WEBVTT

00:00:14.626 --> 00:00:16.293
Chúng ta học như thế nào?

NOTE Paragraph

00:00:16.812 --> 00:00:21.005
và tại sao một số người lại có thể học 
dễ dàng hơn những người khác?

00:00:21.445 --> 00:00:24.595
Như tôi đã đề cập, 
tôi là tiến sĩ Lara Boyd

00:00:24.617 --> 00:00:27.974
Tôi là nhà nghiên cứu về não bộ 
ở đại học British Columbia

00:00:28.254 --> 00:00:31.147
Những câu hỏi trên khiến tôi rất hứng thú

00:00:31.148 --> 00:00:34.038
(Hò reo) (Vỗ tay)

00:00:35.458 --> 00:00:38.725
Nghiên cứu về não bộ
là một trong những giới hạn lớn

00:00:38.726 --> 00:00:41.244
trong việc thấu hiểu 
về tâm lý con người

00:00:41.245 --> 00:00:45.278
và điều gì đã làm nên chúng ta

00:00:45.618 --> 00:00:47.904
Nó rất là tuyệt vời 
khi là một nhà nghiên cứu về não bộ

00:00:47.905 --> 00:00:49.173
Và tôi muốn nói với các bạn

00:00:49.174 --> 00:00:51.944
rằng tôi có một công việc tuyệt vời nhất 
trên thế giới

00:00:52.434 --> 00:00:56.328
Những gì chúng ta biết về não bộ
thay đổi với tiến độ ngoạn mục

00:00:56.329 --> 00:00:59.534
Và đa số những gì chúng ta nghĩ 
chúng ta đã biết và 
đã hiểu về não bộ

00:00:59.535 --> 00:01:02.745
Hóa ra lại không đúng hoặc là không đầy đủ

00:01:03.433 --> 00:01:06.974
Một vài quan niệm sai lầm
thì dễ thấy hơn những quan niệm khác

00:01:06.975 --> 00:01:09.577
Ví dụ như, chúng ta từng nghĩ

00:01:09.578 --> 00:01:14.068
rằng sau thời thơ ấu, não bộ không
thực sự có thể thay đổi

00:01:14.069 --> 00:01:18.017
Và thực sự rằng điều đó không phải như vậy

00:01:18.018 --> 00:01:19.957
Một quan niệm sai lầm khác về não bộ

00:01:19.958 --> 00:01:23.136
đó là bạn chỉ dùng một phần của nó
tại thời điểm đó

00:01:23.137 --> 00:01:25.716
và không dùng đến khi bạn không làm gì cả

00:01:25.717 --> 00:01:27.534
Thật ra thì điều này cũng không đúng

00:01:27.535 --> 00:01:29.761
Thực sự rằng
kể cả khi bạn đang nghỉ ngơi

00:01:29.762 --> 00:01:33.473
Và chẳng nghĩ gì cả
Não bộ của bạn vẫn hoạt động mạnh mẽ

00:01:33.953 --> 00:01:37.244
Nhờ có nhiều tiến bộ trong công nghệ
như là máy MRI

00:01:37.245 --> 00:01:40.532
Nó cho phép chúng ta 
thực hiện những điều trên
và nhiều khám phá quan trọng khác

00:01:40.982 --> 00:01:42.601
Và có lẽ hào hứng nhất,

00:01:42.602 --> 00:01:45.618
là những khám phá thú vị 
và có ảnh hưởng nhất

00:01:45.619 --> 00:01:49.351
là, mỗi khi bạn học một điều mới
hay là một kỹ năng mới

00:01:49.352 --> 00:01:51.231
bạn thay đổi não bộ của bạn

00:01:51.584 --> 00:01:54.251
Đó là cái mà chúng ta gọi là
tính dẻo của não

00:01:54.649 --> 00:01:58.737
Nên 25 năm về trước,
chúng ta nghĩ rằng sau tuổi dậy thì,

00:01:58.738 --> 00:02:01.784
Những sự thay đổi duy nhất ở não bộ
đều mang tính tiêu cực

00:02:01.785 --> 00:02:03.994
Sự mất đi tế bào não do lão hóa

00:02:03.995 --> 00:02:06.636
gây tổn thương, như là đột quỵ

00:02:06.637 --> 00:02:09.899
Và sau đó, các cuộc nghiên cứu đã
bắt đầu phát hiện ra một lượng lớn

