:56.82,Default,,0000,0000,0000,,Widać rodzaj odskoczni od codzienności. Dialogue: 0,0:04:56.82,0:04:59.53,Default,,0000,0000,0000,,Na szkolnym boisku znalazło się dobro i zło, Dialogue: 0,0:04:59.53,0:05:05.07,Default,,0000,0000,0000,,pasja i haszysz. Mira Nair była młodą dziewczyną, Dialogue: 0,0:05:05.07,0:05:08.66,Default,,0000,0000,0000,,wśród tysięcy innych widzów, Dialogue: 0,0:05:08.66,0:05:11.62,Default,,0000,0000,0000,,ale ona była gotowa. Była otwarta na iskrę, Dialogue: 0,0:05:11.62,0:05:14.74,Default,,0000,0000,0000,,która, jak sama powiedziała, Dialogue: 0,0:05:14.74,0:05:17.36,Default,,0000,0000,0000,,poprowadziła ją ku karierze Dialogue: 0,0:05:17.36,0:05:20.16,Default,,0000,0000,0000,,nagradzanego filmowca. Dialogue: 0,0:05:20.16,0:05:22.98,Default,,0000,0000,0000,,Otwartość na doświadczenie, \Nktóre może nas zmienić, Dialogue: 0,0:05:22.98,0:05:25.92,Default,,0000,0000,0000,,jest pierwszą rzeczą, którą musimy pojąć. Dialogue: 0,0:05:25.92,0:05:31.70,Default,,0000,0000,0000,,Artyści mówią także o tym, \Njak ich największe dzieła Dialogue: 0,0:05:31.70,0:05:36.57,Default,,0000,0000,0000,,rodzą się z najtrudniejszych elementów życia. Dialogue: 0,0:05:36.57,0:05:40.22,Default,,0000,0000,0000,,Pisarz Richard Ford mówi o wyzwaniu z dzieciństwa, Dialogue: 0,0:05:40.22,0:05:44.26,Default,,0000,0000,0000,,z którym zmaga się do dziś. Dialogue: 0,0:05:44.26,0:05:49.02,Default,,0000,0000,0000,,Ma poważny problem z dysleksją. Dialogue: 0,0:05:49.02,0:05:51.93,Default,,0000,0000,0000,,Richard Ford: Nauka czytania szła mi bardzo wolno, Dialogue: 0,0:05:51.93,0:05:55.76,Default,,0000,0000,0000,,kończąc szkołę czytałem \Nna minimalnym poziomie Dialogue: 0,0:05:55.76,0:05:58.29,Default,,0000,0000,0000,,i dotąd ciche czytanie \Nnie idzie mi wiele szybciej, Dialogue: 0,0:05:58.29,0:06:01.14,Default,,0000,0000,0000,,niż czytanie na głos, Dialogue: 0,0:06:01.14,0:06:04.91,Default,,0000,0000,0000,,ale dysleksja miała dla mnie wiele plusów. Dialogue: 0,0:06:04.91,0:06:08.06,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy pogodziłem się z tym, \Nże muszę czytać powoli, Dialogue: 0,0:06:08.06,0:06:12.55,Default,,0000,0000,0000,,zacząłem chyba z wolna doceniać Dialogue: 0,0:06:12.55,0:06:16.09,Default,,0000,0000,0000,,wszystkie zalety języka i zdań, Dialogue: 0,0:06:16.09,0:06:18.90,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko poznawcze aspekty języka, Dialogue: 0,0:06:18.90,0:06:22.01,Default,,0000,0000,0000,,jak synkopy, dźwięk słów, Dialogue: 0,0:06:22.01,0:06:23.85,Default,,0000,0000,0000,,wygląd słów, umiejscowienie akapitów, Dialogue: 0,0:06:23.85,0:06:26.88,Default,,0000,0000,0000,,łamanie linijek. Nie miałem aż takiej