[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.43,Default,,0000,0000,0000,,(Âm nhạc kịch tính)\N[Ray Dalio] Sự thay đổi trật tự thế giới. Dialogue: 0,0:00:06.62,0:00:09.12,Default,,0000,0000,0000,,Tương lai phía trước sẽ hoàn toàn khác biệt Dialogue: 0,0:00:09.12,0:00:15.40,Default,,0000,0000,0000,,so với tất cả những gì chúng ta đã trải qua trong cuộc đời mình,\Ndù cho trong quá khứ đã từng diễn ra giống vậy rất nhiều lần. Dialogue: 0,0:00:15.40,0:00:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào mà tôi biết điều đó?\NBởi vì nó đã luôn vận hành như vậy. Dialogue: 0,0:00:23.67,0:00:30.75,Default,,0000,0000,0000,,Trong khoảng 50 năm đầu tư vào kinh tế vĩ mô toàn cầu\Ntôi đã rút ra những bài học nhớ đời, Dialogue: 0,0:00:30.75,0:00:34.58,Default,,0000,0000,0000,,những sự kiện quan trọng nhất đã khiến tôi bất ngờ, Dialogue: 0,0:00:34.58,0:00:37.86,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì cuộc đời tôi trước đó\Nchưa từng bắt gặp những chuyện như vậy. Dialogue: 0,0:00:39.30,0:00:41.78,Default,,0000,0000,0000,,Những ngỡ ngàng đau thương\Nđã giúp tôi học được Dialogue: 0,0:00:41.78,0:00:45.82,Default,,0000,0000,0000,,lịch sử của 500 năm trở lại đây\Nvới những tình huống tương tự, Dialogue: 0,0:00:45.82,0:00:50.58,Default,,0000,0000,0000,,thời điểm các sự việc thật sự\Nđã xảy ra rất nhiều lần, Dialogue: 0,0:00:50.58,0:00:53.41,Default,,0000,0000,0000,,với sự thăng trầm của Hà Lan, Dialogue: 0,0:00:55.86,0:00:56.69,Default,,0000,0000,0000,,nước Anh Dialogue: 0,0:00:59.34,0:01:00.82,Default,,0000,0000,0000,,và đế quốc Mỹ. Dialogue: 0,0:01:03.32,0:01:05.12,Default,,0000,0000,0000,,Và mỗi lần chúng diễn ra, Dialogue: 0,0:01:05.12,0:01:08.59,Default,,0000,0000,0000,,chính là dấu hiệu báo trước\Nsự thay đổi trật tự thế giới. Dialogue: 0,0:01:11.09,0:01:13.73,Default,,0000,0000,0000,,Những tìm hiểu này đã dạy cho tôi\Nnhững bài học quý giá, Dialogue: 0,0:01:13.73,0:01:16.07,Default,,0000,0000,0000,,mà tôi chuẩn bị truyền đạt lại\Ncho các bạn sau đây Dialogue: 0,0:01:16.07,0:01:18.20,Default,,0000,0000,0000,,với những vấn đề chắt lọc. Dialogue: 0,0:01:18.20,0:01:21.61,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn có thể tìm bản đọc hiểu\Ntrong sách của tôi, Dialogue: 0,0:01:21.61,0:01:24.92,Default,,0000,0000,0000,,Những nguyên tắc để ứng phó với\Nsự thay đổi trật tự thế giới. Dialogue: 0,0:01:26.51,0:01:29.64,Default,,0000,0000,0000,,Hãy cùng bắt đầu với câu chuyện\Nđã đưa tôi đến với vấn đề này Dialogue: 0,0:01:29.64,0:01:32.50,Default,,0000,0000,0000,,về cách tôi học cách can thiệp vào tương lai Dialogue: 0,0:01:32.50,0:01:34.09,Default,,0000,0000,0000,,từ việc nghiên cứu quá khứ. Dialogue: 0,0:01:47.23,0:01:50.35,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1972, khi tôi còn là một người thư ký trẻ Dialogue: 0,0:01:50.35,0:01:52.64,Default,,0000,0000,0000,,của sàn giao dịch chứng khoán, Dialogue: 0,0:01:52.64,0:01:54.96,Default,,0000,0000,0000,,Hợp chủng quốc Hoa Kỳ cạn kiệt tiền bạc Dialogue: 0,0:01:54.96,0:01:57.38,Default,,0000,0000,0000,,không thể chi trả các khoản nợ. Dialogue: 0,0:01:57.38,0:02:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Đúng vậy. Mỹ không còn tiền. Dialogue: 0,0:02:00.32,0:02:01.64,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách nào? Dialogue: 0,0:02:01.64,0:02:04.21,Default,,0000,0000,0000,,Quay trở về thời kỳ vàng là tiền Dialogue: 0,0:02:04.21,0:02:07.23,Default,,0000,0000,0000,,được dùng để giao dịch giữa các quốc gia, Dialogue: 0,0:02:07.23,0:02:11.31,Default,,0000,0000,0000,,tiền giấy, như tiền đô giống như\Ntờ chi phiếu trong cuốn ngân phiếu Dialogue: 0,0:02:11.31,0:02:13.09,Default,,0000,0000,0000,,không hề có giá trị Dialogue: 0,0:02:13.09,0:02:15.63,Default,,0000,0000,0000,,ngoài việc được dùng trao đổi để lấy vàng, Dialogue: 0,0:02:15.63,0:02:17.80,Default,,0000,0000,0000,,thứ có giá trị thật sự. Dialogue: 0,0:02:17.80,0:02:20.61,Default,,0000,0000,0000,,Ở thời điểm đó, Mỹ đang tiêu dùng Dialogue: 0,0:02:20.61,0:02:22.67,Default,,0000,0000,0000,,nhiều hơn số lượng họ kiếm được Dialogue: 0,0:02:22.67,0:02:26.24,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách viết quá nhiều chi phiếu giấy so với Dialogue: 0,0:02:26.24,0:02:29.61,Default,,0000,0000,0000,,số lượng vàng trữ trong ngân hàng. Dialogue: 0,0:02:29.61,0:02:33.37,Default,,0000,0000,0000,,Khi mọi người đến ngân hàng\Nđể đổi ngân phiếu lấy vàng, Dialogue: 0,0:02:33.37,0:02:37.14,Default,,0000,0000,0000,,số lượng vàng của Mỹ bắt đầu hao dần. Dialogue: 0,0:02:37.14,0:02:38.79,Default,,0000,0000,0000,,Hiển nhiên rằng Dialogue: 0,0:02:38.79,0:02:41.11,Default,,0000,0000,0000,,Mỹ không thể đáp ứng đủ Dialogue: 0,0:02:41.11,0:02:43.30,Default,,0000,0000,0000,,cho tất cả số ngân phiếu đang lưu hành. Dialogue: 0,0:02:43.30,0:02:47.10,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên mọi người đổ xô đi đổi đồng đô Dialogue: 0,0:02:47.10,0:02:48.56,Default,,0000,0000,0000,,trước khi hết vàng. Dialogue: 0,0:02:49.57,0:02:51.16,Default,,0000,0000,0000,,Nhận thấy Mỹ Dialogue: 0,0:02:51.16,0:02:53.58,Default,,0000,0000,0000,,sắp cạn kiệt vàng, Dialogue: 0,0:02:53.58,0:02:56.33,Default,,0000,0000,0000,,vào một buổi sáng chủ nhật ngày 15 tháng 8, Dialogue: 0,0:02:56.33,0:02:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Tổng thống Nixon phát biểu trên TV\Ntới toàn thế giới Dialogue: 0,0:02:59.48,0:03:01.90,Default,,0000,0000,0000,,rằng Mỹ sẽ không để Dialogue: 0,0:03:01.90,0:03:05.06,Default,,0000,0000,0000,,mọi người chuyển đồng đô thành vàng nữa. Dialogue: 0,0:03:05.06,0:03:07.11,Default,,0000,0000,0000,,Đương nhiên, ông ấy không nói thẳng như vậy. Dialogue: 0,0:03:07.11,0:03:09.16,Default,,0000,0000,0000,,Ông ấy nói theo kiểu ngoại giao khéo léo Dialogue: 0,0:03:09.16,0:03:10.77,Default,,0000,0000,0000,,mà không hề nói rõ ràng Dialogue: 0,0:03:10.77,0:03:12.71,Default,,0000,0000,0000,,là Mỹ đã vỡ nợ. Dialogue: 0,0:03:12.71,0:03:17.10,Default,,0000,0000,0000,,- [Tổng thống Nixon] "Sức mạnh tiền tệ của một quốc gia\Nphụ thuộc vào sức mạnh nền kinh tế của quốc gia đó. Dialogue: 0,0:03:17.10,0:03:20.80,Default,,0000,0000,0000,,Và cho đến thời điểm hiện tại nền kinh tế Mỹ\Nlà lớn mạnh nhất thế giới. Dialogue: 0,0:03:21.73,0:03:25.16,Default,,0000,0000,0000,,Do đó, tôi đã chỉ đạo Bộ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ Dialogue: 0,0:03:25.16,0:03:27.32,Default,,0000,0000,0000,,để có những hành động cần thiết Dialogue: 0,0:03:27.32,0:03:31.08,Default,,0000,0000,0000,,để chống lại những thành phần\Nđầu cơ trục lợi từ đồng đô. Dialogue: 0,0:03:31.08,0:03:33.85,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã chỉ đạo Bộ trưởng Connally\Nđình chỉ tạm thời Dialogue: 0,0:03:33.85,0:03:36.84,Default,,0000,0000,0000,,quy đổi đồng đô thành vàng Dialogue: 0,0:03:36.84,0:03:38.91,Default,,0000,0000,0000,,hay các tài sản dự trữ khác, Dialogue: 0,0:03:38.91,0:03:40.78,Default,,0000,0000,0000,,ngoại trừ trong số lượng và trường hợp Dialogue: 0,0:03:40.78,0:03:43.67,Default,,0000,0000,0000,,được xác định là vì lợi ích ổn định tiền tệ Dialogue: 0,0:03:43.67,0:03:46.63,Default,,0000,0000,0000,,và vì lợi ích lớn nhất của nước Mỹ" Dialogue: 0,0:03:46.63,0:03:48.55,Default,,0000,0000,0000,,- [Ray] Tôi xem mà nể phục Dialogue: 0,0:03:48.55,0:03:51.86,Default,,0000,0000,0000,,và nhận ra là thời đại của loại tiền\Nchúng ta vẫn dùng đã kết thúc Dialogue: 0,0:03:53.46,0:03:54.88,Default,,0000,0000,0000,,Thật là một cuộc khủng hoảng! Dialogue: 0,0:03:56.39,0:03:59.18,Default,,0000,0000,0000,,Tôi mong là thị trường chứng khoán\Nkhông sụt giảm vào ngày hôm sau, Dialogue: 0,0:03:59.18,0:04:02.91,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên tôi đã đến sàn giao dịch sớm\Nđể chuẩn bị. Dialogue: 0,0:04:02.91,0:04:06.56,Default,,0000,0000,0000,,Ngay khi chuông mở cửa vang lên,\Nsự hỗn loạn bủa vây, Dialogue: 0,0:04:06.56,0:04:08.81,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không giống như tôi tưởng tượng. Dialogue: 0,0:04:08.81,0:04:13.28,Default,,0000,0000,0000,,Thị trường chứng khoán tăng - tăng mạnh - Dialogue: 0,0:04:13.28,0:04:16.77,Default,,0000,0000,0000,,và tiếp tục tăng lên thêm gần 25%. Dialogue: 0,0:04:16.77,0:04:18.40,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó khiến tôi ngạc nhiên Dialogue: 0,0:04:18.40,0:04:23.40,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì trước đây tôi chưa từng\Nchứng kiến tiền tệ mất giá. Dialogue: 0,0:04:23.78,0:04:30.05,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi tìm hiểu thêm trong lịch sử, tôi đã phát hiện ra\Nmột sự việc y hệt đã xảy ra vào năm 1933 Dialogue: 0,0:04:30.05,0:04:32.42,Default,,0000,0000,0000,,và cũng có ảnh hưởng giống vậy. Dialogue: 0,0:04:32.42,0:04:35.76,Default,,0000,0000,0000,,Khi đó, tiền đô cũng liên kết với vàng, Dialogue: 0,0:04:35.76,0:04:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Mỹ cũng cạn kiệt vàng, Dialogue: 0,0:04:37.85,0:04:41.23,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì đã tiêu quá nhiều chi phiếu Dialogue: 0,0:04:41.23,0:04:43.97,Default,,0000,0000,0000,,vượt mức số lượng vàng dùng để quy đổi. Dialogue: 0,0:04:43.97,0:04:47.11,Default,,0000,0000,0000,,Và Tổng thống Roosevelt tuyên bố trên đài Dialogue: 0,0:04:47.11,0:04:49.41,Default,,0000,0000,0000,,rằng ông ấy sẽ không Dialogue: 0,0:04:49.41,0:04:51.42,Default,,0000,0000,0000,,quy đổi đồng đô thành vàng nữa. Dialogue: 0,0:04:51.42,0:04:54.41,Default,,0000,0000,0000,,- [Tổng thống Roosevelt]\N"Đó là sau khi tôi ban hành Dialogue: 0,0:04:55.46,0:04:58.36,Default,,0000,0000,0000,,tuyên bố thêm ngày nghỉ ngân hàng. Dialogue: 0,0:04:58.36,0:05:01.78,Default,,0000,0000,0000,,Và đây là bước đầu trong việc\Ntái thiết lập lại của chính phủ Dialogue: 0,0:05:01.78,0:05:04.06,Default,,0000,0000,0000,,về cơ cấu tài chính và kinh tế. Dialogue: 0,0:05:04.95,0:05:09.78,Default,,0000,0000,0000,,Bước thứ hai, thứ năm vừa qua là Pháp chế Dialogue: 0,0:05:09.78,0:05:13.30,Default,,0000,0000,0000,,đã được Quốc hội thông qua\Nmột cách nhanh chóng Dialogue: 0,0:05:13.30,0:05:17.33,Default,,0000,0000,0000,,khẳng định tuyên cáo của tôi\Nvà mở rộng quyền lực của tôi Dialogue: 0,0:05:17.33,0:05:18.83,Default,,0000,0000,0000,,để tôi có đủ quyền lực Dialogue: 