WEBVTT

00:00:15.353 --> 00:00:17.214
لە بیرت دێت کە یەکەم جار درکت کرد

00:00:17.238 --> 00:00:18.635
بەوەی کۆمپیوتەرەکەت زیاترە

00:00:18.659 --> 00:00:20.718
لە شاشەیەک و تەختە کلیلێک؟

00:00:20.742 --> 00:00:23.301
کە لە نێوان کرتەی 
ماوس و ئیش پێکردنی ڤیدیۆ،

00:00:23.325 --> 00:00:25.659
شتێک هەبوو کە سەرنج ڕادەکێشێت،

00:00:25.683 --> 00:00:26.404
لێی تێگەیشتی،

00:00:26.428 --> 00:00:27.880
و کردتە ڕاستی؟

00:00:28.650 --> 00:00:30.246
ئەو شتە چییە؟

00:00:30.270 --> 00:00:31.643
ئەوە کەتنکەرەکانن؟

00:00:31.643 --> 00:00:33.990
با وابهێننە پێش چاو
کە دەتوانین بچووکتر ببینەوە

00:00:33.990 --> 00:00:35.117
بۆ قەبارەی ئەلیکترۆنێک

00:00:35.141 --> 00:00:37.870
خۆمان بخەینە ناو کرتەیەکی ماوس.

00:00:37.894 --> 00:00:39.507
ئەگەر ماوسەکەت دوور بخەیەوە،

00:00:39.531 --> 00:00:42.169
دەبینیت کە بەڕاستی مەکینەیەکی زۆر بچوکە.

00:00:42.193 --> 00:00:43.420
دوو دوگمەی هەیە

00:00:43.444 --> 00:00:46.723
و سیستەمێک بۆ دیاری کردنی
جوڵە و دووریەکەی.

00:00:46.747 --> 00:00:48.224
لەوانەییە ماوسێکی بیناییت هەبێت

00:00:48.248 --> 00:00:50.844
ئەوە والە پێوانەکان دەکات
لەگەڵ ڕوناکی و هەستەوەرەکان،

00:00:50.868 --> 00:00:53.107
بەڵام کۆنەکەیان بە
لاستیکێکی خڕ ئەوەی دەکرد

00:00:53.131 --> 00:00:54.552
و چەند تایەیەکی پلاستیکی،

00:00:54.576 --> 00:00:56.071
هەمان بیرۆکە.

00:00:56.071 --> 00:00:57.890
کاتێک کرتە لە دوگمەی
ماوسەکەت دەکەیت،

00:00:57.914 --> 00:00:59.692
نامەیەک بۆ کۆمپیوتەرەکەت دەنێرێت

00:00:59.716 --> 00:01:01.801
لەگەڵ زانیاری دەرباری ئەو شوێنە.

00:01:01.825 --> 00:01:03.467
کاتێک کرتەی ماوسەکەت وەرگیرا،

00:01:03.491 --> 00:01:06.856
لەلایەن سیستەمی دووەمی بنچینەیی
تێکردن/دەرهێنانەوە گیراوە.

00:01:06.880 --> 00:01:09.420
سیستەمی دووەمی کار دەکات وەک چاو و گوێ

00:01:09.444 --> 00:01:12.029
و دەم و دەستی کۆمپیوتەر.

00:01:12.053 --> 00:01:14.196
بە زۆری، رێگەیەک دابین دەکات بۆ کۆمپیوتەر

00:01:14.220 --> 00:01:16.419
بۆ ئەوەی لەگەڵ ژینگەکەدا تێکەڵ بێت.

00:01:16.443 --> 00:01:18.066
بەڵام وەکو بەربەستێکیش کار دەکات

00:01:18.090 --> 00:01:21.477
بۆ ئەوەی سی پی یو بپارێزێت
لە زۆر مەشغوڵ بوون.

00:01:21.501 --> 00:01:23.787
لەم بارەدا، سیستەمی I/O بڕیار دەدات

00:01:23.811 --> 00:01:25.918
کە کرتەی ماوسەکەت گرنگە

00:01:25.942 --> 00:01:28.915
کەواتە ئەو وەستانەکان
ڕێک دەخات بۆ سی پی یو .

00:01:28.939 --> 00:01:31.075
"سڵاو، سی پی یو! لێرە کرتەمان هەیە."