00:02:09.900 --> 00:02:12.978
của sự tái tổ chức 
trong não bộ của người lớn

00:02:13.668 --> 00:02:15.844
Và những nghiên cứu tiếp theo đã cho ta thấy

00:02:15.845 --> 00:02:19.366
tất cả những hành vi của ta 
đều làm thay đổi não bộ

00:02:19.946 --> 00:02:23.015
Và những sự thay đổi này
không bị giới hạn bởi tuổi tác

00:02:23.016 --> 00:02:24.723
Đó là một tin tốt đúng không nào?

00:02:24.724 --> 00:02:27.397
Và thực tế thì, điều đó xảy ra mọi lúc

00:02:27.398 --> 00:02:29.529
Và rất quan trọng,

00:02:29.530 --> 00:02:32.398
Sự tái tổ chức ở não bộ 
giúp hỗ trợ sự phục hồi

00:02:32.399 --> 00:02:34.474
sau khi não bị tổn thương

00:02:34.959 --> 00:02:38.668
Điều cốt lõi trong những sự thay đổi đó
là tính dẻo của não bộ

00:02:39.556 --> 00:02:41.204
Vậy nó như thế nào?

00:02:41.205 --> 00:02:44.201
Vậy não của bạn 
có thể thay đổi trong ba cách rất cơ bản

00:02:44.202 --> 00:02:45.961
để hỗ trợ việc học tập

00:02:45.962 --> 00:02:48.001
và đầu tiên là về mặt hóa chất

00:02:48.002 --> 00:02:51.574
não bộ thực sự hoạt động 
bằng cách truyền đi các tín hiệu hóa học

00:02:51.584 --> 00:02:53.709
giữa các tế bào não,
mà ta hay gọi là nơron

00:02:53.710 --> 00:02:57.148
và điều này tạo nên 
một chuỗi các hoạt động và phản ứng

00:02:57.539 --> 00:03:00.267
Nên để hỗ trợ học tập,
Não của bạn có thể tăng cường

00:03:00.268 --> 00:03:03.454
thông qua sự tập trung của 
những tín hiệu hóa học

00:03:03.459 --> 00:03:06.459
với sự tương tác giữa các nơron

00:03:06.462 --> 00:03:09.021
bởi vì điều này có thể thay đổi rất nhanh,

00:03:09.022 --> 00:03:10.979
nó hỗ trợ trí nhớ ngắn hạn

00:03:10.980 --> 00:03:15.020
hoặc những tiến bộ tạm thời
trong việc khả năng vận động thô

00:03:15.550 --> 00:03:18.799
Cách thứ hai mà não bộ
có thể thay đổi để hỗ trợ việc học tập

00:03:18.800 --> 00:03:20.934
là thay đổi bởi chính cấu trúc của nó

00:03:21.375 --> 00:03:25.493
Vì thế trong suốt quá trình học, 
Não bộ có thể thay đổi những 
liên kết giữa các nơron

00:03:25.494 --> 00:03:28.742
Và đây, cấu trúc vật lý 
của não thực sự đang thay đổi

00:03:28.752 --> 00:03:30.899
Vì thế nó cần một chút thời gian

00:03:30.900 --> 00:03:33.685
Những loại thay đổi trên đều liên quan 
tới trí nhớ dài hạn

00:03:33.686 --> 00:03:37.037
Và sự phát triển lâu bền 
trong các kỹ năng thô

00:03:37.038 --> 00:03:41.004
Những điều đó bao gồm tương tác,
và để tôi lấy một ví dụ về việc này

00:03:41.604 --> 00:03:44.742
Chúng ta đều cố gắng
học một kỹ năng thô mới

00:03:44.743 --> 00:03:46.382
Có thể là chơi đàn Piano

00:03:46.383 --> 00:03:48.243
hay là trò tung hứng

00:03:48.244 --> 00:03:50.923
Bạn đã đang có kinh nghiệm 
ngày càng tốt hơn

00:03:50.924 --> 00:03:53.201
trong một buổi tập luyện

00:03:53.202 --> 00:03:55.700
và nghĩ rằng "tôi đã làm được"

00:03:55.701 --> 00:03:57.840
Và sau đó, có thể,
khi bạn quay lại vào ngày mai,

00:03:57.841 --> 00:04:01.292
Tất cả những tiến bộ
trong ngày hôm qua bỗng biến mất

00:04:01.293 --> 00:04:02.792
Chuyện gì đã xảy ra?

