0:00:05.310,0:00:06.780


0:00:08.080,0:00:10.230
Torque (လှည့်အား) ဗီဒီယိုမှ ကြိုဆိုပါတယ်

0:00:10.290,0:00:13.520
center of gravity (ဒြပ်ထုဗဟိုချက်) [br]ဗီဒီယိုကိုကြည့်ပြီးရင်

0:00:13.770,0:00:15.640
torque အကြောင်းကို

0:00:15.680,0:00:18.310
နည်းနည်းလောက်သိပြီပေါ့

0:00:18.620,0:00:20.610
အခု အသေးစိတ်ရှင်းပြပါ့မယ်

0:00:20.810,0:00:23.745
center of gravity ဗီဒီယိုကနေ သင်ခဲ့ရတာက

0:00:23.745,0:00:26.330
ပေတံ ၁ ချောင်းရှိမယ်၊ ပေတံရဲ့

0:00:26.330,0:00:32.259
center of gravity ရှိမယ်

0:00:32.259,0:00:35.820
center of gravity ကို force (အား)[br]သက်ရောက်ရင်

0:00:35.820,0:00:37.810
forceရဲ့ဦးတည်ချက်တစ်လျှောက်ရွေ့လာမယ်

0:00:37.810,0:00:41.240
center of gravity တည့်တည့်ကို [br]force သက်ရောက်ရင်

0:00:41.240,0:00:43.510
ပေတံတစ်ချောင်းလုံးက အဲဒီ ဦးတည်ရာအတိုင်း [br]ရွေ့သွားမယ်

0:00:43.510,0:00:46.000
force ကို mass (ဒြပ်ထု) နဲ့စားပြီး

0:00:46.000,0:00:49.020
ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် acceleration (အရှိန်)ကို တွက်ချက်လို့ရပါတယ်

0:00:49.020,0:00:52.040
center of mass ဗီဒီယို မှာပြောခဲ့သလို

0:00:52.040,0:00:54.050
center of gravity နဲ့၀ေးရာတစ်နေရာမှာ [br]force ကို သက်ရောက်ရင်

0:00:54.050,0:00:56.960
ဘာဖြစ်လာမလဲ

0:00:56.960,0:00:59.750
ကောင်းပြီ၊ ပေတံကို gravity (ဆွဲအား) မရှိတဲ့ [br]အာကာသယာဥ်ပေါ်ကနေ

0:00:59.750,0:01:02.450
ရောက်နေတဲ့အရာ၀တ္ထုတစ်ခုလို့ယူဆရအောင်

0:01:02.450,0:01:06.410
ပေတံက center of gravity ကို [br]ဗဟိုထားပြီး လည်လိမ့်မယ်

0:01:06.410,0:01:07.810
center of gravity အမှတ်ကိုမသုံးပဲ အမှတ်တစ်နေရာမှာတွဲထားရင်လည်း

0:01:07.810,0:01:14.110
ဒီသေဘာတရားက မှန်ကန်ပါတယ်

0:01:14.110,0:01:17.310
ပေတံနောက်တစ်ချောင်းရှိတယ်ဆိုပါစို့

0:01:17.310,0:01:19.160
(သြော် ပုံဆွဲတာအရင်ဟာထက် ဗျက်သေးသွားတယ်)