dysleksji, Dialogue: 0,0:06:26.88,0:06:29.82,Default,,0000,0000,0000,,żeby nie móc w ogóle czytać. \NMusiałem tylko robić to Dialogue: 0,0:06:29.82,0:06:34.36,Default,,0000,0000,0000,,bardzo powoli. Czołgając się przez zdania Dialogue: 0,0:06:34.36,0:06:38.72,Default,,0000,0000,0000,,odziedziczyłem inne wartości języka, Dialogue: 0,0:06:38.72,0:06:41.99,Default,,0000,0000,0000,,co pomogło mi pisać zdania. Dialogue: 0,0:06:41.99,0:06:46.07,Default,,0000,0000,0000,,JB: To takie przejmujące. Richard Ford, \Nlaureat Nagrody Pulitzera, Dialogue: 0,0:06:46.07,0:06:51.22,Default,,0000,0000,0000,,mówi, że dysleksja \Npomogła mu pisać zdania. Dialogue: 0,0:06:51.22,0:06:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Musiał przyjąć to wyzwanie \Ni używam tego słowa celowo. Dialogue: 0,0:06:53.99,0:06:58.10,Default,,0000,0000,0000,,Jego zadaniem nie było pokonanie dysleksji. Dialogue: 0,0:06:58.10,0:07:01.61,Default,,0000,0000,0000,,Musiał się od niej uczyć. \NMusiał nauczyć się słyszeć Dialogue: 0,0:07:01.61,0:07:04.67,Default,,0000,0000,0000,,melodię języka. Dialogue: 0,0:07:04.67,0:07:09.24,Default,,0000,0000,0000,,Artyści mówią także o tym, \Njak przekraczanie własnych ograniczeń, Dialogue: 0,0:07:09.24,0:07:12.64,Default,,0000,0000,0000,,a czasem dotarcie do granic możliwości, Dialogue: 0,0:07:12.64,0:07:15.99,Default,,0000,0000,0000,,pomaga im skupić się Dialogue: 0,0:07:15.99,0:07:19.22,Default,,0000,0000,0000,,na odnalezieniu własnego głosu. Dialogue: 0,0:07:19.22,0:07:23.37,Default,,0000,0000,0000,,Rzeźbiarz Richard Serra opowiada, Dialogue: 0,0:07:23.37,0:07:26.29,Default,,0000,0000,0000,,że jako młody artysta \Nuważał się za malarza Dialogue: 0,0:07:26.29,0:07:30.57,Default,,0000,0000,0000,,i po skończeniu szkoły \Nmieszkał we Florencji. Dialogue: 0,0:07:30.57,0:07:33.14,Default,,0000,0000,0000,,W tym czasie wybrał się do Madrytu, Dialogue: 0,0:07:33.14,0:07:35.85,Default,,0000,0000,0000,,gdzie poszedł do Muzeum Prado, Dialogue: 0,0:07:35.85,0:07:39.61,Default,,0000,0000,0000,,zobaczyć obraz Diego Velazqueza Dialogue: 0,0:07:39.61,0:07:44.72,Default,,0000,0000,0000,,z 1656 r. pod tytułem "Las Meninas", Dialogue: 0,0:07:44.72,0:07:46.92,Default,,0000,0000,0000,,który przedstawia małą księżniczkę Dialogue: 0,0:07:46.92,0:07:50.61,Default,,0000,0000,0000,,oraz jej damy dworu. Dialogue: 0,0:07:50.61,0:07:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Za jasnowłosą księżniczką widać lustro. Dialogue: 0,0:07:53.99,0:07:57.28,Default,,0000,0000,0000,,Lustro odbija jej rodziców, \Nkróla i królową Hiszpanii, Dialogue: 0,0:07:57.28,0:08:00.69,Default,,0000,0000,0000,,którzy staliby tam, gdzie dzisiaj Dialogue: 