00:01:31.952 --> 00:01:34.303
سی پی یو، یان بەشی سەرەک قۆناغبەندی،

00:01:34.327 --> 00:01:36.498
مێشکی هەموو کۆمپیوتەرەکەیە.

00:01:36.522 --> 00:01:39.048
هەر وەک مێشکی تۆ هەموو لەشت داگیر ناکات،

00:01:39.072 --> 00:01:41.553
سی پی یو هەموو کۆمپیوتەر داگیر ناکات،

00:01:41.577 --> 00:01:44.238
بەڵام هەموو پیشاندانەکان
وەکیەک بەڕێوە دەبات.

00:01:44.262 --> 00:01:46.482
و ئیشی سی پی یو، هەموو ئیشەکەیە،

00:01:46.482 --> 00:01:48.444
فرمانەکان لە زاکیرەوە دەردەهێنێت

00:01:48.444 --> 00:01:50.267
و جێبەجێیان دەکات.

00:01:50.267 --> 00:01:52.356
کەواتە، کاتێک تۆ دەنوسیت،
دەنوسیت، دەنوسیت.

00:01:52.356 --> 00:01:53.610
لەوانەیە بەڕاستی خێرا بێت،

00:01:53.610 --> 00:01:55.064
وەک ٦٠ ووشە لە خولەکێکدا،

00:01:55.088 --> 00:01:57.066
سی پی یو دەردەکات و جێبەجێ دەکات

00:01:57.090 --> 00:01:59.113
ملیارێک فرمان لە چرکەیەکدا.

00:01:59.137 --> 00:02:02.152
بەڵێ، ملیارێک لە هەر چرکەیەکدا:

00:02:02.176 --> 00:02:04.678
فرمانی جوڵاندنی ماوسەکەت لەسەر شاشە،

00:02:04.678 --> 00:02:07.255
بۆ جێبەجێ کردنی ئەوەی ئامێری
کاتژمێر لەسەر شاشەکەت بێت،

00:02:07.255 --> 00:02:08.868
ڕادیۆی ئینتەرنێتیەکەت ئیش پێ بکە،

00:02:08.868 --> 00:02:11.577
ئەو فایلانەت ڕێک بخە کە
دەسکاریان دەکەیت لە بەشی ڕەقەکاڵا،

00:02:11.577 --> 00:02:12.716
و زیاتر، زۆر زیاتر.

00:02:12.716 --> 00:02:16.439
سی پی یوی کۆمپیوتەرەکەت
یەکێکە لە فرەفرمانکەرەکان!

00:02:16.439 --> 00:02:17.589
بەڵام ئەی خوایە

00:02:17.589 --> 00:02:18.929
کرتەیەکی ماوسی زۆر گرنگ هەیە

00:02:18.929 --> 00:02:20.026
بەهۆی ئەوەوە ئێستا دێت!

00:02:20.030 --> 00:02:22.560
با واز لە هەموو شتێک بهێنین و
لەگەڵ ئەوە خەریک بین!"

00:02:23.207 --> 00:02:24.779
بۆ هەموو شتێک بەرنامە هەیە

00:02:24.803 --> 00:02:26.312
کە سی پی یو کردوویەتی.

00:02:26.336 --> 00:02:28.034
بەرنامەیەکی تایبەت بۆ ماوس،

00:02:28.058 --> 00:02:29.068
بۆ ئامێری کاتژمێر،

00:02:29.092 --> 00:02:30.129
بۆ ڕادیۆی ئینتەرنێتی،

00:02:30.129 --> 00:02:33.226
و بۆ مامەڵە کردن لەگەڵ پیتەکان
کە لە لایەن تەختە کلیلەوە نێردراوە.

00:02:33.226 --> 00:02:35.678
هەر بەرنامەیەک لە سەرەتاوە
لە لایەن مرۆڤەوە درووست کراوە

00:02:35.678 --> 00:02:38.266
لە بەرنامەی زمانەوانی کە
لەلایەن مۆرڤەوە دەخوێندرێتەوە،

00:02:38.266 --> 00:02:39.015
وەک جاڤا،

00:02:39.015 --> 00:02:39.774
سی پڵەس پڵەس،

00:02:39.798 --> 00:02:41.195
یان پایتۆن.