00:04:02.793 --> 00:04:05.822
trong một khoảng thời gian ngắn,
não của bạn đã được tăng cường

00:04:05.834 --> 00:04:08.585
Những tín hiệu hóa học 
giữa các nơron thần kinh

00:04:08.586 --> 00:04:13.480
Nhưng vì một số lý do, Những thay đổi đó
không bao gồm sự thay đổi về cấu trúc

00:04:13.481 --> 00:04:16.507
Cái mà cần thiết 
trong việc hỗ trợ trí nhớ dài hạn

00:04:17.257 --> 00:04:20.591
Hãy nhớ rằng,
trí nhớ dài hạn cần một khoảng thời gian

00:04:20.593 --> 00:04:23.725
và những gì bạn thấy lúc đó
không phản ánh được sự học tập

00:04:23.726 --> 00:04:25.473
Và chính những thay đổi về cấu trúc

00:04:25.474 --> 00:04:27.853
sẽ hỗ trợ trí nhớ dài hạn,

00:04:27.854 --> 00:04:31.764
và những thay đổi hóa học
hỗ trợ trí nhớ ngắn hạn

00:04:32.734 --> 00:04:36.876
Thay đổi về cấu trúc cũng có thể dẫn tới
các mạng lưới chung của các vùng não bộ

00:04:36.877 --> 00:04:39.225
Hoạt động cùng nhau
để hỗ trợ việc học tập

00:04:39.226 --> 00:04:41.572
Và nó cũng có thể dẫn tới
một vài vùng của não bộ

00:04:41.573 --> 00:04:44.212
Có vai trò quan trọng
trong một số hành động cụ thể

00:04:44.213 --> 00:04:46.808
để thay đổi cấu trúc của bạn hoặc phóng to lên

00:04:46.809 --> 00:04:49.318
Sau đây là một vài ví dụ

00:04:49.319 --> 00:04:51.201
Người mà hay đọc Braille 
(chữ nổi cho người mù)

00:04:51.202 --> 00:04:56.616
Có vùng cảm giác tay ở não
to hơn những người không đọc

00:04:56.617 --> 00:05:00.934
Vùng điều khiển tay thuận,
nằm ở bên trái não bộ,

00:05:00.935 --> 00:05:04.797
giả sử bạn thuận tay phải,
thì nó to hơn bên còn lại

00:05:04.798 --> 00:05:07.781
Và nghiên cứu cho rằng
những tài xế taxi ở London

00:05:07.782 --> 00:05:12.424
người mà phải nhớ hết bản đồ của London
để có được giấy phép lái

00:05:12.425 --> 00:05:17.210
có các khu vực não bộ thiên về
không gian, hay phương hướng to hơn

00:05:17.810 --> 00:05:20.808
Cách cuối cùng mà não có thể thay đổi
để hỗ trợ việc học

00:05:20.809 --> 00:05:22.539
là thay đổi chức năng của nó

00:05:23.679 --> 00:05:25.551
Khi bạn sử dụng một khu vực não bộ,

00:05:25.552 --> 00:05:29.311
Nó sẽ ngày càng trở nên dễ bị kích thích
và dễ để sử dụng lại

00:05:29.312 --> 00:05:32.883
Và khi não của bạn có nhiều vùng
đã tăng cường mức độ kích thích

00:05:32.884 --> 00:05:35.949
Não bộ thay đổi cách thức 
và thời điểm được kích hoạt

00:05:35.950 --> 00:05:37.600
Với việc học, ta có thể thấy

00:05:37.601 --> 00:05:41.611
rằng cả một hệ thống các hoạt động của não
bắt đầu chuyển hướng và thay đổi

00:05:42.459 --> 00:05:44.377
vậy thì, tính dẻo của não
được hỗ trợ

00:05:44.378 --> 00:05:48.752
bởi sự thay đổi về mặt hóa học,
cấu trúc, và chức năng hoạt động

