0:00:01.062,0:00:03.327
Dzień dobry.

0:00:03.327,0:00:05.114
Kiedy byłem małym chłopcem,

0:00:05.114,0:00:08.191
pewne doświadczenie[br]całkowicie zmieniło moje życie

0:00:08.191,0:00:11.099
i to dlatego jestem dziś tutaj.

0:00:11.099,0:00:13.040
Tamta chwila

0:00:13.040,0:00:15.302
głęboko wpłynęła na sposób, w jaki myślę

0:00:15.302,0:00:18.523
o sztuce, projektowaniu i inżynierii.

0:00:18.523,0:00:21.280
Miałem szczęście dorastać

0:00:21.280,0:00:24.993
w rodzinie kochających [br]i utalentowanych artystów

0:00:24.993,0:00:27.557
w jednym z najwspanialszych miast świata.

0:00:27.557,0:00:31.434
Mój ojciec, John Ferren,[br]który zmarł kiedy miałem 15 lat,

0:00:31.434,0:00:34.964
był artystą z zawodu i powołania,

0:00:34.964,0:00:37.224
tak jak i moja mama, Rae.

0:00:37.224,0:00:41.010
Był jednym z przedstawicieli nowojorskiej[br]szkoły ekspresjonistów abstrakcyjnych,

0:00:41.010,0:00:43.302
którzy razem z jemu współczesnymi,

0:00:43.302,0:00:46.200
wynaleźli amerykańską sztukę nowoczesną

0:00:46.200,0:00:49.385
i przyczynili się do skierowania [br]amerykańskiego ducha czasu

0:00:49.385,0:00:52.668
w kierunku modernizmu w XX wieku.

0:00:53.928,0:00:56.849
Czyż nie jest to niezwykłe,[br]że po tysiącach lat

0:00:56.849,0:01:00.490
tworzenia głównie sztuki reprezentacyjnej,

0:01:00.490,0:01:02.523
sztuka nowoczesna, porównywalnie,

0:01:02.523,0:01:04.863
istnieje od około piętnastu minut,

0:01:04.863,0:01:06.761
a jednak obecnie dominuje.

0:01:06.761,0:01:08.705
Tak jak z wieloma istotnymi innowacjami,

0:01:08.705,0:01:12.325
te radykalne pomysły [br]nie wymagały nowej technologii,

0:01:12.325,0:01:15.218
jedynie świeżego myślenia [br]i chęci do eksperymentowania,

0:01:15.218,0:01:20.826
a także odporności w obliczu [br]powszechnej krytyki i odrzucenia.

0:01:20.840,0:01:23.357
W naszym domu sztuka była wszędzie.

0:01:23.357,0:01:24.928
Była jak tlen:

0:01:24.928,0:01:28.090
otaczała nas będąc niezbędną do życia.

0:01:28.090,0:01:29.949
Kiedy oglądałem, gdy malował,

0:01:29.949,0:01:32.256
tata powiedział mi, że sztuka

0:01:32.256,0:01:34.465
nie polega na tworzeniu ozdób,

0:01:34.465,0:01:37.579
ale jest inną metodą przekazywania myśli,

0:01:37.579,0:01:42.096
która w rzeczywistości może [br]połączyć światy wiedzy i intuicji.

0:01:42.464,0:01:44.744
Patrząc na to [br]artystycznie bogate środowisko

0:01:44.744,0:01:48.399
można myśleć, że byłem zmuszony[br]przystąpić do rodzinnego interesu,

0:01:48.408,0:01:50.554
ale nie.

0:01:51.024,0:01:54.401
Podążyłem ścieżką większości dzieci [br]genetycznie zaprogramowanych

0:01:54.401,0:01:56.360
do wściekania swoich rodziców.

0:01:56.360,0:01:58.983
Nie interesowało mnie bycie artystą,

0:01:58.983,0:02:00.543
a już na pewno nie malarzem.

0:02:00.543,0:02:03.732
Tym, co kochałem,[br]były elektronika i maszyny:

0:02:03.732,0:02:05.752
rozbieranie ich na części,[br]budowanie nowych

0:02:05.752,0:02:07.349
i sprawianie, by działały.

0:02:07.349,0:02:11.239
Na szczęście w mojej rodzinie [br]byli również inżynierowie,

0:02:11.239,0:02:15.084
którzy wraz z rodzicami byli moimi [br]pierwszymi wzorami do naśladowania.

0:02:15.084,0:02:19.152
Tym, co mieli ze sobą wspólnego[br]była ich pracowitość.

0:02:19.152,0:02:21.523
Mój dziadek był właścicielem fabryki

0:02:21.523,0:02:24.814
produkującej blaszane [br]szafki kuchenne na Brooklynie.

0:02:24.814,0:02:27.646
W weekendy chodziliśmy razem [br]na Cortland Street,

0:02:27.646,0:02:30.321
gdzie w Nowym Jorku [br]sprzedawano elektronikę.