0,0:08:00.69,0:08:02.46,Default,,0000,0000,0000,,stoicie wy, patrząc na obraz. Dialogue: 0,0:08:02.46,0:08:07.53,Default,,0000,0000,0000,,Velazquez swoim zwyczajem \Numieścił na obrazie również siebie. Dialogue: 0,0:08:07.53,0:08:12.22,Default,,0000,0000,0000,,Stoi po lewej stronie, z pędzlem w jednej ręce Dialogue: 0,0:08:12.22,0:08:14.63,Default,,0000,0000,0000,,i z paletą w drugiej. Dialogue: 0,0:08:14.63,0:08:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Richard Serra: Stałem tam, patrząc na niego, Dialogue: 0,0:08:16.66,0:08:19.27,Default,,0000,0000,0000,,i zrozumiałem, że Velazquez patrzy na mnie. Dialogue: 0,0:08:19.27,0:08:23.26,Default,,0000,0000,0000,,Pomyślałem: "Ja jestem tematem tego obrazu. Dialogue: 0,0:08:23.26,0:08:25.51,Default,,0000,0000,0000,,Nie dam rady tak malować". Dialogue: 0,0:08:25.51,0:08:28.72,Default,,0000,0000,0000,,W tamtym okresie używałem nawet stopera Dialogue: 0,0:08:28.72,0:08:33.15,Default,,0000,0000,0000,,i malowałem przypadkowe kwadraty, Dialogue: 0,0:08:33.15,0:08:35.17,Default,,0000,0000,0000,,zmierzałem donikąd. Wyrzuciłem wszystkie obrazy Dialogue: 0,0:08:35.17,0:08:38.40,Default,,0000,0000,0000,,do rzeki. Postanowiłem zacząć się bawić. Dialogue: 0,0:08:38.40,0:08:41.23,Default,,0000,0000,0000,,JB: Serra mówi to tak nonszalancko,\Nże można tego nie uchwycić. Dialogue: 0,0:08:41.23,0:08:44.84,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczył obraz gościa, Dialogue: 0,0:08:44.84,0:08:48.61,Default,,0000,0000,0000,,który nie żyje od 300 lat, i zrozumiał, Dialogue: 0,0:08:48.61,0:08:52.48,Default,,0000,0000,0000,,że sam tak nie potrafi. Wrócił do studia Dialogue: 0,0:08:52.48,0:08:55.31,Default,,0000,0000,0000,,we Florencji, wziął wszystkie swoje prace Dialogue: 0,0:08:55.31,0:08:59.12,Default,,0000,0000,0000,,i wrzucił je do rzeki. Dialogue: 0,0:08:59.12,0:09:03.05,Default,,0000,0000,0000,,Richard Serra odpuścił sobie malarstwo, Dialogue: 0,0:09:03.05,0:09:06.58,Default,,0000,0000,0000,,ale nie sztukę. \NPrzeprowadził się do Nowego Jorku, Dialogue: 0,0:09:06.58,0:09:09.49,Default,,0000,0000,0000,,i spisał ponad 100 czasowników: Dialogue: 0,0:09:09.49,0:09:12.78,Default,,0000,0000,0000,,"zwijać, zgnieść, złożyć", Dialogue: 0,0:09:12.78,0:09:15.48,Default,,0000,0000,0000,,i zgodnie z obietnicą zaczął się bawić. Dialogue: 0,0:09:15.48,0:09:17.51,Default,,0000,0000,0000,,Oddawał słowa w różnych materiałach. Dialogue: 0,0:09:17.51,0:09:20.83,Default,,0000,0000,0000,,Brał ogromny arkusz blachy ołowianej, Dialogue: 0,0:09:20.83,0:09:24.63,Default,,0000,0000,0000,,zwijał go i rozwijał.