00:05:48.753 --> 00:05:51.601
và những điều đó xảy ra 
ở khắp não bộ

00:05:51.602 --> 00:05:53.952
có thể xuất hiện tách biệt 
với những cái khác

00:05:53.953 --> 00:05:57.334
Nhưng đa số, những thay đổi đó
đều phối hợp với nhau

00:05:57.335 --> 00:05:59.662
cùng hỗ trợ việc học

00:05:59.663 --> 00:06:02.354
và xảy ra tại mọi thời điểm

00:06:04.167 --> 00:06:08.914
Tôi vừa mới nói các bạn rằng não có khả 
năng thay đổi rất kỳ diệu như thế nào

00:06:08.915 --> 00:06:13.094
Vậy tại sao bạn không thể học những thứ
mà bạn đã chọn một cách dễ dàng?

00:06:13.095 --> 00:06:16.311
Tại sao con của chúng ta
đôi lúc thất bại ở trường?

00:06:16.941 --> 00:06:20.634
Tại sao khi chúng ta già đi
chúng ta hay bị đãng trí?

00:06:20.635 --> 00:06:23.948
và tại sao não không thể hồi phục
hoàn toàn khi bị tổn thương?

00:06:23.959 --> 00:06:29.397
Và rằng: cái gì giới hạn
và kích hoạt tính dẻo của não

00:06:29.398 --> 00:06:31.407
và đây là cái mà tôi nghiên cứu

00:06:31.408 --> 00:06:35.691
tôi nghiên cứu chủ yếu về việc hồi phục
sau khi đột quỵ

00:06:35.692 --> 00:06:36.936
Gần đây, đột quỵ đã giảm

00:06:36.937 --> 00:06:40.386
từ nguyên nhân thứ 3 dẫn đến cái chết ở Mỹ

00:06:40.387 --> 00:06:42.496
xuống hạng thứ 4 dẫn đến cái chết

00:06:42.497 --> 00:06:44.237
Tin tốt, đúng không nào?

00:06:44.937 --> 00:06:46.319
Nhưng thực ra thì

00:06:46.320 --> 00:06:49.359
số lượng người bị đột quỵ 
không hề xuyên giảm

00:06:49.360 --> 00:06:52.699
Chúng ta chỉ đang giỏi hơn 
việc duy trì sự sống sau khi bị đột quỵ


00:06:53.299 --> 00:06:58.095
và hóa ra rằng nó rất là khó
để giúp não bộ hồi phục sau cơn đột quỵ

00:06:58.096 --> 00:06:59.372
Thẳng thắng mà nói

00:06:59.373 --> 00:07:03.463
Chúng ta đã thất bại trong việc phát triển
một phương pháp hồi phục hiệu quả

00:07:05.433 --> 00:07:09.568
Hậu quả của việc này là
đột quỵ đang là nguyên nhân dẫn đầu

00:07:09.569 --> 00:07:13.739
của sự tàn tật về lâu dài
của người lớn trên thế giới

00:07:13.740 --> 00:07:15.818
Người bị đột quỵ càng trẻ

00:07:15.819 --> 00:07:18.938
thì càng có xu hướng sống lâu hơn
với sự tàn tật đó

00:07:18.939 --> 00:07:21.143
và nghiên cứu trong nhóm của tôi
đã cho thấy

00:07:21.144 --> 00:07:25.952
sức khỏe liên quan đến chất lượng sống 
của người Canada bị đột quỵ đã giảm

00:07:26.462 --> 00:07:28.219
rõ ràng thì,
chúng ta cần phải giỏi hơn

00:07:28.220 --> 00:07:30.306
trong việc giúp đỡ người khác hồi phục
sau đột quỵ

00:07:30.307 --> 00:07:33.708
đây là một vấn đề xã hội rất lớn,

00:07:33.709 --> 00:07:36.273
và nó là cái 
mà chúng ta đang không giải quyết

00:07:36.653 --> 00:07:38.504
Vậy có thể làm gì được?

