WEBVTT

00:00:00.979 --> 00:00:03.879
دڤی دهمی دا تو تو دشیای ل ههر جههکی بای
ههر کارهکی بکهی

00:00:04.800 --> 00:00:07.259
ل شوینا تو یێ روینشتی بی بتنێ ل پێش شاشهیهکێ.

00:00:07.259 --> 00:00:11.400
ڤێجا ئهو چیه مه دراوهستینیت ژئهنجام دانا وی تشتی 
یێ کو مه دڤێت، ل وی جهی یێ مه دڤێت لێ بین.

00:00:11.400 --> 00:00:14.910
ههر رۆژ ئهم ژ خهو رادبین د ههمان
ژورێ دا و ل دویڤ ههمان رێکێ دچین

00:00:14.910 --> 00:00:19.200
داکو ههمان رۆژ بژین وهک دوهی.
بهلـێ پا د دهمهکی دا ههر رۆژهک سهربورهک (موغامهرهک)ا نوی بی.

00:00:19.200 --> 00:00:23.220
ب درێژییا رێکێ تشتهک دهاته گوهارتن.
بهری چهندهکێ رۆژ دبێ دهم بین

00:00:23.220 --> 00:00:25.890
نوکه رۆژێن مه د بهرنامهکرینه.

00:00:25.890 --> 00:00:29.870
ئهرێ ئهڤه رامانا وێ چهندێ دکهت داکو مهزن ببین؟
داکو ئازاد ببین؟

00:00:29.870 --> 00:00:32.659
بهلـێ براستیژی ئهم دئازادین؟

00:00:32.659 --> 00:00:38.630
خوارن. ئاڤ. ئاخ (ئهرد). ئهو توخمێن سهرهکی یێن ئهم پێتڤینه داکو بژین
یێن د دهستێ گهندهلییان دا

00:00:38.630 --> 00:00:42.320
خوارن بومه نینه ب داران ڤه، ئاڤا پاقژ نینه د روویباران دا

00:00:42.320 --> 00:00:44.400
ئاخ (ئهرد) نینه کو مالهکێ ل سهر ئاڤا بکهن.

00:00:44.400 --> 00:00:48.430
ئهگهر تو پێکولـێ بکهی و وهرگری
کا ئهرد چ پهیدا دکهت تو دێ هێیه زیندان کرن.

00:00:48.430 --> 00:00:51.230
ژبهر ڤێ چهندێ ئهم پێگرییێ ب یاسایێن وان دکهین.

00:00:51.230 --> 00:00:53.400
ئهم جیهانێ دیار دکهین ب رێکا پهرتوکهکێ.

00:00:53.400 --> 00:00:58.620
بو چهند سالان ئهم د رویننه خوارێ و ئهوا هاتییه گوتن بومه جارهکا دی دجوینه ڤه.
وهک بابهتان د تاقیگهههکێ دا یێن هاتیینه تاقیکرن و ئهنجام یێن ل سهر هاتینه دان.

00:00:58.620 --> 00:01:03.670
هوسا یێن هاتینه مهزن کرن داکو گوهورینهکێ دروست نهکهین د ڤێ جیهانێ دا.
هاتینه مهزن کرن داکو جودا (جیواز) نهبین.

00:01:03.670 --> 00:01:04.640
تێرا وێ چهندێ د زیرهک بین کو کارێن خوه بکهین

00:01:04.640 --> 00:01:08.869
بهلـێ پرسیار نهکهین کا بوچی دکهین. ژبهر ڤێ چهندێ ئهم کار دکهین و کارد دکهین

00:01:08.869 --> 00:01:12.300
بێی چ دهمهک بو مه بمینیت دا کو وێ ژیانێ بژین یاکو ئهم کار بو دکهین.