0:02:30.321,0:02:34.354
Tam odkrywaliśmy olbrzymie stosy[br]zgromadzonych części

0:02:34.354,0:02:36.647
i za parę dolców [br]przynosiliśmy do domu skarby,

0:02:36.647,0:02:42.159
takie jak celowniki bombowe,[br]czy części z pierwszych komputerów IBM.

0:02:42.609,0:02:45.656
Uważałem te przedmioty [br]za użyteczne i fascynujące.

0:02:45.656,0:02:48.287
Uczyłem się o inżynierii [br]i działaniu tych rzeczy

0:02:48.287,0:02:51.537
nie w szkole, ale przez [br]rozbieranie na części i badanie

0:02:51.537,0:02:54.013
tych fantastycznie [br]skomplikowanych urządzeń.

0:02:54.013,0:02:56.597
Robiłem to godzinami, każdego dnia,

0:02:56.597,0:02:59.175
skutecznie unikając porażenia prądem.

0:02:59.895,0:03:01.467
Życie było świetne.

0:03:01.467,0:03:03.708
Niestety, każdego lata

0:03:03.708,0:03:05.821
maszyny musiałem zostawić za sobą,

0:03:05.821,0:03:08.025
gdy razem z rodzicami [br]podróżowałem za ocean,

0:03:08.025,0:03:11.665
by doświadczać historii i sztuki.

0:03:11.665,0:03:14.059
Odwiedzaliśmy wielkie muzea [br]i historyczne budynki

0:03:14.059,0:03:15.919
w Europie i na Środkowym Wschodzie,

0:03:15.919,0:03:20.009
ale żeby ośmielić moje rosnące [br]zainteresowanie nauką i technologią,

0:03:20.009,0:03:22.278
rodzice zostawiali mnie w miejscach

0:03:22.278,0:03:24.718
takich jak Muzeum Nauki w Londynie,

0:03:24.718,0:03:28.436
gdzie mogłem godzinami samotnie wędrować

0:03:28.436,0:03:32.412
ucząc się historii nauki i technologii.

0:03:32.412,0:03:35.676
Później, kiedy miałem około dziewięć lat,

0:03:35.676,0:03:37.544
pojechaliśmy do Rzymu.

0:03:37.544,0:03:39.905
Pewnego szczególnie gorącego letniego dnia

0:03:39.905,0:03:41.987
odwiedziliśmy cylindryczny budynek,

0:03:41.987,0:03:44.869
który z zewnątrz nie wyglądał [br]szczególnie interesująco.

0:03:44.869,0:03:47.353
Ojciec powiedział, [br]że nazywa się Panteonem,

0:03:47.353,0:03:49.821
świątynią wszystkich bogów.

0:03:49.821,0:03:52.095
Nie wyglądał nadzwyczajnie z zewnątrz,

0:03:52.095,0:03:54.534
ale gdy weszliśmy do środka,

0:03:54.534,0:03:57.847
od razu rzuciły mi się w oczy trzy rzeczy.

0:03:57.847,0:04:01.077
Po pierwsze, było przyjemnie chłodno,

0:04:01.077,0:04:03.155
choć na zewnątrz było niebywale gorąco.

0:04:03.155,0:04:05.869
Było bardzo ciemno, [br]a jedynym źródłem światła

0:04:05.869,0:04:08.342
była duża, otwarta dziura w suficie.

0:04:08.342,0:04:10.075
Tata wyjaśnił, że nie jest to

0:04:10.075,0:04:12.389
duża, otwarta dziura, [br]lecz nazywa się oculus,

0:04:12.389,0:04:14.765
oko na niebiosa.

0:04:14.765,0:04:16.910
Było w tym miejscu coś,

0:04:16.910,0:04:19.913
nie byłem pewien co, ale coś wyjątkowego.

0:04:19.913,0:04:21.911
Gdy weszliśmy na środek pomieszczenia,

0:04:21.911,0:04:24.732
spojrzałem na niebo przez oculus.

0:04:24.732,0:04:27.029
To był pierwszy kościół, w jakim byłem,

0:04:27.029,0:04:29.232
który zapewniał nieograniczoną widoczność

0:04:29.232,0:04:31.700
między Bogiem a człowiekiem.

0:04:32.390,0:04:35.820
Ale zastanawiałem się, [br]co się działo w czasie deszczu?

0:04:35.820,0:04:37.677
Ojciec mógł nazywać to oculusem,

0:04:37.677,0:04:40.764
ale mimo wszystko była to[br]duża dziura w suficie.

0:04:40.764,0:04:42.823
Patrząc w dół [br]zobaczyłem rury odpływowe

0:04:42.823,0:04:45.178
wycięte w kamiennej podłodze.

0:04:45.178,0:04:47.637
Gdy przyzwyczaiłem się do ciemności,

0:04:47.637,0:04:51.631
byłem w stanie obejrzeć[br]szczegóły podłogi i ścian dookoła.