0:01:19.160,0:01:20.766
center of gravity ကို မစဥ်းစားတော့ဘူး

0:01:20.766,0:01:22.372
အမှတ်တစ်နေရာမှာ တွဲကပ်ထားလိုက်မယ်

0:01:22.372,0:01:23.980
ပန်းရောင်အမှတ်မှာတွဲထားလိုက်မယ်

0:01:23.980,0:01:28.450
နာရီလက်တံတစ်ခုဆိုပါစို့

0:01:28.450,0:01:30.510
နာရီမျက်နှာပြင်မှာတွဲထားတယ်ပေ့ါ

0:01:30.510,0:01:33.160
ကျွန်တော်တို့လက်တံကိုလှည့်ရင်

0:01:33.160,0:01:34.170
အဲဒီအမှတ်မှာပဲ လည်လိမ့်မယ်

0:01:34.170,0:01:35.800
နာရီနဲ့တွဲထားတဲ့ ပင်လေးကိုဖယ်လိုက်ပြီး

0:01:35.800,0:01:38.830
အဲဒီအမှတ်မှာ force သက်ရောက်ရင်

0:01:38.830,0:01:41.550
စောစောကပေတံလိုပဲ ရွေ့သွားလိမ့်မယ်

0:01:41.550,0:01:44.830
ဒါပေမယ့်

0:01:44.830,0:01:45.770
မစမ်းကြည့်တော့ပါဘူး

0:01:45.770,0:01:51.440
အခြားအမှတ်တစ်နေရာမှာ force သက်ရောက်ရင်

0:01:51.440,0:01:53.440
ပေတံက pivot (လည်ချက်)မှာ လည်လိမ့်မယ်

0:01:53.440,0:01:58.010
pivot (သို့) လည်ချက်ဗဟို (သို့) center of mass

0:01:58.010,0:02:01.080
အကွာအ၀ေးတစ်ခုမှာ force သက်ရောက်ရင်

0:02:01.080,0:02:02.190
သက်ရောက်တဲ့အားကို

0:02:02.190,0:02:03.770
torque လို့ခေါ်ပါတယ်

0:02:03.770,0:02:08.949
torque ရဲ့သက်ေတက ဂရိစာလုံး tau (သောင်) နဲ့ ရေးတယ်

0:02:08.949,0:02:11.860
T ကွေးကွေးလေးပါ

0:02:11.860,0:02:17.640
torque ဟာ force နဲ့ distance (အကွာအ၀ေး) မြှောက်လဒ်ဖြစ်ပါတယ်

0:02:17.640,0:02:19.560
ဘယ်လို force နဲ့ distance တွေလဲဆိုတော့

0:02:19.560,0:02:25.030
force က အရာဝတ္ထုနဲ့ ထောင့်မှန်ကျတဲ့ [br]ပမာဏကို ယူရပါတယ်

0:02:25.030,0:02:26.960
distance vector နည်းနဲ့တွက်လို့ရပါတယ်

0:02:26.960,0:02:29.170
အမြင်ကွဲပြားအောင်အရောင်ကွဲတွေကိုသုံးပြီး

0:02:29.170,0:02:31.110
distance vector နည်းနဲ့ ရှင်းပြပါ့မယ်

0:02:31.110,0:02:37.790
ခရမ်းရောင်မျဥ်းက distance vector (အကွာအ၀ေး) ဖြစ်ပါတယ်

0:02:37.790,0:02:40.750
distance vector နဲ့ ထောင့်မှန်ကျနေတဲ့ force နဲ့ မြှောက်လဒ်က

0:02:40.750,0:02:42.100
torque ဖြစ်ပါတယ်

0:02:42.100,0:02:43.320
torque ရဲ့ unit တွေက ဘာဖြစ်မလဲဆိုတော့

0:02:43.320,0:02:46.810
force က newton ၊ distance က meter

0:02:46.810,0:02:48.570
အဲဒီတော့ unit က newton meters ပါပဲ

0:02:48.570,0:02:51.010
တခုပြောစရာရှိတာက newton နဲ့ meter ၊ force နဲ့ distance မြှောက်တာ

0:02:51.010,0:02:54.440
work done (အလုပ်)နဲ့တူနေမှာပေါ့

0:02:54.440,0:02:56.840
ဒါပေမဲ့ အဲဒါဟာ work မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သဘောပေါက်ဖို့ အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်