\NRobił to samo z gumą, Dialogue: 0,0:09:24.63,0:09:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Przy słowie "podnosić" stworzył to, Dialogue: 0,0:09:29.80,0:09:34.90,Default,,0000,0000,0000,,co stoi teraz w Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Dialogue: 0,0:09:34.90,0:09:37.86,Default,,0000,0000,0000,,Richard Serra musiał porzucić malarstwo, Dialogue: 0,0:09:37.86,0:09:41.30,Default,,0000,0000,0000,,aby wyruszyć na swoje radosne poszukiwania, Dialogue: 0,0:09:41.30,0:09:44.57,Default,,0000,0000,0000,,które zaowocowały dziełami, \Nz których dziś słynie: Dialogue: 0,0:09:44.57,0:09:50.15,Default,,0000,0000,0000,,ogromne stalowe łuki, których doświadczenie Dialogue: 0,0:09:50.15,0:09:53.89,Default,,0000,0000,0000,,wymaga od widza czasu i ruchu. W rzeźbie, Dialogue: 0,0:09:53.89,0:09:57.16,Default,,0000,0000,0000,,Richard Serra umie zrobić to, \Nczego nie mógł w malarstwie. Dialogue: 0,0:09:57.16,0:10:01.65,Default,,0000,0000,0000,,To my stajemy się \Nprzedmiotem jego sztuki. Dialogue: 0,0:10:01.65,0:10:05.59,Default,,0000,0000,0000,,Doświadczenia, wyzwania i ograniczenia Dialogue: 0,0:10:05.59,0:10:09.25,Default,,0000,0000,0000,,trzeba najpierw zaakceptować, Dialogue: 0,0:10:09.25,0:10:11.84,Default,,0000,0000,0000,,by kreatywność mogła kwitnąć. Dialogue: 0,0:10:11.84,0:10:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Jest też czwarte pojęcie, najtrudniejsze. Dialogue: 0,0:10:15.40,0:10:17.76,Default,,0000,0000,0000,,Jest to pogodzenie się ze stratą, Dialogue: 0,0:10:17.76,0:10:22.06,Default,,0000,0000,0000,,najstarszym i najtrwalszym \Nludzkim doświadczeniem. Dialogue: 0,0:10:22.06,0:10:24.88,Default,,0000,0000,0000,,Aby tworzyć, musimy stanąć pomiędzy tym, Dialogue: 0,0:10:24.88,0:10:28.68,Default,,0000,0000,0000,,co widzimy na świecie, \Na własnymi nadziejami, Dialogue: 0,0:10:28.68,0:10:33.48,Default,,0000,0000,0000,,patrząc bez emocji \Nna odrzucenie, zawód miłosny, Dialogue: 0,0:10:33.48,0:10:36.06,Default,,0000,0000,0000,,wojnę, śmierć. Dialogue: 0,0:10:36.06,0:10:38.45,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo ciężko stoi się w tym miejscu. Dialogue: 0,0:10:38.45,0:10:43.84,Default,,0000,0000,0000,,Wychowawca Parker Palmer \Nnazywa to "tragiczną luką", Dialogue: 0,0:10:43.84,0:10:47.80,Default,,0000,0000,0000,,nie dlatego, że budzi smutek, \Nale dlatego, że jest nieunikniona. Dialogue: 0,0:10:47.80,0:10:50.84,Default,,0000,0000,0000,,Mój przyjaciel Dick Nodel powtarza: Dialogue: 0,0:10:50.84,0:10:53.79,Default,,0000,0000,0000,,"Można trwać w napięciu, \Njak struna w skrzypcach, Dialogue: 0,0:10:53.79,0:10:57.22,Default,,0000,0000,0000,,i zrobić coś pięknego". Dialogue: 0,0:10:57.22,0:11:00.36,Default,,0000,0000,0000,,To napięcie rezonuje \Nw pracach Joela Meyerowitza, Dialogue: 0,0:11:00.36,0:11:03.57,Default,,0000,0000,0000,,fotografa, który