00:01:12.300 --> 00:01:14.390
ههتا رۆژهک دهێت دهمێ ئهم گهلهک ب ناڤ سال ڤه چوین و کو کارێ خوه بکهین

00:01:14.390 --> 00:01:16.850
ئهها ل ڤێره ئهم دهێنه پشت گوهـ هاڤێشتن داکو بمرین

00:01:16.850 --> 00:01:20.630
زاروکێن مه جهێ مه دگرن د یاریێ دا.
بو مه رێکا مه یا ئێکانهیه (وهکی وێ نینه) یا جودایه ژ ههمی رێکێن دی

00:01:20.630 --> 00:01:25.520
بهلـێ پا پێکڤه ئهم چ نینن ژبلی سوتهمهنی یێ.
ئهو سوتهمهنییا هێزێ ددهته چینا ژێگرتی

00:01:25.520 --> 00:01:27.829
ئهو چینا ژێگرتی یا کو خوه ل پشت هێمایێن گهندهلییێ ڤهدشێریت

00:01:27.829 --> 00:01:32.170
ئهڤه جیهانا وانا یه. و بهاترین داهاتێ وان نه د ئهردی رایه

00:01:32.170 --> 00:01:34.650
بهاترین داهاتێ وان ههر ئهمین.

00:01:34.650 --> 00:01:38.530
ئهم باژێرێن وان ئاڤا دکهین. ئهم ئامیرێن وان کار ل سهر دکهین. ئهم شهری بوو وان دکهین.

00:01:38.530 --> 00:01:42.260
و ل دوماهییێ، پاره نه ئهوه یێ کو وان ب رێڤه دبهت. ئهو هێزه.

00:01:42.260 --> 00:01:45.000
پاره بشێوهیهکێ ساده ئامرازهکه ئهو بکاردئینن داکو کۆترۆلا مهبکهن.

00:01:45.000 --> 00:01:47.710
پارچێن بێ بها یێن کاغهزی یێن کو ئهم پشتا خوه پێ گهرم دکهین

00:01:47.710 --> 00:01:51.680
داکو مه تێربکهن، مه ب لڤینن، مه کهیف خوهش بکهن.

00:01:51.680 --> 00:01:55.180
ئهوانا پاره دانه مه، و لپێش ڤه مه جیهان پێشکێشی وان کر.

00:01:55.180 --> 00:02:00.600
ئهو جهێ دهمهکی دار لێ ههبین یێن کو ههواییێ مه پاک دکر،
نوکه کارگههن کو ههوای پیس (ژههرین) دکهن.

00:02:00.600 --> 00:02:04.300
ئهو جهێ دهمهکی ئاڤ لێ ههبین کو ڤهخوین،
نوکه ژههرن یاکو بێهنهکه گهنی و پیس ژێ دهێت.

00:02:04.300 --> 00:02:10.139
ئهو جهێ گیانهوهر ب ئازادی دناڤ دا دگهریان نوکه کارگههێن گیانهوهران
ئهو جهێ گیانهوهر ژدایک دبن و دهێنه کوشتن بێی دوماهیک بو رازی بینا مه.

00:02:10.139 --> 00:02:15.000
پتر ژ ملیارهکا مروڤان دبرسینه دسهر وێ چهندێ را مه خوارن تێرا ههمی کهسان یا ههی.
ئهرێ ئهڤه ههمی کیڤه دچیت؟

00:02:15.000 --> 00:02:19.000
ژ 70% ژ ئهو گهنم و جههێ ئهم د چینین دهێته دان بو وان گیانهوهرێن کو تو دخوهی بو شیڤێ

00:02:19.000 --> 00:02:22.130
دێ بوچ هاریکارییا کهسێن برسی کهی؟ تو نهشێی مفای ژ وان وهرگری.

00:02:22.130 --> 00:02:23.700
ئهم وهک بهلا (تاعون) هکێینه ئهردی رادمالین.

00:02:23.700 --> 00:02:26.560
ژناڤ برنا ئهو ژینگهها کو رێکێ ددهته مه کو تێدا بژین

00:02:26.560 --> 00:02:31.350
ئهم ههمی تشتان دبینن وهک تشتهک کو بهێته فروتن.
وهک کهلو پهلهک کو ببیته یێ مه.