0:02:56.840,0:02:59.300
ဒါကြောင့်လည်း Joules လို့မခေါ်တာပေါ့

0:02:59.300,0:03:01.130
work မှာတုန်းက ဘယ်လိုတွက်ခဲ့လဲ ကြည့်ရအောင်

0:03:01.130,0:03:03.010
ဒါဟာ အရာ၀တ္ထုတခုကိုပြောတာပါ

0:03:03.010,0:03:06.960
အရာဝတ္ထု ၁ ခု ပေါ်အားသက်ရောက်မယ်၊ work done ဟာ force နဲ့

0:03:06.960,0:03:09.610
force နဲ့လားရာတူ

0:03:09.610,0:03:12.000
distance မြှောက်လဒ်ဖြစ်ပါတယ်

0:03:12.000,0:03:14.880
အခုကိစ္စမှာ distance နဲ့ force က

0:03:14.880,0:03:15.750
ပြိင်နေကြတယ်

0:03:15.750,0:03:17.910
distance vector နဲ့ force vector က

0:03:17.910,0:03:20.850
ဦးတည်ရာတူတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်

0:03:20.850,0:03:22.090
ဒါဟာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ပြနေတာပါ

0:03:22.090,0:03:23.350
အရာဝတ္ထုတစ်ခုလုံးကရွေ့နေတယ်

0:03:23.350,0:03:24.940
လည်နေတာမျိုး၊ တခုခုဖြစ်နေတာမျိုး မရှိဘူး

0:03:24.940,0:03:28.340
torque ရဲ့အခြေအနေမှာတော့ (အရောင်နဲ့ပြောပါ့မယ်)

0:03:28.340,0:03:32.000
အားသက်ရောက်လိုက်တဲ့

0:03:32.000,0:03:33.770
လည်ချက်အမှတ်ကနေ force သက်ရောက်တဲ့အမှတ်ထိ

0:03:33.770,0:03:34.840
အကွာအ၀ေးဖြစ်တဲ့ distance vector ပါ

0:03:34.840,0:03:38.640
အခုကိစ္စမှာ distance vector က သက်ရောက်တဲ့

0:03:38.640,0:03:39.790
force နဲ့ ထောင့်မှန်ကျနေပါတယ်

0:03:39.790,0:03:42.930
torque နဲ့ work ဟာ unit တူသလိုရှိပေမယ့်

0:03:42.930,0:03:45.940
သဘောတရားမတူဘူးဆိုတာ သိလောက်ပါပြီ

0:03:45.940,0:03:48.660
နောက်သိရမှာက

0:03:48.660,0:03:53.610
ဒီ distance ကို moment arm distance လို့ခေါ်ပါတယ်

0:03:53.610,0:03:54.960
ဒီစကားလုံးဘယ်ကလာတယ်တော့ မသိပါဘူး

0:03:54.960,0:03:57.250
ဘယ်ကလာတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော့်ကို

0:03:57.250,0:03:58.180
msg ပို့ပြီးပြောပြနိုင်ပါတယ်

0:03:58.180,0:04:01.200
တစ်ချို့ရူပဗေဒသင်တန်းတွေမှာ

0:04:01.200,0:04:03.400
torque ကို monent(လည်ကိန်း) လို့ခေါ်ပါတယ်

0:04:03.400,0:04:04.970
ဒါပေမဲ့ Torque လို့ပဲ ခေါ်ပါ့မယ်

0:04:04.970,0:04:08.280
ဒါက ပိုပျော်စရာကောင်းပါတယ်

0:04:08.280,0:04:11.630
torque ကို နားလည်ရင် ကားတွေရဲ့ horsepower (အင်ဂျင်ပါ၀ါ) အကြောင်းကို နားလည်ပါလိမ့်မယ်