na początku kariery słynął Dialogue: 0,0:11:03.57,0:11:06.81,Default,,0000,0000,0000,,z fotografii ulicznej, Dialogue: 0,0:11:06.81,0:11:10.50,Default,,0000,0000,0000,,a także z pięknych pejzaży Toskanii, Dialogue: 0,0:11:10.50,0:11:14.18,Default,,0000,0000,0000,,czy Cape Cod, Dialogue: 0,0:11:14.18,0:11:16.86,Default,,0000,0000,0000,,czy światła. Dialogue: 0,0:11:16.86,0:11:20.13,Default,,0000,0000,0000,,Joel pochodzi z Nowego Jorku i przez wiele lat Dialogue: 0,0:11:20.13,0:11:24.13,Default,,0000,0000,0000,,miał studio w Chelsea, z widokiem na centrum, Dialogue: 0,0:11:24.13,0:11:27.04,Default,,0000,0000,0000,,na World Trade Centre. Dialogue: 0,0:11:27.04,0:11:31.38,Default,,0000,0000,0000,,Fotografował te budynki w każdym świetle. Dialogue: 0,0:11:31.38,0:11:35.03,Default,,0000,0000,0000,,Domyślacie się, dokąd zmierza ta historia. Dialogue: 0,0:11:35.03,0:11:37.51,Default,,0000,0000,0000,,9 września nie było go w Nowym Jorku, Dialogue: 0,0:11:37.51,0:11:42.11,Default,,0000,0000,0000,,ale natychmiast wrócił i popędził Dialogue: 0,0:11:42.11,0:11:44.24,Default,,0000,0000,0000,,na miejsce zniszczenia. Dialogue: 0,0:11:44.24,0:11:46.42,Default,,0000,0000,0000,,Joel Meyerowitz: Tak jak inni przechodnie Dialogue: 0,0:11:46.42,0:11:49.32,Default,,0000,0000,0000,,stałem pod siatką \Nprzy skrzyżowaniu Chambers Dialogue: 0,0:11:49.32,0:11:51.52,Default,,0000,0000,0000,,i Greenwich. Widziałem tylko dym Dialogue: 0,0:11:51.52,0:11:55.18,Default,,0000,0000,0000,,i trochę gruzu. \NPodniosłem aparat, żeby spojrzeć, Dialogue: 0,0:11:55.18,0:11:58.18,Default,,0000,0000,0000,,sprawdzić tylko, czy coś widać, Dialogue: 0,0:11:58.18,0:12:02.53,Default,,0000,0000,0000,,a policjantka szturchnęła mnie w ramię Dialogue: 0,0:12:02.53,0:12:04.97,Default,,0000,0000,0000,,i powiedziała: "Hej, żadnych zdjęć!". Dialogue: 0,0:12:04.97,0:12:08.19,Default,,0000,0000,0000,,Ten cios mnie obudził, Dialogue: 0,0:12:08.19,0:12:12.25,Default,,0000,0000,0000,,w taki sposób, jak to chyba miało zadziałać. Dialogue: 0,0:12:12.25,0:12:14.29,Default,,0000,0000,0000,,Na pytanie, czemu nie wolno \Nrobić zdjęć, odparła: Dialogue: 0,0:12:14.29,0:12:17.38,Default,,0000,0000,0000,,"To miejsce zbrodni. \NFotografowanie wzbronione". Dialogue: 0,0:12:17.38,0:12:18.85,Default,,0000,0000,0000,,Zapytałem: "A gdybym był z prasy?" Dialogue: 0,0:12:18.85,0:12:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedziała: Dialogue: 0,0:12:21.06,0:12:25.15,Default,,0000,0000,0000,,"Patrz tam". Przecznicę dalej stali dziennikarze, Dialogue: 0,0:12:25.15,0:12:28.96,Default,,0000,0000,0000,,stłoczeni na małym ogrodzonym terenie. Dialogue: 