00:02:31.350 --> 00:02:35.180
بهلـێ پا دێ چ چێبیت دهمێ مه دوماهیک روویبار پیس کر؟
دوماهیک ههناسا ههوای ژههر و پیس کر؟

00:02:35.180 --> 00:02:38.690
سوتهمهنی نهما بو ترومبێلێن کو خوارنا مه بوو مه د ئینن؟

00:02:38.690 --> 00:02:42.150
کهنگی ئهم دێ زانین کو پاره نهشێن بهێنه خوارن، کو ئهوی چ بها نینه؟

00:02:42.150 --> 00:02:47.620
ئهم ههسارێ تێک نادهین. ئهم یێ ههمی ژیانا ل سهر تێک ددهین.

00:02:47.620 --> 00:02:50.300
ههر سال ب هزارههان جورێن زیندهوهران بنبر (دهێنه دابران) دبن.

00:02:50.300 --> 00:02:52.870
و دهم یێ ژمه دچیت بهری هینگی ئهمن.

00:02:52.870 --> 00:02:56.090
ئهگهر تو ل ئهمریکا بژی برێژا 41% دێ توشی پهنجه شێرێ بی.

00:02:56.090 --> 00:03:00.000
ئێشێن دلی ههر ژسێیان ئێکی ژ ئهمریکییان دکوژن.

00:03:00.000 --> 00:03:01.940
ئهم دهرمانان دخوهین داکو رهفتارێ دگهل ڤان ئاریشان بکهین.

00:03:01.940 --> 00:03:06.470
بهلـێ پا چاڤدێرییا پزیشکی ئهگهرێ سێیهمینه
یێ مرنێ ل پشت پهنجهشێرێ و ئێشا دلی.

00:03:06.470 --> 00:03:09.810
بومه یا هاتییه گوتن کو ههمی تشت دشێن بهێنه چارهسهرکرن
ب هاڤێتنا پاران بو زانایان

00:03:09.810 --> 00:03:12.320
داکو ئهو بشێن (حهبکهکێ) ئاشکهرا بکهن داکو ئاریشێن مه ژمه دویر بێخن.

00:03:12.320 --> 00:03:16.000
بهلـێ پا کومپانییێن دهرمانان و جڤاکێن پهنجهشێرێ
پشتا خوه گهرم دکهن ب نالینا (ئازارا) مه داکو ئهو مفایهکی بدهست خوهڤه بینن.

00:03:16.000 --> 00:03:18.100
ئهم هزر دکهین کو ئهم یێ کار دکهین بو (رادهێلینه) چارهسهرییهکێ

00:03:18.100 --> 00:03:22.600
بهلـێ د راستییێ دا ئهم یێ درهڤین ژ ئهگهری.
لهشێ مه بهرههمێ وی تشتی یه ئهوێ ئهم دخوهین.

00:03:22.600 --> 00:03:27.500
و ئهو خوارنا ئهم دخوهین ب شێوهیکهێ تهمام یێ هاتییه دروست کرن
بو مفا ژێ بینینا وان. ئهم نهفسا خوه تژی دکهین ب ماددێن کیمیای یێن ژههرین.

00:03:27.560 --> 00:03:31.300
لهشێ گیانهوهران یێ هاتییه بێزار کرن ب دهرمان و ئێشان.

00:03:31.300 --> 00:03:35.730
بهلـێ پا ئهم ڤێ چهندێ نابینین. گروپهکێ بچیک یێ کومپانییان
یێن کو میدیا (راگههاندن) د دهستی دا نهڤێت کو ئهم ببینین.

00:03:35.730 --> 00:03:40.200
دورپێچ کرنا مه ب خهیالهکا کو هاتییه گوتن بومه کو راستییه.

00:03:40.200 --> 00:03:44.280
یا ب کهنییه کو هزر بکهی جارهکێ ژجاران مروڤان هزر دکر
کو ئهرد ناڤهندا گهردوونی بی

00:03:44.280 --> 00:03:48.500
بهلـێ پاشی جارهکا دی ئهم نوکه
خوه دبینین ناڤهندا ههسارێ.

00:03:48.500 --> 00:03:52.200
ئهم ئاماژه دکهینه تهکنولوجیا خوه و دبێژین ئهم شاهرهزاترینین.

00:03:52.200 --> 00:03:56.680
بهلـێ پا براستی ژێ کومپیوتهر، ترومبێل، و کارگههێن مه وێ چهندێ نیشاددهن (دیاردکهن) کا ئهم چهند د شاهرهزانه؟

00:03:56.680 --> 00:04:00.250
یان ئهو دیار دکهن کا ئهم چهند تهمبهل (بێ خیرهت) لـێ هاتینه.