0,0:05:18.83,0:05:21.50,Default,,0000,0000,0000,,trong thời gian cho phép Dialogue: 0,0:05:21.50,0:05:25.01,Default,,0000,0000,0000,,kéo dài ngày lễ và\Ndần dần dỡ bỏ lệnh cấm ngày lễ Dialogue: 0,0:05:25.01,0:05:27.15,Default,,0000,0000,0000,,trong tương lai. Dialogue: 0,0:05:27.15,0:05:29.78,Default,,0000,0000,0000,,Đạo luật này cũng giúp chính quyền Dialogue: 0,0:05:29.78,0:05:32.59,Default,,0000,0000,0000,,phát triển một chương trình..." Dialogue: 0,0:05:32.59,0:05:35.63,Default,,0000,0000,0000,,- [Ray] Trong cả hai trường hợp,\Nphá bỏ liên kết với vàng Dialogue: 0,0:05:35.63,0:05:39.43,Default,,0000,0000,0000,,cho phép Mỹ tiếp tục tiêu dùng nhiều hơn\Nsố lượng kiếm được Dialogue: 0,0:05:39.43,0:05:42.67,Default,,0000,0000,0000,,đơn giản bằng cách in nhiều tiền giấy hơn. Dialogue: 0,0:05:42.67,0:05:45.51,Default,,0000,0000,0000,,Vì số lượng đồng đô tăng cao Dialogue: 0,0:05:45.51,0:05:48.68,Default,,0000,0000,0000,,không tương xứng\Nvới mức tăng tài sản của đất nước, Dialogue: 0,0:05:48.68,0:05:50.77,Default,,0000,0000,0000,,giá trị của đồng đô giảm. Dialogue: 0,0:05:52.38,0:05:54.98,Default,,0000,0000,0000,,Khi những đồng đô này đi vào thị trường Dialogue: 0,0:05:54.98,0:05:58.27,Default,,0000,0000,0000,,không tương xứng\Nvới tốc độ tăng của năng suất, Dialogue: 0,0:05:58.27,0:06:02.93,Default,,0000,0000,0000,,họ mua rất nhiều cổ phiếu,\Nvàng và các loại mặt hàng, Dialogue: 0,0:06:02.93,0:06:06.60,Default,,0000,0000,0000,,và vì vậy vật giá leo thang. Dialogue: 0,0:06:06.60,0:06:08.42,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi nghiên cứu thêm lịch sử, Dialogue: 0,0:06:08.42,0:06:11.11,Default,,0000,0000,0000,,tôi lại thấy sự việc giống vậy xảy ra Dialogue: 0,0:06:11.11,0:06:14.23,Default,,0000,0000,0000,,rất rất lâu về trước. Dialogue: 0,0:06:14.23,0:06:17.44,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thấy từ thuở ban đầu, Dialogue: 0,0:06:17.44,0:06:21.80,Default,,0000,0000,0000,,khi chính phủ chi tiêu nhiều hơn\Nsố thuế họ thu về Dialogue: 0,0:06:21.80,0:06:24.48,Default,,0000,0000,0000,,và mọi chuyện trở nên tồi tệ, Dialogue: 0,0:06:24.48,0:06:27.82,Default,,0000,0000,0000,,họ không còn tiền và họ cần thêm. Dialogue: 0,0:06:27.82,0:06:30.94,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên họ in thêm nhiều và rất nhiều tiền, Dialogue: 0,0:06:31.80,0:06:33.55,Default,,0000,0000,0000,,điều này khiến tiền mất giá Dialogue: 0,0:06:33.55,0:06:36.19,Default,,0000,0000,0000,,và khiến giá của tất cả mọi thứ, Dialogue: 0,0:06:36.19,0:06:40.19,Default,,0000,0000,0000,,bao gồm cổ phiếu, vàng\Nvà các loại mặt hàng tăng lên. Dialogue: 0,0:06:41.27,0:06:43.87,Default,,0000,0000,0000,,Đó là khi tôi lần đầu tiên học được\Nnguyên tắc là Dialogue: 0,0:06:43.87,0:06:47.96,Default,,0000,0000,0000,,khi ngân hàng trung ương in rất nhiều tiền\Nđể xoa dịu một khủng hoảng, Dialogue: 0,0:06:47.96,0:06:50.90,Default,,0000,0000,0000,,hãy mua cổ phiếu,\Nvàng và các loại mặt hàng Dialogue: 0,0:06:50.90,0:06:53.07,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì giá trị của chúng sẽ tăng Dialogue: 0,0:06:53.07,0:06:56.03,Default,,0000,0000,0000,,và giá trị của tiền giấy sẽ giảm. Dialogue: 0,0:06:56.03,0:06:59.50,Default,,0000,0000,0000,,Hành động in thêm tiền cũng xảy ra\Nvào năm 2008 Dialogue: 0,0:06:59.50,0:07:02.54,Default,,0000,0000,0000,,để xoa dịu khủng hoảng nợ thế chấp, Dialogue: 0,0:07:02.54,0:07:07.54,Default,,0000,0000,0000,,và trong năm 2020 để giảm nhẹ\Nkhủng hoảng kinh tế do đại dịch. Dialogue: 0,0:07:08.09,0:07:10.88,Default,,0000,0000,0000,,Và gần như chắc chắn\Nnó sẽ diễn ra trong tương lai. Dialogue: 0,0:07:11.78,0:07:15.36,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vậy, tôi khuyên các bạn\Nnên nhớ kỹ nguyên tắc này. Dialogue: 0,0:07:16.38,0:07:20.16,Default,,0000,0000,0000,,Những trải nghiệm này dạy tôi\Nmột nguyên tắc khác, đó là Dialogue: 0,0:07:20.16,0:07:22.64,Default,,0000,0000,0000,,Để hiểu những điều chuẩn bị xảy đến, Dialogue: 0,0:07:22.64,0:07:26.29,Default,,0000,0000,0000,,bạn cần hiểu những điều đã diễn ra trước đây. Dialogue: 0,0:07:26.29,0:07:30.75,Default,,0000,0000,0000,,Nguyên tắc đó đã dẫn lối tôi nghiên cứu về\Nlàm cách nào mà bong bóng của thập niên 20 Dialogue: 0,0:07:30.75,0:07:33.31,Default,,0000,0000,0000,,chuyển biến thành tình trạng trì trệ\Nở thập niên 30 Dialogue: 0,0:07:34.36,0:07:37.74,Default,,0000,0000,0000,,việc này dạy tôi những bài học\Ngiúp tôi dự đoán trước Dialogue: 0,0:07:37.74,0:07:41.11,Default,,0000,0000,0000,,và kiếm lợi nhuận\Nkhi bong bóng năm 2007 Dialogue: 0,0:07:42.35,0:07:45.02,Default,,0000,0000,0000,,vỡ thành cát bụi năm 2008. Dialogue: 0,0:07:47.57,0:07:50.27,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những kinh nghiệm này\Ngiúp tôi phát triển Dialogue: 0,0:07:50.27,0:07:52.95,Default,,0000,0000,0000,,sự thúc giục gần như thành bản năng, Dialogue: 0,0:07:52.95,0:07:56.26,Default,,0000,0000,0000,,kiếm tìm những trường hợp\Ntương tự trong quá khứ Dialogue: 0,0:07:56.26,0:07:59.68,Default,,0000,0000,0000,,để học cách nắm bắt tương lai tốt hơn. Dialogue: 0,0:07:59.68,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Thay đổi các trật tự Dialogue: 0,0:08:03.09,0:08:05.55,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng huýt sáo) Dialogue: 0,0:08:05.55,0:08:08.38,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng động cơ) Dialogue: 0,0:08:15.74,0:08:17.27,Default,,0000,0000,0000,,Trong một vài năm gần đây, Dialogue: 0,0:08:17.27,0:08:20.55,Default,,0000,0000,0000,,ba sự kiện lớn chưa từng diễn ra\Ntrong cuộc đời tôi Dialogue: 0,0:08:20.55,0:08:22.82,Default,,0000,0000,0000,,thúc đẩy tôi thực hiện nghiên cứu này. Dialogue: 0,0:08:22.82,0:08:25.36,Default,,0000,0000,0000,,Đầu tiên, đất nước không có đủ tiền Dialogue: 0,0:08:25.36,0:08:27.08,Default,,0000,0000,0000,,để chi trả cho các khoản nợ, Dialogue: 0,0:08:27.08,0:08:30.41,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí cả khi đã hạ tỷ suất lợi nhuận\Nxuống số 0. Dialogue: 0,0:08:30.41,0:08:33.95,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy ngân hàng trung ương\Nbắt đầu in rất nhiều tiền Dialogue: 0,0:08:33.95,0:08:35.28,Default,,0000,0000,0000,,để trả nợ. Dialogue: 0,0:08:35.28,0:08:38.61,Default,,0000,0000,0000,,Thứ hai, xuất hiện\Ncác cuộc xung đột nội bộ lớn Dialogue: 0,0:08:38.61,0:08:41.77,Default,,0000,0000,0000,,do gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Dialogue: 0,0:08:41.77,0:08:44.13,Default,,0000,0000,0000,,Điều này thể hiện rõ ràng\Ntrong hệ tư tưởng chủ nghĩa dân túy Dialogue: 0,0:08:44.13,0:08:48.24,Default,,0000,0000,0000,,và sự phân cực giữa cánh tả,\Nnhững người muốn tái phân bố tài sản, Dialogue: 0,0:08:48.24,0:08:52.11,Default,,0000,0000,0000,,và cánh hữu,\Nnhững người muốn bảo vệ chủ sở hữu tài sản. Dialogue: 0,0:08:52.11,0:08:55.51,Default,,0000,0000,0000,,Và thứ ba, sự gia tăng xung đột với bên ngoài Dialogue: 0,0:08:55.51,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,giữa cường quốc đang trỗi dậy\Nvà cường quốc đứng đầu, Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:03.74,Default,,0000,0000,0000,,như hiện nay đang xảy ra giữa Trung Quốc\Nvà Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Dialogue: 0,0:09:03.74,0:09:05.97,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vậy, tôi nhìn trở về quá khứ. Dialogue: 0,0:09:05.97,0:09:10.76,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thấy trước đây những sự kiện này\Nđều diễn ra cùng nhau rất nhiều lần Dialogue: 0,0:09:10.76,0:09:15.28,Default,,0000,0000,0000,,và hầu như luôn dẫn đến thay đổi\Ntrật tự quốc gia và thế giới. Dialogue: 0,0:09:15.28,0:09:20.28,Default,,0000,0000,0000,,Lần cuối cùng chuỗi sự việc này diễn ra\Nlà từ 1930 đến 1945. Dialogue: 0,0:09:22.61,0:09:25.79,Default,,0000,0000,0000,,Có thể bạn muốn hỏi:\N"Chính xác một trật tự là gì?" Dialogue: 0,0:09:25.79,0:09:29.65,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một hệ thống quản lý\Nđể con người thỏa thuận với nhau. Dialogue: 0,0:09:29.65,0:09:33.61,Default,,0000,0000,0000,,Có các trật tự nội địa để quản lý trong nước, Dialogue: 0,0:09:33.61,0:09:36.49,Default,,0000,0000,0000,,điển hình được đặt ra trong Hiến pháp. Dialogue: 0,0:09:36.49,0:09:40.52,Default,,0000,0000,0000,,Và có trật tự thế giới để quản lý\Ngiữa các quốc gia, Dialogue: 0,0:09:40.52,0:09:42.97,Default,,0000,0000,0000,,điển hình được đặt ra trong Hiệp ước. Dialogue: 0,0:09:42.97,0:09:49.52,Default,,0000,0000,0000,,Trật tự trong nước thay đổi vào những thời điểm khác với trật tự thế giới,\Nnhưng dù xảy ra trong một nước hay giữa các nước, Dialogue: 0,0:09:49.52,0:09:52.72,Default,,0000,0000,0000,,những trật tự này thường thay đổi\Nsau chiến tranh. Dialogue: 0,0:09:54.29,0:09:56.22,Default,,0000,0000,0000,,Nội chiến trong nước, Dialogue: 0,0:09:57.20,0:10:00.18,Default,,0000,0000,0000,,chiến tranh thế giới giữa các nước. Dialogue: 0,0:10:00.18,0:10:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Chúng xảy ra khi các lực lượng cách mạng mới Dialogue: 0,0:10:03.28,0:10:06.36,Default,,0000,0000,0000,,đánh bại các trật tự cũ yếu kém. Dialogue: 0,0:10:06.36,0:10:08.43,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ như trật tự trong nước Mỹ Dialogue: 0,0:10:08.43,0:10:11.96,Default,,0000,0000,0000,,được đặt ra trong Hiến pháp năm 1789 Dialogue: 0,0:10:11.96,0:10:14.20,Default,,0000,0000,0000,,sau cuộc Cách mạng Mỹ, Dialogue: 0,0:10:14.20,0:10:16.19,Default,,0000,0000,0000,,và nó vẫn vận hành cho đến ngày hôm nay, Dialogue: 0,0:10:16.19,0:10:19.07,Default,,0000,0000,0000,,kể cả sau cuộc nội chiến ở Mỹ Dialogue: 0,0:10:19.07,0:10:23.25,Default,,0000,0000,0000,,Nga đã loại bỏ trật tự cũ\Nvà thiết lập một trật tự mới Dialogue: 0,0:10:23.25,0:10:26.24,Default,,0000,0000,0000,,bằng cuộc cách mạng Nga năm 1917 Dialogue: 0,0:10:26.24,0:10:31.24,Default,,0000,0000,0000,,kết thúc năm 1991\Nvới một cuộc cách mạng không đổ máu. Dialogue: 0,0:10:31.30,0:10:35.52,Default,,0000,0000,0000,,Trật tự trong nước hiện nay\Ncủa Trung Quốc bắt đầu năm 1949 Dialogue: 0,0:10:35.52,0:10:39.18,Default,,0000,0000,0000,,khi đảng Cộng sản Trung Hoa\Ndành chiến thắng trong cuộc nội chiến. Dialogue: 0,0:10:39.18,0:10:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Bạn