0:04:11.630,0:04:14.230
torque အကြောင်း ပိုနားလည်ရအောင်

0:04:14.230,0:04:16.930
ဥပမာတချို့နဲ့ ရှင်းပြပါ့မယ်

0:04:16.930,0:04:23.510
ပေတံတစ်ချောင်းရှိတယ်ဆိုပါစို့

0:04:23.510,0:04:28.780
သူ့ရဲ့ pivot အမှတ်က ဒီမှာ

0:04:28.780,0:04:29.960
ဒီအမှတ်မှာ ပေတံလည်လိမ့်မယ်

0:04:29.960,0:04:32.220
နံရံ (သို့)တစ်နေရာမှာသံရိုက်ပြီးတွဲထားတယ်ဆိုပါစို့

0:04:32.220,0:04:37.990
distance တစ်နေရာမှာ force ၁ ခု

0:04:37.990,0:04:39.760
သက်ရောက်မယ်လို့ ပြောကြည့်ရအောင်

0:04:39.760,0:04:41.532
ဒီအကွာအ၀ေးကို အခြားအရောင်နဲ့

0:04:41.532,0:04:43.690
ခွဲခြားပြီးပြောပါ့မယ်

0:04:43.690,0:04:49.740
distance က ၁၀ မီတာ ဆိုပါစို့

0:04:49.740,0:04:57.300
ကျွန်တော်တို့ 5 newtons ရှိတဲ့ အားတစ်ခုကို

0:04:57.300,0:05:00.710
distance vector နဲ့အပြိုင်သက်ရောက်လိုက်မယ်

0:05:00.710,0:05:02.040
ဒါကိုတစ်ခြားပုံစံနဲ့ကြည့်လို့ရပါတယ်

0:05:02.040,0:05:04.300
torque ကို အလွယ်တကူ တွက်လို့ရပါတယ်

0:05:04.300,0:05:11.580
force 5 newtons နဲ့

0:05:11.580,0:05:13.010
distance 10 meters နဲ့ မြှောက်လိုက်မယ်

0:05:13.010,0:05:16.816
အဖြေက 50 newtons meters ပါ

0:05:16.816,0:05:18.910
ဒါဆို torque က အပေါင်းလား၊ အနှုတ်လား

0:05:18.910,0:05:20.490
ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ

0:05:20.490,0:05:22.880
အပါင်း၊ အနှုတ်သဘောတရားကို

0:05:22.880,0:05:23.550
ရူပဗေဒမှာ ယေဘူယျသတ်မှတ်ထားပါတယ်

0:05:23.550,0:05:25.190
ဒါကိုလည်း သိသင့်ပါတယ်

0:05:25.190,0:05:30.150
နာရီလက်တံအတိုင်းလှည့်ရင် torque က အနှုတ်ရပါတယ်

0:05:30.150,0:05:30.990
ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနဲ့

0:05:30.990,0:05:32.930
နာရီလက်တံပြောင်းပြန်လှည့်မယ်ဆိုရင်

0:05:32.930,0:05:35.650
ဒီဥပမာလိုပဲ

0:05:35.650,0:05:38.250
နာရီလက်တံရွေ့တာနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်လားရာဆိုရင်

0:05:38.250,0:05:39.560
torque က အပေါင်းလက္ခဏာပါ

0:05:39.560,0:05:41.123
နာရီလက်တံ ပြောင်းပြန်လှည့်ရင်

0:05:41.123,0:05:42.686
torque က အနှုတ်ဖြစ်မှာပါ

0:05:42.686,0:05:44.250
နာရီလက်တံအတိုင်းဆို + ၊ နာရီလက်တံ ပြောင်းပြန်ဆို -

0:05:44.250,0:05:45.680
အပေါင်း၊ အနှုတ်ဘယ်လိုရသလဲဆိုတဲ့

0:05:45.680,0:05:50.390
cross product နဲ့ linear algebra အကြောင်းကို

0:05:50.390,0:05:52.210
စာရှည်မှာစိုးလို့ ဒီမှာမရှင်းပြတော့ပါဘူး

0:05:52.210,0:05:53.790
ရှုပ်ထွေးတဲ့တွက်ချက်မှုတွေလိုပဲ ရူပဗေဒအပိုင်းရောက်မှ

0:05:53.790,0:05:55.450
ရှင်းပြတော့မယ်

0:05:55.450,0:05:58.160
ပြန်ဆက်ရအောင်

0:05:58.160,0:06:00.190
50 newton meters torque သက်ရောက်နေပါတယ်

0:06:00.190,0:06:02.790
အဲဒါက အရာ၀တ္ထုပေါ် သက်ရောက်နေတဲ့

0:06:02.790,0:06:04.390
torque အကုန်ပါပဲ

0:06:04.390,0:06:05.040
ပေတံက ဒီလားရာအတိုင်း လည်ပါလိမ့်မယ်

0:06:05.040,0:06:06.330
ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ပေတံဘယ်လောက်မြန်မြန်လည်မလဲ တွက်ဖို့