00:04:00.250 --> 00:04:02.470
مه ئهڤ ماسکه (یێ پێشکهفتی ژ لایێ هونهری
و زانستی و کومهلایهتی ڤه) کره بهر خوه.

00:04:02.470 --> 00:04:05.490
بهلـێ دهمێ ئهم وی ژ بهرخوه دکهین، ئهم چ تشتین؟

00:04:05.490 --> 00:04:09.100
چهند زوی مه ژبیر کر تنێ د 100 سالێن بوری
دا ئهرێ مه رێک ددا ئافرهتان ههلبژارتنان بکهن.

00:04:09.160 --> 00:04:12.560
مه رێک ددا رهش پیستان کو وهکی ههمییان بژین.

00:04:12.560 --> 00:04:17.019
ئهم هوسا رهفتارێ دکهین ههروهکی ئهم ئهو چێکرییهنه یێن کو ههمی تشتان دزانن
بهلـێ پا ههتا نوکه گهلهک یا ههی و ئهم نهشیاینه کو ببینن.

00:04:17.019 --> 00:04:19.399
ئهم ل کولانان برێڤه دچین و تشتێن بچویک د پشت گوهـ را دهاڤێژین.

00:04:19.399 --> 00:04:22.000
ئهو چاڤێن بهرێخوهدانێ دکهن، ئهو چیروکێن کو ئهو بهلاڤ دکهن.

00:04:22.000 --> 00:04:23.900
بینینا ههمی تشتان وهک (خهلفییهک) بو پهیڤا "من".

00:04:25.900 --> 00:04:31.720
دبیت ئهم د ترسین کو ئهم نهبتنێ نه. کو ئهم پارچهکین ژ وێنهیهکێ گهلهک مهزنتر.

00:04:31.720 --> 00:04:33.810
بهلـێ ئهم شکهستین د دروستکرنا پهیوهندییێ دا.

00:04:33.810 --> 00:04:38.840
ل دهف مه تشتهکێ ئاساییه کوشتنا بهرازان، چێلان، مریشکان، نهنیاسان ژ ئهردێن بیانی.

00:04:38.840 --> 00:04:44.600
بهلـێ نه جیرانێن مه. نه سهیێن مه، پشیکێن مه، ئهوێن هاتین دا حهزژێکرنێ بکهن و تێبگههن.

00:04:44.650 --> 00:04:46.910
ئهم دبێژینه بونهوهرێن دی مهژی هشک

00:04:46.910 --> 00:04:49.200
بهلـێ پا هێشتا ئهم دهست درێژیێ ل وانا دکهین داکو رهفتارێن خوه بکهینه یاسا.

00:04:49.200 --> 00:04:56.180
بهلـێ پا ئهرێ کوشتن یا ئاساییه ژبهر کو ئهم دشێین بکهین،
ژبهرکو ههمی دهمان مه یا کریه تشتهکێ دروست؟
یان ژی ئهو وێ چهندێ دیاردکهت کا چهند کێم ئهم یێن فێربین.

00:04:56.180 --> 00:05:01.000
کو ئهم د بهردهوام بین ل سهر رهفتارێن خوه یێن دهست درێژیکرنێ ل
سهر بنچینهیان (ئهساسییان)، ل شوینا هزر و رهحمێ (میهرهبانی) یێ.

00:05:01.500 --> 00:05:04.380
روژهکێ ئهڤ ههستێ کو ئهم دبێژینێ ژیان دێ مه ب جهـ هێلیت.

00:05:04.380 --> 00:05:07.440
لهشێن مه دێ خراب بن (رزن)، کهسێن
ئهم گرنگ ل دهڤ دێ مه ل بیرا خوه ئینهڤه.

00:05:07.440 --> 00:05:09.700
ههمی تشتێ دمینیت کردارێن دووهی نه.

00:05:09.700 --> 00:05:15.000
مرن بهردهوام یا مه دورپێچ دکهت. و هێشتا هوسا یا دیاره
کو گهلهک یا ژ راستییا مه یا رۆژانه دویره.

