1
00:00:03,161 --> 00:00:25,117
(Muzika)

2
00:00:25,117 --> 00:00:27,412
Dobar dan.

3
00:00:27,412 --> 00:00:31,873
Kao što znate, pred nama su teška vremena,
u ekonomskom smislu.

4
00:00:31,873 --> 00:00:34,325
Imam za vas jedan skroman predlog

5
00:00:34,325 --> 00:00:36,857
kako biste olakšali sebi taj finansijski teret.

6
00:00:36,857 --> 00:00:38,390
Došao sam na tu ideju prilikom razgovora

7
00:00:38,390 --> 00:00:41,362
s jednim prijateljem, fizičarom
sa Tehnološkog instituta Masačusets.

8
00:00:41,362 --> 00:00:44,051
Pokušavao je, ne baš uspešno,
da mi objasni

9
00:00:44,051 --> 00:00:48,627
jedan divan eksperiment u kome se služi
laserima kako bi ohladio materiju.

10
00:00:48,627 --> 00:00:50,534
Od samog početka sam bio zbunjen,

11
00:00:50,534 --> 00:00:52,888
jer svetlost ne hladi.

12
00:00:52,888 --> 00:00:56,337
Ona zagreva.
To se dešava i u ovom trenuntku.

13
00:00:56,337 --> 00:00:58,880
Vi me vidite kako stojim ovde

14
00:00:58,880 --> 00:01:02,652
jer se oko nas nalazi
preko 100 kvintiliona fotona,

15
00:01:02,652 --> 00:01:06,187
koji se nasumice kreću kroz prostor,
brzinom približnom brzini svetlosti.

16
00:01:06,187 --> 00:01:07,703
Različitih su boja,

17
00:01:07,703 --> 00:01:09,643
kreću se poput talasa
sa različitim frekvencijama

18
00:01:09,643 --> 00:01:12,518
i odbijaju se o svaku površinu,
uključujući i mene.

19
00:01:12,518 --> 00:01:14,928
Neki od njih vam idu pravo u oči

20
00:01:14,928 --> 00:01:18,128
i zato vaš mozak stvara sliku
mene kako stojim ovde.

21
00:01:18,128 --> 00:01:19,783
Međutim, laser se ponaša drugačije.

22
00:01:19,783 --> 00:01:23,786
Takođe se služi fotonima,
ali oni su sinhronizovani

23
00:01:23,786 --> 00:01:26,493
i ako ih usmerite u obliku zraka,

24
00:01:26,493 --> 00:01:28,888
dobijete jednu izuzetno korisnu alatku.

25
00:01:28,888 --> 00:01:31,024
Laser je toliko precizan

26
00:01:31,024 --> 00:01:33,698
da njime možete izvršiti
operaciju unutar oka,

27
00:01:33,698 --> 00:01:36,343
možete ga koristiti za čuvanje
ogromnih količina podataka,

28
00:01:36,343 --> 00:01:38,673
a možete ga koristiti
i za ovaj divni eksperiment

29
00:01:38,673 --> 00:01:41,146
koji je moj prijatelj pokušavao da mi objasni.

30
00:01:41,146 --> 00:01:44,401
Najpre zarobite atome u jednoj posebnoj boci,

31
00:01:44,401 --> 00:01:47,361
koja koristi elekromagnetna polja da izoluje atome

32
00:01:47,361 --> 00:01:49,547
od smetnji iz okruženja.

33
00:01:49,547 --> 00:01:52,030
Atomi su sami po sebi prilično divlji,

34
00:01:52,030 --> 00:01:56,074
ali ako u atom uperite laser koji je
precizno naštimovan na odgovarajuću fekvenciju,

35
00:01:56,074 --> 00:01:58,702
on će na trenutak apsorbovati fotone iz lasera

36
00:01:58,702 --> 00:02:00,585
i usporiće se.

37
00:02:00,585 --> 00:02:03,897
Malo po malo, atom će se hladiti,

38
00:02:03,897 --> 00:02:08,410
dok se konačno ne približi apsolutnoj nuli.

39
00:02:08,410 --> 00:02:11,586
Ako koristite pravu vrstu atoma
i uspete da ih dovoljno ohladite,

40
00:02:11,586 --> 00:02:15,363
nešto krajnje neobično će se dogoditi.

41
00:02:15,363 --> 00:02:18,185
Oni neće više biti u čvrstom stanju,
niti tečnom ili gasovitom.

42
00:02:18,185 --> 00:02:22,125
Dostići će novo stanje materije,
zvano superfluid.

43
00:02:22,125 --> 00:02:24,412
Atomi će izgubiti svoj lični identitet

44
00:02:24,412 --> 00:02:27,239
i zavladaće pravila kvantnog sveta.

