0:00:15.333,0:00:17.578
Bilgisayaranızın sadece[br]bir monitör ve klavyeden

0:00:17.598,0:00:18.635
daha fazlası olduğunu

0:00:18.659,0:00:20.718
ilk fark ettiğiniz anı hatırlıyor musunuz?

0:00:20.742,0:00:23.645
Fareye tıklamanız ve videonun[br]açılması arasındaki zamanda

0:00:23.645,0:00:25.659
niyetinizi algılayıp

0:00:25.683,0:00:27.654
anlayan ve gerçekleştiren bir şey?

0:00:28.650,0:00:30.246
O şey nedir?

0:00:30.270,0:00:31.983
Gremlinler mi?

0:00:32.007,0:00:34.293
Kendimizi elektron boyutuna[br]küçültebildiğimizi

0:00:34.293,0:00:36.061
ve bir fare tıklamasına

0:00:36.061,0:00:37.870
yerleştirdiğimizi hayal edelim.

0:00:37.894,0:00:39.861
Eğer farenizi parçalara ayırırsanız

0:00:39.861,0:00:42.169
aslında çok basit bir makine[br]olduğunu görürsünüz.

0:00:42.193,0:00:43.420
Bir çift düğmesi,

0:00:43.444,0:00:46.393
hareket ve mesafeyi[br]algılaması için de bir sistemi var.

0:00:46.747,0:00:49.488
Bu ölçümleri ışıklar [br]ve sensörlerle gerçekleştiren

0:00:49.488,0:00:50.844
optik bir fareniz olabilir

0:00:50.868,0:00:52.957
ama eski fareler bunu sert kauçuk bir top

0:00:52.957,0:00:54.552
ve plastik tekerleklerle yapardı.

0:00:54.576,0:00:56.301
Konsept aynı.

0:00:56.325,0:00:58.144
Farenin üstündeki düğmeye basınca

0:00:58.144,0:00:59.692
bilgisayara konumu ile ilgili

0:00:59.716,0:01:01.491
bir mesaj gönderiyor.

0:01:01.825,0:01:03.467
Fare tıklamanız ulaştığında

0:01:03.491,0:01:06.856
temel girdi/çıktı [br]alt sistemiyle işleniyor.

0:01:06.880,0:01:11.366
Alt sistem bilgisayarın gözü, kulağı, [br]ağzı ve elleri gibi çalışıyor.

0:01:12.053,0:01:15.866
Esasen bilgisayarın[br]çevresiyle etkileşmesini sağlıyor.

0:01:16.443,0:01:19.950
Ancak, aynı zamanda işlemciyi[br]dikkat dağıtıcı faktörlerle yormamak için

0:01:19.950,0:01:21.477
bir tampon görevi görüyor.

0:01:21.501,0:01:23.381
Bu durumda G/Ç alt sistemi,

0:01:23.381,0:01:25.918
tıklamanızın oldukça önemli [br]olduğuna karar veriyor.

0:01:25.942,0:01:28.915
Böylece işlemciye[br]işkesme sinyali gönderiyor.

0:01:28.939,0:01:31.382
"İşlemci, baksana! [br]Burada bir tıklama aldım."

0:01:31.952,0:01:34.303
Merkezi işlem birimi, yani kısaca CPU,

0:01:34.327,0:01:36.288
tüm bilgisayarın beynidir.

0:01:36.522,0:01:39.048
Beyninizin tüm vücudunuzu[br]kaplamaması gibi

0:01:39.072,0:01:41.356
işlemci de tüm bilgisayarı kaplamaz

0:01:41.577,0:01:43.888
ama aynı şekilde şovun sahibidir.

0:01:44.262,0:01:46.482
İşlemcinin tüm görevi,

0:01:46.506,0:01:49.491
bellekten talimatları almak [br]ve yürütmektir.

0:01:50.451,0:01:52.356
Siz yazıyor, yazıyor ve yazıyorken

0:01:52.380,0:01:55.066
dakikada 60 kelime[br]olacak kadar hızlı belki de,

0:01:55.088,0:01:57.066
işlemci dakikada milyarlarca talimatı

0:01:57.090,0:01:59.113
alır ve yürütür.

