0:00:17.852,0:00:21.118 Het is 17 maart 73 na Christus. 0:00:21.118,0:00:24.436 We bezoeken het antieke Rome [br]om de Liberalia te bekijken, 0:00:24.436,0:00:30.418 een jaarlijks festival om de vrijheid van de burgers van Rome te vieren. 0:00:30.418,0:00:36.404 We kijken wat de 17-jarige Lucius Popidius Secundus aan het doen is. 0:00:36.404,0:00:41.135 Hij komt niet uit een arme familie, [br]maar woont in de Subura, 0:00:41.135,0:00:48.084 een arme buurt in Rome, [br]vlakbij het centrum van de stad. 0:00:48.084,0:00:51.452 De huurders van deze appartementen [br]zitten op elkaar gepakt, 0:00:51.452,0:00:54.851 wat flinke gevaren met zich meebrengt. 0:00:54.851,0:01:01.635 Het brandt regelmatig en de geur van as en rook [br]in de ochtend is niet ongewoon. 0:01:01.635,0:01:07.990 Lucius, die bij zonsopgang is opgestaan, [br]doet vandaag taken voor de familie. 0:01:07.990,0:01:12.302 Zijn 15-jarige broer wordt volwassen. 0:01:12.302,0:01:16.836 De helft van alle kinderen in het oude Rome [br]sterft voordat ze volwassen worden, 0:01:16.836,0:01:20.702 dus dit is een heel belangrijke mijlpaal. 0:01:20.702,0:01:27.868 Lucius kijkt naar zijn broer die in zijn nieuwe toga voor het huisaltaar met de beschermgoden staat 0:01:27.868,0:01:35.737 als hij zijn bulla, een beschermende amulet, op het altaar plaatst en een dankgebed uitspreekt. 0:01:35.737,0:01:39.118 De bulla heeft gewerkt. [br]Het heeft hem beschermd. 0:01:39.118,0:01:44.635 In tegenstelling tot veel anderen [br]wordt hij een volwassen man. 0:01:44.635,0:01:49.802 Op zijn zeventiende heeft Lucius [br]bijna zijn opleiding afgerond. 0:01:49.802,0:01:53.334 Hij spreekt bekwaam [br]en houdt openbare toespraken 0:01:53.368,0:01:57.218 en hij leest en schrijft [br]zowel in Latijn als in Grieks. 0:01:57.218,0:02:02.635 Zijn vader leerde hem het soort dingen [br]dat je niet in de klas leert: 0:02:02.635,0:02:08.653 rennen, zwemmen, vechten. 0:02:08.653,0:02:13.418 Lucius kan op zijn zeventiende kiezen [br]om krijgstribuun te worden 0:02:13.418,0:02:18.068 en het commando te voeren over soldaten [br]aan de rand van het Rijk. 0:02:18.068,0:02:22.585 Op andere gebieden is Lucius nog een kind. 0:02:22.585,0:02:25.285 Hij is nog niet bevoegd [br]om zakelijke transacties uit te voeren. 0:02:25.285,0:02:30.335 Zijn vader zal dat doen totdat hij 25 is. 0:02:30.335,0:02:36.436 Pa regelt ook Lucius' huwelijk [br]met een meisje dat tien jaar jonger is. 0:02:36.436,0:02:41.685 Zijn pa heeft een familie [br]met een 7-jarige dochter op het oog. 0:02:41.685,0:02:43.253 Terug naar de Liberalia. 0:02:43.253,0:02:50.588 Lucius gaat met zijn familie op pad. De winkels zijn open en mensen doen de gebruikelijke dingen. 0:02:50.588,0:02:54.535 De straten staan vol met rondreizende handelaren die snuisterijen verkopen 0:02:54.535,0:02:58.018 en mensen reppen zich van plek naar plek. 0:02:58.018,0:03:02.784 Grote wagens zijn pas na het negende uur [br]toegestaan in de stad, 0:03:02.784,0:03:06.183 maar de straten zijn nog steeds propvol. 0:03:06.183,0:03:10.352 Vaders en ooms nemen de kinderen mee [br]naar het Forum van Augustus 0:03:10.352,0:03:14.140 om de standbeelden [br]van de beroemde krijgers van Rome te zien, 0:03:14.140,0:03:19.069 zoals die van Aeneas, die de voorvaderen van Rome, de Trojanen naar Italië leidde. 