45
00:02:27,239 --> 00:02:31,334
Zbog toga superfluidi
imaju tako sablasna svojstva.

46
00:02:31,334 --> 00:02:34,786
Na primer, ako propustite svetlost
kroz superfluid,

47
00:02:34,786 --> 00:02:37,811
ona može usporiti fotone

48
00:02:37,811 --> 00:02:40,970
do brzine od 60 kilometara na čas.

49
00:02:47,585 --> 00:02:50,638
Još jedno neobično svojstvo
superfluida je to što teče

50
00:02:50,638 --> 00:02:53,274
bez imalo viskoziteta ili trenja,

51
00:02:53,274 --> 00:02:55,538
tako da ako otvorite bocu,

52
00:02:55,538 --> 00:02:57,633
sluperfluid neće ostati unutra.

53
00:02:57,633 --> 00:03:00,410
Tanak sloj superfluida će uspuzati
uz unutrašnji zid boce,

54
00:03:00,410 --> 00:03:04,634
preliti se preko grlića i izaći napolje.

55
00:03:04,634 --> 00:03:07,591
Naravno, čim dospe u spoljašnju sredinu

56
00:03:07,591 --> 00:03:11,307
i njegova temperatura poraste
makar i za delić stepena,

57
00:03:11,307 --> 00:03:13,430
istog trenutka će se vratiti u svoje prirodno stanje.

58
00:03:13,430 --> 00:03:16,996
Superfluidi su među najosetljivijim stvarima
koje je čovek otrkio.

59
00:03:16,996 --> 00:03:19,357
Upravo u tome leži veliko zadovoljstvo
koje nauka pruža:

60
00:03:19,357 --> 00:03:23,572
u porazu naše intuicije
kroz vršenje eksperimenata.

61
00:03:23,572 --> 00:03:25,261
Ali ovaj eksperiment nije kraj priče,

62
00:03:25,261 --> 00:03:28,787
jer sada stečeno znanje
morate preneti drugima.

63
00:03:28,787 --> 00:03:31,163
Ja sam doktor molekularne biologije,

64
00:03:31,163 --> 00:03:34,696
i i dalje mi nije baš jasno
o čemu većina naučnika govori.

65
00:03:34,696 --> 00:03:37,646
Tako, dok je moj prijatelj pokušavao
da mi objasni eksperiment,

66
00:03:37,646 --> 00:03:40,592
činilo mi se da što je više pričao,

67
00:03:40,592 --> 00:03:43,565
sve sam ga manje razumeo.

68
00:03:43,565 --> 00:03:45,936
Jer, ako hoćete
da u opštim crtama objasnite

69
00:03:45,936 --> 00:03:50,015
složenu ideju,
tako da zaista pogodite suštinu,

70
00:03:50,015 --> 00:03:53,598
što manje reči koristite, to bolje.

71
00:03:53,598 --> 00:03:56,917
Zapravo, možda bi bilo idealno
da se uopšte ne služite rečima.

72
00:03:56,917 --> 00:03:58,474
Sećam se kako sam pomislio
da je moj prijatelj

73
00:03:58,474 --> 00:04:01,606
mogao objasniti čitav eksperiment
putem plesa.

74
00:04:01,606 --> 00:04:05,974
Naravno, plesači vam nikada nisu pri ruci
kada su vam potrebni.

75
00:04:05,974 --> 00:04:07,863
Međutim, ideja nije tako suluda
kao što se čini.

76
00:04:07,863 --> 00:04:11,365
Pre četiri godine otvorio sam takmičenje
pod nazivom "Odigraj svoj doktorski rad".

77
00:04:11,365 --> 00:04:13,980
Umesto da predstave
svoj istraživački rad rečima,

78
00:04:13,980 --> 00:04:16,880
naučnici moraju da ga objasne kroz ples.

79
00:04:16,880 --> 00:04:19,249
Začuđujuće, ali izgleda da funkcioniše.

80
00:04:19,249 --> 00:04:22,521
Ples zaista može učiniti nauku razumljivijom.

81
00:04:22,521 --> 00:04:24,317
Ali nemojte mi isključivo verovati na reč.

82
00:04:24,317 --> 00:04:27,204
Idite na internet i potražite
"Dance Your Ph.D.".

83
00:04:27,204 --> 00:04:30,462
Čeka vas na stotine razigranih naučnika.

84
00:04:30,462 --> 00:04:32,545
Ono što me je najviše iznenadilo

85
00:04:32,545 --> 00:04:37,834
je to da sada neki naučnici sarađuju
direktno sa plesačima za potrebe svog istraživačkog rada.

86
00:04:37,834 --> 00:04:39,714
Na primer, na Univerzitetu u Minesoti

87
00:04:39,714 --> 00:04:42,219
radi inženjer biomedicine Dejvid Od,

88
00:04:42,219 --> 00:04:45,377
koji sarađuje sa plesačima kako bi izučavao
kako se ćelije kreću.