đã nắm bắt được vấn đề. Dialogue: 0,0:10:40.90,0:10:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Trật tự thế giới hiện nay Dialogue: 0,0:10:42.64,0:10:45.61,Default,,0000,0000,0000,,thường được gọi là trật tự thế giới của Mỹ, Dialogue: 0,0:10:45.61,0:10:49.79,Default,,0000,0000,0000,,hình thành sau chiến thắng của phe đồng minh\Ntrong Thế chiến thứ II Dialogue: 0,0:10:49.79,0:10:53.22,Default,,0000,0000,0000,,khi Mỹ nổi lên trở thành cường quốc thống trị. Dialogue: 0,0:10:53.22,0:10:56.01,Default,,0000,0000,0000,,Những Hiệp định và Hiệp ước được đặt ra Dialogue: 0,0:10:56.01,0:10:59.97,Default,,0000,0000,0000,,cách hệ thống thống trị toàn cầu\Nvà hệ thống tiền tệ hoạt động. Dialogue: 0,0:10:59.97,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1944, hệ thống tiền tệ mới của thế giới Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.93,Default,,0000,0000,0000,,được đặt ra trong Hiệp định Bretton Woods Dialogue: 0,0:11:06.93,0:11:08.73,Default,,0000,0000,0000,,và phát hành đồng đô Dialogue: 0,0:11:08.73,0:11:12.76,Default,,0000,0000,0000,,là tiền tệ dự trữ đứng đầu thế giới. Dialogue: 0,0:11:12.76,0:11:15.14,Default,,0000,0000,0000,,Tiền tệ dự trữ là một loại tiền tệ Dialogue: 0,0:11:15.14,0:11:17.94,Default,,0000,0000,0000,,được chấp nhận phổ biến\Ntrên toàn thế giới, Dialogue: 0,0:11:17.94,0:11:20.33,Default,,0000,0000,0000,,và sở hữu chúng là chìa khóa Dialogue: 0,0:11:20.33,0:11:24.20,Default,,0000,0000,0000,,để quốc gia trở thành đế quốc giàu có\Nvà quyền lực nhất. Dialogue: 0,0:11:25.16,0:11:29.45,Default,,0000,0000,0000,,Khi quyền lực thống trị\Nvà hệ thống tiền tệ mới được hình thành, Dialogue: 0,0:11:29.45,0:11:32.20,Default,,0000,0000,0000,,một trật tự thế giới mới bắt đầu. Dialogue: 0,0:11:32.20,0:11:36.97,Default,,0000,0000,0000,,Những thay đổi này diễn ra\Ntrong một chu trình vô hạn và mang tầm vũ trụ Dialogue: 0,0:11:36.97,0:11:39.02,Default,,0000,0000,0000,,Tôi gọi đó là chu trình lớn. Dialogue: 0,0:11:41.30,0:11:46.73,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ bắt đầu với một cái nhìn tổng quan,\Nrồi sau đó cho các bạn một góc nhìn toàn cảnh Dialogue: 0,0:11:47.86,0:11:50.76,Default,,0000,0000,0000,,và gửi trực tiếp cho các bạn cuốn sách của tôi\Nnếu các bạn có nhu cầu. Dialogue: 0,0:11:52.11,0:11:55.11,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi nghiên cứu về 10 đế quốc mạnh nhất Dialogue: 0,0:11:55.11,0:11:57.04,Default,,0000,0000,0000,,trong suốt 500 năm qua Dialogue: 0,0:11:57.04,0:12:00.34,Default,,0000,0000,0000,,và 3 loại tiền tệ dự trữ gần đây nhất, Dialogue: 0,0:12:00.34,0:12:03.02,Default,,0000,0000,0000,,tôi được thấy sự cường thịnh và suy tàn Dialogue: 0,0:12:03.02,0:12:05.70,Default,,0000,0000,0000,,của đế quốc Hà Lan và đồng Florin, Dialogue: 0,0:12:05.70,0:12:08.32,Default,,0000,0000,0000,,đế quốc Anh và Bảng Anh. Dialogue: 0,0:12:08.32,0:12:10.33,Default,,0000,0000,0000,,sự cường thịnh và sớm lụi tàn Dialogue: 0,0:12:10.33,0:12:13.42,Default,,0000,0000,0000,,của đế quốc Mỹ và đồng Đô Dialogue: 0,0:12:13.42,0:12:16.92,Default,,0000,0000,0000,,và sự suy yếu rồi cường thịnh\Ncủa đế quốc Trung Hoa Dialogue: 0,0:12:16.92,0:12:18.31,Default,,0000,0000,0000,,và Nhân dân tệ, Dialogue: 0,0:12:18.31,0:12:22.73,Default,,0000,0000,0000,,cũng như sự tăng rồi giảm của Tây Ban Nha, Đức, Dialogue: 0,0:12:22.73,0:12:27.73,Default,,0000,0000,0000,,Pháp, Ấn Độ, Nhật Bản, Nga và đế quốc Ottoman, Dialogue: 0,0:12:28.40,0:12:32.24,Default,,0000,0000,0000,,cùng với những cuộc xung đột trọng đại Dialogue: 0,0:12:32.24,0:12:34.96,Default,,0000,0000,0000,,đã được tính trong bảng này. Dialogue: 0,0:12:34.96,0:12:37.25,Default,,0000,0000,0000,,Để hiểu rõ hơn về biểu đồ của Trung Quốc, Dialogue: 0,0:12:37.25,0:12:39.54,Default,,0000,0000,0000,,tôi cũng nghiên cứu sự thịnh suy Dialogue: 0,0:12:39.54,0:12:43.51,Default,,0000,0000,0000,,của các triều đại Trung Hoa\Nvà tiền tệ của họ 600 năm trước. Dialogue: 0,0:12:44.60,0:12:47.21,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì nhìn các đường vẽ này cùng một lúc Dialogue: 0,0:12:47.21,0:12:48.89,Default,,0000,0000,0000,,có thể gây khó hiểu, Dialogue: 0,0:12:48.89,0:12:51.83,Default,,0000,0000,0000,,tôi sẽ tập trung\Nvào bốn đường quan trọng nhất Dialogue: 0,0:12:51.83,0:12:56.31,Default,,0000,0000,0000,,là Hà Lan, Anh, Mỹ và Trung Quốc. Dialogue: 0,0:12:56.31,0:12:58.20,Default,,0000,0000,0000,,Bạn sẽ nhanh chóng nhận ra biểu đồ. Dialogue: 0,0:12:59.59,0:13:02.79,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ, cùng đơn giản hóa\Nhình dạng đi một chút. Dialogue: 0,0:13:02.79,0:13:06.45,Default,,0000,0000,0000,,Như bạn thấy, chúng diễn ra\Ntheo những chu trình gối lên nhau Dialogue: 0,0:13:06.45,0:13:09.43,Default,,0000,0000,0000,,kéo dài trong khoảng 250 năm, Dialogue: 0,0:13:09.43,0:13:13.17,Default,,0000,0000,0000,,với những giai đoạn chuyển tiếp\Ntừ 10 đến 20 năm ở giữa. Dialogue: 0,0:13:13.17,0:13:16.92,Default,,0000,0000,0000,,Điển hình, hai đoạn chuyển tiếp này\Nlà hai giai đoạn có xung đột lớn Dialogue: 0,0:13:16.92,0:13:21.23,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì đế quốc dẫn đầu chỉ suy yếu\Nkhi có chiến tranh. Dialogue: 0,0:13:21.23,0:13:24.53,Default,,0000,0000,0000,,Vậy, làm thế nào để tôi đo lường được\Nquyền lực của một đế quốc? Dialogue: 0,0:13:25.54,0:13:28.39,Default,,0000,0000,0000,,Trong nghiên cứu này,\Ntôi sử dụng 8 tập hợp số liệu. Dialogue: 0,0:13:28.39,0:13:30.80,Default,,0000,0000,0000,,Toàn bộ quyền lực của một đế quốc Dialogue: 0,0:13:30.80,0:13:33.81,Default,,0000,0000,0000,,được tính bằng cách lấy\Ntrung bình các số liệu. Dialogue: 0,0:13:33.81,0:13:36.38,Default,,0000,0000,0000,,Chúng là giáo dục, Dialogue: 0,0:13:36.38,0:13:39.58,Default,,0000,0000,0000,,sự phát triển của các phát minh\Nvà công nghệ, Dialogue: 0,0:13:39.58,0:13:43.82,Default,,0000,0000,0000,,sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu,\Nsản lượng kinh tế, Dialogue: 0,0:13:43.82,0:13:47.70,Default,,0000,0000,0000,,phầ\Nngạch mậu dịch thế giới,\Nsức mạnh quân sự, Dialogue: 0,0:13:47.70,0:13:51.53,Default,,0000,0000,0000,,tiềm lực của trung tâm tài chính\Ncho thị trường vốn Dialogue: 0,0:13:51.53,0:13:55.61,Default,,0000,0000,0000,,và giá trị tiền tệ là tiền tệ dự trữ. Dialogue: 0,0:13:55.61,0:13:57.99,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì những chỉ số này có thể đo đạc được, Dialogue: 0,0:13:57.99,0:14:02.82,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể biết sức mạnh mỗi quốc gia\Ntrong quá khứ và hiện tại, Dialogue: 0,0:14:02.82,0:14:05.20,Default,,0000,0000,0000,,và chúng sẽ tăng hay giảm. Dialogue: 0,0:14:06.56,0:14:13.40,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách kiểm tra những chuỗi sự kiện ở nhiều quốc gia,\Nchúng ta có thể biết chu trình điển hình diễn ra như thế nào Dialogue: 0,0:14:15.20,0:14:19.47,Default,,0000,0000,0000,,Và vì những dao động có thể gây khó hiểu,\Nchúng ta có thể đơn giản hóa nó một chút Dialogue: 0,0:14:19.47,0:14:23.28,Default,,0000,0000,0000,,để tập trung vào mô hình\Ncủa mối quan hệ nhân quả Dialogue: 0,0:14:23.28,0:14:26.74,Default,,0000,0000,0000,,đã dẫn đến sự tăng giảm của một đế quốc. Dialogue: 0,0:14:27.80,0:14:31.64,Default,,0000,0000,0000,,Như bạn thấy, một nền giáo dục tốt có thể giúp Dialogue: 0,0:14:31.64,0:14:35.35,Default,,0000,0000,0000,,thúc đẩy phát triển đổi mới\Nsáng tạo và công nghệ, Dialogue: 0,0:14:35.35,0:14:39.06,Default,,0000,0000,0000,,và đến cuối cùng là sự phát hành của tiền tệ Dialogue: 0,0:14:39.06,0:14:41.41,Default,,0000,0000,0000,,là tiền tệ dự trữ. Dialogue: 0,0:14:41.41,0:14:43.84,Default,,0000,0000,0000,,Bạn cũng có thể thấy những quyền lực này Dialogue: 0,0:14:43.84,0:14:48.25,Default,,0000,0000,0000,,đều suy giảm theo một trật tự giống nhau,\Ntác động thêm lên sự suy giảm của các yếu tố khác. Dialogue: 0,0:14:49.15,0:14:53.64,Default,,0000,0000,0000,,Cùng nhìn vào chuỗi điển hình của sự kiện\Nđang diễn ra bên trong một quốc gia, Dialogue: 0,0:14:53.64,0:14:56.99,Default,,0000,0000,0000,,tạo ra những sự tăng và giảm này. Dialogue: 0,0:14:56.99,0:15:00.85,Default,,0000,0000,0000,,Tóm tắt lại thì, chu trình lớn điển hình bắt đầu Dialogue: 0,0:15:00.85,0:15:03.71,Default,,0000,0000,0000,,sau một xung đột lớn, thường là chiến tranh, Dialogue: 0,0:15:03.71,0:15:08.69,Default,,0000,0000,0000,,thiết lập nên đế quốc đứng đầu mới\Nvà trật tự thế giới mới. Dialogue: 0,0:15:08.69,0:15:11.52,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì không ai muốn thách thức quyền lực này, Dialogue: 0,0:15:11.52,0:15:15.40,Default,,0000,0000,0000,,nên thường theo sau đó\Nlà một giai đoạn hòa bình và thịnh vượng. Dialogue: 0,0:15:15.40,0:15:18.29,Default,,0000,0000,0000,,Khi con người quen với sự hòa bình\Nvà thịnh vượng này, Dialogue: 0,0:15:18.29,0:15:21.49,Default,,0000,0000,0000,,họ không ngừng đánh cươc\Nnó sẽ mãi như vậy Dialogue: 0,0:15:21.49,0:15:23.57,Default,,0000,0000,0000,,Họ mượn tiền để đầu tư, Dialogue: 0,0:15:23.57,0:15:26.71,Default,,0000,0000,0000,,cuối cùng dẫn đến hiện tượng\Nbong bóng tài chính. Dialogue: 0,0:15:26.71,0:15:28.93,Default,,0000,0000,0000,,Giao dịch giữa các quốc gia tăng. Dialogue: 0,0:15:28.93,0:15:32.76,Default,,0000,0000,0000,,Và khi hầu hết các giao dịch được tiến hành\Nbằng tiền tệ của nước đó Dialogue: 0,0:15:32.76,0:15:35.35,Default,,0000,0000,0000,,nó trở thành tiền tệ dự trữ. Dialogue: 0,0:15:35.35,0:15:37.16,Default,,0000,0000,0000,,Điều này dẫn đến việc vay mượn nhiều hơn. Dialogue: 0,0:15:38.17,0:15:41.20,Default,,0000,0000,0000,,Đồng thời, sự thịnh vượng dồi dào Dialogue: 0,0:15:41.20,0:15:43.76,Default,,0000,0000,0000,,góp phần vào phân chia tài sản không đồng đều. Dialogue: 0,0:15:43.76,0:15:49.34,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy khoảng cách tài sản giãn dài điển hình\Ngiữa người giàu có thêm và người nghèo khó có. Dialogue: 0,0:15:50.36,0:15:52.98,Default,,0000,0000,0000,,Cuối cùng bong bóng tài chính vỡ tung, Dialogue: 0,0:15:52.98,0:15:55.22,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến việc in tiền bù vào Dialogue: 0,0:15:56.68,0:15:59.04,Default,,0000,0000,0000,,gia tăng xung đột trong nước Dialogue: 0,0:15:59.04,0:16:00.64,Default,,0000,0000,0000,,giữa