00:02:41.219 --> 00:02:43.717
بەڵام بەرنامەکانی مرۆڤ
بۆشاییەکی زۆر دەگرێت

00:02:43.741 --> 00:02:47.156
و زۆر زانیاری بێ سوود
لەخۆ دەگرێت بۆ کۆمپیوتەر،

00:02:47.156 --> 00:02:49.296
کەواتە ئەوانە کۆ دەکرێنەوە و
بچووکتر دەکرێنەوە

00:02:49.296 --> 00:02:52.629
بە بڕێکی کەم هەڵدەگیرێت
کە هیچ جێگایەک نەگرێت لە بیرگەدا.

00:02:52.653 --> 00:02:55.386
سی پی یو لە بیری دەهێنێتەوە
کە پێویستی بە فەرمانە

00:02:55.410 --> 00:02:57.387
بۆ ئەوەی چۆن کار بە کرتەی ماوسەکە بکات،

00:02:57.387 --> 00:02:59.971
کەواتە بە دوای ناونیشانەکەدا
دەگەڕێت بۆ بەرنامەی ماوسەکە

00:02:59.971 --> 00:03:02.072
فرمانێک دەنێرێت بۆ
سیستەمی دووەمی یادگە

00:03:02.096 --> 00:03:04.179
بۆ ئەو فرمانانەی لێرە کۆکراونەوە.

00:03:05.287 --> 00:03:07.335
هەر فەرمانێک لە ناو
وەگەڕخەری ئامێری ماوس

00:03:07.359 --> 00:03:09.718
بە پێی پێویست دەیهێنێت و تەواوی دەکات.

00:03:09.742 --> 00:03:12.089
و ئەوە بەنزیکەیی کۆتایی چیرۆکەکە نییە!

00:03:12.113 --> 00:03:14.630
لەبەر ئەوەی سی پی یو فێر دەبێت
کە ماوسەکە کرتەی کردووە

00:03:14.630 --> 00:03:16.298
کاتێک نیشاندەرەکە لەسەر ڕەسمەکە بوو

00:03:16.298 --> 00:03:18.153
لەسەر دووگمەیەکی شاشەکە،

00:03:18.177 --> 00:03:21.224
دواتر، سی پی یو داوا لە بیرگە دەکات
بۆ بەرنامەی شاشەکە

00:03:21.248 --> 00:03:23.329
بۆ ئەوەی بزانێت ئەو دوگمەیە چییە.

00:03:23.353 --> 00:03:25.577
دواتر سی پی یو داوا لە بیرگە دەکات

00:03:25.601 --> 00:03:27.243
بۆ بەرنامەی دوگمەکە،

00:03:27.243 --> 00:03:29.028
کە مانای ئەوەی سی پی یو
پێویستی بەوەیە

00:03:29.028 --> 00:03:30.664
دووبارە بەرنامەی شاشەکە

00:03:30.664 --> 00:03:32.970
ڤیدیۆیەکە پیشان بدات کە
هاوپەیوەندە بە دوگمەکەوە،

00:03:32.970 --> 00:03:34.718
دواتر ئەوە دەڕوات.

00:03:34.742 --> 00:03:37.463
با تەنها بڵێین کە چەندین
بەرنامە لە خۆدەگرێت

00:03:37.487 --> 00:03:39.583
پێش ئەوەی کە هەر دووگمەکان
ببینیت لەسەر شاشەکە

00:03:39.583 --> 00:03:41.379
ڕووناکیەکە زیاد دەکات
کاتێک کرتە دەکەیت.

00:03:41.379 --> 00:03:43.824
کەواتە، کارێکی ئاسانی
کرتە کردنی ماوسەکەت

00:03:43.848 --> 00:03:46.192
واتای سەردانی 
کردنی هەموو پێکهاتە گرنگەکانی

00:03:46.216 --> 00:03:47.822
نەخشەی کۆمپیوتەرەکەت:

00:03:47.822 --> 00:03:49.238
ئامێرەکانی دەرەوەی کۆمپیوتەر،

00:03:49.238 --> 00:03:51.023
سیستەمی بنچینەیی تێکردن-دەرئەنجام،

00:03:51.047 --> 00:03:52.355
سی پی یو،

00:03:52.379 --> 00:03:53.130
بەرنامەکان،

00:03:53.154 --> 00:03:54.116
و بیرگە،

00:03:54.140 --> 00:03:56.133
کە تەنها کەتنبازێک نییە.