00:07:38.944 --> 00:07:41.291
Một điều rất là rõ ràng là:

00:07:41.292 --> 00:07:45.793
Nhân tố chính trong sự thay đổi 
tính dẻo của não chính là hành vi

00:07:46.625 --> 00:07:50.332
Vấn đề là số lượng của các hành vi
số lượng của sự luyện tập

00:07:50.333 --> 00:07:53.935
cần thiết để học
hay để học lại những kỹ năng thô cũ

00:07:53.936 --> 00:07:55.551
rất là lớn

00:07:55.552 --> 00:07:58.827
và cách nào để chuyển hóa
những sự luyện tập đó một cách hiệu quả

00:07:58.828 --> 00:08:03.209
là một vấn đề rất khó
và cũng rất tốn kém

00:08:03.210 --> 00:08:05.389
Vì thế phương pháp
trong nghiên cứu của tôi

00:08:05.390 --> 00:08:09.297
là phát triển những phương pháp điều trị
để chỉ dẫn hay chuẩn bị cho não để học

00:08:09.298 --> 00:08:14.031
Và nó bao gồm việc mô phỏng hóa não bộ,
luyện tập, và áp dụng máy móc

00:08:14.351 --> 00:08:18.220
Nhưng qua nghiên cứu của tôi,
tôi nhận ra rằng một giới hạn lớn

00:08:18.221 --> 00:08:21.764
trong việc phát triển phương pháp điều trị
hỗ trợ hồi phục sau đột quỵ

00:08:21.765 --> 00:08:27.751
là tính dẻo của não rất đa dạng
đối với mỗi người

00:08:28.555 --> 00:08:32.596
Là nhà nghiên cứu
sự đa dạng đó đã từng khiến tôi điên đầu

00:08:32.597 --> 00:08:35.866
nó rất là khó
để sử dụng các thống kê

00:08:35.866 --> 00:08:38.390
để kiểm tra dữ liệu và ý tưởng của bạn

00:08:38.392 --> 00:08:41.347
Và chính vì điều này,
các nghiên cứu về phương pháp điều trị

00:08:41.349 --> 00:08:45.089
được thiết kế cụ thể
để giảm bớt sự đa dạng

00:08:45.090 --> 00:08:48.334
Nhưng trong nghiên cứu của tôi,
nó rất là rõ ràng rằng

00:08:48.335 --> 00:08:52.688
Dữ liệu quan trọng 
và hữu ích nhất chúng tôi thu nhập được

00:08:52.689 --> 00:08:55.061
là thể hiện sự đa dạng này

00:08:56.571 --> 00:09:00.972
Vì thế bằng việc nghiên cứu não bộ
sau đột quỵ, tôi học được rất nhiều điều.

00:09:00.973 --> 00:09:05.782
Và tôi nghĩ những bài học đó
rất quý giá trong nhiều lĩnh vực khác

00:09:06.572 --> 00:09:07.881
bài học đầu tiên đó là

00:09:07.882 --> 00:09:11.973
Nhân tố chính của sự thay đổi
trong não bộ chính là hành vi của bạn

00:09:11.974 --> 00:09:15.334
Chính vì thế không có một loại thuốc 
đặc dụng nào có hiệu quả

00:09:15.907 --> 00:09:19.367
Không có điều gì hiệu quả hơn
việc thực hành để giúp bạn học tập

00:09:19.368 --> 00:09:23.164
Và điều quan trọng ở đây
là bạn phải làm việc

00:09:23.844 --> 00:09:25.593
Và thực tế, 
nghiên cứu của tôi đã cho thấy

00:09:25.594 --> 00:09:30.767
Vấn đề càng khó, càng phức tạp,
nếu bạn gặp, khi luyện tập,

00:09:30.768 --> 00:09:32.934
sẽ dẫn đến việc học nhiều hơn

00:09:32.935 --> 00:09:36.335
và thay đổi lớn hơn ở não bộ

00:09:37.751 --> 00:09:42.524
Vấn đề ở đây là tính dẻo của não
có thể vận hành cả hai cách

00:09:42.525 --> 00:09:45.338
nó có thể tích cực,
khi bạn học điều gì mới

00:09:45.339 --> 00:09:47.928
và khi bạn cải thiện một kỹ năng thô

00:09:47.929 --> 00:09:51.692
Và nó cũng có thể tiêu cực
bạn quên một điều mà bạn từng biết

00:09:51.693 --> 00:09:53.908
bạn trở nên nghiện thuốc

00:09:53.909 --> 00:09:55.937
hoặc có thể bạn bị đau mạn tính

00:09:56.147 --> 00:09:58.614
Nên não của bạn trở nên rất là dẻo

00:09:58.615 --> 00:10:03.314
và nó hình thành cả về cấu trúc
lẫn chức năng bởi những gì bạn làm