0:06:06.330,0:06:09.910
ကိရိယာမရှိသေးပါဘူး

0:06:09.910,0:06:10.660
လည်မှန်းတော့ သိပါတယ်

0:06:10.660,0:06:12.010
ဒါကနည်းနည်း အသုံး၀င်ယုံပဲ ရှိပါသေးတယ်

0:06:12.010,0:06:14.510
အရာ၀တ္ထုက မလည်ဘူးဆိုပါစို့

0:06:14.510,0:06:17.100
နောက် force တခုကို ဒီမှာ သက်ရောက်လိုက်မယ်

0:06:17.100,0:06:24.940
နောက်သက်ရောက်တဲ့ အားပမာဏကို မသိဘူး ဆိုပါစို့

0:06:24.940,0:06:35.180
အကွာအ၀ေးကတော့ pivot နဲ့ 5 meters အကွာမှာ

0:06:35.180,0:06:37.570
သက်ရောက်တယ် ဆိုပါစို့

0:06:37.570,0:06:38.820
ကျွန်တော် ဒီမှာရှင်းပြရမယ်ဆိုရင်

0:06:38.820,0:06:44.000
အရာ၀တ္ထုက မလည်ဘူးနော်

0:06:44.000,0:06:48.130
မလည်ဘူးဆိုတာက စုစုပေါင်း torque က

0:06:48.130,0:06:50.610
သုည ဖြစ်နေလို့ပါပေါ့

0:06:50.610,0:06:56.340
ရွေ့လျှားမှုနှုန်းက သုညဖြစ်နေလို့ပါ

0:06:56.340,0:07:00.380
ထပ်ရှင်းပြပါ့မယ်

0:07:00.380,0:07:01.860
အား ၁ ခုကို ညာဘက်မှာ သက်ရောက်မယ်

0:07:01.860,0:07:07.600
ပေတံကမလည်ဘူးနော်၊ ဒါဆို စုစုပေါင်း torque က သုညပါ

0:07:07.600,0:07:12.020
ဘယ်ဘက်က force က ဘယ်လောက်လဲ

0:07:12.020,0:07:14.730
ကောင်းပြီ၊ ညာဖက်က အားကြောင့်ဖြစ်တဲ့ torque က ဘယ်လောက်လဲ

0:07:14.730,0:07:16.750
အဲဒီ torque က ရှာပြီးသားပါ

0:07:16.750,0:07:19.170
နာရီလက်တံပြောင်းပြန်လည်မယ်

0:07:19.170,0:07:20.740
၅ အမြှောက် ၁၀

0:07:20.740,0:07:24.340
torque က ၅၀

0:07:24.340,0:07:27.480
ညာဘက်က torque နဲ့ ဘယ်ဘက်က torque ပေါင်းခြင်းက

0:07:27.480,0:07:28.960
သုညနဲ့ ညီရမယ်

0:07:28.960,0:07:31.580
ဒါဆို ဘယ်ဘက်က torque က ဘယ်လောက်လဲ

0:07:31.580,0:07:32.510
F လို့ ခေါ်ကြစို့

0:07:32.510,0:07:34.480
ဒါဟာ အား ဖြစ်တယ်

0:07:34.480,0:07:35.750
ဒီအားက ဘယ်လားရာကို သက်ရောက်နေသလဲ

0:07:35.750,0:07:40.790
နာရီလက်တံအတိုင်းလား၊ ပြောင်းပြန်အတိုင်းလား

0:07:40.790,0:07:43.110
နာရီလက်တံအတိုင်း သက်ရောက်နေတာပါ

0:07:43.110,0:07:44.810
ဘယ်ဘက်က အားက ပေတံကို ဒီလားရာအတိုင်း လည်စေလိမ့်မယ်

0:07:44.810,0:07:47.710
ဒါဆို အနှုတ် torque ပေါ့

0:07:47.710,0:07:50.040
5 အမြှောက် 10 မှာ အနှုတ် F အမြှောက် 5 (moment arm distance) ကို