người giàu và người nghèo, Dialogue: 0,0:16:00.64,0:16:03.27,Default,,0000,0000,0000,,dẫn tới một số hình thức cách mạnh Dialogue: 0,0:16:03.27,0:16:05.23,Default,,0000,0000,0000,,để tái phân bố của cải. Dialogue: 0,0:16:05.23,0:16:09.08,Default,,0000,0000,0000,,Điều này có thể diễn ra trong hòa bình\Nhoặc cuộc nội chiến. Dialogue: 0,0:16:09.08,0:16:13.08,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi đế quốc vật lộn với\Nxung đột trong nước, Dialogue: 0,0:16:13.08,0:16:15.72,Default,,0000,0000,0000,,quyền lực của nó sẽ bị thu nhỏ lại do Dialogue: 0,0:16:15.72,0:16:18.87,Default,,0000,0000,0000,,quyền lực của các đế quốc khác tăng lên. Dialogue: 0,0:16:18.87,0:16:20.67,Default,,0000,0000,0000,,Khi đế quốc mới nổi Dialogue: 0,0:16:20.67,0:16:23.76,Default,,0000,0000,0000,,đủ sức mạnh để cạnh tranh với đế quốc thống trị Dialogue: 0,0:16:23.76,0:16:26.28,Default,,0000,0000,0000,,sẽ khiến chế độ cai trị sụp đổ, Dialogue: 0,0:16:26.28,0:16:31.28,Default,,0000,0000,0000,,các cuộc xung đột với bên ngoài diễn ra,\Nđiển hình nhất là chiến tranh. Dialogue: 0,0:16:31.58,0:16:34.40,Default,,0000,0000,0000,,Sau những cuộc chiến trong và ngoài nước này, Dialogue: 0,0:16:34.40,0:16:37.87,Default,,0000,0000,0000,,những kẻ chiến thắng\Nvà thua cuộc mới sẽ xuất hiện. Dialogue: 0,0:16:37.87,0:16:42.57,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó phe chiến thắng sẽ tụ họp lại\Nđể tạo ra trật tự thế giới mới. Dialogue: 0,0:16:42.57,0:16:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Và chu trình khởi động lại từ đầu. Dialogue: 0,0:16:45.54,0:16:46.76,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi nhìn lại, Dialogue: 0,0:16:46.76,0:16:49.70,Default,,0000,0000,0000,,tôi phát hiện những mối quan hệ\Nnguyên nhân và kết quả Dialogue: 0,0:16:49.70,0:16:52.60,Default,,0000,0000,0000,,khiến những chu trình tăng và giảm. Dialogue: 0,0:16:52.60,0:16:55.05,Default,,0000,0000,0000,,Quay lại với đế quốc Rome, Dialogue: 0,0:16:55.05,0:16:58.65,Default,,0000,0000,0000,,tôi nhìn thấy quá trình của từng chu trình Dialogue: 0,0:16:58.65,0:17:03.24,Default,,0000,0000,0000,,pha trộn với nhau trước, trong và sau Dialogue: 0,0:17:03.24,0:17:08.06,Default,,0000,0000,0000,,giống như cách mỗi quá trình riêng biệt\Nhòa quyện với nhau Dialogue: 0,0:17:08.06,0:17:11.54,Default,,0000,0000,0000,,để tạo nên sử thi 500 năm Dialogue: 0,0:17:11.54,0:17:14.26,Default,,0000,0000,0000,,đó là lịch sử chung của chúng ta. Dialogue: 0,0:17:14.26,0:17:20.96,Default,,0000,0000,0000,,Và giống như chu trình cuộc đời, không có hai chu trình nào\Ngiống hệt nhau, nhưng hầu hết chúng tương tự nhau. Dialogue: 0,0:17:20.96,0:17:24.80,Default,,0000,0000,0000,,Chúng được quyết định bởi\Nnhững mối quan hệ nhân quả có luận lý Dialogue: 0,0:17:24.80,0:17:27.84,Default,,0000,0000,0000,,tiến triển từ giai đoạn sinh ra Dialogue: 0,0:17:27.84,0:17:29.85,Default,,0000,0000,0000,,đến khi lớn mạnh và trưởng thành Dialogue: 0,0:17:29.85,0:17:33.69,Default,,0000,0000,0000,,rồi suy yếu và sụt giảm bất khả kháng. Dialogue: 0,0:17:33.69,0:17:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, điều đó giống như nói\Nchu trình một đời người Dialogue: 0,0:17:36.52,0:17:38.74,Default,,0000,0000,0000,,trung bình kéo dài 80 năm Dialogue: 0,0:17:38.74,0:17:42.05,Default,,0000,0000,0000,,bỏ qua luôn một số ngắn hơn Dialogue: 0,0:17:42.05,0:17:44.08,Default,,0000,0000,0000,,và một số dài hơn rất nhiều. Dialogue: 0,0:17:44.08,0:17:47.84,Default,,0000,0000,0000,,Khi tuổi tác là chỉ số tốt cho tuổi thọ tương lai, Dialogue: 0,0:17:47.84,0:17:51.64,Default,,0000,0000,0000,,có một cách tốt hơn là dựa vào chỉ số sức khỏe Dialogue: 0,0:17:51.64,0:17:56.15,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta cũng có thể áp dụng\Nvới các đế quốc và chỉ số sinh tồn của họ. Dialogue: 0,0:17:56.15,0:17:59.95,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhận ra rằng bằng cách quan sát\Nchỉ số thay đổi quyền lực, Dialogue: 0,0:17:59.95,0:18:03.07,Default,,0000,0000,0000,,tôi có thể xác định giai đoạn\Nmà quốc gia đó đang trải qua, Dialogue: 0,0:18:03.07,0:18:07.43,Default,,0000,0000,0000,,giúp tôi dự đoán trước\Nnhững điều sắp tới có thể xảy đến. Dialogue: 0,0:18:07.43,0:18:11.42,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ, tôi sẽ nói chi tiết hơn về chu trình lớn. Dialogue: 0,0:18:11.42,0:18:12.80,Default,,0000,0000,0000,,Hãy cho tôi 20 phút Dialogue: 0,0:18:12.80,0:18:16.34,Default,,0000,0000,0000,,và tôi sẽ nói cho bạn về 500 năm lịch sự trở về đây Dialogue: 0,0:18:16.34,0:18:18.84,Default,,0000,0000,0000,,và chỉ ra những điểm giống nhau giữa Dialogue: 0,0:18:18.84,0:18:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Hà Lan, Anh, Mỹ và đế quốc Trung Hoa. Dialogue: 0,0:18:25.31,0:18:27.88,Default,,0000,0000,0000,,500 năm của chu trình lớn. Dialogue: 0,0:18:30.88,0:18:33.63,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng gió thổi) Dialogue: 0,0:18:35.37,0:18:37.77,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ miêu tả chu trình điển hình Dialogue: 0,0:18:37.77,0:18:40.21,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách chia nó thành 3 giai đoạn. Dialogue: 0,0:18:41.06,0:18:44.37,Default,,0000,0000,0000,,thời kỳ đi lên, đạt đỉnh và thời kỳ đi xuống. Dialogue: 0,0:18:45.61,0:18:46.67,Default,,0000,0000,0000,,Thời kỳ đi lên. Dialogue: 0,0:18:47.85,0:18:52.85,Default,,0000,0000,0000,,Trật tự thế giới mới phát triển\Ncả trong và ngoài nước, Dialogue: 0,0:18:52.85,0:18:57.04,Default,,0000,0000,0000,,điển hình được khởi xướng\Nbởi người lãnh đạo cách mạnh quyền lực, Dialogue: 0,0:18:57.04,0:18:58.91,Default,,0000,0000,0000,,đã thực hiện 4 việc. Dialogue: 0,0:18:58.91,0:19:00.69,Default,,0000,0000,0000,,Đầu tiên, họ chiếm được quyền lực Dialogue: 0,0:19:00.69,0:19:03.82,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách đạt được nhiều ủng hộ hơn là phản đối. Dialogue: 0,0:19:03.82,0:19:06.14,Default,,0000,0000,0000,,Thứ hai, họ củng cố quyền lực Dialogue: 0,0:19:06.14,0:19:10.12,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách chuyển đổi, làm suy yếu\Nvà loại trừ phe đối lập Dialogue: 0,0:19:10.12,0:19:12.17,Default,,0000,0000,0000,,để họ không thể ngáng đường. Dialogue: 0,0:19:12.17,0:19:15.76,Default,,0000,0000,0000,,Thứ ba, họ thiết lập các hệ thống và thể chế Dialogue: 0,0:19:15.76,0:19:17.50,Default,,0000,0000,0000,,giúp đất nước vận hành tốt. Dialogue: 0,0:19:17.50,0:19:20.70,Default,,0000,0000,0000,,Và thứ tư, họ chọn ra những người kế vị tốt, Dialogue: 0,0:19:20.70,0:19:23.21,Default,,0000,0000,0000,,hoặc tạo ra các hệ thống để phục vụ điều đó, Dialogue: 0,0:19:23.21,0:19:27.31,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì một đế quốc vĩ đại đòi hỏi\Nnhiều người lãnh đạo vĩ đại Dialogue: 0,0:19:27.31,0:19:29.61,Default,,0000,0000,0000,,qua các thế hệ khác nhau. Dialogue: 0,0:19:29.61,0:19:32.72,Default,,0000,0000,0000,,Tại thời điểm ngay sau khi chiến thắng cuộc chiến, Dialogue: 0,0:19:32.72,0:19:36.49,Default,,0000,0000,0000,,có một thời kỳ của hòa bình\Nvà phát triển thịnh vượng Dialogue: 0,0:19:36.49,0:19:39.25,Default,,0000,0000,0000,,bời vì nhóm lãnh đạo cai trị sáng suốt Dialogue: 0,0:19:39.25,0:19:42.88,Default,,0000,0000,0000,,và được ủng hộ rộng rãi\Nnên không ai muốn đánh nhau. Dialogue: 0,0:19:42.88,0:19:45.74,Default,,0000,0000,0000,,Trong suốt thời kỳ này,\Nnhững người lãnh đạo trong nước Dialogue: 0,0:19:45.74,0:19:47.95,Default,,0000,0000,0000,,phải thiết lập một hệ thống xuất sắc Dialogue: 0,0:19:47.95,0:19:50.57,Default,,0000,0000,0000,,để mở rộng sự giàu có và quyền lực của đất nước. Dialogue: 0,0:19:50.57,0:19:52.44,Default,,0000,0000,0000,,Đầu tiên và trước hết, để phát triển Dialogue: 0,0:19:52.44,0:19:55.55,Default,,0000,0000,0000,,họ phải có nền giáo dục lớn mạnh, Dialogue: 0,0:19:55.55,0:19:58.40,Default,,0000,0000,0000,,không chỉ là giảng dạy kiến thức và kỹ năng, Dialogue: 0,0:19:58.40,0:20:03.40,Default,,0000,0000,0000,,mà còn là tính cách mạnh mẽ, văn minh\Nvà có đạo đức nghề nghiệp. Dialogue: 0,0:20:03.85,0:20:08.31,Default,,0000,0000,0000,,Những điều này thường được dạy trong gia đình,\Nở trường học và các tổ chức tôn giáo. Dialogue: 0,0:20:08.31,0:20:14.38,Default,,0000,0000,0000,,Nơi dạy dỗ thái độ tôn trọng lành mạnh các nguyên tắc\Nvà luật lệ, trật tự trong xã hội, hạ thấp tham nhũng, Dialogue: 0,0:20:14.38,0:20:19.31,Default,,0000,0000,0000,,và giúp chúng có thể đoàn kết vì một mục đích chung\Nvà làm việc hòa hợp cùng nhau. Dialogue: 0,0:20:20.49,0:20:21.71,Default,,0000,0000,0000,,Khi họ làm vậy, Dialogue: 0,0:20:21.71,0:20:25.27,Default,,0000,0000,0000,,họ đã thành công đẩy thuyền\Ntiến từ những sản phẩm cơ bản Dialogue: 0,0:20:25.27,0:20:29.47,Default,,0000,0000,0000,,đến những đổi mới sáng tạo\Nvà phát minh những công nghệ kỹ thuật mới. Dialogue: 0,0:20:31.70,0:20:36.22,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, Hà Lan cường thịnh\Nđã đánh bại đế quốc Habsburg Dialogue: 0,0:20:36.22,0:20:38.59,Default,,0000,0000,0000,,và có nền giáo dục xuất sắc. Dialogue: 0,0:20:38.59,0:20:42.34,Default,,0000,0000,0000,,Khả năng sáng tạo của họ cao đến mức\Nhọ phát minh ra một phần tư Dialogue: 0,0:20:42.34,0:20:44.68,Default,,0000,0000,0000,,những phát minh vĩ đại trên thế giới. Dialogue: 0,0:20:44.68,0:20:48.28,Default,,0000,0000,0000,,Trong đó phát minh quan trọng nhất là\Nphát kiến về tàu thủy Dialogue: 0,0:20:48.28,0:20:51.85,Default,,0000,0000,0000,,có thể đi khắp thế giới\Nđể thu thập số lượng lớn của cải Dialogue: 0,0:20:51.85,0:20:55.48,Default,,0000,0000,0000,,và tạo ra chủ nghĩa tư bản\Nmà chúng ta biết tới ngày hôm nay, Dialogue: 0,0:20:55.48,0:20:57.58,Default,,0000,0000,0000,,để tài trợ cho những chuyến đi đó. Dialogue: 0,0:20:57.58,0:21:01.01,Default,,0000,0000,0000,,Họ, như tất cả các đế quốc hàng đầu khác,\Nmở rộng hiểu biết của họ Dialogue: 0,0:21:01.01,0:21:04.46,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách tiếp thu\Nnhững ý tưởng tuyệt nhất trên thế giới. Dialogue: 0,0:21:04.46,0:21:05.48,Default,,0000,0000,0000,,Kết quả là, Dialogue: 0,0:21:05.48,0:21:08.48,Default,,0000,0000,0000,,người dân trong nước gia tăng năng suất Dialogue: 0,0:21:08.48,0:21:11.61,Default,,0000,0000,0000,,và có khả năng