00:10:03.315 --> 00:10:06.470
Và cũng bởi những gì bạn không làm

00:10:07.070 --> 00:10:09.801
Bài học thứ hai chúng ta biết về não bộ

00:10:09.802 --> 00:10:13.722
đó là không có một phương pháp chung
cho tất cả mọi người để học

00:10:14.342 --> 00:10:16.587
không có một công thức để học

00:10:16.588 --> 00:10:20.515
Ví dụ như một tư tưởng phổ biến rằng
bạn cần 10 000 giờ luyện tập

00:10:20.516 --> 00:10:23.725
để học và làm chủ một kỹ năng thô

00:10:23.726 --> 00:10:27.065
Tôi có thể đảm bảo với bạn
nó không hề đơn giản

00:10:27.066 --> 00:10:28.198
Đối với một vài người chúng ta

00:10:28.199 --> 00:10:32.818
thì cần nhiều luyện tập hơn,
còn với người khác thì có lẽ ít hơn nhiều

00:10:32.819 --> 00:10:36.767
Chính vì thế đặc tính thay đổi của não 
là quá độc đáo

00:10:36.768 --> 00:10:41.237
mà ở đây không có một phương pháp chung
hợp với tất cả chúng ta

00:10:41.238 --> 00:10:46.258
Sự nhận thức này đã khiến ta nghĩ 
về một thứ thuốc được cá nhân hóa

00:10:46.259 --> 00:10:49.227
Ý tưởng này là để tối ưu hóa kết quả

00:10:49.228 --> 00:10:53.007
mỗi cá nhân cần 
một phương pháp riêng cho mình

00:10:53.008 --> 00:10:55.752
Và ý tưởng này thực chất đến từ
việc chữa trị bệnh ung thư

00:10:55.753 --> 00:10:59.338
và hóa ra rằng di truyền học
rất quan trọng trong việc kết nối

00:10:59.339 --> 00:11:03.739
những phương pháp hóa trị liệu
đối với từng dạng ung thư

00:11:04.459 --> 00:11:08.223
Nghiên cứu của tôi cho rằng điều này
cũng đúng với việc hồi phục sau đột quỵ

00:11:08.224 --> 00:11:11.317
Có một vài đặc tính riêng
của cấu trúc và chức năng của não bộ

00:11:11.334 --> 00:11:12.584
đó là dấu ấn sinh học

00:11:12.585 --> 00:11:15.168
Và những dấu ấn đó đang tỏ ra rất hữu hiệu

00:11:15.169 --> 00:11:17.092
trong việc sử dụng

00:11:17.093 --> 00:11:20.958
những liệu pháp riêng
đối với từng bệnh nhân

00:11:20.959 --> 00:11:24.793
Dữ liệu nghiên cứu của tôi cho thấy rằng
sự kết hợp giữa các dấu ấn sinh học

00:11:24.794 --> 00:11:29.584
dự đoán được sự thay đổi
và kiểu mẫu phục hồi sau đột quỵ

00:11:29.588 --> 00:11:34.170
Và nó cũng không ngạc nhiên, 
khi não bộ con người rất phức tạp

00:11:34.171 --> 00:11:38.661
Nhưng tôi nghĩ chúng ta có thể
xem xét định nghĩa này một cách rộng hơn

00:11:39.831 --> 00:11:43.776
Cho rằng cấu trúc và chức năng
của não bộ mỗi người rất độc đáo

00:11:43.792 --> 00:11:49.042
Những gì chúng ta biết về tính dẻo của não
sau đột quỵ áp dụng cho tất cả mọi người

00:11:50.306 --> 00:11:54.804
Những hành vi mà bạn học được
mỗi ngày rất quan trọng

00:11:54.805 --> 00:11:57.533
Mỗi hành vi đó đều thay đổi não bạn

00:11:57.534 --> 00:11:59.275
Và tôi tin rằng chúng ta nên xem xét

00:11:59.276 --> 00:12:03.355
không chỉ những loại thuốc đã được
cá nhân hóa mà còn cách học riêng biệt