0:04:51.631,0:04:54.208
Nic wielkiego, te same posągowe rzeczy,

0:04:54.208,0:04:56.124
które można zobaczyć w całym Rzymie.

0:04:56.124,0:04:59.986
Wyglądało to tak, jakby na Via Appia[br]pojawił się sprzedawca marmurów

0:04:59.992,0:05:02.440
z katalogiem próbek, [br]pokazał go Hadrianowi,

0:05:02.440,0:05:05.080
a on powiedziałby: "Bierzemy wszystko".

0:05:05.080,0:05:06.786
(Śmiech)

0:05:06.786,0:05:10.004
Jednak sufit był niesamowity.

0:05:10.004,0:05:12.840
Wyglądał jak kopuła geodezyjna [br]Buckminstera Fullera.

0:05:12.840,0:05:14.149
Widziałem takie wcześniej,

0:05:14.149,0:05:16.393
bo Bucky był kumplem mojego taty.

0:05:16.393,0:05:18.944
Była nowoczesna, [br]zaawansowana technologicznie,

0:05:18.944,0:05:22.321
imponująca, szeroka na 43 metry,

0:05:22.321,0:05:25.564
co, nieprzypadkowo, [br]było dokładnie jej wysokością.

0:05:25.564,0:05:27.136
Zakochałem się w tym miejscu.

0:05:27.136,0:05:30.245
Było piękne i niepodobne [br]do czegokolwiek, co wcześniej widziałem,

0:05:30.245,0:05:33.815
więc spytałem tatę: "Kiedy to zbudowano?"

0:05:33.815,0:05:36.947
Odpowiedział: "Około 2000 lat temu".

0:05:36.947,0:05:39.451
Ja na to: "Nie, mam na myśli sufit".

0:05:39.451,0:05:41.410
Założyłem, że jest to nowoczesny sufit,

0:05:41.410,0:05:43.328
który zamontowano później, bo oryginalny

0:05:43.328,0:05:46.874
został zniszczony w jakiejś dawnej wojnie.

0:05:46.874,0:05:50.336
On powiedział: "To jest oryginalny sufit".

0:05:50.336,0:05:52.814
Ta chwila zmieniła moje życie,

0:05:52.814,0:05:55.463
pamiętam ją, jakby to było wczoraj.

0:05:55.463,0:05:58.058
Po raz pierwszy zrozumiałem, [br]że ludzie byli mądrzy

0:05:58.058,0:06:00.198
2000 lat temu. (Śmiech)

0:06:00.198,0:06:02.312
To nigdy wcześniej [br]nie przyszło mi na myśl.

0:06:02.312,0:06:06.183
To znaczy, dla mnie, piramidy w Gizie,

0:06:06.183,0:06:08.111
które odwiedziliśmy rok wcześniej,

0:06:08.111,0:06:11.031
oczywiście, robiły wrażenie, [br]ładna konstrukcja,

0:06:11.031,0:06:13.486
ale dajcie mi nieograniczony budżet,

0:06:13.486,0:06:17.483
20 do 40 000 pracowników i od 10 do 20 lat

0:06:17.483,0:06:21.099
na wycięcie i przytarganie [br]kamiennych bloków przez kraj,

0:06:21.099,0:06:23.863
to też zbuduję wam piramidy.

0:06:23.863,0:06:26.666
Jednak żadna ilość brutalnej siły

0:06:26.666,0:06:29.708
nie stworzy kopuły Panteonu,

0:06:29.708,0:06:32.727
ani 2000 lat temu, ani dziś.

0:06:32.727,0:06:35.467
Akurat jest to wciąż największa

0:06:35.467,0:06:39.281
niewzmocniona betonowa kopuła,[br]jaką kiedykolwiek zbudowano.

0:06:39.281,0:06:42.276
Zbudowanie Panteonu wymagało kilku cudów.

0:06:42.276,0:06:44.708
Przez cudy rozumiem rzeczy,

0:06:44.708,0:06:47.295
które są technicznie ledwie możliwe,

0:06:47.295,0:06:50.367
bardzo ryzykowne i mogą nie być

0:06:50.367,0:06:52.951
osiągalne w danej chwili,

0:06:52.951,0:06:55.553
na pewno nie przez ciebie.

0:06:57.203,0:07:00.328
Na przykład, oto kilka cudów Panteonu:

0:07:00.328,0:07:03.021
żeby w ogóle umożliwić jego zbudowanie,

0:07:03.021,0:07:05.588
trzeba było wynaleźć super-mocny beton,

0:07:05.588,0:07:07.537
a żeby kontrolować masę,

0:07:07.537,0:07:09.605
zmieniano gęstość całości,

0:07:09.605,0:07:12.373
podczas gdy budowano kopułę.

0:07:12.373,0:07:14.674
Dla siły i lekkości, struktura kopuły

0:07:14.674,0:07:16.708
wykorzystywała pięć pierścieni paneli,

0:07:16.708,0:07:18.825
każdy o coraz mniejszych wymiarach,

0:07:18.825,0:07:23.082
co nadaje projektowi [br]tę wymuszoną perspektywę.