89
00:04:45,377 --> 00:04:47,786
One to čine menjajući svoj oblik.

90
00:04:47,786 --> 00:04:50,605
Kada je hemijski signal dotakne s jedne strane,

91
00:04:50,605 --> 00:04:53,730
ćelija se proširi u tom pravcu

92
00:04:53,730 --> 00:04:57,011
jer je u stalnom kontaktu
sa sredinom u kojoj se nalazi.

93
00:04:57,011 --> 00:05:00,982
To, dakle, omogućava ćeliji da klizi
u odgovarajućem pravcu.

94
00:05:00,982 --> 00:05:04,920
Ali ono što se spolja čini
tako sporim i gracioznim,

95
00:05:04,920 --> 00:05:07,349
iznutra je više nalik na haos.

96
00:05:07,349 --> 00:05:11,752
Ćelije kontrolišu svoj oblik uz pomoć skeleta
sačinjenog od čvrstih proteinskih vlakana

97
00:05:11,752 --> 00:05:14,597
koja se neprekidno kidaju.

98
00:05:14,597 --> 00:05:17,166
Ali čim se ova vlakna pokidaju,

99
00:05:17,166 --> 00:05:19,583
novi proteini se nakače i produžavaju ih.

100
00:05:19,583 --> 00:05:21,766
Ćelija se, dakle, neprekidno menja,

101
00:05:21,766 --> 00:05:24,764
a da pritom ostaje sasvim ista.

102
00:05:24,764 --> 00:05:27,934
Dejvid pravi matematičke modele ovih vlakana
i testira ih u svojoj laboratoriji,

103
00:05:27,934 --> 00:05:30,709
ali pre toga, radi sa plesačima

104
00:05:30,709 --> 00:05:34,410
kako bi se odlučio
kakav model uopšte da sačini.

105
00:05:34,410 --> 00:05:37,503
To je u stvari jedan način
grupnog pretresanja ideja, veoma efikasan.

106
00:05:37,503 --> 00:05:39,758
Kada sam otišao u posetu Dejvidu
da mi ispriča o svom istraživačkom radu,

107
00:05:39,758 --> 00:05:43,102
umesto uobičajene metode,
PowerPointa,

108
00:05:43,102 --> 00:05:47,644
poslužio se plesačima.

109
00:05:47,644 --> 00:05:49,997
I sada dolazimo do mog
skromnog predloga.

110
00:05:49,997 --> 00:05:52,866
Smatram da loše prezentacije
u PowerPointu

111
00:05:52,866 --> 00:05:55,538
predstavljaju ozbiljnu pretnju
svetskoj privredi.

112
00:05:55,538 --> 00:06:03,467
(Smeh) (Aplauz)

113
00:06:03,467 --> 00:06:08,346
Naravno, zavisi od toga kako računate,

114
00:06:08,346 --> 00:06:13,115
ali po jednoj proceni, 250 miliona dolara dnevno
se baca na ove prezentacije.

115
00:06:13,115 --> 00:06:15,296
To je ako računamo polučasovne prezentacije

116
00:06:15,296 --> 00:06:17,353
namenjene publici od četiri osobe u proseku,

117
00:06:17,353 --> 00:06:19,672
koje zarađuju 35.000 dolara,

118
00:06:19,672 --> 00:06:21,632
i ako pretpostavimo
da je otprilike četvrtina tih prezentacija

119
00:06:21,632 --> 00:06:25,564
potpuno gubljenje vremena.

120
00:06:25,564 --> 00:06:28,143
Budući da svakog dana

121
00:06:28,143 --> 00:06:31,415
nikne oko 30 miliona
novih PowerPoint prezentacija,

122
00:06:31,415 --> 00:06:34,303
gubitak na godišnjem nivou bi zapravo bio

123
00:06:34,303 --> 00:06:37,399
blizu 100 milijardi dolara.

124
00:06:37,399 --> 00:06:39,767
Naravno, to se odnosi
samo na vreme izgubljeno

125
00:06:39,767 --> 00:06:41,990
dok sedimo i slušamo prezentacije.

126
00:06:41,990 --> 00:06:46,306
Tu su i drugi troškovi,
jer PowerPoint je alatka,

127
00:06:46,306 --> 00:06:49,636
i kao i svaka druga,
često je zloupotrebljena.

128
00:06:49,636 --> 00:06:52,126
Ona vam pomaže

129
00:06:52,126 --> 00:06:55,241
da zadobijete publiku.

130
00:06:55,241 --> 00:06:59,489
Odvraća joj pažnju lepim slikama
i nebitnim podacima.