cạnh tranh hơn\Ntrên thị trường thế giới, Dialogue: 0,0:21:11.61,0:21:15.83,Default,,0000,0000,0000,,thể hiện trong sản lượng kinh tế\Ntăng trưởng của họ Dialogue: 0,0:21:15.83,0:21:19.37,Default,,0000,0000,0000,,và tăng phần ngạch mậu dịch thế giới. Dialogue: 0,0:21:19.37,0:21:21.10,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể nhìn thấy những gì\Nđang diễn ra hiện nay Dialogue: 0,0:21:21.10,0:21:24.20,Default,,0000,0000,0000,,Khi Mỹ và Trung Quốc\Nđang gần ngang bằng nhau Dialogue: 0,0:21:24.20,0:21:26.79,Default,,0000,0000,0000,,trong cả sản lượng kinh tế Dialogue: 0,0:21:26.79,0:21:28.62,Default,,0000,0000,0000,,và phân ngạch mậu dịch thế giới. Dialogue: 0,0:21:30.47,0:21:32.40,Default,,0000,0000,0000,,Khi các đất nước càng toàn cầu hóa thương mại, Dialogue: 0,0:21:32.40,0:21:34.45,Default,,0000,0000,0000,,họ càng cần bảo vệ tuyến đường thương mại của họ Dialogue: 0,0:21:34.45,0:21:36.64,Default,,0000,0000,0000,,và lợi nhuận ở nước ngoài khỏi những tấn công. Dialogue: 0,0:21:36.64,0:21:40.41,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên họ phát triển sức mạnh quân sự hùng hậu. Dialogue: 0,0:21:40.41,0:21:42.94,Default,,0000,0000,0000,,Nếu làm tốt, vòng luân chuyển hiệu quả Dialogue: 0,0:21:42.94,0:21:45.99,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến tăng trưởng thu nhập mạnh, Dialogue: 0,0:21:45.99,0:21:48.71,Default,,0000,0000,0000,,sau đó được dùng để đầu tư tài chính Dialogue: 0,0:21:48.71,0:21:53.44,Default,,0000,0000,0000,,và giáo dục, cơ sở hạ tầng\Nvà nghiên cứu và phát triển. Dialogue: 0,0:21:53.44,0:21:57.90,Default,,0000,0000,0000,,Họ cũng phải phát triển hệ thống\Nđể khuyến khích và trao quyền lực Dialogue: 0,0:21:57.90,0:22:02.41,Default,,0000,0000,0000,,cho những người có khả năng mang lại tiền tài. Dialogue: 0,0:22:02.41,0:22:06.31,Default,,0000,0000,0000,,Trong tất cả các trường hợp này,\Nđế quốc thành công nhất Dialogue: 0,0:22:06.31,0:22:08.03,Default,,0000,0000,0000,,đã tiếp cận các nhà tư bản Dialogue: 0,0:22:10.67,0:22:13.83,Default,,0000,0000,0000,,để phát triển các doanh nghiệp có năng suất. Dialogue: 0,0:22:13.83,0:22:17.49,Default,,0000,0000,0000,,Kể cả Trung Quốc dưới sự điều hành\Ncủa đảng Cộng sản, Dialogue: 0,0:22:17.49,0:22:21.10,Default,,0000,0000,0000,,cũng sử dụng 1 hình thức của tiếp cận tư bản Dialogue: 0,0:22:21.10,0:22:24.52,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng thu ngân) Dialogue: 0,0:22:27.17,0:22:30.04,Default,,0000,0000,0000,,Deng Xiaoping khi được hỏi về vấn đề này, đã nói: Dialogue: 0,0:22:30.04,0:22:33.09,Default,,0000,0000,0000,,"Việc nó là một con mèo trắng hay đen\Nkhông quan trọng, Dialogue: 0,0:22:33.09,0:22:35.60,Default,,0000,0000,0000,,chỉ cần nó có thể bắt chuột là được" Dialogue: 0,0:22:35.60,0:22:38.39,Default,,0000,0000,0000,,Và "Thật vẻ vang khi trở nên giàu có" Dialogue: 0,0:22:39.47,0:22:43.56,Default,,0000,0000,0000,,Để làm tốt việc này,\Nhọ phải phát triển các thị trường tư bản. Dialogue: 0,0:22:43.56,0:22:48.40,Default,,0000,0000,0000,,Quan trọng nhất là thị trường tín dụng,\Ntrái phiếu và chứng khoán. Dialogue: 0,0:22:48.40,0:22:53.05,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó cho phép con người chuyển đổi những khoản tiết kiệm\Ncủa họ thành những khoản đầu tư, Dialogue: 0,0:22:53.05,0:22:55.96,Default,,0000,0000,0000,,để đầu tư cho phát minh và sự phát triển Dialogue: 0,0:22:57.80,0:22:59.86,Default,,0000,0000,0000,,và chia sẻ thành công Dialogue: 0,0:22:59.86,0:23:02.16,Default,,0000,0000,0000,,với những người làm ăn lớn. Dialogue: 0,0:23:03.23,0:23:06.69,Default,,0000,0000,0000,,Hà Lan thành lập công ty đại chúng đầu tiên, Dialogue: 0,0:23:06.69,0:23:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Công ty Đông Ấn Hà Lan,\Nvà thị trường chứng khoán đầu tiên đầu tư vào nó Dialogue: 0,0:23:11.12,0:23:13.84,Default,,0000,0000,0000,,đây là một phần thiết yếu của hệ thống Dialogue: 0,0:23:13.84,0:23:17.34,Default,,0000,0000,0000,,sản xuất ra của cải và quyền lực. Dialogue: 0,0:23:17.34,0:23:20.96,Default,,0000,0000,0000,,Như một quy luật tự nhiên,\Nđế quốc hùng mạnh nhất đã phát triển Dialogue: 0,0:23:20.96,0:23:23.23,Default,,0000,0000,0000,,các trung tâm tài chính hàng đầu thế giới Dialogue: 0,0:23:23.23,0:23:26.38,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách thu hút và phân bố tư bản của thế giới. Dialogue: 0,0:23:27.47,0:23:30.17,Default,,0000,0000,0000,,Amsterdam từng là trung tâm kinh tế lớn nhất Dialogue: 0,0:23:30.17,0:23:31.86,Default,,0000,0000,0000,,trong thời hoàng kim của Hà Lan, Dialogue: 0,0:23:33.21,0:23:35.86,Default,,0000,0000,0000,,London khi vương quốc Anh dẫn đầu, Dialogue: 0,0:23:35.86,0:23:37.61,Default,,0000,0000,0000,,bây giờ là New York Dialogue: 0,0:23:37.61,0:23:41.69,Default,,0000,0000,0000,,và Trung Quốc sẽ sớm phát triển\Ntrung tâm tài chính của mình. Dialogue: 0,0:23:41.69,0:23:45.69,Default,,0000,0000,0000,,Quan trọng nhất, những nhà tư bản, chính phủ Dialogue: 0,0:23:45.69,0:23:48.66,Default,,0000,0000,0000,,và quân đội phải hợp tác làm việc cùng nhau. Dialogue: 0,0:23:48.66,0:23:51.28,Default,,0000,0000,0000,,Hà Lan không chỉ cùng làm tốt tất cả các mặt, Dialogue: 0,0:23:51.28,0:23:53.32,Default,,0000,0000,0000,,các thành phần như hòa thành một thể. Dialogue: 0,0:23:53.32,0:23:55.05,Default,,0000,0000,0000,,Công ty Đông Ấn Hà Lan Dialogue: 0,0:23:58.18,0:24:01.56,Default,,0000,0000,0000,,và có quân đội chính thức\Nđược thừa nhận riêng. Dialogue: 0,0:24:01.56,0:24:06.31,Default,,0000,0000,0000,,để đi vào thị trường toàn cầu\Nđể tạo ra và mang về của cải. Dialogue: 0,0:24:07.21,0:24:10.89,Default,,0000,0000,0000,,Vương quốc Anh theo sau với công ty Đông Ấn Anh Dialogue: 0,0:24:10.89,0:24:12.92,Default,,0000,0000,0000,,và cũng có sự phối hợp tương tự Dialogue: 0,0:24:12.92,0:24:17.23,Default,,0000,0000,0000,,của chính phủ, doanh nghiệp\Nvà lực lượng quân sự của họ. Dialogue: 0,0:24:17.23,0:24:23.91,Default,,0000,0000,0000,,Xí nghiệp Liên hợp Quân Sự - Công nghiệp của Mỹ đã làm theo,\Ncũng giống như hệ thống của Trung Quốc ngày nay. Dialogue: 0,0:24:26.96,0:24:30.83,Default,,0000,0000,0000,,Khi đất nước trở thành\Ncường quốc thương mại quốc tế lớn nhất, Dialogue: 0,0:24:30.83,0:24:34.63,Default,,0000,0000,0000,,những giao dịch có thể được\Nchi trả bằng tiền tệ của đất nước đó, Dialogue: 0,0:24:34.63,0:24:38.22,Default,,0000,0000,0000,,khiến nó trở thành trao đổi trung gian\Ntoàn cầu được ưa thích, Dialogue: 0,0:24:38.22,0:24:40.21,Default,,0000,0000,0000,,và bởi vì tiền tệ của họ Dialogue: 0,0:24:40.21,0:24:43.66,Default,,0000,0000,0000,,được chấp nhận rộng rãi\Nvà sử dụng thường xuyên, Dialogue: 0,0:24:43.66,0:24:46.26,Default,,0000,0000,0000,,mọi người trên toàn thế giới\Nmuốn lưu trữ nó, Dialogue: 0,0:24:47.24,0:24:50.82,Default,,0000,0000,0000,,khiến nó trở thành\Ntài sản dự trữ được ưa thích. Dialogue: 0,0:24:50.82,0:24:55.23,Default,,0000,0000,0000,,Và bởi vậy thế giới xuất hiện tiền tệ dự trữ. Dialogue: 0,0:24:55.23,0:24:58.18,Default,,0000,0000,0000,,Đồng Florin là tiền tệ dự trữ chính của thế giới Dialogue: 0,0:24:58.18,0:25:00.27,Default,,0000,0000,0000,,khi Hà Lan đứng đầu thương mại thế giới. Dialogue: 0,0:25:00.27,0:25:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Bảng Anh là khi Vương quốc Anh dẫn đầu. Dialogue: 0,0:25:03.31,0:25:05.87,Default,,0000,0000,0000,,Và đồng Đô từ khi Mỹ nắm quyền. Dialogue: 0,0:25:07.08,0:25:10.49,Default,,0000,0000,0000,,Tất nhiên, tiền tệ của Trung Quốc\Nđang phát triển để Dialogue: 0,0:25:10.49,0:25:12.76,Default,,0000,0000,0000,,trở thành tiền tệ dự trữ. Dialogue: 0,0:25:12.76,0:25:15.48,Default,,0000,0000,0000,,Sở hữu tiền tệ dự trữ giúp nước đế quốc Dialogue: 0,0:25:15.48,0:25:17.98,Default,,0000,0000,0000,,có thể mượn nhiều hơn tiền\Ncủa các đất nước khác. Dialogue: 0,0:25:19.63,0:25:21.66,Default,,0000,0000,0000,,Lợi thế này là khổng lồ. Dialogue: 0,0:25:22.81,0:25:23.85,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nghĩ nào, Dialogue: 0,0:25:23.85,0:25:27.04,Default,,0000,0000,0000,,mọi người trên toàn thế giới háo hức dự trữ Dialogue: 0,0:25:27.04,0:25:31.00,Default,,0000,0000,0000,,và vì vậy cho nước đến quốc\Nvay lại chính tiền tệ của họ. Dialogue: 0,0:25:31.00,0:25:34.57,Default,,0000,0000,0000,,Các đất nước không có tiền tệ dự trữ\Nthì không thể làm điều đó. Dialogue: 0,0:25:34.57,0:25:37.68,Default,,0000,0000,0000,,Và khi đế quốc cạn kiệt tiền, Dialogue: 0,0:25:37.68,0:25:40.31,Default,,0000,0000,0000,,chính là Mỹ năm 1971, Dialogue: 0,0:25:41.41,0:25:43.68,Default,,0000,0000,0000,,họ luôn có thể in thêm. Dialogue: 0,0:25:43.68,0:25:45.62,Default,,0000,0000,0000,,Những đặc quyền quá mức này, Dialogue: 0,0:25:45.62,0:25:48.95,Default,,0000,0000,0000,,là nhờ tiền tệ dự trữ của đế quốc, Dialogue: 0,0:25:48.95,0:25:51.40,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến việc tăng vay Dialogue: 0,0:25:51.40,0:25:54.67,Default,,0000,0000,0000,,và là khởi đầu của bong bóng tài chính. Dialogue: 0,0:25:54.67,0:25:57.85,Default,,0000,0000,0000,,Chuỗi sự việc của mối quan hệ\Nnguyên nhân và kết quả này, Dialogue: 0,0:25:57.85,0:26:00.20,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến sự hỗ trợ lẫn nhau của Dialogue: 0,0:26:00.20,0:26:03.25,Default,,0000,0000,0000,,tài chính, chính trị và sức mạnh quân sự, Dialogue: 0,0:26:03.25,0:26:06.80,Default,,0000,0000,0000,,được ủng hộ bởi sức mạnh vay của tiền tệ dự trữ, Dialogue: 0,0:26:06.80,0:26:10.79,Default,,0000,0000,0000,,đã luôn đi cùng với nhau\Ntừ khi lịch sử bắt đầu được ghi lại. Dialogue: 0,0:26:10.79,0:26:14.48,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những đến quốc\Nquyền lực nhất thế giới Dialogue: 0,0:26:14.48,0:26:17.17,Default,,0000,0000,0000,,đều đi theo con đường này\Ntới khi leo đến đỉnh cao. Dialogue: 0,0:26:27.63,0:26:31.74,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi đó ở giai đoạn trên đỉnh,\Nhầu hết những sức mạnh này được duy trì, Dialogue: 0,0:26:31.74,0:26:34.62,Default,,0000,0000,0000,,ghim bên trong trái ngọt của thành công Dialogue: 0,0:26:34.62,0:26:37.05,Default,,0000,0000,0000,,là những hạt giống của sự suy tàn. Dialogue: 0,0:26:37.05,0:26:38.14,Default,,0000,0000,0000,,Như một quy luật, Dialogue: 0,0:26:38.14,0:26:45.60,Default,,0000,0000,0000,,khi