0:03:19.069,0:03:22.242 En Romulus, de stichter van Rome. 0:03:22.242,0:03:27.569 En al de grote generaals van de Republiek [br]van meer dan honderd jaar geleden. 0:03:27.569,0:03:33.468 We kunnen ons voorstellen dat vaders en voogden [br]met hun nu volwassen kinderen 0:03:33.468,0:03:36.902 zich de verhalen van de glorie van Rome herinneren. 0:03:36.902,0:03:41.602 Ze vertellen over de goede daden en uitspraken [br]van de grote mannen uit het verleden. 0:03:41.602,0:03:47.952 Lessen hoe goed te leven [br]en de waanzin van de jeugd te overwinnen. 0:03:47.952,0:03:53.918 Een gevoel van de geschiedenis hangt hier in de lucht, relevant voor hun heden. 0:03:53.918,0:03:59.135 De Romeinen maakten een rijk [br]zonder einde in tijd en ruimte. 0:03:59.135,0:04:02.769 Rome was voorbestemd oneindig te zijn [br]door de oorlogsvoering. 0:04:02.769,0:04:06.903 Oorlogen waren een onderdeel van het leven, [br]zelfs in 73 na Christus. 0:04:06.903,0:04:09.552 Er zijn oorlogen in het noorden van Engeland 0:04:09.552,0:04:11.018 en in Schotland, 0:04:11.018,0:04:13.702 ten noorden van de rivier de Donau naar Roemenië, 0:04:13.702,0:04:18.835 en aan de grens tussen Syrië en Irak in het oosten. 0:04:18.835,0:04:22.618 Het is nu het achtste uur -- [br]tijd om naar het badhuis te gaan. 0:04:22.618,0:04:26.803 Lucius en zijn familie gaan over de Via Lata, [br]de brede straat, 0:04:26.803,0:04:31.684 naar het Marsveld [br]en de enorme Badhuizen van Agrippa. 0:04:31.684,0:04:35.817 De familieleden laten de cliënten [br]en de vrijgelatenen buiten achter 0:04:35.817,0:04:39.268 en betreden het badhuis met hun groep van gelijken. 0:04:39.268,0:04:44.268 Baden wisselden af [br]van donkere stoomkamers tot lichte. 0:04:44.268,0:04:47.768 De Romeinen hadden glazen ramen geperfectioneerd. 0:04:47.768,0:04:51.335 Iedereen bewoog zich van de koude kamer 0:04:51.335,0:04:54.071 naar de lauwe kamer 0:04:54.071,0:04:57.418 naar de hele hete kamer. 0:04:57.418,0:05:00.601 Meer dan een uur later vertrekken de bezoekers 0:05:00.601,0:05:10.185 gemasseerd, gebalsemd en het vuil afgeschraapt. 0:05:10.185,0:05:14.268 Op het negende uur, [br]zeven uur nadat ze hun huis verlieten, 0:05:14.268,0:05:18.052 komen de mannen thuis voor een feestmaal. 0:05:18.052,0:05:25.085 Het diner is een intieme zaak, [br]met negen mensen liggend rond een lage tafel. 0:05:25.085,0:05:27.452 Slaven zorgen dat ze niets tekortkomen 0:05:27.452,0:05:33.834 als de eters via gebaren [br]meer eten en wijn eisen. 0:05:33.834,0:05:38.370 Wanneer de dag ten einde loopt, [br]horen we het gerommel van wagens buiten. 0:05:38.370,0:05:43.820 De cliënten en vrijgelatenen, met een stevige -- [br]doch inferieure -- maaltijd achter de kiezen, 0:05:43.820,0:05:49.453 sloffen naar de nu lauwe baden voordat ze naar hun appartementen terugkeren. 0:05:49.453,0:05:54.868 Bij Lucius thuis gaat het drinken door [br]tot in de nacht. 0:05:54.868,0:05:57.852 Lucius en zijn stiefbroer zien er niet zo goed uit. 0:05:57.852,0:06:05.051 Een slaaf is paraat voor het geval [br]één van hen moet overgeven. 0:06:05.051,0:06:08.052 Terugblikkend weten we Lucius' toekomst. 0:06:08.052,0:06:13.486 Over twintig jaar zal Domitianus, [br]de jongste zoon van de keizer Vespasianus 0:06:13.486,0:06:18.253 een schrikbewind voeren. [br]Zal Lucius overleven?