131
00:06:59,489 --> 00:07:03,229
Omogućava vam da stvorite lažnu sliku
osobe koja poznaje svoj posao,

132
00:07:03,229 --> 00:07:05,989
iluziju jednostavnosti,

133
00:07:05,989 --> 00:07:10,716
i što je najgore, iluziju da razumete
to o čemu pričate.

134
00:07:10,716 --> 00:07:14,960
I zato Amerika sada ima dug
od 15 biliona dolara.

135
00:07:14,960 --> 00:07:19,945
Čelnici naših država neumorno
pokušavaju da uštede novac.

136
00:07:19,945 --> 00:07:24,414
Jedan od predloga je da se drastično smanji
državna novčana podrška umetnosti.

137
00:07:24,414 --> 00:07:26,622
Na primer, kada bismo skresali budžet
od 150 miliona dolara

138
00:07:26,622 --> 00:07:29,199
američkog Nacionalnog fonda za umetnost,

139
00:07:29,199 --> 00:07:32,211
javni dug bi automatski bio smanjen

140
00:07:32,211 --> 00:07:35,572
za stoti deo procenta.

141
00:07:35,572 --> 00:07:37,312
To je zaista ubedljiva brojka.

142
00:07:37,312 --> 00:07:42,594
Međutim, ukidanje javnih sredstava za umetnost

143
00:07:42,594 --> 00:07:45,266
imalo bi i negativnih posledica.

144
00:07:45,266 --> 00:07:49,662
Nezaposleni umetnici bi preplavili biro rada.

145
00:07:49,662 --> 00:07:52,069
Mnogi od njih bi se odali drogi i prostituciji,

146
00:07:52,069 --> 00:07:55,188
što bi smanjilo vrednost nekretnina
u urbanim sredinama.

147
00:07:55,188 --> 00:08:00,095
Tako nikada ne bismo ostvarili uštedu
koja i jeste cilj svega toga.

148
00:08:00,095 --> 00:08:03,336
Ja ću, stoga, sada izneti svoj skroman predlog,

149
00:08:03,336 --> 00:08:07,118
s kojim ćete se svi, nadam se, složiti.

150
00:08:07,118 --> 00:08:09,011
Nakon što ukinemo
javna sredstva umetnicima,

151
00:08:09,011 --> 00:08:10,598
hajde da ih ponovo zaposlimo

152
00:08:10,598 --> 00:08:13,619
tako što ćemo se poslužiti njima
umesto PowerPointom.

153
00:08:13,619 --> 00:08:17,102
Za početak, predlažem da najpre probamo
sa američkim plesačima.

154
00:08:17,102 --> 00:08:19,255
Na kraju krajeva, zahvaljujući
našem zdravstvenom sistemu

155
00:08:19,255 --> 00:08:21,414
oni i jesu najugroženja vrsta.

156
00:08:21,414 --> 00:08:24,231
Skloni su povredama i dugo se oporavljaju.

157
00:08:24,231 --> 00:08:27,374
Osim što ćemo otplesati
naš doktorski rad,

158
00:08:27,374 --> 00:08:30,988
trebalo bi da se služimo plesom
da razjasnimo sve složene probleme.

159
00:08:30,988 --> 00:08:33,848
Zamislite naše političare kako plesom

160
00:08:33,848 --> 00:08:37,626
objašnjavaju zašto je neophodno
izvršiti napad na neku drugu državu

161
00:08:37,626 --> 00:08:40,498
ili pružiti novčanu pomoć investicionoj banci.

162
00:08:40,498 --> 00:08:42,460
Sigurno bi pomoglo.

163
00:08:42,460 --> 00:08:46,212
Naravno, jednog dana,
u dalekoj budućnosti,

164
00:08:46,212 --> 00:08:48,593
izumećemo neko novo sredstvo ubeđivanja,

165
00:08:48,593 --> 00:08:52,022
moćnije čak i od PowerPointa,

166
00:08:52,022 --> 00:08:55,566
čime će plesači kao retoričko sredstvo
postati nepotrebni.

167
00:08:55,566 --> 00:08:58,142
Ipak, verujem da ćemo do tada

168
00:08:58,142 --> 00:09:01,457
prevazići trenuntnu finansijsku katastrofu.

169
00:09:01,457 --> 00:09:04,823
Možda ćemo do tada biti u prilici
da sebi dozvolimo luksuz

170
00:09:04,823 --> 00:09:07,943
da sedimo u publici

171
00:09:07,943 --> 00:09:09,783
sa jedinim ciljem

172
00:09:09,783 --> 00:09:14,349
da posmatramo ljudsko telo u pokretu.

173
00:09:14,349 --> 00:10:25,174
(Muzika)

174
00:10:25,189 --> 00:10:54,204
(Aplauz)