0,0:12:28.96,0:12:30.48,Default,,0000,0000,0000,,Zapytałem, kiedy będą mogli wejść. Dialogue: 0,0:12:30.48,0:12:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedziała: "Prawdopodobnie nigdy". Dialogue: 0,0:12:32.96,0:12:37.45,Default,,0000,0000,0000,,Odchodząc stamtąd doznałem olśnienia, Dialogue: 0,0:12:37.45,0:12:40.25,Default,,0000,0000,0000,,pewnie od kuksańca, \Nktóry był rodzajem obelgi. Dialogue: 0,0:12:40.25,0:12:42.42,Default,,0000,0000,0000,,Pomyślałem: "Jeżeli nie ma zdjęć, Dialogue: 0,0:12:42.42,0:12:45.93,Default,,0000,0000,0000,,nie będzie żadnego zapisu. \NMusimy mieć relację." Dialogue: 0,0:12:45.93,0:12:47.80,Default,,0000,0000,0000,,I pomyślałem, że zrobię tę relację. Dialogue: 0,0:12:47.80,0:12:50.09,Default,,0000,0000,0000,,Znajdę sposób, żeby się tam zostać, \Nbo nie chcę, Dialogue: 0,0:12:50.09,0:12:51.95,Default,,0000,0000,0000,,żeby ta historia zniknęła. Dialogue: 0,0:12:51.95,0:12:56.20,Default,,0000,0000,0000,,JB: Tak zrobił. Wykorzystał wszelkie kontakty Dialogue: 0,0:12:56.20,0:12:58.71,Default,,0000,0000,0000,,i dostał przepustkę \Nna teren World Trade Center, Dialogue: 0,0:12:58.71,0:13:02.94,Default,,0000,0000,0000,,gdzie robił zdjęcia \Nkażdego dnia, przez 9 miesięcy. Dialogue: 0,0:13:02.94,0:13:05.89,Default,,0000,0000,0000,,Oglądanie ich dzisiaj \Nprzywołuje zapach dymu, Dialogue: 0,0:13:05.89,0:13:08.79,Default,,0000,0000,0000,,którymi przesiąkło mi ubranie, Dialogue: 0,0:13:08.79,0:13:10.79,Default,,0000,0000,0000,,kiedy wracałam wieczorami do domu. Dialogue: 0,0:13:10.79,0:13:14.21,Default,,0000,0000,0000,,Moje biuro było tylko kilka przecznic dalej. Dialogue: 0,0:13:14.21,0:13:17.82,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre z tych zdjęć są piękne. Dialogue: 0,0:13:17.82,0:13:20.94,Default,,0000,0000,0000,,Czy Joel Meyerowitz miał trudności, Dialogue: 0,0:13:20.94,0:13:25.28,Default,,0000,0000,0000,,żeby stworzyć piękno \Nz takiego spustoszenia? Dialogue: 0,0:13:25.28,0:13:28.64,Default,,0000,0000,0000,,JM: Okropne, przejmujące, Dialogue: 0,0:13:28.64,0:13:32.02,Default,,0000,0000,0000,,tragiczne i przerażające, Dialogue: 0,0:13:32.02,0:13:36.31,Default,,0000,0000,0000,,ale na swój sposób \Nbyło to także ogromne wydarzenie, Dialogue: 0,0:13:36.31,0:13:41.48,Default,,0000,0000,0000,,które później przekształciło się \Nw ten osad, Dialogue: 0,0:13:41.48,0:13:43.29,Default,,0000,0000,0000,,i jak wiele innych ruin, Dialogue: 0,0:13:43.29,0:13:47.14,Default,,0000,0000,0000,,jak ruiny Koloseum \Nalbo ruiny jakiejś katedry, Dialogue: 0,0:13:47.14,0:13:51.78,Default,,0000,0000,0000,,nabrało nowego znaczenia \Nprzy obserwacji pogody. Dialogue: 0,0:13:51.78,0:13:53.65,Default,,0000,0000,0000,,Czasem przychodziłem po