00:12:03.356 --> 00:12:05.831
Sự độc đáo của não bộ này 
sẽ ảnh hưởng đến bạn

00:12:05.832 --> 00:12:08.981
kể cả là người học
và là người dạy

00:12:08.982 --> 00:12:11.938
Ý tưởng này giúp ta hiểu

00:12:11.939 --> 00:12:15.738
tại sao vài đứa trẻ lại có thể 
thành công trong môi trường 
giáo dục truyền thống

00:12:15.739 --> 00:12:17.348
còn một số thì không;

00:12:17.349 --> 00:12:19.719
tại sao một vài người có thể 
học ngoại ngữ nhanh

00:12:19.720 --> 00:12:23.730
và tương tự, một vài người có thể
chơi giỏi bất kỳ môn thể thao nào

00:12:25.330 --> 00:12:28.381
Và khi bạn rời khỏi khán phòng này,

00:12:28.382 --> 00:12:32.891
não của bạn sẽ không còn như lúc
bạn vào đây sáng nay

00:12:32.892 --> 00:12:35.549
Và tôi nghĩ điều này thật tuyệt

00:12:36.389 --> 00:12:40.002
Nhưng não bộ các bạn
sẽ thay đổi theo các cách khác nhau

00:12:40.552 --> 00:12:42.706
Hiểu được sự khác biệt đó,

00:12:42.707 --> 00:12:46.335
Những kiểu mẫu cá nhân
những sự đa dạng và thay đổi

00:12:46.336 --> 00:12:49.835
sẽ dẫn đến một bước tiến lớn
trong khoa học thần kinh

00:12:49.847 --> 00:12:53.596
nó sẽ giúp chúng ta phát triển 
phương pháp điều trị mới hiệu quả hơn

00:12:53.597 --> 00:12:57.906
và cho phép tạo sự kết nối
giữa giáo viên và người học

00:12:57.907 --> 00:13:00.906
giữa bệnh nhân 
và phương pháp điều trị

00:13:00.907 --> 00:13:03.986
Và điều này không chỉ áp dụng cho 
sự phục hồi sau đột quỵ

00:13:03.987 --> 00:13:08.488
Nó áp dụng cho tất cả chúng ta,
cha mẹ, giáo viên, quản lý

00:13:08.489 --> 00:13:12.869
và cũng bởi vì bạn đang ở TEDx hôm nay,
như một người học suốt đời

00:13:13.439 --> 00:13:16.898
Nghiên cứu phương pháp và
cái gì bạn học giỏi nhất

00:13:16.899 --> 00:13:20.738
Lặp lại những hành vi 
bổ ích cho não bộ

00:13:20.739 --> 00:13:23.936
và phá vỡ những hành vi 
và thói quen không tốt

00:13:24.446 --> 00:13:25.518
Luyện tập

00:13:26.078 --> 00:13:30.487
Học là việc làm những việc
cần thiết với não của bạn

00:13:30.488 --> 00:13:34.320
Nên những chiến lược tốt nhất
sẽ khác nhau với những người khác nhau

00:13:34.321 --> 00:13:37.537
Bạn biết đấy, thậm chí nó còn
biến đổi trong mỗi cá nhân nữa

00:13:37.538 --> 00:13:40.508
Vậy đối với bạn, học nhạc có vẻ dễ dàng

00:13:40.509 --> 00:13:43.748
nhưng học trượt tuyết
thì khó hơn nhiều

00:13:44.478 --> 00:13:46.288
Tôi mong rằng khi bạn rời khỏi đây

00:13:46.289 --> 00:13:49.908
với một sự nhận thức sâu sắc
về sự tuyệt diệu của não bộ

00:13:49.909 --> 00:13:54.681
Bạn và cái não dẻo của bạn đang liên tục
thay đổi bởi thế giới xung quanh

00:13:54.682 --> 00:13:57.136
Hiểu được những gì bạn làm

00:13:57.137 --> 00:14:01.656
Những gì bạn gặp, những gì bạn trải nghiệm
đều đang thay đổi não của bạn

00:14:01.657 --> 00:14:05.856
Và điều đó có thể tốt hơn
hoặc tệ hơn

00:14:05.857 --> 00:14:10.328
Vậy nên khi bạn rời khỏi hôm nay
hãy ra ngoài và tạo ra bộ não mà bạn muốn

00:14:10.329 --> 00:14:11.547
Cảm ơn bạn rất nhiều

00:14:11.548 --> 00:14:13.251
(Vỗ tay)