con người ở các nước giàu và quyền lực kiếm nhiều hơn,\Nhọ trở nên đắt giá hơn và ít cạnh tranh hơn Dialogue: 0,0:26:45.60,0:26:49.65,Default,,0000,0000,0000,,với những người nước khác,\Nnhững người sẵn sàng làm việc với chi phí ít hơn. Dialogue: 0,0:26:50.58,0:26:54.28,Default,,0000,0000,0000,,Cùng lúc đó, người ở các quốc gia khác\Ntự nhiên sao chép Dialogue: 0,0:26:54.28,0:26:57.36,Default,,0000,0000,0000,,những phương pháp và kỹ thuật\Ncủa những quốc gia hàng đầu, Dialogue: 0,0:26:57.36,0:27:00.99,Default,,0000,0000,0000,,càng giảm khả năng cạnh tranh\Ncủa các đế quốc đó. Dialogue: 0,0:27:01.88,0:27:04.48,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, nhóm chế tạo tàu ở Anh Dialogue: 0,0:27:04.48,0:27:08.32,Default,,0000,0000,0000,,có ít công nhân giá đắt hơn nhóm chế tạo ở Hà Lan. Dialogue: 0,0:27:08.32,0:27:12.86,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên, họ thuê kỹ sư Hà Lan\Nđể thiết kế những con tàu tốt hơn Dialogue: 0,0:27:12.86,0:27:16.26,Default,,0000,0000,0000,,nhưng được xây dựng\Nbằng công nhân Anh với cái giá rẻ hơn, Dialogue: 0,0:27:16.26,0:27:18.21,Default,,0000,0000,0000,,khiến sản phẩm có giá cạnh tranh hơn, Dialogue: 0,0:27:18.21,0:27:22.49,Default,,0000,0000,0000,,khiến Anh phát triển còn Hà Lan suy yếu. Dialogue: 0,0:27:22.49,0:27:27.22,Default,,0000,0000,0000,,Cũng như vậy, khi con người trở nên giàu có hơn,\Nhọ có xu hướng không làm việc chăm chỉ nữa. Dialogue: 0,0:27:27.22,0:27:32.02,Default,,0000,0000,0000,,họ hưởng thụ nhàn rỗi nhiều hơn, theo đuổi những thứ\Ndễ dàng hơn và ít năng suất hơn trong cuộc sống, Dialogue: 0,0:27:32.02,0:27:34.42,Default,,0000,0000,0000,,và thậm chí trở thành người suy đồi. Dialogue: 0,0:27:35.55,0:27:38.60,Default,,0000,0000,0000,,Các giá trị thay đổi từ thế hệ này sang thế hệ khác Dialogue: 0,0:27:38.60,0:27:40.28,Default,,0000,0000,0000,,trong suốt giai đoạn từ khi đi lên cho tới đỉnh Dialogue: 0,0:27:40.28,0:27:43.36,Default,,0000,0000,0000,,từ người phải chiến đấu\Nđến người đạt được của cải và quyền lực Dialogue: 0,0:27:43.36,0:27:45.39,Default,,0000,0000,0000,,đến những người được thừa hưởng. Dialogue: 0,0:27:45.39,0:27:46.66,Default,,0000,0000,0000,,(Cậu bé lầm bầm)\N(Cậu bé lè lưỡi khinh bỉ) Dialogue: 0,0:27:46.66,0:27:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Chúng thiếu cảm giác sôi trào của cuộc chiến, được bao bọc\Ntrong sự xa hoa và quen với cuộc sống dễ dàng, Dialogue: 0,0:27:51.90,0:27:54.97,Default,,0000,0000,0000,,khiến chúng yếu đuối hơn\Ntrước những thử thách. Dialogue: 0,0:27:54.97,0:27:57.58,Default,,0000,0000,0000,,Thời kỳ hoàng kim của đế quốc Hà Lan Dialogue: 0,0:28:00.62,0:28:02.71,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cụm ly) Dialogue: 0,0:28:02.71,0:28:05.55,Default,,0000,0000,0000,,và thời kỳ huy hoàng của đế quốc Anh Dialogue: 0,0:28:08.08,0:28:11.23,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cụm ly) Dialogue: 0,0:28:11.23,0:28:14.45,Default,,0000,0000,0000,,quả là thời kỳ đỉnh cao của thịnh vượng. Dialogue: 0,0:28:15.39,0:28:17.64,Default,,0000,0000,0000,,Khi mọi người quen với sự thuận lợi, Dialogue: 0,0:28:17.64,0:28:21.46,Default,,0000,0000,0000,,họ càng đánh cược rằng\Nmọi thứ sẽ tiếp diễn như vậy Dialogue: 0,0:28:21.46,0:28:23.32,Default,,0000,0000,0000,,và mượn tiền để đầu tư, Dialogue: 0,0:28:23.32,0:28:25.93,Default,,0000,0000,0000,,điều này phát triển thành\Nbong bóng tài chính Dialogue: 0,0:28:27.18,0:28:30.41,Default,,0000,0000,0000,,Tất nhiên, lãi suất thu lại không đồng đều. Dialogue: 0,0:28:30.41,0:28:35.27,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên gia tăng khoảng cách giàu nghèo.\NKhoảng cách giàu nghèo tự thúc đẩy chính nó Dialogue: 0,0:28:35.27,0:28:38.40,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì người giàu dùng tài nguyên to lớn hơn của họ Dialogue: 0,0:28:38.40,0:28:40.68,Default,,0000,0000,0000,,để củng cố quyền lực. Dialogue: 0,0:28:40.68,0:28:44.46,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, họ cho con của họ những đặc quyền tốt hơn, Dialogue: 0,0:28:44.46,0:28:46.01,Default,,0000,0000,0000,,như nền giáo dục tốt hơn, Dialogue: 0,0:28:46.01,0:28:49.23,Default,,0000,0000,0000,,và họ tác động lên hệ thống chính trị\Nđể chiếm lợi. Dialogue: 0,0:28:50.22,0:28:53.78,Default,,0000,0000,0000,,Điều này tạo nên những khoảng cách\Ntrong giá trị, chính trị, Dialogue: 0,0:28:53.78,0:28:56.24,Default,,0000,0000,0000,,và những cơ hội gia tăng giữa Dialogue: 0,0:28:56.24,0:28:59.22,Default,,0000,0000,0000,,những người giàu có\Nvà những người nghèo khó có. Dialogue: 0,0:29:00.91,0:29:04.62,Default,,0000,0000,0000,,Những người nghèo hơn\Ncảm thấy hệ thống bất công, Dialogue: 0,0:29:04.62,0:29:06.80,Default,,0000,0000,0000,,vậy nên sự oán giận gia tăng. Dialogue: 0,0:29:06.80,0:29:08.70,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng miễn là chất lượng cuộc sống Dialogue: 0,0:29:08.70,0:29:10.98,Default,,0000,0000,0000,,của hầu hết mọi người đều tăng lên, Dialogue: 0,0:29:10.98,0:29:14.96,Default,,0000,0000,0000,,thì khoảng cách gây oán giận\Nsẽ không bùng nổ thành xung đột. Dialogue: 0,0:29:14.96,0:29:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Sở hữu tiền tệ dự trữ của thế giới Dialogue: 0,0:29:17.02,0:29:20.29,Default,,0000,0000,0000,,chắc chắn dẫn đến\Ntình trạng vay quá mức Dialogue: 0,0:29:20.29,0:29:23.11,Default,,0000,0000,0000,,và góp phần khiến đất nước tạo nên Dialogue: 0,0:29:23.11,0:29:26.03,Default,,0000,0000,0000,,những khoản nợ lớn\Ncủa những chủ nợ ngoại quốc. Dialogue: 0,0:29:26.03,0:29:29.87,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi điều này tăng\Nkhả năng sử dụng quyền lực ngắn hạn, Dialogue: 0,0:29:29.87,0:29:32.75,Default,,0000,0000,0000,,nó làm suy yếu sức khỏe tài chính\Ncủa đất nước Dialogue: 0,0:29:32.75,0:29:36.34,Default,,0000,0000,0000,,và làm giảm giá trị tiền tệ dài hạn. Dialogue: 0,0:29:36.34,0:29:39.86,Default,,0000,0000,0000,,Nói cách khác, khi vay mượn\Nvà tiêu dùng đẩy mạnh, Dialogue: 0,0:29:39.86,0:29:42.67,Default,,0000,0000,0000,,đế quốc trông bền vững quyền lực Dialogue: 0,0:29:42.67,0:29:45.45,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thực chất tài chính của nó\Nđang bị suy yếu. Dialogue: 0,0:29:46.87,0:29:49.16,Default,,0000,0000,0000,,Khoản vay duy trì quyền lực của quốc gia Dialogue: 0,0:29:49.16,0:29:50.80,Default,,0000,0000,0000,,vượt mức cơ sở của nó Dialogue: 0,0:29:50.80,0:29:53.94,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách cấp vốn cho tiêu thụ nội địa Dialogue: 0,0:29:54.93,0:29:57.42,Default,,0000,0000,0000,,và các xung đột chiến tranh quốc tế Dialogue: 0,0:29:57.42,0:30:00.42,Default,,0000,0000,0000,,cần thiết để duy trì đế quốc. Dialogue: 0,0:30:00.42,0:30:04.34,Default,,0000,0000,0000,,Bất khả kháng, cái giá của việc duy trì\Nvà bảo vệ đế quốc Dialogue: 0,0:30:04.34,0:30:06.78,Default,,0000,0000,0000,,trở nên lớn hơn lợi nhuận mà nó mang lại. Dialogue: 0,0:30:06.78,0:30:10.27,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên đế quốc trở nên không có lợi nhuận. Dialogue: 0,0:30:10.27,0:30:14.20,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, đế quốc Hà Lan mở rộng quá mức\Ntrên toàn thế giới Dialogue: 0,0:30:14.20,0:30:17.78,Default,,0000,0000,0000,,và tiếp tục chiến tranh sau cuộc chiến tốn kém Dialogue: 0,0:30:17.78,0:30:20.37,Default,,0000,0000,0000,,với Anh và các đế quốc Châu Âu khác, Dialogue: 0,0:30:20.37,0:30:23.10,Default,,0000,0000,0000,,để bảo vệ lãnh thổ và con đường thương mại. Dialogue: 0,0:30:23.10,0:30:26.89,Default,,0000,0000,0000,,Giống như vậy, đế quốc Anh cũng trở nên\Nbành trướng, có bộ máy quan liêu, Dialogue: 0,0:30:26.89,0:30:31.02,Default,,0000,0000,0000,,và đánh mất những lợi thế cạnh tranh\Nkhi đế quốc đối thủ của nó, Dialogue: 0,0:30:31.02,0:30:33.58,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt là Đức, phát triển vượt bậc Dialogue: 0,0:30:33.58,0:30:37.00,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến những cuộc chạy đua vũ trang\Nđắt đỏ tăng mạnh Dialogue: 0,0:30:37.00,0:30:38.53,Default,,0000,0000,0000,,và chiến tranh thế giới. Dialogue: 0,0:30:39.68,0:30:42.63,Default,,0000,0000,0000,,Nước Mỹ đã sử dụng khoảng 8 nghìn tỷ đô Dialogue: 0,0:30:42.63,0:30:46.51,Default,,0000,0000,0000,,vào chiến tranh ngoại quốc\Nvà hậu quả là ngày 11 tháng 9, Dialogue: 0,0:30:47.57,0:30:51.10,Default,,0000,0000,0000,,và hàng nghìn tỷ nữa cho các cuộc hành quân khác Dialogue: 0,0:30:51.10,0:30:55.54,Default,,0000,0000,0000,,và để hỗ trợ căn cứ quân sự trên 70 quốc gia, Dialogue: 0,0:30:55.54,0:30:57.59,Default,,0000,0000,0000,,và nó vẫn chưa dùng đủ Dialogue: 0,0:30:57.59,0:31:02.06,Default,,0000,0000,0000,,để hỗ trợ cạnh tranh quân sự với Trung Quốc\Ntrong những khu vực xung quanh Trung Quốc. Dialogue: 0,0:31:03.40,0:31:05.57,Default,,0000,0000,0000,,Trong chu trình này, các nước giàu hơn Dialogue: 0,0:31:05.57,0:31:07.33,Default,,0000,0000,0000,,cuối cùng hãm sâu vào nợ nần hơn Dialogue: 0,0:31:07.33,0:31:10.30,Default,,0000,0000,0000,,do vay mượn từ các nước nghèo\Nnhưng tiết kiệm nhiều hơn. Dialogue: 0,0:31:10.30,0:31:13.88,Default,,0000,0000,0000,,Nó là một trong các dấu hiệu sớm\Ncủa sự thay thế nguồn lực và quyền lực, Dialogue: 0,0:31:13.88,0:31:16.87,Default,,0000,0000,0000,,Điều này bắt đầu ở Mỹ từ những năm 80, Dialogue: 0,0:31:16.87,0:31:21.19,Default,,0000,0000,0000,,khi Mỹ có thu nhập bình quân đầu người\Ncao gấp 40 lần Trung Quốc, Dialogue: 0,0:31:21.19,0:31:23.42,Default,,0000,0000,0000,,và bắt đầu phải vay Trung Quốc, Dialogue: 0,0:31:23.42,0:31:25.13,Default,,0000,0000,0000,,đang muốn giữ đồng Đô Dialogue: 0,0:31:25.13,0:31:29.29,Default,,0000,0000,0000,,vì đồng Đô đang là tiền tệ dự trữ của thế giới. Dialogue: 0,0:31:29.29,0:31:31.77,Default,,0000,0000,0000,,Tương tự, Anh đã mượn rất nhiều tiền Dialogue: 0,0:31:31.77,0:31:36.76,Default,,0000,0000,0000,,từ những thuộc địa nghèo hơn\Nvà Hà Lan cũng đã làm vậy thời đứng trên đỉnh cao. Dialogue: 0,0:31:37.80,0:31:40.73,Default,,0000,0000,0000,,Nếu đế quốc bắt đầu không có\Nnguồn cho vay mới, Dialogue: 0,0:31:40.73,0:31:45.53,Default,,0000,0000,0000,,những người giữ tiền tệ của họ\Nbắt đầu muốn bán đi và thoát khỏi Dialogue: 