0:07:23.082,0:07:24.986
Wewnątrz było cudownie chłodno

0:07:24.986,0:07:27.169
z powodu ogromnej masy termicznej,

0:07:27.169,0:07:30.654
naturalnej konwekcji powietrza [br]unoszącego się przez oculus

0:07:30.655,0:07:34.810
i efektu Venturiego, gdzie wiatr [br]przepływa u szczytu budynku.

0:07:35.433,0:07:39.393
Po raz pierwszy odkryłem,[br]że światło samo w sobie

0:07:39.393,0:07:41.360
może mieć materię.

0:07:41.360,0:07:44.037
Snop światła wpadający przez oculus

0:07:44.037,0:07:46.527
był jednocześnie piękny i namacalny,

0:07:46.527,0:07:48.814
również po raz pierwszy [br]zdałem sobie sprawę,

0:07:48.814,0:07:51.005
że światło może podlegać projektowaniu.

0:07:51.005,0:07:56.879
Co więcej, wszystkie formy [br]projektowania wizualnego

0:07:56.879,0:07:58.766
są bez niego zbędne,

0:07:58.766,0:08:02.617
bo bez światła nie można ich zobaczyć.

0:08:02.617,0:08:05.109
Uświadomiłem sobie też, [br]że nie byłem pierwszą osobą,

0:08:05.109,0:08:08.338
która uznała to miejsce za niezwykłe.

0:08:08.338,0:08:12.715
Przetrwało grawitację, barbarzyńców, [br]grabieżców, deweloperów

0:08:12.715,0:08:15.954
i spustoszenia czasu [br]stając się, jak sądzę,

0:08:15.954,0:08:18.951
najdłużej ciągle używanym[br]budynkiem w historii.

0:08:18.951,0:08:22.707
Głównie dzięki tej wycieczce zrozumiałem,

0:08:22.707,0:08:25.800
że w przeciwieństwie do tego, [br]czego uczono mnie w szkole,

0:08:25.800,0:08:29.392
światy sztuki i projektowania[br]nie są niekompatybilne

0:08:29.392,0:08:31.064
z nauką i inżynierią.

0:08:31.064,0:08:33.157
Zrozumiałem, że łącząc je,

0:08:33.157,0:08:35.920
można tworzyć niesamowite rzeczy,

0:08:35.920,0:08:38.766
nie mogąc ich osiągnąć [br]w obrębie poszczególnych dziedzin.

0:08:38.766,0:08:41.199
Jednak w szkole, z kilkoma wyjątkami,

0:08:41.199,0:08:45.239
były, i cały czas są, [br]traktowane jako osobne światy.

0:08:45.262,0:08:47.958
Moi nauczyciele mówili,[br]że mam to potraktować poważnie

0:08:47.958,0:08:50.131
i skupić się na jednej z dziedzin.

0:08:50.131,0:08:53.226
Jednak zmuszając mnie do specjalizacji

0:08:53.226,0:08:56.536
spowodowali, że doceniłem[br]ludzi wszechstronnych

0:08:56.536,0:09:00.686
jak Michał Anioł, Leonardo da Vinci,

0:09:00.686,0:09:02.111
Benjamin Franklin,

0:09:02.111,0:09:04.821
ludzi, którzy robili dokładnie na odwrót.

0:09:04.821,0:09:07.010
Spowodowało to, że zapragnąłem

0:09:07.010,0:09:09.570
odnaleźć się w obu światach.

0:09:09.980,0:09:12.494
W jaki sposób takie projekty

0:09:12.494,0:09:15.818
o bezprecedensowo kreatywnej [br]wizji i technicznej złożoności

0:09:15.818,0:09:18.302
jak Panteon właściwie powstały?

0:09:18.302,0:09:22.230
Ktoś, możliwe że Hadrian,

0:09:22.230,0:09:25.421
potrzebował znakomicie kreatywnej wizji.

0:09:25.421,0:09:28.244
Potrzebował też daru opowiadania[br]i zdolności przywódczych

0:09:28.244,0:09:30.992
niezbędnych [br]do jej sfinansowania i wykonania,

0:09:30.992,0:09:33.854
a także biegłości w nauce i technologii

0:09:33.854,0:09:35.937
wraz z umiejętnościami i wiedzą

0:09:35.937,0:09:39.983
potrzebną do pchnięcia[br]istniejących innowacji naprzód.

0:09:39.983,0:09:43.903
Wierzę, że aby zostać [br]jednym z tych niezwykłych wizjonerów

0:09:43.903,0:09:47.623
trzeba osiągnąć co najmniej pięć cudów.

0:09:48.033,0:09:50.726
Problemem jest, że niezależnie [br]od stopnia utalentowania,

0:09:50.726,0:09:52.458
bogactwa, czy wiedzy,

0:09:52.458,0:09:55.484
dociera się tylko to półtorej cudu.