0:01:59.137,0:02:02.152
Evet, her dakikada milyarlarca kez

0:02:02.176,0:02:04.658
farenizi ekranda dolaştırmak için,

0:02:04.658,0:02:06.995
masaüstündeki saat göstergesini[br]çalıştırmak için

0:02:06.995,0:02:08.498
internet radyonuzu çalmak için,

0:02:08.498,0:02:11.183
sabit diskte düzenlediğiniz[br]dosyalarınızı yönetmek için

0:02:11.183,0:02:12.900
ve çok daha fazlası için talimatlar.

0:02:13.050,0:02:16.160
Bilgisayarınızın işlemcisi[br]çoklu-görev ustası!

0:02:16.439,0:02:17.589
"Amanın,

0:02:17.613,0:02:20.030
şu anda gelen çok önemli [br]bir fare tıklaması var!

0:02:20.030,0:02:22.560
Bununla ilgilenmek için[br]her şeyi kenara bırakalım!"

0:02:23.207,0:02:24.779
İşlemcinin yaptığı her şey için

0:02:24.803,0:02:26.132
programlar var.

0:02:26.336,0:02:29.543
Fare için, saat göstergesi için, [br]internet radyosu için

0:02:29.543,0:02:33.112
ve klavyeden gönderilen harflerle[br]ilgilenmesi için özel bir program var.

0:02:33.136,0:02:35.664
Her bir program başlangıçta[br]bir insan tarafından

0:02:35.688,0:02:40.636
Java, C++, ya da Phyton gibi okunabilir[br]bir proglamlama dilinde yazıldı.

0:02:41.219,0:02:43.717
Ancak insan programları çok yer kaplıyor

0:02:43.741,0:02:47.256
ve bir bilgisayar için[br]gereksiz çokça bilgi içeriyor.

0:02:47.450,0:02:50.096
Bundan dolayı derlendiler, küçültüldüler

0:02:50.096,0:02:52.629
ve bellekte 1 ve 0[br]parçaları içinde depolandılar.

0:02:52.653,0:02:55.386
İşlemci, tıklamayla başa çıkmak için

0:02:55.386,0:02:57.387
talimatlara ihtiyacı olduğunu fark ediyor.

0:02:57.411,0:02:59.697
Bunun için fare programı adresini arıyor

0:02:59.721,0:03:02.072
ve bellek alt sistemine

0:03:02.096,0:03:04.179
depoladığı talimatlar için istek yolluyor.

0:03:05.287,0:03:07.335
Fare cihaz sürücüsündeki her bir talimat

0:03:07.359,0:03:09.718
gerektiği gibi alınıyor ve yürütülüyor.

0:03:09.742,0:03:12.089
Henüz hikayenin sonuna yaklaşmadık bile!

0:03:12.113,0:03:16.100
Çünkü işlemci, imleç monitör ekranındaki[br]bir düğme resmi üzerine geldiğinde

0:03:16.100,0:03:18.153
fareye tıklandığını öğreniyor.

0:03:18.177,0:03:21.224
Böylece işlemci, hangi düğme[br]olduğunu bulması için

0:03:21.248,0:03:23.329
belleğe monitör programını soruyor.

0:03:23.353,0:03:25.577
Sonra işlemcinin belleğe

0:03:25.601,0:03:27.413
düğme için program sorması lazım,

0:03:27.437,0:03:30.408
bu da işlemcinin düğme[br]ile ilişkili videoyu göstermesi için

0:03:30.408,0:03:33.240
monitör programına tekrar[br]ihtiyacı olduğu anlamına geliyor

0:03:33.240,0:03:34.718
ve böyle devam ediyor.

0:03:34.742,0:03:37.463
Siz tıkladığınızda ekrandaki düğmenin

0:03:37.487,0:03:39.583
yandığını bile görmeden önce

0:03:39.607,0:03:41.355
birçok program sürece dahil oluyor.

0:03:41.379,0:03:43.654
Yani, sadece farenize tıklama gibi

0:03:43.654,0:03:46.192
basit bir görev bile[br]bilgisayarınızın yapısındaki

0:03:46.216,0:03:48.172
donanımlar,

0:03:48.196,0:03:49.578
basit girdi/çıktı sistemi,

0:03:49.578,0:03:50.713
işlemci,

0:03:50.713,0:03:52.015
programlar ve bellek gibi

0:03:52.015,0:03:53.384
biri bile gremlin olmayan

0:03:53.384,0:03:54.490
tüm kritik bileşenleri

0:03:54.490,0:03:56.133
ziyaret etmek anlamına geliyor.