0,0:31:45.53,0:31:50.53,Default,,0000,0000,0000,,hơn là mua, tiết kiệm, cho mượn và tham gia vào, Dialogue: 0,0:31:55.80,0:31:58.96,Default,,0000,0000,0000,,và sức mạnh của đế quốc bắt đầu sụt giảm. Dialogue: 0,0:32:00.21,0:32:01.20,Default,,0000,0000,0000,,Thời kỳ sụt giảm. Dialogue: 0,0:32:02.16,0:32:05.56,Default,,0000,0000,0000,,Sự sụt giảm đến từ điểm yếu kinh tế trong nước Dialogue: 0,0:32:05.56,0:32:07.62,Default,,0000,0000,0000,,cùng với các đấu tranh trong nước Dialogue: 0,0:32:07.62,0:32:11.41,Default,,0000,0000,0000,,hoặc những cuộc chiến bên ngoài đắt đỏ,\Nhoặc cả hai. Dialogue: 0,0:32:11.41,0:32:15.65,Default,,0000,0000,0000,,Thông thường, sự sụt giảm diễn ra từ từ\Nvà sau đó lại rất đột ngột. Dialogue: 0,0:32:16.86,0:32:19.33,Default,,0000,0000,0000,,Khi số nợ trở nên khổng lồ, Dialogue: 0,0:32:19.33,0:32:22.11,Default,,0000,0000,0000,,và xuất hiện suy thoái kinh tế, Dialogue: 0,0:32:22.11,0:32:24.76,Default,,0000,0000,0000,,và đến quốc không thể tiếp tục mượn tiền Dialogue: 0,0:32:24.76,0:32:27.30,Default,,0000,0000,0000,,bắt buộc phải trả lại số nợ, Dialogue: 0,0:32:27.30,0:32:29.09,Default,,0000,0000,0000,,bong bóng tài chính vỡ tung. Dialogue: 0,0:32:30.13,0:32:32.70,Default,,0000,0000,0000,,Điều này tạo ra những khó khăn lớn\Ntrong nước Dialogue: 0,0:32:32.70,0:32:34.99,Default,,0000,0000,0000,,và buộc đất nước phải chọn giữa Dialogue: 0,0:32:34.99,0:32:39.15,Default,,0000,0000,0000,,vỡ nợ hoặc in thêm thật nhiều tiền mới. Dialogue: 0,0:32:39.15,0:32:41.82,Default,,0000,0000,0000,,Họ luôn chọn in thêm thật nhiều tiền mới. Dialogue: 0,0:32:42.70,0:32:46.27,Default,,0000,0000,0000,,Ban đầu chỉ in từ từ\Nnhưng đến cuối cùng là số lượng khổng lồ. Dialogue: 0,0:32:48.56,0:32:52.41,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó làm mất giá trị tiền tệ\Nvà gia tăng lạm phát. Dialogue: 0,0:32:52.41,0:32:55.08,Default,,0000,0000,0000,,Ở Hà Lan, điều này đã gây ra\Nkhủng hoảng tài chính Dialogue: 0,0:32:55.08,0:32:57.51,Default,,0000,0000,0000,,do vượt mức tài chính Dialogue: 0,0:32:57.51,0:33:00.67,Default,,0000,0000,0000,,và trả giá với chiến tranh Anh - Hà Lan lần thứ tư. Dialogue: 0,0:33:00.67,0:33:02.24,Default,,0000,0000,0000,,Tương tự, với Anh, Dialogue: 0,0:33:02.24,0:33:07.09,Default,,0000,0000,0000,,phải trả giá cho những vượt mức tài chính và\Nnhững khoản nợ sau hai cuộc chiến tranh thế giới. Dialogue: 0,0:33:07.93,0:33:10.73,Default,,0000,0000,0000,,Và đối với Mỹ, có 3 chu trình Dialogue: 0,0:33:10.73,0:33:14.46,Default,,0000,0000,0000,,của nợ xấu, bùng nổ và suy thoái\Ntừ những năm 90 Dialogue: 0,0:33:14.46,0:33:18.43,Default,,0000,0000,0000,,bằng mỗi lần ngân hàng trung ương can thiệp\Nvới những giới hạn rộng hơn. Dialogue: 0,0:33:21.90,0:33:24.63,Default,,0000,0000,0000,,Khi chính phủ gặp vấn đề về quỹ Dialogue: 0,0:33:24.63,0:33:27.71,Default,,0000,0000,0000,,khi có các hoàn cảnh kinh tế xấu đi Dialogue: 0,0:33:27.71,0:33:31.13,Default,,0000,0000,0000,,và chất lượng cuộc sống của con người\Nsuy giảm, Dialogue: 0,0:33:31.13,0:33:36.13,Default,,0000,0000,0000,,và khi khoảng cách giàu nghèo,\Ngiá trị, chính trị giãn rộng, Dialogue: 0,0:33:36.63,0:33:39.88,Default,,0000,0000,0000,,xung đột nội địa giữa người giàu và người nghèo, Dialogue: 0,0:33:39.88,0:33:43.75,Default,,0000,0000,0000,,cũng như khác biệt đạo đức,\Ntôn giáo và các nhóm chủng tộc Dialogue: 0,0:33:43.75,0:33:45.35,Default,,0000,0000,0000,,gia tăng đáng kể. Dialogue: 0,0:33:45.35,0:33:47.96,Default,,0000,0000,0000,,Việc này dẫn đến các chủ nghĩa chính trị cực đoan Dialogue: 0,0:33:47.96,0:33:52.02,Default,,0000,0000,0000,,đã xuất hiện như chủ nghĩa dân túy\Ncủa cánh tả và cánh hữu. Dialogue: 0,0:33:52.02,0:33:55.06,Default,,0000,0000,0000,,Những người bên cánh tả\Nmong muốn tái phân bố của cải Dialogue: 0,0:33:55.06,0:33:59.48,Default,,0000,0000,0000,,trong khi đó những người bên cánh hữu\Nmuốn duy trì tài sản thuộc sở hữu của người giàu. Dialogue: 0,0:33:59.48,0:34:03.47,Default,,0000,0000,0000,,Đặc trưng trong suốt những giai đoạn này,\Ntăng thuế ở những người giàu Dialogue: 0,0:34:03.47,0:34:07.80,Default,,0000,0000,0000,,và khi người giàu sợ của cải\Nvà hạnh phúc của họ sẽ bị lấy đi mất, Dialogue: 0,0:34:07.80,0:34:11.01,Default,,0000,0000,0000,,họ sẽ chuyển địa điểm, tải sản và tiền tệ Dialogue: 0,0:34:11.01,0:34:12.61,Default,,0000,0000,0000,,mà họ cảm thấy an toàn hơn. Dialogue: 0,0:34:12.61,0:34:15.87,Default,,0000,0000,0000,,Những nguồn chảy này làm giảm\Ndoanh thu từ thuế của đế quốc, Dialogue: 0,0:34:15.87,0:34:19.00,Default,,0000,0000,0000,,điều này dẫn đến một quá trình kinh điển Dialogue: 0,0:34:19.00,0:34:20.45,Default,,0000,0000,0000,,tự cường hóa để rút rỗng ruột. Dialogue: 0,0:34:21.95,0:34:26.46,Default,,0000,0000,0000,,Khi cuộc chiến của người giàu đủ tồi tệ,\Nchính phủ coi như nó là vi phạm pháp luật. Dialogue: 0,0:34:26.46,0:34:29.71,Default,,0000,0000,0000,,Những người đang cố thoát ra\Ntrở nên hoảng loạn. Dialogue: 0,0:34:29.71,0:34:33.26,Default,,0000,0000,0000,,Tình trạng hỗn loạn này\Nlàm hao mòn năng suất, Dialogue: 0,0:34:33.26,0:34:36.60,Default,,0000,0000,0000,,khiến lợi ích kinh tế càng co nhỏ lại\Nvà gây ra nhiều xung đột hơn Dialogue: 0,0:34:36.60,0:34:40.07,Default,,0000,0000,0000,,về cách phân chia\Nnhững tài nguyên đã bị thu nhỏ. Dialogue: 0,0:34:40.07,0:34:45.62,Default,,0000,0000,0000,,Lãnh đạo chủ nghĩa dân túy xuất hiện ở cả hai phe\Nvà lời cam kết sẽ kiểm soát và mang lại trật tự. Dialogue: 0,0:34:45.62,0:34:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Đó là thời điểm nền dân chủ\Ngặp khó khăn nhất, Dialogue: 0,0:34:48.10,0:34:50.68,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì nó đã thất bại\Ntrong việc kiểm soát tình trạng hỗn loạn. Dialogue: 0,0:34:50.68,0:34:53.77,Default,,0000,0000,0000,,Và nó là lúc lãnh đạo dân túy mạnh mẽ, Dialogue: 0,0:34:53.77,0:34:57.25,Default,,0000,0000,0000,,người sẽ có khả năng mang lại trật tự\Ncho thời đại hỗn độn này hơn. Dialogue: 0,0:34:57.25,0:34:59.70,Default,,0000,0000,0000,,Khi xung đột trong nước leo thang, Dialogue: 0,0:34:59.70,0:35:03.61,Default,,0000,0000,0000,,nó dẫn tới hình thức của cuộc cách mạng\Nhoặc nội chiến Dialogue: 0,0:35:03.61,0:35:07.25,Default,,0000,0000,0000,,để tái phân bố của cải và thúc ép\Nnhững thay đổi lớn bắt buộc. Dialogue: 0,0:35:08.83,0:35:12.25,Default,,0000,0000,0000,,Điều này có thể diễn ra hòa bình\Nvà duy trì trật tự đang tồn tại, Dialogue: 0,0:35:13.56,0:35:17.13,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó thường có bạo lực\Nvà thay đổi trật tự. Dialogue: 0,0:35:18.44,0:35:21.91,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, cách mạng Roosevelt\Nđể tái phân bố của cải Dialogue: 0,0:35:21.91,0:35:23.54,Default,,0000,0000,0000,,khá là hòa bình Dialogue: 0,0:35:23.54,0:35:26.81,Default,,0000,0000,0000,,và duy trật tự đã tồn tại trong nước, Dialogue: 0,0:35:26.81,0:35:30.93,Default,,0000,0000,0000,,trong khi đó, cách mạng của Pháp, Nga Dialogue: 0,0:35:30.93,0:35:33.99,Default,,0000,0000,0000,,và Trung Quốc thì bạo lực hơn nhiều Dialogue: 0,0:35:34.95,0:35:37.09,Default,,0000,0000,0000,,và dẫn đến những trật tự mới trong nước. Dialogue: 0,0:35:37.94,0:35:40.89,Default,,0000,0000,0000,,Xung đột trong nước này\Nkhiến đế quốc suy yếu Dialogue: 0,0:35:40.89,0:35:44.22,Default,,0000,0000,0000,,và yếu thế hơn những đối thủ\Nđang nổi lên ở bên ngoài Dialogue: 0,0:35:44.22,0:35:46.69,Default,,0000,0000,0000,,những nước nhìn thấy sự suy tàn nội bộ này, Dialogue: 0,0:35:46.69,0:35:48.71,Default,,0000,0000,0000,,sẵn sàng để vượt qua các nước đế quốc. Dialogue: 0,0:35:49.80,0:35:53.76,Default,,0000,0000,0000,,Điều này gia tăng nguy cơ\Nvề cuộc xung đột quốc tế lớn, Dialogue: 0,0:35:53.76,0:35:57.89,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt nếu đối thủ đã xây dựng được\Nmột quân đội đáng gờm. Dialogue: 0,0:35:57.89,0:36:00.89,Default,,0000,0000,0000,,Bảo vệ một đất nước\Nvà một đế quốc chống lại kẻ thù Dialogue: 0,0:36:00.89,0:36:05.05,Default,,0000,0000,0000,,đều cần sử dụng rất nhiều lực lượng quân đội,\Nkhông thể tránh khỏi Dialogue: 0,0:36:05.05,0:36:08.58,Default,,0000,0000,0000,,tình trạng kinh tế trong nước\Ntrở nên xấu hơn Dialogue: 0,0:36:08.58,0:36:11.23,Default,,0000,0000,0000,,và đế quốc không thể chi trả nổi. Dialogue: 0,0:36:11.23,0:36:13.41,Default,,0000,0000,0000,,Vì không có hệ thống khả thi Dialogue: 0,0:36:13.41,0:36:16.78,Default,,0000,0000,0000,,để hòa giải tranh chấp quốc tế\Nmột cách hòa bình, Dialogue: 0,0:36:16.78,0:36:20.28,Default,,0000,0000,0000,,những xung đột thường được giải quyết\Nbằng cách kiểm tra sức mạnh. Dialogue: 0,0:36:22.51,0:36:24.54,Default,,0000,0000,0000,,Khi thử thách biên giới được thiết lập, Dialogue: 0,0:36:24.54,0:36:27.55,Default,,0000,0000,0000,,đế quốc đứng đầu phải đối mặt\Nvới những lựa chọn khó khăn Dialogue: 0,0:36:27.55,0:36:30.23,Default,,0000,0000,0000,,là chiến đấu hay rút lui. Dialogue: 0,0:36:30.23,0:36:32.93,Default,,0000,0000,0000,,Chiến đấu và thua cuộc\Nlà kết quả tồi tệ nhất, Dialogue: 0,0:36:32.93,0:36:37.23,Default,,0000,0000,0000,,nhưng rút lui cũng tệ\Nvì thế là nhường lại quyền hạn cho đối thủ Dialogue: 0,0:36:37.23,0:36:39.25,Default,,0000,0000,0000,,và là dấu hiệu của một đế quốc yếu kém Dialogue: 0,0:36:39.25,0:36:43.18,Default,,0000,0000,0000,,đối với những đất nước\Nđang cân nhắc nên theo phe bên nào. Dialogue: 0,0:36:43.18,0:36:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Tình trạng kinh tế nghèo nàn Dialogue: 0,0:36:44.97,0:36:47.80,Default,,0000,0000,0000,,gây ra nhiều tranh chấp\Ncủa cải và quyền lực, Dialogue: 0,0:36:47.80,0:36:50.45,Default,,0000,0000,0000,,điều chắc chắn sẽ dẫn đến\Nmột hình thức của chiến tranh. Dialogue: 0,0:36:51.30,0:36:54.15,Default,,0000,0000,0000,,Chiến tranh thực sự tốn kém. Dialogue: 0,0:36:54.15,0:36:57.33,Default,,0000,0000,0000,,Đồng thời, chúng tạo ra những thay đổi kiến tạo Dialogue: 0,0:36:57.33,0:36:59.84,Default,,0000,0000,0000,,sẽ sắp xếp lại trật tự thế giới Dialogue: 0,0:36:59.84,0:37:03.80,Default,,0000,0000,0000,,tới thực tại mới của tài sản\Nvà quyền lực trên thế giới. Dialogue: 0,0:37:03.80,0:37:06.30,Default,,0000,0000,0000,,Khi những người giữ tiền tệ dự trữ và số nợ Dialogue: 