0:09:55.484,0:09:57.266
To wszystko. To jest limit.

0:09:57.266,0:09:59.879
Potem kończy się czas, pieniądze, zapał,

0:09:59.879,0:10:01.258
cokolwiek.

0:10:01.258,0:10:03.445
Większość ludzi nie potrafi wymienić

0:10:03.445,0:10:05.442
choćby jednego z tych technicznych cudów,

0:10:05.442,0:10:08.551
a potrzebne jest co najmniej pięć, [br]żeby zbudować Panteon.

0:10:08.551,0:10:11.052
Z mojego doświadczenia, [br]ci niezwykli wizjonerzy,

0:10:11.052,0:10:14.739
którzy przenikają myślą światy [br]sztuki, projektowania i inżynierii,

0:10:14.739,0:10:16.918
mają umiejętność zauważenia,

0:10:16.918,0:10:19.635
że inni osiągnęli [br]wystarczającą liczbę cudów,

0:10:19.635,0:10:22.191
by przesunąć cel w obręb swojego zasięgu.

0:10:22.191,0:10:24.828
Kierowani wyraźną wizją,

0:10:24.828,0:10:29.238
przywołują odwagę i determinację,[br]by dokonać pozostałych cudów,

0:10:29.238,0:10:32.835
oraz często wykorzystując [br]elementy, które inni uważają

0:10:32.835,0:10:35.141
za nieprzezwyciężone przeszkody,

0:10:35.141,0:10:36.616
zmieniając je w zalety.

0:10:36.616,0:10:39.543
Spójrzmy na oculus Panteonu:

0:10:39.543,0:10:41.441
naleganie, by był częścią projektu

0:10:41.441,0:10:44.564
oznaczało, że nie można było [br]użyć technologii strukturalnej,

0:10:44.564,0:10:47.288
której używano do budowy rzymskich łuków.

0:10:47.288,0:10:50.186
Z drugiej strony,[br]poprzez przyjęcie tej koncepcji

0:10:50.186,0:10:52.774
i ponowne przeanalizowanie [br]rozłożenia masy i napięcia,

0:10:52.774,0:10:55.556
stworzono konstrukcję,[br]która może istnieć tylko wtedy,

0:10:55.556,0:10:57.530
gdy w suficie znajduje się duża dziura.

0:10:57.530,0:11:00.167
W efekcie otrzymujemy estetyczne

0:11:00.167,0:11:04.548
i funkcjonalne korzyści [br]związane ze światłem, chłodzeniem,

0:11:04.548,0:11:07.848
oraz bezpośredni kontakt z niebiosami.

0:11:07.848,0:11:09.262
Nieźle.

0:11:09.832,0:11:14.013
Ci ludzie nie tylko wierzyli,[br]że można dokonać niemożliwego,

0:11:14.013,0:11:16.285
ale że trzeba tego dokonać.

0:11:16.835,0:11:18.936
Koniec z historią starożytną.

0:11:18.936,0:11:22.069
Jakie są nowsze przykłady innowacji,

0:11:22.069,0:11:23.948
które łączą kreatywną konstrukcję

0:11:23.948,0:11:27.510
i postęp technologiczny[br]w tak niesamowity sposób,

0:11:27.510,0:11:30.353
że będą pamiętane [br]przez kolejne tysiąclecia?

0:11:30.353,0:11:33.449
Cóż, wysłanie człowieka[br]na Księżyc było dobre,

0:11:33.449,0:11:36.776
a sprowadzenie go[br]bezpiecznie na Ziemię też było niezłe.

0:11:37.226,0:11:38.958
Myśląc o pojedynczym wielkim skoku

0:11:38.958,0:11:41.438
ciężko wyobrazić sobie[br]bardziej podniosłą chwilę

0:11:41.438,0:11:45.011
w historii ludzkości, niż ta gdy [br]po raz pierwszy opuściliśmy nasz świat,

0:11:45.011,0:11:46.782
by postawić stopę na terenie innego.

0:11:46.782,0:11:49.003
Co było po Księżycu?

0:11:49.003,0:11:53.461
Kuszące jest stwierdzenie,[br]że dzisiejszym Panteonem jest Internet,

0:11:53.472,0:11:55.941
choć wydaje mi się, że nie jest to prawdą,

0:11:55.941,0:11:58.796
albo że jest tak tylko częściowo.

0:11:58.796,0:12:01.312
Internet to nie Panteon,

0:12:01.312,0:12:03.903
przypomina raczej wynalezienie betonu:

0:12:03.903,0:12:06.478
kluczowe, absolutnie niezbędne

0:12:06.478,0:12:09.308
do budowy Panteonu i jego przetrwania,

0:12:09.308,0:12:12.465
ale zupełnie niewystarczające [br]samo w sobie.