00:05:15.000 --> 00:05:19.250
ئهم یێ د جیهانهکێ دا دژین یا کو ل سهر لێڤا ههرفتنێ.

00:05:19.250 --> 00:05:22.200
چ سهرکهفتی بو شهرێن سوباهی نابن.

00:05:22.200 --> 00:05:26.900
توندوتيژی چ جارا نابیته بهرسڤ،
ئهو دێ ههمی چارهسهرییێن د شییان دا خراپ کهت.

00:05:28.000 --> 00:05:32.500
ئهگهر ئهم ههمی بهرێ خوه بدهینه ئارهزو و هیڤییێن د ناخێ خوهدا،
ئهم دێ بینین کو خهونێن مه گهلهک نه د جیاوازن.

00:05:32.500 --> 00:05:35.300
ئهم بهشدارین د ههمان ئارمانج دا. کهیف خوهشی.

00:05:35.300 --> 00:05:40.700
ئهم جیهانێ ب سهر ئێک و بن ئێک دا دئینین د لێگهریانا کهیفێ دا،
بێی کو جارهکا بتنێ ژی د ناخێ خوهدا لـێ بگهرین.

00:05:40.700 --> 00:05:44.000
گهلهک ژ کهیف خوهشترین مروڤان ئهون یێن کێمترین ههی.

00:05:44.000 --> 00:05:49.000
بهلـێ ب راستی ژی ما ئهم د کهیف خوهشین ب (ئایفونێن) خوه،
خانییێن خوه یێن مهزن، ترومبێلێن خوه یێن بها گران؟

00:05:53.720 --> 00:05:58.000
ئهم یێن ژێکڤه بین. حهز ژوان کهسان دکهین یێن
چ جاران ئهم ل ههڤ ئێک و دوو نههاتین.

00:06:00.000 --> 00:06:04.340
ئهم تشتێن سهرسورهێنهر د شاشان دا دبینین،
بهلـێ تشتێن گهلهک نورمال ل ههر جههکی دی.

00:06:04.340 --> 00:06:08.800
ئهم دمینینه ل هیڤییا کهسهکی کو گوهورینهکێ پهیدا بکهت،
بێی کو جارهکا بتنێ ژی هزر بکهین کو خوه بگوهورین.

00:06:08.810 --> 00:06:13.410
ههلبژارتنێن سهروکاتییێ دبیت ههلاڤێتنا
دهرههمهکی (پارهیهکێ ئاسنی) بیت. دراستییێ دا ئهو دوو لانه ژ ههمان دهرههم.

00:06:13.410 --> 00:06:18.600
ئهم د ههلبژێرین کا مه کیش لا دڤێت
و خهیالا ههلبژارتنێ، یا گوهارتنێ پهیدا بی.

00:06:18.600 --> 00:06:21.600
بهلـێ جیهان وهکی خوه دمینیت.

00:06:21.600 --> 00:06:23.860
مه نهشیا بزانین کو سیاسهت مهدار خزمهتا مه ناکهن.

00:06:23.860 --> 00:06:26.500
ئهو خزمهتا وان دکهن یێن ئهو هێزه دایه وان.

00:06:26.500 --> 00:06:33.500
ئهم پێتڤی سهرکرداینه (رێبهراینه)، نه سیاسهت مهداران.
بهلـێ دڤێ جیهانا دویڤ کهتییان دا مه یا ژبیر کری کا دێ چهوان خوه برێڤه بهین.

00:06:33.500 --> 00:06:37.300
ئێدی راوهسته کو ل هیڤییا گوهورینێ بی
و تو ببه ئهو گوهورینا ته دڤێت کو ببینی.

00:06:37.300 --> 00:06:39.600
ئهم نه گههشتینه ڤێ خالـێ ب روینشتنێ ڤه.

00:06:39.600 --> 00:06:43.280
مروڤایهتی یا شیای بمینیته ساخ نه ژبهرکو ئهم ب لهزترینین یان ب هێزترینین.

00:06:43.280 --> 00:06:46.200
بهلـێ پا ژبهرکو مه پێکڤه کاردکر.