0,0:37:06.30,0:37:09.68,Default,,0000,0000,0000,,của đế quốc suy yếu mất niềm tin và bán đi, Dialogue: 0,0:37:09.68,0:37:12.74,Default,,0000,0000,0000,,đó là kết thúc của chu trình lớn. Dialogue: 0,0:37:12.74,0:37:17.53,Default,,0000,0000,0000,,Trong số gần 750 tiền tệ đã tồn tại từ năm 1700, Dialogue: 0,0:37:17.53,0:37:20.31,Default,,0000,0000,0000,,số lượng hiện còn tồn tại ít hơn 20% Dialogue: 0,0:37:20.31,0:37:23.16,Default,,0000,0000,0000,,và tất cả chúng đều đang dần mất giá. Dialogue: 0,0:37:23.16,0:37:25.68,Default,,0000,0000,0000,,Đối với Hà Lan, điều này xảy ra sau thất bại của họ Dialogue: 0,0:37:25.68,0:37:28.01,Default,,0000,0000,0000,,trong chiến tranh Anh - Hà Lan lần thứ tư, Dialogue: 0,0:37:28.01,0:37:30.01,Default,,0000,0000,0000,,khi họ không đủ khả năng trả lại Dialogue: 0,0:37:30.01,0:37:33.21,Default,,0000,0000,0000,,số nợ khổng lồ mà họ đã vay trong thời chiến. Dialogue: 0,0:37:33.21,0:37:39.37,Default,,0000,0000,0000,,Việc này dẫn đến sự đổ xô đến ngân hàng Amsterdam\Nđể rút tiền ra và sự bán tháo tuyệt vọng, Dialogue: 0,0:37:39.37,0:37:41.71,Default,,0000,0000,0000,,thúc ép in lượng lớn tiền giấy, Dialogue: 0,0:37:43.77,0:37:45.56,Default,,0000,0000,0000,,khiến tiền tệ mất giá trị Dialogue: 0,0:37:46.51,0:37:49.79,Default,,0000,0000,0000,,và đến chế trở nên bất lực. Dialogue: 0,0:37:50.72,0:37:53.41,Default,,0000,0000,0000,,Đối với Anh, điều này xảy ra sau Thế chiến thứ II, Dialogue: 0,0:37:54.80,0:37:56.86,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù giành được chiến thắng, Dialogue: 0,0:37:56.86,0:38:01.18,Default,,0000,0000,0000,,họ không thể trả lại khoản nợ khổng lồ đã vay\Nđể huy động cho nỗ lực chiến tranh. Dialogue: 0,0:38:01.18,0:38:06.05,Default,,0000,0000,0000,,Việc này dẫn tới chuỗi sự việc in tiền, tiền mất giá Dialogue: 0,0:38:06.05,0:38:08.67,Default,,0000,0000,0000,,và bán tháo Bảng Anh Dialogue: 0,0:38:08.67,0:38:11.71,Default,,0000,0000,0000,,khi Mỹ và đồng Đô vượt lên thống trị Dialogue: 0,0:38:11.71,0:38:14.75,Default,,0000,0000,0000,,và tạo ra trật tự thế giới mới. Dialogue: 0,0:38:14.75,0:38:19.58,Default,,0000,0000,0000,,Tại thời điểm tôi làm bản thu này,\Nnước Mỹ vẫn chưa chạm đến thời điểm đó. Dialogue: 0,0:38:19.58,0:38:23.11,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù nó mang khoảng nợ khổng lồ,\Nsử dụng nhiều hơn số lượng kiếm được Dialogue: 0,0:38:23.11,0:38:25.62,Default,,0000,0000,0000,,và lấp bù số tiền thiếu hụt\Nbằng cách vay nhiều hơn Dialogue: 0,0:38:25.62,0:38:28.49,Default,,0000,0000,0000,,và in số lượng lớn tiền giấy mới. Dialogue: 0,0:38:28.49,0:38:30.95,Default,,0000,0000,0000,,Tình trạng bán tháo đồng Đô và nợ đồng đô Dialogue: 0,0:38:30.95,0:38:32.53,Default,,0000,0000,0000,,vẫn chưa bắt đầu. Dialogue: 0,0:38:32.53,0:38:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Và mặc dù có những cuộc xung đột\Ntrong và ngoài nước đáng kể Dialogue: 0,0:38:36.00,0:38:38.24,Default,,0000,0000,0000,,xảy ra do tất cả những lí do kinh điển, Dialogue: 0,0:38:38.24,0:38:41.35,Default,,0000,0000,0000,,chúng vẫn chưa vượt quá giới hạn\Nđể trở thành chiến tranh. Dialogue: 0,0:38:41.35,0:38:45.70,Default,,0000,0000,0000,,Cuối cùng thì ngoài những cuộc xung đột này,\Ndù chúng có bạo lực hay không, Dialogue: 0,0:38:45.70,0:38:51.67,Default,,0000,0000,0000,,vẫn sẽ xuất hiện người chiến thắng mới tập hợp\Nvà tái cấu trúc lại khoản nợ của bên thua cuộc và hệ thống chính trị Dialogue: 0,0:38:51.67,0:38:54.67,Default,,0000,0000,0000,,và thiết lập một trật tự thế giới mới. Dialogue: 0,0:38:54.67,0:38:58.47,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó chu trình cũ và đế quốc chấm dứt Dialogue: 0,0:38:58.47,0:39:00.58,Default,,0000,0000,0000,,và một chu trình mới lại bắt đầu Dialogue: 0,0:39:00.58,0:39:02.92,Default,,0000,0000,0000,,và chúng sẽ vẫn tiếp diễn lại như vậy. Dialogue: 0,0:39:02.92,0:39:05.01,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã trình bày rất chi tiết cho bạn Dialogue: 0,0:39:05.01,0:39:09.34,Default,,0000,0000,0000,,để vẽ ra một bức tranh\Ncác chu trình lớn điển hình diễn ra. Dialogue: 0,0:39:09.34,0:39:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Đương nhiên, không phải tất cả chúng\Nđều diễn ra y hệt như vậy, Dialogue: 0,0:39:13.16,0:39:16.13,Default,,0000,0000,0000,,nhưng hầu hết là vậy, nhiều đến nỗi mà Dialogue: 0,0:39:16.13,0:39:19.38,Default,,0000,0000,0000,,nó trông như những chuỗi tăng giảm Dialogue: 0,0:39:19.38,0:39:21.33,Default,,0000,0000,0000,,giữ nguyên dạng Dialogue: 0,0:39:21.33,0:39:23.04,Default,,0000,0000,0000,,và điều duy nhất thay đổi là Dialogue: 0,0:39:23.04,0:39:25.17,Default,,0000,0000,0000,,quần áo mà các nhân vật mặc Dialogue: 0,0:39:25.17,0:39:27.28,Default,,0000,0000,0000,,và công nghệ kỹ thuật họ áp dụng. Dialogue: 0,0:39:28.65,0:39:30.28,Default,,0000,0000,0000,,Vậy, chúng ta đang hướng đến đâu? Dialogue: 0,0:39:39.11,0:39:40.02,Default,,0000,0000,0000,,Tương lai. Dialogue: 0,0:39:48.54,0:39:52.50,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết các đế quốc đều có thời kỳ hoàng kim\Nvà suy tàn một cách bất khả kháng. Dialogue: 0,0:39:55.66,0:39:57.47,Default,,0000,0000,0000,,Đảo ngược sự suy tàn rất khó Dialogue: 0,0:39:57.47,0:39:59.56,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì nó yêu cầu hoàn tác rất nhiều việc Dialogue: 0,0:39:59.56,0:40:02.86,Default,,0000,0000,0000,,đã xảy ra rồi, nhưng nó khả thi. Dialogue: 0,0:40:02.86,0:40:06.43,Default,,0000,0000,0000,,Nhìn vào các chỉ số này, khá dễ thấy là Dialogue: 0,0:40:06.43,0:40:09.76,Default,,0000,0000,0000,,đế quốc đang ở giai đoạn nào\Ncủa chu trình lớn Dialogue: 0,0:40:09.76,0:40:11.11,Default,,0000,0000,0000,,nó đã giống đến đâu, Dialogue: 0,0:40:11.11,0:40:14.97,Default,,0000,0000,0000,,và tình trạng của nó đang cải thiện\Nhay tệ dần đi, Dialogue: 0,0:40:16.91,0:40:20.06,Default,,0000,0000,0000,,điều gì có thể giúp ước tính số năm còn lại. Dialogue: 0,0:40:21.48,0:40:23.97,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, những ước tính không chính xác Dialogue: 0,0:40:23.97,0:40:25.76,Default,,0000,0000,0000,,và chu trình có thể bị mở rộng Dialogue: 0,0:40:25.76,0:40:29.69,Default,,0000,0000,0000,,nếu những người nắm quyền chú ý tới\Nnhững dấu hiệu sống còn và cải thiện chúng. Dialogue: 0,0:40:30.56,0:40:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, biết rằng người đó 60 tuổi, Dialogue: 0,0:40:34.66,0:40:38.20,Default,,0000,0000,0000,,họ cân đối đến đâu,\Nhọ có hút thuốc không Dialogue: 0,0:40:38.20,0:40:40.80,Default,,0000,0000,0000,,và một và dấu hiệu sinh tồn cơ bản, Dialogue: 0,0:40:40.80,0:40:43.25,Default,,0000,0000,0000,,có thể ước tính tuổi thọ của một con người. Dialogue: 0,0:40:44.56,0:40:47.60,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó cũng có thể áp dụng với các đế quốc\Nvà các dấu hiệu sinh tồn của họ. Dialogue: 0,0:40:48.85,0:40:55.54,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ không chính xác, nhưng nó thể hiện bao quát\Nvà đưa ra định hướng rõ ràng về các bước tiến tiếp Dialogue: 0,0:40:55.54,0:40:57.02,Default,,0000,0000,0000,,để kéo dài tuổi thọ. Dialogue: 0,0:40:58.28,0:41:00.13,Default,,0000,0000,0000,,Trường hợp thường gặp nhất là Dialogue: 0,0:41:00.13,0:41:03.83,Default,,0000,0000,0000,,cuộc chiến lớn nhất của một quốc gia\Nlà với chính bản thân họ Dialogue: 0,0:41:03.83,0:41:09.24,Default,,0000,0000,0000,,về việc đưa ra những quyết định khó khăn cần thiết\Nđể giữ vững được thành công không. Dialogue: 0,0:41:10.31,0:41:12.20,Default,,0000,0000,0000,,Về những việc chúng ta cần làm, Dialogue: 0,0:41:12.20,0:41:14.64,Default,,0000,0000,0000,,chỉ có 2 vấn đề Dialogue: 0,0:41:14.64,0:41:19.37,Default,,0000,0000,0000,,kiếm nhiều hơn số tiền chúng ta sử dụng\Nvà đối xử tốt với mọi người. Dialogue: 0,0:41:19.37,0:41:23.74,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những thứ khác tôi đã từng đề cập đến\Nnền giáo dục mạnh, tài năng sáng chế phát minh, Dialogue: 0,0:41:23.74,0:41:26.42,Default,,0000,0000,0000,,có tính cạnh tranh và tất cả những điều còn lại Dialogue: 0,0:41:26.42,0:41:29.00,Default,,0000,0000,0000,,đều chỉ là cách để đạt được hai điều trên. Dialogue: 0,0:41:29.92,0:41:32.56,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta có thể dễ dàng biết\Nchúng ta có làm được không Dialogue: 0,0:41:32.56,0:41:35.24,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ như người muốn cơ thể cân đối hơn, Dialogue: 0,0:41:35.24,0:41:38.91,Default,,0000,0000,0000,,hãy bắt đầu các chương trình\Nvà cải thiện dấu hiệu sinh tồn. Dialogue: 0,0:41:38.91,0:41:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Hãy cá thể hóa và có chọn lọc. Dialogue: 0,0:41:45.56,0:41:48.43,Default,,0000,0000,0000,,Mục tiêu của tôi là chia sẻ bức tranh\Nvề cách thế giới vận hành Dialogue: 0,0:41:48.43,0:41:50.98,Default,,0000,0000,0000,,và một vài nguyên tắc để đối phó tốt với nó Dialogue: 0,0:41:50.98,0:41:53.70,Default,,0000,0000,0000,,để giúp các bạn nhận ra chúng ta đang ở đâu Dialogue: 0,0:41:53.70,0:41:55.91,Default,,0000,0000,0000,,và chúng ta đang phải đối mặt\Nvới những thử thách nào, Dialogue: 0,0:41:55.91,0:41:58.53,Default,,0000,0000,0000,,và để đưa ra những lựa chọn sáng suốt cần thiết Dialogue: 0,0:41:58.53,0:42:00.60,Default,,0000,0000,0000,,để định hướng thời đại này đúng đắn. Dialogue: 0,0:42:06.94,0:42:10.79,Default,,0000,0000,0000,,Vì có rất nhiều thứ để thảo luận\Nvà chúng ta đã hết thời gian, Dialogue: 0,0:42:10.79,0:42:12.41,Default,,0000,0000,0000,,các bạn có thể tìm hiểu thêm\Ntrong cuốn sách của tôi Dialogue: 0,0:42:12.41,0:42:15.90,Default,,0000,0000,0000,,Các nguyên tắc để đối phó\Nvới sự thay đổi trật tự thế giới. Dialogue: 0,0:42:15.90,0:42:19.01,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi hi vọng là cuộc hội thoại này sẽ tiếp diễn Dialogue: 0,0:42:19.01,0:42:21.29,Default,,0000,0000,0000,,ở economicprinciples.org Dialogue: 0,0:42:21.29,0:42:23.42,Default,,0000,0000,0000,,và trên các nền tảng mạng xã hội. Dialogue: 0,0:42:23.42,0:42:24.33,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn các bạn Dialogue: 0,0:42:24.33,0:42:27.47,Default,,0000,0000,0000,,và hi vọng những lực lượng cách mạng\Nsẽ ở bên các bạn. Dialogue: 0,0:42:32.80,0:42:35.55,Default,,0000,0000,0000,,(Âm nhạc kịch tính)