0:12:12.465,0:12:15.397
Jednak tak jak technologia [br]stojąca za betonem

0:12:15.397,0:12:18.984
była kluczowa w budowie Panteonu,

0:12:18.984,0:12:22.199
współcześni konstruktorzy[br]używają Internetu,

0:12:22.199,0:12:25.397
by tworzyć nowe, trwałe koncepcje.

0:12:25.397,0:12:27.455
Smartfon jest znakomitym przykładem.

0:12:27.455,0:12:30.530
Wkrótce większość ludzi na planecie[br]będzie w jego posiadaniu,

0:12:30.534,0:12:32.935
a pomysł podłączenia każdego

0:12:32.935,0:12:36.185
do zasobów wiedzy i innych ludzi przetrwa.

0:12:36.185,0:12:37.493
Co dalej?

0:12:37.493,0:12:40.899
Jakie przyszłe osiągnięcie będzie [br]odpowiednikiem Panteonu?

0:12:40.899,0:12:42.334
Myśląc o tym

0:12:42.334,0:12:44.881
odrzuciłem wiele możliwych

0:12:44.881,0:12:46.917
i przekonujących nadchodzących przełomów,

0:12:46.917,0:12:48.794
takich jak znalezienie leku na raka.

0:12:48.794,0:12:52.132
Dlaczego? Bo panteony są zakorzenione

0:12:52.132,0:12:55.067
w zaprojektowanych materialnych obiektach,

0:12:55.067,0:12:58.799
inspirujących gdy się je podziwia[br]i jest w ich obecności

0:12:58.809,0:13:01.691
i będą działać w ten sposób [br]w nieskończoność.

0:13:01.691,0:13:05.774
To zupełnie inny [br]rodzaj języka, jak sztuka.

0:13:06.264,0:13:09.036
Cały ten wkład na rzecz przedłużania życia

0:13:09.036,0:13:11.729
i uśmierzania bólu [br]jest oczywiście konieczny

0:13:11.729,0:13:13.416
i wspaniały,

0:13:13.416,0:13:15.209
ale jest częścią ciągłości

0:13:15.209,0:13:17.721
naszej ogólnej wiedzy i technologii,

0:13:17.721,0:13:19.815
tak jak Internet.

0:13:20.245,0:13:22.589
Więc co dalej?

0:13:22.589,0:13:24.308
Być może wbrew intuicji,

0:13:24.308,0:13:26.620
zgaduję, że będzie to [br]wizjonerska koncepcja

0:13:26.620,0:13:28.474
z późnych lat 30,

0:13:28.474,0:13:31.634
która była przywoływana[br]każdej kolejnej dekady:

0:13:31.634,0:13:33.648
autonomiczne pojazdy.

0:13:33.648,0:13:35.386
Można się zastanawiać

0:13:35.386,0:13:38.904
w jaki sposób wymyślna wersja tempomatu

0:13:38.904,0:13:40.924
może być czymś poważnym?

0:13:41.904,0:13:46.504
Większość naszego świata została [br]wyznaczona wokół dróg i transportu.

0:13:46.504,0:13:49.606
Było to tak konieczne dla sukcesu [br]Imperium Rzymskiego,

0:13:49.606,0:13:51.569
jak międzystanowy system autostrad

0:13:51.569,0:13:55.583
był ważny dla powodzenia [br]i rozwoju Stanów Zjednoczonych.

0:13:55.583,0:13:58.607
Dziś, te drogi łączące [br]zakątki naszego świata

0:13:58.607,0:14:00.705
zdominowane są [br]przez samochody i ciężarówki,

0:14:00.705,0:14:04.423
co jest praktycznie [br]niezmienne od stu lat.

0:14:05.144,0:14:08.403
Mimo, że nie jest to dziś oczywiste,

0:14:08.403,0:14:12.988
autonomiczne pojazdy [br]będą kluczową technologią,

0:14:12.988,0:14:16.086
która pomoże nam [br]przeprojektować nasze miasta

0:14:16.086,0:14:18.305
i w następstwie cywilizację.

0:14:18.305,0:14:19.907
Oto dlaczego:

0:14:19.907,0:14:21.660
Gdy staną się wszechobecne,

0:14:21.660,0:14:24.197
każdego roku będą ratować

0:14:24.197,0:14:27.305
dziesiątki tysięcy ludzkich istnień [br]w Stanach Zjednoczonych,

0:14:27.305,0:14:30.432
a milion na całym świecie.

0:14:30.432,0:14:33.331
Zużycie energii [br]i zanieczyszczenie powietrza

0:14:33.331,0:14:35.704
znacząco spadnie.

0:14:35.704,0:14:37.109
Większość przeciążenia dróg

0:14:37.109,0:14:40.919
wewnątrz miast i poza nimi zniknie.

0:14:40.919,0:14:43.606
To wymusi nowe koncepcje

0:14:43.606,0:14:46.075
projektowania miast, pracy

0:14:46.075,0:14:48.012
i sposobu, w jaki żyjemy.