0:07:50.040,0:07:55.570
အနှုတ်လက္ခဏာထည့်ခြင်းက

0:07:55.570,0:07:59.630
သုညနဲ့ ညီရမယ်

0:07:59.630,0:08:00.930
အရာ၀တ္ထုရဲ့ လည်ပတ်နှုန်း မပြောင်းလဲတဲ့အခါ၊ ဒါမှမဟုတ်

0:08:00.930,0:08:05.300
စတင်မလည်ပတ်သေးဘူးဆိုရင်

0:08:05.300,0:08:07.990
အသားတင် လည်ပတ်နှုန်း (net torque) က [br]သုညဖြစ်မယ်

0:08:07.990,0:08:09.660
ရှင်းလိုက်တော့ 50 - 5F က သုညရတယ်

0:08:09.660,0:08:16.300
ဒါကြောင့် 50 သည် 5F နဲ့ တူတယ်

0:08:16.300,0:08:20.440
ဒါဖြင့် F က 10 ရတယ်

0:08:20.440,0:08:22.290
ညီမျှခြင်းမှာ unit တွေထည့်တွက်မယ်ဆိုရင်

0:08:22.290,0:08:25.700
F က 10 newtons နဲ့ ညီမယ်

0:08:25.700,0:08:28.460
စိတ်၀င်စားစရာ ၁ ချက်တွေ့ရပါတယ်

0:08:28.460,0:08:30.220
ကျွန်တော်တို့ အား ၂ ဆ ကို distance တဝက်မှာ သက်ရောက်လိုက်မယ်

0:08:30.220,0:08:34.289
အဲဒါဟာ မူလ torque ကို ကျေသွားစေတယ်

0:08:34.289,0:08:38.409
ဒီသဘောတရားဟာ mechanical advantage နဲ့

0:08:38.409,0:08:41.059
ဆက်သွယ်နေပါတယ်

0:08:41.059,0:08:43.309
နောက်တစ်မျိုး ကြည့်ရအောင်

0:08:43.309,0:08:45.270
စီးလျှော၁ခုမှာ ကေလး ၂ ယောက်စီးနေတယ်ဆိုပါစို့

0:08:45.270,0:08:48.160
ဘယ်ဘက်က ကလေးက 10 newtons သက်ရောက်တယ်

0:08:48.160,0:08:50.430
သူက ပိုဝတယ်

0:08:50.430,0:08:51.410
ညာဘက်က ကလေးထက် ၂ ဆ ဝတယ်

0:08:51.410,0:08:53.240
ဒါပေမယ့် ညာဘက်က ကလေးက pivot ကနေ ၂ ဆ ပို၀ေးတယ်

0:08:53.240,0:08:57.310
ဒါကြောင့် ဘယ်ဘက်က ကလေးက ပိုလေးပေမယ့် စီးဆောမလည်အောင် ထိန်းပေးနိုင်တယ်

0:08:57.310,0:08:59.820
ညာဘက်က ကလေးကို

0:08:59.820,0:09:01.810
mechanical advantage 2 ရှိတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်

0:09:01.810,0:09:04.340
ရှုပ်သွားပြီဆိုရင်တော့

0:09:04.340,0:09:06.330
mechanical advantage ဗီဒီယိုကို ကြည့်လိုက်ပါဦး

0:09:06.330,0:09:07.910
torque ရဲ့ အသုံး၀င်ပုံက အဲဒီမှာပါပဲ

0:09:07.910,0:09:09.550
အရာ၀တ္ထု လည်တဲ့နှုန်း မပြောင်းဘူးဆိုရင်

0:09:09.550,0:09:13.600
စုစုပေါင်း torque က သုညဆိုတာ သိရပါမယ်

0:09:13.600,0:09:16.200
အဲဒီနေ force (သို့) distance ကို ရှာနိုင်ပါတယ်

0:09:16.200,0:09:19.910
ရှင်းပြတာလည်း ရှည်သွားပြီ

0:09:19.910,0:09:21.460
နောက်ဗီဒီယိုမှာ တွေ့ကြတာပေါ့