00:06:46.200 --> 00:06:53.200
مه باوهرناما ماستهرێ ب کردارا کوشتنێ یا ئینای.
نوکه دا ماستهرێ خوهشییا ژیانێ بدهست خوهڤه بینین.

00:06:58.780 --> 00:07:03.600
ئهڤه نه دهربارهی پاراستنا ههسارێ یه.
ههساره دێ ل ڤێره بیت ئهگهر ئهم ل ڤێره بین یان نه.

00:07:03.600 --> 00:07:08.000
ئهرد یێ ههی نێزیکی بلیون سالانه.
ههر ئێک ژمه دێ یێ ب بهخت بیت ئهگهر ههتا ههشتێ سالییێ ما.

00:07:08.000 --> 00:07:13.650
ئهم بریسیهکین د دهمی دا (وهکی بریسییێ بلهز دهێن و دچین)، بهلـێ
کاریگهرییا مه ههتا ههتایێ یه.

00:07:13.650 --> 00:07:18.400
هندهک جاران ئهز هیڤیدکهم کو د چهرهخهکی دا ژیابامه بهری کومپیوتهران.
دهمێ مه شاشه نهبان کو مه مژیل بکهن.

00:07:18.430 --> 00:07:22.300
بهلـێ پاشی ئهز هزردکهم کو ئهگهرهک یێ ههی
کا بوچی ئهڤه ئێکهمین دهمه کو من دڤێت تێدا بژیم.

00:07:22.300 --> 00:07:25.290
ژبهرکو ئهڤرو ل ڤێره مه دهرفهتهک یا ههی
کو چ جاران مه نهبوویه بهری نوکه.

00:07:26.000 --> 00:07:31.000
ئهنترنێت هێزێ ددهتهف مه کو نامهیهکێ بهلاڤ بکهین
و ب ملیونههان کهسان ل ههڤ بینین و کوم ب کهین.

00:07:31.000 --> 00:07:37.270
دهمێ هێشتا ئهم دشێین پێتڤییه ئهم شاشێن خوه بکاربینین
داکو مه پتر نێزیکی ئێک بکهت ل شوینا دویرتر ژ ئێک و دوو.

00:07:37.270 --> 00:07:41.020
بو باشتر یان خرابتر جیلـێ مه دێ ژیانا
داهاتووی دیار کهت ل سهر ڤێ ههسارێ.

00:07:41.020 --> 00:07:47.200
یان ئهم دشێین بهردهوام بین کو خزمهتا ڤی سیستهمێ وێرانکرنێ بکهین
ههتا چ بیرهوهری ژ ههبوونا مه نهمینیت.

00:07:47.290 --> 00:07:50.290
یان ئهم دشێین هشیار ببین.
بزانین کو ئهم بهرهڤ سهرڤه پێش ناکهڤین

00:07:50.290 --> 00:07:56.300
بهلـێ ل شوینێ دکهڤینه ئهردی. بتنێ شاشه یێ ب روویێ مهڤه
ڤێجا ئهم نابینین کا ئهم بهرهف کیڤه دچین.

00:07:56.340 --> 00:08:01.240
ئهڤ دهمێ نوکه ههمی پێنگاڤه،
ههمی ههناسه و ههمی مرنه یا رووی ددهت.

00:08:01.240 --> 00:08:05.319
ئهم روویێن ههمییانه ئهوێن بهری مه هاتین.

00:08:05.319 --> 00:08:11.100
و نوکه نوبهتا مهیه (دوورا مهیه). تو دشێی رێکا خوه بخوه بههلکولی و دروست بکهی.
یان ل دویڤ وێ رێکێ بکهڤی یێن بێی ههژمار ژیێن دی ب دویڤ کهتین و گرتی.

00:08:11.900 --> 00:08:16.740
ژیان نه فلمهکه. سکریپت هێشتا نههاتییه نڤێسین.

00:08:16.740 --> 00:08:20.000
ئهم نڤێسهرین. ئهڤه چیروکا تهیه.

00:08:20.000 --> 00:08:21.800
چیروکا وانا یه.

00:08:23.000 --> 00:08:25.449
چیروکا مهیه.

00:08:25.000 --> 00:08:29.000
ژێرنڤیس و وهرگێران: ژێگر دوسکی