0:14:48.012,0:14:50.558
Wszędzie dotrzemy szybciej,

0:14:50.558,0:14:53.556
a społeczeństwo odzyska ogromne ilości

0:14:53.556,0:14:57.967
straconej wydajności[br]obecnie marnowanej w korkach.

0:14:58.488,0:15:01.761
Ale dlaczego myślimy, [br]że właśnie teraz można to osiągnąć?

0:15:01.761,0:15:03.955
Ponieważ przez ostatnie 30 lat,

0:15:03.955,0:15:08.123
osoby spoza branży motoryzacyjnej[br]wydali niezliczone miliardy

0:15:08.123,0:15:09.846
dokonując potrzebnych cudów,

0:15:09.846,0:15:12.718
choć w zupełnie innych celach.

0:15:12.718,0:15:15.346
Instytucje takie jak DARPA, uniwersytety

0:15:15.346,0:15:18.510
i spółki zupełnie [br]niezwiązane z motoryzacją

0:15:18.510,0:15:20.811
zauważyły, że gdybyśmy byli [br]dostatecznie mądrzy,

0:15:20.811,0:15:23.341
autonomia mogłaby zostać [br]wprowadzona już teraz.

0:15:23.341,0:15:26.724
Jakie jest pięć cudów[br]potrzebnych autonomicznym pojazdom?

0:15:26.724,0:15:28.367
Pierwszy: trzeba wiedzieć

0:15:28.367,0:15:31.101
gdzie się znajduje i znać dokładny czas.

0:15:31.101,0:15:33.509
Zostało to łatwo rozwiązane [br]przez system GPS,

0:15:33.511,0:15:37.487
Global Positioning System,[br]wprowadzony przez rząd USA.

0:15:37.487,0:15:40.010
Trzeba wiedzieć gdzie znajdują się drogi,

0:15:40.010,0:15:42.913
jakie są zasady i dokąd chce się jechać.

0:15:42.913,0:15:45.666
Rozwiązania wprowadzone[br]w osobistych systemach nawigacji,

0:15:45.666,0:15:47.251
systemach samochodowych

0:15:47.251,0:15:50.284
i mapach internetowych [br]rozwiązują tę kwestię.

0:15:50.284,0:15:52.911
Trzeba mieć ciągłą łączność

0:15:52.911,0:15:54.804
z szybkimi sieciami obliczeniowymi

0:15:54.804,0:15:56.474
i innymi w okolicy,

0:15:56.474,0:15:59.299
by zinterpretować ich intencje.

0:15:59.789,0:16:02.897
Bezprzewodowe technologie rozwinięte[br]dla urządzeń przenośnych,

0:16:02.897,0:16:04.690
z niewielkimi modyfikacjami,

0:16:04.690,0:16:07.649
w zupełności wystarczą, [br]by sobie z tym poradzić.

0:16:07.649,0:16:11.269
Potrzebne będą [br]wyznaczone drogi na sam początek,

0:16:11.269,0:16:15.549
które społeczeństwo i prawnicy[br]uznają za bezpieczne.

0:16:15.549,0:16:19.658
Zacznie się od pasów dla pojazdów [br]z wieloma pasażerami i ruszy dalej.

0:16:19.661,0:16:22.212
Następnie konieczne jest rozpoznawanie

0:16:22.212,0:16:24.315
ludzi, znaków i obiektów.

0:16:24.315,0:16:27.369
Systemy wizyjne, specjalne czujniki [br]i duża moc obliczeniowa

0:16:27.369,0:16:28.941
może się uporać z większością,

0:16:28.941,0:16:31.499
jednak większość nie wystarcza,

0:16:31.499,0:16:33.440
gdy w samochodzie znajduje się rodzina.

0:16:33.440,0:16:36.961
Czasami trzeba będzie to [br]skonfrontować z własnymi wrażeniami.

0:16:36.961,0:16:42.673
Trzeba będzie obudzić swojego [br]pasażera i spytać skąd do cholery

0:16:42.673,0:16:45.501
wzięło się to wybrzuszenie[br]na środku drogi.

0:16:45.501,0:16:49.691
Nie tak źle, da nam to [br]poczucie celu w tym nowym świecie.

0:16:49.691,0:16:53.744
Ponadto, kiedy pierwsi kierowcy wytłumaczą[br]swoim zdezorientowanym samochodom,

0:16:53.750,0:16:56.416
że wielki kurczak na widelcu na drodze

0:16:56.416,0:16:57.959
to tak naprawdę restauracja

0:16:57.959,0:17:00.263
i bez problemu można jechać dalej,

0:17:00.263,0:17:03.683
każdy inny samochód na Ziemi

0:17:03.683,0:17:06.605
będzie od tego momentu to wiedział.

0:17:06.605,0:17:08.868
Pięć cudów, większość spełniona,

0:17:08.868,0:17:10.746
teraz potrzeba tylko wyraźnej wizji

0:17:10.746,0:17:13.583
lepszego świata z autonomicznymi pojazdami

0:17:13.583,0:17:17.196
z uwodzicielsko piękną [br]i funkcjonalną konstrukcją,

0:17:17.196,0:17:21.260
oraz mnóstwa pieniędzy [br]i ciężkiej pracy, żeby to zrealizować.