południu Dialogue: 0,0:13:53.65,0:13:57.30,Default,,0000,0000,0000,,i światło było różowe \Na powietrze zamglone, Dialogue: 0,0:13:57.30,0:14:01.33,Default,,0000,0000,0000,,stałem wśród gruzu. \NZacząłem rozpoznawać Dialogue: 0,0:14:01.33,0:14:05.22,Default,,0000,0000,0000,,zarówno wrodzone piękno natury, Dialogue: 0,0:14:05.22,0:14:07.97,Default,,0000,0000,0000,,jak i fakt, że natura, podobnie jak czas, Dialogue: 0,0:14:07.97,0:14:11.37,Default,,0000,0000,0000,,leczy tę ranę. Dialogue: 0,0:14:11.37,0:14:15.20,Default,,0000,0000,0000,,Niepowstrzymany czas odmienia wydarzenie. Dialogue: 0,0:14:15.20,0:14:17.53,Default,,0000,0000,0000,,Coraz bardziej oddala się od tamtego dnia, Dialogue: 0,0:14:17.53,0:14:21.88,Default,,0000,0000,0000,,a światło i pory roku jakoś to łagodzą. Dialogue: 0,0:14:21.88,0:14:26.03,Default,,0000,0000,0000,,Nie jestem romantykiem. Jestem realistą. Dialogue: 0,0:14:26.03,0:14:29.51,Default,,0000,0000,0000,,A realnie stoi tam \Nbudynek Woolworth spowity dymem Dialogue: 0,0:14:29.51,0:14:35.34,Default,,0000,0000,0000,,co teraz wygląda \Njak rozproszone światło w teatrze Dialogue: 0,0:14:35.34,0:14:39.28,Default,,0000,0000,0000,,i barwi się na różowo, Dialogue: 0,0:14:39.28,0:14:42.39,Default,,0000,0000,0000,,a tam poniżej woda tryska z węży, Dialogue: 0,0:14:42.39,0:14:45.40,Default,,0000,0000,0000,,zapalają się lampy, \Nwoda robi się żrąco zielona Dialogue: 0,0:14:45.40,0:14:49.42,Default,,0000,0000,0000,,bo włączono lampy sodowe. Dialogue: 0,0:14:49.42,0:14:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Kto mógłby sobie wyśnić coś takiego? Dialogue: 0,0:14:51.60,0:14:55.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale jestem tu, \Nwszystko właśnie tak wygląda Dialogue: 0,0:14:55.80,0:14:57.70,Default,,0000,0000,0000,,i trzeba zrobić zdjęcie. Dialogue: 0,0:14:57.70,0:15:00.89,Default,,0000,0000,0000,,JB. Trzeba zrobić zdjęcie. \NTo poczucie konieczności, pracy Dialogue: 0,0:15:00.89,0:15:06.69,Default,,0000,0000,0000,,jest tak silne w historii Joela. Dialogue: 0,0:15:06.69,0:15:10.04,Default,,0000,0000,0000,,Widząc go ostatnio powiedziałam, Dialogue: 0,0:15:10.04,0:15:13.83,Default,,0000,0000,0000,,że podziwiam jego zapalczywy upór, determinację, Dialogue: 0,0:15:13.83,0:15:18.41,Default,,0000,0000,0000,,by przepchnąć się przez biurokrację, by pracować. Dialogue: 0,0:15:18.41,0:15:20.59,Default,,0000,0000,0000,,Uśmiechnął się i powiedział: "Jestem uparty, Dialogue: 0,0:15:20.59,0:15:22.99,Default,,0000,0000,0000,,ale ważniejszy jest chyba Dialogue: 0,0:15:22.99,0:15:26.45,Default,,0000,0000,0000,,mój zapalczywy optymizm". Dialogue: 0,0:15:26.45,0:15:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy opowiadałam pierwszy raz, ktoś na widowni Dialogue: 0,0:15:29.26,0:15:32.74,Default,,0000,0000,0000,,podniósł rękę i powiedział: \N"Ci wszyscy artyści opowiadają Dialogue: 0,0:15:32.74,0:15:37.48,Default,,0000,0000,0000,,o swojej pracy, a nie sztuce, \Nwięc pomyślałem sobie Dialogue: 0,0:15:37.48,0:15:40.15,Default,,0000,0000,0000,,o własnej pracy i gdzie w niej \Njest miejsce na kreatywność, Dialogue: 0,0:15:40.15,0:15:44.78,Default,,0000,0000,0000,,a nie jestem artystą". \NMa rację. Wszyscy zmagamy się Dialogue: 0,0:15:44.78,0:15:49.40,Default,,0000,0000,0000,,z doświadczeniami i wyzwaniami, \Nograniczeniami i stratami. Dialogue: 0,0:15:49.40,0:15:51.65,Default,,0000,0000,0000,,Kreatywność jest niezbędna nam wszystkim, Dialogue: 0,0:15:51.65,0:15:54.30,Default,,0000,0000,0000,,czy jesteśmy naukowcami, czy nauczycielami, Dialogue: 0,0:15:54.30,0:15:58.66,Default,,0000,0000,0000,,rodzicami, czy przedsiębiorcami. Dialogue: 0,0:15:58.66,0:16:00.84,Default,,0000,0000,0000,,Chciałabym zostawić was \Nz jeszcze jednym obrazem Dialogue: 0,0:16:00.84,0:16:03.93,Default,,0000,0000,0000,,japońskiego naczynia do herbaty. Dialogue: 0,0:16:03.93,0:16:06.90,Default,,0000,0000,0000,,Stoi we Freer Gallery w Waszyngtonie. Dialogue: 0,0:16:06.90,0:16:09.44,Default,,0000,0000,0000,,Ma ponad sto lat i wciąż można zobaczyć Dialogue: 0,0:16:09.44,0:16:13.08,Default,,0000,0000,0000,,ślady palców garncarza. Dialogue: 0,0:16:13.08,0:16:15.100,Default,,0000,0000,0000,,Jak także widać, to naczynie pękło Dialogue: 0,0:16:15.100,0:16:18.72,Default,,0000,0000,0000,,w którymś momencie \Nswojej stuletniej historii. Dialogue: 0,0:16:18.72,0:16:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Osoba, która je poskładała Dialogue: 0,0:16:21.48,0:16:24.04,Default,,0000,0000,0000,,zamiast ukryć pęknięcia, Dialogue: 0,0:16:24.04,0:16:29.76,Default,,0000,0000,0000,,postanowiła podkreślić je złotym lakierem. Dialogue: 0,0:16:29.76,0:16:34.20,Default,,0000,0000,0000,,Pęknięta miseczka \Njest teraz jeszcze piękniejsza, Dialogue: 0,0:16:34.20,0:16:37.21,Default,,0000,0000,0000,,niż w pierwotnej postaci. Dialogue: 0,0:16:37.21,0:16:39.44,Default,,0000,0000,0000,,Możemy popatrzyć na te pęknięcia, Dialogue: 0,0:16:39.44,0:16:41.81,Default,,0000,0000,0000,,bo opowiadają historię \Nżycia każdego z nas, Dialogue: 0,0:16:41.81,0:16:45.48,Default,,0000,0000,0000,,proces tworzenia i zniszczenia, Dialogue: 0,0:16:45.48,0:16:50.41,Default,,0000,0000,0000,,kontrolowania i odpuszczania, \Nzbierania fragmentów Dialogue: 0,0:16:50.41,0:16:52.41,Default,,0000,0000,0000,,i tworzenia czegoś nowego. Dialogue: 0,0:16:52.41,0:16:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. (Oklaski)