0:17:21.260,0:17:24.268
Początek jest odległy zaledwie o kilka lat

0:17:24.268,0:17:28.216
i przewiduję, że autonomiczne pojazdy[br]na stałe zmienią nasz świat

0:17:28.216,0:17:30.981
w ciągu kilku najbliższych dekad.

0:17:32.391,0:17:35.043
Podsumowując: wierzę,

0:17:35.043,0:17:37.281
że składniki następnego Panteonu

0:17:37.281,0:17:38.668
są wszędzie wokół nas,

0:17:38.668,0:17:40.855
czekają tylko na wizjonerów

0:17:40.855,0:17:44.209
z szeroką wiedzą,[br]umiejętnościami w wielu dziedzinach

0:17:44.209,0:17:46.067
i silną pasją,

0:17:46.067,0:17:50.843
która będzie ich pchać[br]do urzeczywistnienia marzeń.

0:17:51.153,0:17:54.979
Ale ci ludzie nie pojawiają się znikąd.

0:17:54.988,0:17:58.567
Muszą być kształceni [br]i zachęcani od dziecka.

0:17:58.567,0:18:02.196
Trzeba ich kochać i pomagać[br]odkrywać ich pasje.

0:18:02.196,0:18:04.399
Trzeba zachęcać ich do ciężkiej pracy

0:18:04.399,0:18:06.836
i pomóc zrozumieć, że porażka

0:18:06.836,0:18:09.707
jest niezbędnym składnikiem sukcesu,

0:18:09.707,0:18:11.888
tak jak wytrwałość.

0:18:11.888,0:18:14.986
Trzeba im pomóc [br]znaleźć własne autorytety

0:18:14.986,0:18:17.658
i dać wiarę w siebie,

0:18:17.658,0:18:20.435
oraz w to, że wszystko jest możliwe.

0:18:20.435,0:18:23.944
Tak jak robił mój dziadek, [br]gdy kupowaliśmy części,

0:18:23.944,0:18:25.727
i tak jak moi rodzice,

0:18:25.727,0:18:27.749
którzy zabierali mnie do muzeów nauki,

0:18:27.749,0:18:31.030
musimy zachęcać ich, [br]by znajdowali własną drogę,

0:18:31.030,0:18:33.687
nawet jeśli będzie odmienna od naszej.

0:18:33.687,0:18:35.095
Mała uwaga:

0:18:35.095,0:18:38.999
musimy ich też czasem odciągać[br]od nowoczesnych cudów:

0:18:38.999,0:18:42.543
komputerów, telefonów,[br]tabletów, konsol i telewizorów,

0:18:42.543,0:18:44.807
wyciągać na słońce,

0:18:44.807,0:18:46.936
żeby mogli doświadczać naturalnych

0:18:46.936,0:18:49.833
i konstrukcyjnych cudów naszego świata,

0:18:49.833,0:18:52.075
naszej planety i cywilizacji.

0:18:52.075,0:18:55.002
Jeśli tego nie zrobimy, nie zrozumieją

0:18:55.002,0:18:56.884
czym są te cenne rzeczy,

0:18:56.884,0:18:59.479
za które któregoś dnia [br]wezmą odpowiedzialność,

0:18:59.479,0:19:01.761
które będą chronić i ulepszać.

0:19:01.761,0:19:03.404
Muszą zrozumieć też coś,

0:19:03.404,0:19:06.433
co nie jest wystarczająco doceniane

0:19:06.433,0:19:08.896
w świecie coraz bardziej [br]zależnym od technologii:

0:19:08.896,0:19:10.579
że sztuka i projektowanie

0:19:10.579,0:19:12.492
nie są dobrami luksusowymi,

0:19:12.492,0:19:16.178
nie są też niekompatybilne[br]z nauką i inżynierią.

0:19:16.187,0:19:21.062
Są w istocie nieodzowne w tym,[br]co czyni nas wyjątkowymi.

0:19:21.762,0:19:24.277
Któregoś dnia, [br]jeśli będzie okazja,

0:19:24.277,0:19:27.574
może zabierzecie swoje dzieci do Panteonu,

0:19:27.575,0:19:30.245
tak jak my weźmiemy naszą córkę, Kirę,

0:19:30.245,0:19:32.323
by doświadczyły na własnej skórze

0:19:32.323,0:19:36.580
mocy tej powalającej konstrukcji,

0:19:36.580,0:19:40.324
która pewnego dnia w Rzymie

0:19:40.324,0:19:43.351
sięgnęła 2000 lat w przyszłość,

0:19:43.351,0:19:46.009
by zmienić bieg mojego życia.

0:19:46.009,0:19:48.140
Dziękuję.

0:19:48.140,0:19:52.448
(Brawa)